download de pdf - Holland Historisch Tijdschrift

download de pdf - Holland Historisch Tijdschrift download de pdf - Holland Historisch Tijdschrift

tijdschriftholland.nl
from tijdschriftholland.nl More from this publisher
30.09.2013 Views

216 Eton in Holland Op het einde van zijn betoog merkte Schneither op dat de hoge kosten voor een huis van opvoeding als Noorthey, het onmogelijk maakte dat huizen van opvoeding algemene ingang zouden vinden. Immers, besparingen waren nauwelijks denkbaar zonder op de kwaliteit te beknibbelen. Openbaar onderwijs in de eigen woonplaats was volgens Schneither duidelijk te verkiezen boven kostschoolonderwijs. 54 In enkele decennia zou Schneither zijn gelijk halen. De verbetering van de stedelijke gymnasia, de invoering van de HBS en de kleinere gezinsgrootte zorgden er voor dat de populariteit van de kostschool ook onder de Hollandse elite afnam. Conclusie Kostscholen waren voor de Hollandse elite een belangrijke onderwijsvorm. Door het slechte onderwijs, de gebrekkige materiële staat van de vroegere Latijnse en Franse scholen en het vaak slecht bij hun behoeften aansluitende curriculum, stuurden nogal wat ouders hun kinderen naar een kostschool die met name in de bosrijke omgevingen van de oude strandwallen te vinden waren. Bijkomend voordeel was dat de zorg voor het gezin enigszins werd verlicht, hoewel sommige ouders de afwezigheid van hun kinderen sterk betreurden. Het onderwijs op de meeste kostscholen was doorgaans praktisch georiënteerd. De nadruk lag op moderne talen, handelsrekenen, wiskunde, aardrijkskunde en geschiedenis. Klassieke talen – voor de meeste elitekinderen die niet naar de universiteit gingen sowieso irrelevant – konden zij er meestal niet leren. Niet elke kostschool had een even hoog niveau. De vrij eenvoudig ingerichte, kleinere scholen hadden vaak niet voor elk schoolvak een aparte onderwijzer, hetgeen het gemiddelde niveau niet ten goede kwam. Het houden van een kostschool was een manier om een zekere welstand en sociale status te verwerven. Tegelijkertijd was het echter niet eenvoudig om een blijvend succes van een kostschool te maken. Behalve dat grote investeringen nodig waren voor leslokalen en slaapruimtes, moest gekwalificeerd onderwijzend personeel worden ingehuurd en gold een vrouw die voor de vereiste huiselijke omgeving kon zorgen, bijna als een noodzakelijke voorwaarde. Het was voor kostschoolhouders noodzakelijk om een onberispelijke reputatie te verkrijgen en te behouden. Uit de rapporten van Wijnbeek blijkt duidelijk dat nogal wat kostscholen kwijnende waren. De kwaliteit van het onderwijs aan de Hollandse kostscholen liep sterk uiteen. Naast dorpsscholen waar ook enkele kostschoolleerlingen te vinden waren en het onderwijs vaak op ouderwetse leest plaatsvond, bevonden sommige kostscholen zich in de didactische voorhoede. Dit gold zeker voor het Instituut Noortheij waar de bekende onderwijskundige zijn in Duitsland opgedane ideeën in de praktijk bracht. Het ideaal van een school waar niet alleen onderwijs werd gegeven, maar tevens een geheel van opvoeding en onderwijs werd aangeboden, was echter niet geheel onomstreden. Noortheij verloor tijdens de laatste decennia van de negentiende eeuw zijn glans, net zoals het verschijnsel kostschool door de komst van de HBS en de afnemende gezinsgrootte aan betekenis verloor. Slechts een kleine katholieke elite zou haar kinderen tijdens de twintigste eeuw naar kostscholen als Rolduc, Petrus Canisius en Hageveld sturen. Voor de protestantse Hollandse elite had Eton afgedaan. 54 Ibidem, 453.

Hollands Spoor In Hollands Spoor wordt een tentoonstelling, museum of monument uit Holland onder de aandacht gebracht. Holland-redacteur Cindy van Weele brengt dit keer een bezoek aan: Het Nationaal Onderwijsmuseum in Rotterdam Dit themanummer ‘Onderwijsvernieuwing in Holland’ zal op 21 oktober 2005 worden aangeboden aan de directeur van Het Nationaal Onderwijsmuseum. Leden van de Vereniging Holland zijn van harte welkom hierbij aanwezig te zijn. Reden genoeg om er eens poolshoogte te gaan nemen. Het Nationaal Onderwijsmuseum is in zijn huidige vorm in oktober 2004 van start gegaan. Geopend kan je eigenlijk niet zeggen. De instelling organiseert niet alleen tentoonstellingen maar is ook buiten het museumgebouw actief in allerlei aandachtsgebieden van het onderwijs. Op internet bijvoorbeeld, en op het internationale podium voor de ontwikkeling van het onderwijs. Het Onderwijsmuseum heeft een uitgebreide website waar ieder schoolkind terecht kan voor plaatjes, uitleg en hyperlinks naar verwante onderwerpen. Er zijn infopakketten voor docenten, educatieve projecten en schoolklappers te vinden. Een deel van de collectie is voor de bezoeker digitaal beschikbaar gemaakt. Het Onderwijsmuseum is geïnteresseerd in de huidige stand van zaken in het onderwijs en organiseert daarover elke twee jaar een internationaal congres. In samenwerking met universiteiten biedt het museum studenten de mogelijkheid om leeronderzoek te doen in het kader van de Masteropleiding Maatschappijgeschiedenis. In het Onderwijsmuseum is een vaste opstelling over de geschiedenis van de lagere school ontworpen. Zo is er een zestal reconstructies te zien van schoollokalen in Nederland door de tijden heen, ingericht met origineel materiaal uit eigen collectie. Het museum beheert een grote collectie oude leermiddelen, zoals een verzameling van 70.000 leerboeken (van de 18e eeuw tot heden), school- meubelen, prenten, schoolplaten, griffels, leitjes, leesplankjes maar ook opnames van schoolradio en -televisie. De permanente opstelling wordt jaarlijks bezocht door 800 schoolgroepen per jaar, voor het grootste deel leerlingen van basisscholen en PABO’s uit het hele land. Maatschappelijke relevantie staat hoog in het vaandel bij het Onderwijsmuseum. Veel tijdelijke Afb. 1. Het museumgebouw aan de Nieuwestraat, Rotterdam in de voormalige gemeentebibliotheek. Foto: Het Nationaal Onderwijsmuseum, Rotterdam.

