download de pdf - Holland Historisch Tijdschrift

More documents

Recommendations

Info

Tijdingen Geschiedenisonderwijs op het World Wide Web In het afgelopen decennium heeft het World Wide Web zich ook in het onderwijs een vaste plaats verworven. Vrijwel alle middelbare scholieren en een groot deel van de leerlingen in de bovenbouw van het basisonderwijs hebben toegang tot dit nieuwe medium. Niet alleen thuis, maar ook op school. Heeft het Web gezorgd voor een onderwijsvernieuwing? Onze redacteur Carin Gaemers ging al surfend op zoek naar digitale geschiedeniseducatie. Geschiedeniseducatie op het Web Gezien de gretigheid waarmee talloze jongeren zich dagelijks op de digitale snelweg begeven, lijkt het Web bij uitstek geschikt om het geschiedenisonderwijs te verrijken met een lesaanbod dat gebruik maakt van de mogelijkheden die dit medium biedt. Geschiedeniseducatie op het Web laat zich grofweg opsplitsen in twee benaderingen: het aanbieden van conventioneel lesmateriaal aan leerkrachten en leerlingen voor gebruik in de klas en op locatie enerzijds en anderzijds interactieve digitale lessen en spelletjes. Voor wie zonder voorkennis op het Web gaat zoeken is het in eerste instantie niet eenvoudig om een helder beeld te krijgen van het aanbod. Met behulp van zoekmachines en startpagina’s lukt het wel om spelletjes en lessen op het scherm te krijgen die door musea, archieven, bibliotheken en andere erfgoedinstellingen op hun website zijn geplaatst maar de kwaliteit van het gebodene is divers en enige samenhang lijkt te ontbreken. Een veel beter vertrekpunt bieden de websites www.datbewarenwe.nl en www.geheugenvannederland.nl ‘Dat bewaren we’ is in 2003 op verzoek van de erfgoedkoepels ontwikkeld door de Stichting Erfgoed Actueel, de netwerkorganisatie die voor in-
stellingen uit de erfgoedsector het gebruik van cultureel erfgoed stimuleert. De lessen zijn gericht op de groepen 6,7 en 8 van het basisonderwijs. Op deze aantrekkelijk vormgegeven website kunnen leerlingen de wereld van archieven, musea, monumenten en archeologie verkennen. In twee introductielessen komen de leerlingen aan de hand van de belevenissen van drie leeftijdgenootjes spelenderwijs in aanraking met erfgoedinstellingen. Vervolgens kunnen zij door middel van interactieve ‘weblessen’ leren wat cultureel erfgoed is en welke functie archieven, musea en archeologische diensten vervullen. De lessen zijn samengesteld door de aangesloten erfgoedinstellingen. In tweetallen kunnen leerlingen deze lessen zelfstandig op de computer maken en met de afsluitende on-line toets kunnen ze zelf vaststellen wat ze er van hebben opgestoken. Naast deze lessen zijn op ‘Dat bewaren we’ ook twee ‘doe-lessen’ en vier ‘op-stap-lessen ’ te downloaden. De ‘doe-lessen’ bieden de docent de mogelijkheid de leerlingen te leren kijken, verzamelen en bewaren. Met de ‘op-stap-lessen’ in de hand kan de docent met de klas op excursie naar een museum, een monument, een opgraving of een archief waar ze erfgoed in het echt kunnen zien, ruiken, en voelen. Via het ‘zoekdeel’ van de website kunnen leerlingen zelf aan de slag in een on-line bibliotheek met informatie over allerlei onderwerpen die met erfgoed te maken hebben en kunnen ze in evenementen en activiteiten rondom erfgoed opzoeken. Ook kunnen de leerlingen gebruik maken van een ‘woordenboek’ met informatie en plaatjes. De bezoekcijfers zijn vrij hoog, zo’n 3500 bezoeken per maand en ongeveer 25.000 pageviews. Een recent gehouden enquete wees uit dat leerkrachten uit het basisonderwijs die bekend zijn met www.datbewarenwe.nl enthousiast zijn over de website. Vanuit de docenten kwam wel een signaal dat de hoeveelheid tekst in de lessen een probleem vormt voor taalzwakke leerlingen in het speciaal onderwijs. Dat een les in één keer afgewerkt moet worden werd als een nadeel ervaren. Omdat de mogelijkheid ontbreekt om de interactieve lessen tussentijds op te slaan moet een webles in één sessie worden gemaakt. Elisabeth Wiessner – die binnen haar taken als projectondersteuner van Erfgoed Actueel slechts acht uur per week ter beschikking heeft voor ‘Dat bewaren we’ – zou deze bezwaren graag ondervangen maar voor de website is slechts een uiterst beperkt budget beschikbaar. Zolang haar pogingen