download de pdf - Holland Historisch Tijdschrift

218 Hollands spoor
tentoonstellingen spelen in op de actualiteit en nagenoeg
het hele programma van 2005 is daar een
voorbeeld van. In het najaar van 2005 komt er een
nieuw boek uit dat gewijd is aan Meester P.R. Bos
(1847-1902), de schepper van de Bosatlas. Het
Onderwijsmuseum zal de publicatie begeleiden
met een kleine presentatie over het onderwerp. Tot
4 september 2005 loopt er een grotere tentoonstelling
‘Van heldendaad tot schandvlek’, over het geschiedenisonderwijs
in Nederland over Nederlands-Indië
en Suriname in de jaren vijftig. De
samenstelling is in handen van een studente van
de Erasmus Universiteit, die recent haar onderzoek
over dit onderwerp heeft afgerond. Belangstellenden
kunnen haar scriptie via de website
downloaden. In mei 2005 opende de minister van
onderwijs Maria van der Hoeven de tentoonstelling
‘Wat is nou kleur: zwart of wit? Integratie op
school’, waarin de huidige problematiek van zwarte
en witte scholen in historisch perspectief is
geplaatst. Het Onderwijsmuseum fungeert als verspreidingspunt
voor een folder van de Rotterdamse
Dienst Stedelijk Onderwijs met tips voor ouders
die een school zoeken voor hun kind. De tentoonstelling
is tot 24 september te bezichtigen.
Uit den Ouden Doos
Het Onderwijsmuseum heeft in verschillende vormen
in Nederland een zwervend bestaan geleid.
De verzameling vindt zijn oorsprong in de collectie
‘uit den Ouden Doos’, die vanaf 1877 aangelegd
werd door het Nederlands Schoolmuseum in Amsterdam.
Het Nederlands Schoolmuseum was bedoeld
voor kwekelingen en onderwijzers, om kennis
te maken met oude, maar ook met de
modernste leermiddelen. Ruim honderd jaar na de
oprichting van het Schoolmuseum verwierf het
Afb. 2. Slavengymnastiek.
Boekillustratie uit: Hoe het is
hoe het was, deel 3, 1972.
Onderdeel van de tentoonstelling
‘Van heldendaad tot
schandvlek’. Foto: Het Nationaal
Onderwijsmuseum, Rotterdam.
Schooladviescentrum te Utrecht in 1979 de hele
collectie ‘uit den Ouden Doos’, op de boeken na,
die naar de Universiteitsbibliotheek in Amsterdam
gingen. Het Schooladviescentrum ontwikkelde samen
met het ministerie van Onderwijs en Wetenschappen
plannen voor een vernieuwd schoolmuseum.
In 1981 werd het Nationaal Schoolmuseum
in Zoetermeer opgericht. Het museum was nog
maar 5 jaar open toen het door bezuinigingen in
1986 al moest sluiten.
Een paar jaar later, in 1989, toonde de stad Rotterdam
belangstelling voor een museum voor het
onderwijs. De gemeente Rotterdam werkte samen
met het ministerie van Onderwijs om het museum
te kunnen huisvesten in de voormalige gemeentebibliotheek
aan de Nieuwemarkt en om tot een
nieuwe taakomschrijving te komen. Zo ontstond
in oktober 2004 het Onderwijsmuseum op de huidige
locatie in Rotterdam. In de doelstelling staat
dat het museum ‘een huis voor het onderwijs’ wil
zijn. Onderwijspraktijk, onderwijspresentaties en
een podium voor onderwijsvraagstukken vormen
de drie belangrijkste aandachtspunten van het
‘huis voor het onderwijs’.
In dialoog met de wetenschap
Het museum zelf heeft geen zware wetenschappelijke
staf, maar faciliteert wetenschappelijk onderzoek
door studenten maatschappij- en onderwijsgeschiedenis
toe te laten in de collectie. Studenten
worden op de website uitgenodigd om onderzoek
te komen doen en er is meteen een rijtje mogelijke
onderzoeksonderwerpen te vinden, met daarbij
een formulier voor het aanvragen van een onderzoeksplek.
Het mes snijdt aan twee kanten: voor
studenten is het een goede gelegenheid met echt
materiaal te werken en te profiteren van de rijke