<strong>Holland</strong>s Spoor<br />

In <strong>Holland</strong>s Spoor wordt een tentoonstelling, museum of monument uit <strong>Holland</strong> on<strong>de</strong>r <strong>de</strong><br />

aandacht gebracht. <strong>Holland</strong>-redacteur Cindy van Weele brengt dit keer een bezoek aan:<br />

Het Nationaal On<strong>de</strong>rwijsmuseum in Rotterdam<br />

Dit themanummer ‘On<strong>de</strong>rwijsvernieuwing in <strong>Holland</strong>’ zal op 21 oktober 2005 wor<strong>de</strong>n aangebo<strong>de</strong>n aan<br />

<strong>de</strong> directeur van Het Nationaal On<strong>de</strong>rwijsmuseum. Le<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> Vereniging <strong>Holland</strong> zijn van harte welkom<br />

hierbij aanwezig te zijn. Re<strong>de</strong>n genoeg om er eens poolshoogte te gaan nemen.<br />

Het Nationaal On<strong>de</strong>rwijsmuseum is in zijn huidige vorm in oktober 2004 van start gegaan. Geopend<br />

kan je eigenlijk niet zeggen. De instelling organiseert niet alleen tentoonstellingen maar is ook buiten het<br />

museumgebouw actief in allerlei aandachtsgebie<strong>de</strong>n van het on<strong>de</strong>rwijs. Op internet bijvoorbeeld, en op het<br />

internationale podium voor <strong>de</strong> ontwikkeling van het on<strong>de</strong>rwijs. Het On<strong>de</strong>rwijsmuseum heeft een uitgebrei<strong>de</strong><br />

website waar ie<strong>de</strong>r schoolkind terecht kan voor plaatjes, uitleg en hyperlinks naar verwante on<strong>de</strong>rwerpen.<br />

Er zijn infopakketten voor docenten, educatieve projecten en schoolklappers te vin<strong>de</strong>n. Een <strong>de</strong>el van<br />

<strong>de</strong> collectie is voor <strong>de</strong> bezoeker digitaal beschikbaar gemaakt.<br />

Het On<strong>de</strong>rwijsmuseum is geïnteresseerd in <strong>de</strong> huidige stand van zaken in het on<strong>de</strong>rwijs en organiseert<br />

daarover elke twee jaar een internationaal congres. In samenwerking met universiteiten biedt het museum<br />

stu<strong>de</strong>nten <strong>de</strong> mogelijkheid om leeron<strong>de</strong>rzoek te doen in het ka<strong>de</strong>r van <strong>de</strong> Masteropleiding Maatschappijgeschie<strong>de</strong>nis.<br />

In het On<strong>de</strong>rwijsmuseum is een vaste opstelling<br />

over <strong>de</strong> geschie<strong>de</strong>nis van <strong>de</strong> lagere school ontworpen.<br />

Zo is er een zestal reconstructies te zien van<br />

schoollokalen in Ne<strong>de</strong>rland door <strong>de</strong> tij<strong>de</strong>n heen,<br />

ingericht met origineel materiaal uit eigen collectie.<br />

Het museum beheert een grote collectie ou<strong>de</strong><br />

leermid<strong>de</strong>len, zoals een verzameling van 70.000<br />

leerboeken (van <strong>de</strong> 18e eeuw tot he<strong>de</strong>n), school-<br />

meubelen, prenten, schoolplaten, griffels, leitjes,<br />

leesplankjes maar ook opnames van schoolradio<br />

en -televisie. De permanente opstelling wordt jaarlijks<br />

bezocht door 800 schoolgroepen per jaar,<br />

voor het grootste <strong>de</strong>el leerlingen van basisscholen<br />

en PABO’s uit het hele land.<br />

Maatschappelijke relevantie staat hoog in het<br />

vaan<strong>de</strong>l bij het On<strong>de</strong>rwijsmuseum. Veel tij<strong>de</strong>lijke<br />

Afb. 1. Het museumgebouw<br />

aan <strong>de</strong> Nieuwestraat, Rotterdam<br />

in <strong>de</strong> voormalige<br />

gemeentebibliotheek. Foto:<br />

Het Nationaal On<strong>de</strong>rwijsmuseum,<br />

Rotterdam.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!