om wat subsidie voor het project los Tijdingen 231 te krijgen nog niet zijn geslaagd, kan zij niet meer doen dan de erfgoedinstellingen die de lessen ontwikkelen wijzen op het belang van bondige teksten en eenvoudig taalgebruik. Het veel omvangrijker project ‘Het geheugen van Nederland’ biedt via het Web toegang tot een grote hoeveelheid digitale bronnen van cultureel erfgoed. Daarbij is een centrale plaats ingeruimd voor het ontwikkelen van toepassingen voor het onderwijs waarbij gebruik wordt gemaakt van afbeeldingen, tekst, foto’s, bewegende beelden en geluid. Een speciaal educatief gedeelte van de website is gereserveerd voor lessen die zijn ontwikkeld voor VMBO en HAVO/VWO op basis van de digitale collecties van 26 musea, archieven, bibliotheken en erfgoedinstellingen. Het lesaanbod van ‘Het geheugen van Nederland’ wordt gecoördineerd door de Koninklijke Bibliotheek. Docenten geschiedenis en CKV kunnen op eenvoudige wijze het lesprogramma voorzien van aantrekkelijk en toepasselijk visueel materiaal. De meewerkende instellingen verzorgden ieder één of meer lessen met relatie tot hun eigen collectie. Informatie wordt in een aantrekkelijke vorm aangeboden en leerlingen worden door middel van opdrachten aangezet tot een actief gebruik van bronnen. Hiermee sluit het lesmateriaal aan bij de eisen die de overheid stelt aan het geschiedenisonderwijs en bij de meeste in het voortgezet onderwijs gebruikte lesmethoden. Hoewel veel van de lessen thuis gedaan kunnen worden, is het materiaal vooral ontwikkeld voor het gebruik op school. Eén van de richtlijnen van de Koninklijke Bibliotheek is dat de lessen binnen het tijdsbestek van een lesuur gemaakt moeten kunnen worden. Behalve informatie over een thema, bestaan deze lessen uit vragen en eenvoudige opdrachten. Naast lessen van één of twee uur zijn er echter ook enkele lessen met een meer projectmatige opzet die zo’n tien lesuren in beslag nemen. Deze lessen maken intensief gebruik van bronnenmateriaal en werken toe naar een tastbaar eindresultaat, een krant, een tentoonstelling of een presentatie. Deze website is nu anderhalf jaar in gebruik. Inmiddels zijn 29 lessen beschikbaar en wordt via deze toepassing toegang geboden tot 800.000 bronnen. Uit een onderzoek onder de doelgroep bleek onlangs dat 15% van de geschiedenisdocenten bij de lessen gebruik maakt van ‘Het geheugen van Nederland’, aldus Johanneke van Laar die vanuit de Koninklijke Bibliotheek verantwoordelijk is
Page 1 and 2:
Willem Frijhoff Onderwijsvernieuwin
Page 3 and 4:
Onderwijsvernieuwing in Holland 129
Page 5 and 6:
Page 7 and 8:
Page 9 and 10:
Humanistische onderwijsvernieuwinge
Page 11 and 12:
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
‘Gepromoveerden zijn nog geen gel
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Afb. 3. Twee vrijwel identieke impr
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Afb 1. Maria Duyst van Voorhout, Vr
Page 37 and 38:
De fundaties van de Vrijvrouwe van
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
zelfstandig stof bestuderen en herh
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Arianne Baggerman en Rudolf Dekker
Page 51 and 52:
Opvoeding en onderwijs in de late 1
Page 53 and 54: Opvoeding en onderwijs in de late 1
Page 63 and 64: Onderwijshervorming in de Franse Ti
Page 79 and 80: Thimo de Nijs Eton in Holland Kosts
Page 81 and 82: Eton in Holland 207 schiedenis en w
Page 83 and 84: Eton in Holland 209 slotte lijkt he
Page 85 and 86: Afb. 1. F.B. Bardner, Gezicht op de
Page 87 and 88: Eton in Holland 213 past op de scho
Page 89 and 90: Eton in Holland 215 Een belangrijke
Page 91 and 92: Hollands Spoor In Hollands Spoor wo
Page 93 and 94: Afb. 3. Leesplankje ‘Aap, Noot, M
Page 95 and 96: wordt, blijven de feiten beter in h
Page 97 and 98: Ware schoolpaleizen: vormgeving van
Page 99 and 100: school voor meisjes een nog verfijn
Page 101 and 102: ende jeugd al vroegtijdig onder de
Page 103: Afb. 6. ‘De Geboorte van de Daad
Page 107 and 108: Verkiezings affiche van de NSB uit
Page 109 and 110: De archievenman Gemeentearchief Ams
Page 111 and 112: De archievenman 237 Verwijzingen Ar
show all

download de pdf - Holland Historisch Tijdschrift

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?