30.09.2013 Views

Tijdschrift Gezondheid en Politiek jaargang 1991 nr 4

Tijdschrift Gezondheid en Politiek jaargang 1991 nr 4

Tijdschrift Gezondheid en Politiek jaargang 1991 nr 4

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Zuiderpaviljo<strong>en</strong> <strong>en</strong> personeelsflats van de psychiatrische i<strong>nr</strong>ichting D<strong>en</strong>n<strong>en</strong>oord, Zuid-Lar<strong>en</strong>, 'weggemoffeld in het bos'.<br />

In Nederland gaat ongeveer 70 proc<strong>en</strong>t van het budget naar dit soort 19de-eeuwse i<strong>nr</strong>ichting<strong>en</strong><br />

Foto: Luchtfotobedrijf Aerophoto Eelde<br />

trole uit de wereld zal help<strong>en</strong>'. Hij kon dit echter<br />

niet goed aannemelijk mak<strong>en</strong>. Daar<strong>en</strong>teg<strong>en</strong><br />

stelde hoogleraar Paul Schnabel dat sociale<br />

controle e<strong>en</strong> wez<strong>en</strong>sk<strong>en</strong>merk is van GGZ, dat<br />

als onvermijdelijk aanvaard moet word<strong>en</strong>. Hij<br />

werd daarin gekapitteld door Douglas B<strong>en</strong>nett,<br />

die dit e<strong>en</strong> sinistere opmerking vond: 'alsof de<br />

gevaarlijkheid van het individu zou bestaan uit<br />

de intolerantie van zijn medeburgers.'<br />

In dit licht werd de acute psychiatrie in Amsterdam,<br />

'de rijd<strong>en</strong>de psychiater', bekritiseerd<br />

door de Belg Jan Kuypers. De rijd<strong>en</strong>de psychiater<br />

wordt vaak geroep<strong>en</strong> wanneer de op<strong>en</strong>bare<br />

orde wordt verstoord, <strong>en</strong> lost de situatie<br />

meestal op door de patiënt op te lat<strong>en</strong> nem<strong>en</strong>.<br />

E<strong>en</strong> voorbeeld van 'fliciarrie ' noemde Kuypers<br />

dat (te vertal<strong>en</strong> als 'smerissiatrie'). De rijd<strong>en</strong>de<br />

psychiaters zelf blijk<strong>en</strong> zich beter te<br />

kunn<strong>en</strong> vind<strong>en</strong> in de term 'veterinaire psychiatrie'.'<br />

POLITIEK TOT OP HET BOT<br />

'Als g<strong>en</strong>eeskunde politiek tot op het bot is,<br />

dan geldt dat des te meer voor de psychiatrie,'<br />

stelde Jabl<strong>en</strong>sky. Maar de politieke discussie,<br />

waarvoor ook e<strong>en</strong> speciale avond was ingeruimd,<br />

bood weinig verheldering. Het betoog<br />

van Franca Ongaro Basaglia, die de strijd van<br />

28 TGP JULI <strong>1991</strong><br />

haar overled<strong>en</strong> echtg<strong>en</strong>oot voortzet, bleef in<br />

de lucht hang<strong>en</strong>. Zij bekritiseerde het medisch<br />

model als instrum<strong>en</strong>t van sociale controle <strong>en</strong><br />

machtsuitoef<strong>en</strong>ing, dat altijd de sociale, ecologische,<br />

subjectieve <strong>en</strong> omgevingsfactor<strong>en</strong><br />

heeft wet<strong>en</strong> uit te sluit<strong>en</strong>: 'De professionele<br />

hulpverl<strong>en</strong>ers, die altijd alle<strong>en</strong> maar met de<br />

ziekte te mak<strong>en</strong> hadd<strong>en</strong>, slaagd<strong>en</strong> er steeds<br />

weer in de og<strong>en</strong> te sluit<strong>en</strong> voor de sociale ongelijkheid<br />

door die e<strong>en</strong>voudigweg te beschouw<strong>en</strong><br />

als het probleem van de patiënt.' Julian<br />

Leff verklaarde dat het niet nodig was om afstand<br />

te do<strong>en</strong> van het medisch model: het incorporeert<br />

immers al sociale <strong>en</strong> psychische aspect<strong>en</strong>.<br />

E<strong>en</strong> afgeleide vraag is waarom de medici<br />

eindverantwoordelijkheid <strong>en</strong> daarmee de<br />

macht claim<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> GGZ, waarvan ieder<br />

vindt dat ze multidisciplinair moet zijn. Alle<strong>en</strong><br />

de Britse social workers steld<strong>en</strong> dit thema aan<br />

de orde. Dit spanningsveld wordt er vaak als<br />

links versus rechts gevoeld, zo bleek in<br />

Noord -Ierland.<br />

Dergelijke discussies war<strong>en</strong> echter zeldzaam<br />

<strong>en</strong> de politieke vrag<strong>en</strong> war<strong>en</strong> vaak veel praktischer.<br />

Hoe kunn<strong>en</strong> cliënt<strong>en</strong> weer integrer<strong>en</strong> in<br />

de sam<strong>en</strong>leving? Hoe vind je woning<strong>en</strong>? Hoe<br />

organiseer je ondersteuning? Hoe help je m<strong>en</strong>-<br />

s<strong>en</strong> weer aan het werk? Hoe coördineer je de<br />

versnipperde di<strong>en</strong>st<strong>en</strong>? Hoe kunn<strong>en</strong> overhed<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> politiek aan de hervorming richting gev<strong>en</strong>?<br />

Hoe verleg je financieringsstrom<strong>en</strong>?<br />

Rehabilitatie is het sleutelwoord waar het gaat<br />

om (re)integratie van cliënt<strong>en</strong> in de stad. Unaniem<br />

<strong>en</strong> herhaaldelijk werd e<strong>en</strong> cruciale rol<br />

toegek<strong>en</strong>d aan de politiek, waar het gaat om<br />

voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>, woning<strong>en</strong> <strong>en</strong> werk. Belangrijk<br />

is het om e<strong>en</strong> breed draagvlak te schepp<strong>en</strong><br />

voor de verandering<strong>en</strong>, vond m<strong>en</strong> in Oost <strong>en</strong><br />

in West: schakel de gebruikers, de familie, de<br />

buurt<strong>en</strong>, de politici <strong>en</strong> de verschill<strong>en</strong>de professionals<br />

erbij in. Besef dat belang<strong>en</strong> van familie<br />

<strong>en</strong> cliënt<strong>en</strong> niet altijd parallel hoev<strong>en</strong> te lop<strong>en</strong>.<br />

En: plan ge<strong>en</strong> voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> zonder de inbr<strong>en</strong>g<br />

van de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> voor wie je plant.<br />

HOMO SOVIETICUS<br />

E<strong>en</strong> gevoel van Europese saamhorigheid<br />

groeide op dit congres, mede dankzij de verteg<strong>en</strong>woordigers<br />

van bijna alle voormalige oostblokland<strong>en</strong>.<br />

(Alle<strong>en</strong> Albanië ontbrak.) All<strong>en</strong><br />

meldd<strong>en</strong> grote problem<strong>en</strong> <strong>en</strong> schrikbar<strong>en</strong>de tekort<strong>en</strong><br />

aan middel<strong>en</strong>, waarbij Roem<strong>en</strong>ië de<br />

kroon lijkt te spann<strong>en</strong>. Wel boekt dit land snelle<br />

vordering<strong>en</strong>, mede dankzij internationale

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!