download de pdf - Holland Historisch Tijdschrift

210 Eton in Holland
Ondanks de vijandschap van een machtig man in onderwijsland verging het Van den Hull
redelijk goed met zijn kostschool. In zijn nieuwe woning wist hij een zekere welstand te verwerven
en de talrijke equipages die langskwamen van de ouders van de kostschoolleerlingen,
wekten de afgunst van zijn buren op. Voor de statusgevoelige Van den Hull was dit geen
onbelangrijk gegeven. 24
Toch maken zijn wederwaardigheden duidelijk dat het bestaan van kostschoolhouder
niet erg eenvoudig was. Zoals in de verslagen van Wijnbeek valt te lezen, bleek het voor veel
kostschoolhouders verre van eenvoudig om een bepaalde continuïteit te bereiken. Ook Van
den Hull ondervond grote problemen. Toen hij in 1813 na het overlijden van de kostschoolhouder
Henri Louis de Grave (1759-1813), het buiten Stad en Vaart ging huren waar De Grave
zijn kostschool had gevestigd, kreeg hij te kampen met sterk teruglopende leerlingenaantallen.
Volgens Van den Hull was de vroegere ondermeester van De Grave, Stevens, de
kwade genius die hem in diskrediet bracht bij verschillende ouders. Van de 22 leerlingen van
De Grave kon Van den Hull er slechts drie overnemen, terwijl van de zeventien leerlingen
waamee hijzelf naar Stad en Vaart verhuisde, hij er na drie jaren slechts drie overhield. Om
inkomen te verkrijgen, moest Van den Hull zich toeleggen op het onderwijs aan halve-kostgangers
en dagscholieren. ‘In het groote huis dat ik bewoonde, heerschte, in vergelijking
van vroeger, een doodsche stilte: mijne school werd niet meer geteld, schoon ik mij aan de
minste nalatigheid, noch aan verflaauwden ijver schuldige kende: alles stroomde naar den
Heer A. Deenik die [...] bij de Latijnsche school was aangesteld en ik hoorde mij reeds door
mijne benijders.... Een verloopen kostschoolhouder noemen!’ 25
Gelukkig voor Van den Hull ging het vanaf 1817 geleidelijk weer wat beter met zijn kostschool
en groeide het aantal leerlingen weer geleidelijk. Omdat hij een buiten minder geschikt
achtte voor een kostschool, besloot hij in 1820 over te gaan tot de aankoop van een
groot huis aan de Jansstraat, dat door Wijnbeek in 1839 werd omschreven ‘als eene groote
prachtige woning in de Jansstraat, met eene ruime speelplaats, voorzien van werktuigen
voor gijmnastische oefeningen, waarvan veel gebruik werd gemaakt, onder de leiding van
een schermmeester, die ook onderwijs geeft in de schermkunst. Er waren 28 dag- en halve
kostleerlingen en 20 in de heele kost. De schoolzaal is ruim van al het noodige voorzien. De
slaapkamers, de eet- en de speelzalen zijn groot en ruim.’ 26
Over het onderwijs op zijn kostschool was Van den Hull een stuk minder mededeelzaam
dan over tegenwerking die hij zou hebben ondervonden. Toch krijgen we een aardig beeld
van zijn onderwijsmethode. Inhoudelijk omvatte dit ‘alles wat een jong mensch noodig
heeft te weeten, het zij hij tot den Koophandel of den Geleerden stand wenschte opgeleid te
worden’. 27 Waar het op neer kwam, was dat de tijdsbesteding van de leerlingen voor de gehele
dag vastlag. Zij stonden tijdens de zomer om 6.00 uur op en in de winter een half uur
later en werden daarna de gehele dag beziggehouden met ontbijten, spelen en onderwijs.
Van den Hull maakte voor iedere leerling een aparte lijst op met werkzaamheden die zij iedere
dag van de week moesten verrichten. Dit bood hem tevens de mogelijkheid om de
ouders te informeren over de verrichtingen van hun kinderen. Duidelijk is voorts dat Van
den Hull een grote nadruk legde op orde. De leerlingen moesten steeds nauwgezet bijhou-
24 Ibidem, 442.
25 Ibidem, 472.
26 Reinsma, ‘Verslag’, 33.
27 Van den Hull, Autobiografie, 520.