download de pdf - Holland Historisch Tijdschrift

More documents

Recommendations

Info

172 De fundaties van de Vrijvrouwe van Renswoude Afb. 4. Voorgevel van het Utrechtse fundatiehuis in 1792. Gewassen tekening door Jacobus Vermeer, kwekeling van deze Fundatie. Collectie Fundatie van Renswoude Utrecht. Afbeelding Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Zeist. uitzonderlijk. Pas in de negentiende eeuw zou dit model in het technisch onderwijs gemeengoed worden. Binnen de Fundaties werd wiskunde niet zoals op universiteiten en hoge scholen beoefend om zijn algemeen vormende waarde, maar vanwege de waarde die zij had voor het doorgronden van een vak, het begrip van vakliteratuur en de mogelijkheden die zij bood om een beroep op een zo hoog niveau uit te oefenen. Wie op deze manier bedreven raakte in de mathesis was in staat om binnen zijn beroep oplossingen te bedenken voor problemen waarin de bestaande regels niet voorzagen. Al doende ontwikkelden de Fundaties van Renswoude een eigen opleidingsmodel waarin een verbinding werd gelegd tussen praktijkscholing op hoog niveau enerzijds en anderzijds brede algemene kennis van de theorie van wis- en natuurkunde en vaardigheid in de toepassingen daarvan, zowel binnen het vakgebied als daarbuiten. De in maatschappelijk en politiek opzicht zo tumultueuze jaren tussen 1795 en 1815 vormden een waterscheiding voor de Fundaties van Renswoude. Als gevolg van conscriptie waren jongens uit de kinderhuizen – en ook diverse fundatiekwekelingen – verplicht dienst te nemen in de Napoleontische legers en door tiërcering van de staatsschuld liepen de inkomsten uit het zorgvuldig in staatsobligaties belegde vermogen van de Vrijvrouwe drastisch terug. Het aantal kwekelingen verminderde aanmerkelijk en op de uitgaven voor onderwijs werd flink gekort. De Delftse Fundatie was zelfs jarenlang niet in staat om kwekelingen op te leiden. Het zou ruim tien jaar duren voordat de Fundaties zich hadden hersteld. Mede onder invloed van de zich wijzigende omstandigheden op het gebied van onderwijs en techniek in de loop van de negentiende eeuw, ontwikkelden de Fundaties van Renswoude zich tot instellingen die nog steeds begaafde jongens uit de drie kinderhuizen in staat stelden een hoogwaardige beroepsopleiding te volgen maar die weinig gelijkenis meer vertoonden met het hierboven beschreven model.
De fundaties van de Vrijvrouwe van Renswoude 173 Niettemin was het vertrouwen van Maria Duyst van Voorhout in de kracht van goed onderwijs terecht gebleken. De deskundigen die dankzij haar nalatenschap door de Fundaties van Renswoude waren opgeleid hadden blijk gegeven van iets dat de kloof sloot tussen academische attitude en ambachtelijke vaardigheid: professionele deskundigheid. Het is niet toevallig dat verreweg de meeste succesvolle kwekelingen werkzaam waren in beroepen die sterk aan verandering onderhevig waren. Juist daar waar nieuwe kennis en nieuwe toepassingen de aanzet gaven tot innovaties, bleek overduidelijk de meerwaarde van een opleiding waarin theorie en praktijk in samenhang werden onderwezen. Fundatieleerlingen slaagden erin toegang te krijgen tot relatief gesloten beroepsgroepen. Zij werden daarbij regelmatig geholpen door hooggeplaatste functionarissen die een groot vertrouwen hadden in de deskundigheden van deze alumni. Dit ondanks de maatschappelijke achterstand die het gevolg was van hun afkomst en status als pupil van een kinderhuis. Kwekelingen met voldoende aanleg – en zij vormden de meerderheid – waren door hun bedrevenheid op het gebied van meetkunde en algebra in staat op een hoger abstractieniveau na te denken over hun beroep. Zij konden over de grenzen van hun vakgebied heenkijken, want hun kennis was ook toepasbaar binnen aanpalende disciplines. Dit is wat later voor technische opleidingen gemeengoed zou worden: een brede basis op het gebied van wis- en natuurkunde waarop in het vervolg van de opleiding kon worden voortgebouwd. Deze professionele deskundigheid vormt het watermerk van de Fundaties van Renswoude.
Page 1 and 2: Willem Frijhoff Onderwijsvernieuwin
Page 3 and 4: Onderwijsvernieuwing in Holland 129
Page 9 and 10: Humanistische onderwijsvernieuwinge
Page 23 and 24: ‘Gepromoveerden zijn nog geen gel
Page 31 and 32: Afb. 3. Twee vrijwel identieke impr
Page 35 and 36: Afb 1. Maria Duyst van Voorhout, Vr
Page 37 and 38: De fundaties van de Vrijvrouwe van
Page 43 and 44: zelfstandig stof bestuderen en herh
Page 45: De fundaties van de Vrijvrouwe van
Page 49 and 50: Arianne Baggerman en Rudolf Dekker
Page 51 and 52: Opvoeding en onderwijs in de late 1
Page 63 and 64: Onderwijshervorming in de Franse Ti
Page 79 and 80: Thimo de Nijs Eton in Holland Kosts
Page 81 and 82: Eton in Holland 207 schiedenis en w
Page 83 and 84: Eton in Holland 209 slotte lijkt he
Page 85 and 86: Afb. 1. F.B. Bardner, Gezicht op de
Page 87 and 88: Eton in Holland 213 past op de scho
Page 89 and 90: Eton in Holland 215 Een belangrijke
Page 91 and 92: Hollands Spoor In Hollands Spoor wo
Page 93 and 94: Afb. 3. Leesplankje ‘Aap, Noot, M
Page 95 and 96: wordt, blijven de feiten beter in h
Page 97 and 98:
Ware schoolpaleizen: vormgeving van
Page 99 and 100:
school voor meisjes een nog verfijn
Page 101 and 102:
ende jeugd al vroegtijdig onder de
Page 103 and 104:
Afb. 6. ‘De Geboorte van de Daad
Page 105 and 106:
stellingen uit de erfgoedsector het
Page 107 and 108:
Verkiezings affiche van de NSB uit
Page 109 and 110:
De archievenman Gemeentearchief Ams
Page 111 and 112:
De archievenman 237 Verwijzingen Ar
show all

download de pdf - Holland Historisch Tijdschrift

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?