Een klassiek experiment - Erasmus Universiteit Rotterdam

Een klassiek experiment Hoofdstuk 1 – Op zoek naar aansluiting
1.0 Inleiding
Hoofdstuk 1
Op zoek naar aansluiting
Het klassieke concert kampt met een impopulair imago onder jongeren. Het vergrijzende
publiek van de Nederlandse concertzalen wordt niet aangevuld met nieuwe generaties. Er
bestaan verschillende mogelijke oorzaken voor het wegblijven van jongeren bij klassieke
concerten. De onbekendheid met het genre klassieke muziek en met de praktijk van het
concertbezoek is er daar één van. Daarnaast zijn de toegenomen drukte in het leven en het
vaak beperkte budget factoren die ervoor zorgen dat jongeren de vrije tijd die ze hebben
invullen met activiteiten waarvan ze zeker zijn dat ze die echt leuk vinden (dit is terug te
vinden in de groepsinterviews die ik in Hoofdstuk 4 zal laten zien). Een veertig euro kostend
toegangskaartje voor een popfestival doet dan minder zeer in de portemonnee dan een
even duur klassiek concert. Andere mogelijke oorzaken van het ontbreken van jong publiek
zijn de ingehouden consumptiewijze van klassieke concerten waarbij, in tegenstelling tot
popconcerten, de emoties van het publiek als vanzelfsprekend niet worden geuit, en de
zogeheten erosie van de scheidingslijnen tussen ‘hoge’ en ‘populaire’ cultuur (Taylor 2009).
De verdwijning van het onderscheid tussen hoog en laag zorgt ervoor dat klassieke
concerten steeds minder als iets bijzonders worden gezien, wat de bezoekmotivatie voor
jongeren wegneemt. Met andere woorden, er zijn drempels die het bezoek van jongeren aan
een klassiek concert in de weg staan. Daarbij mag de categorie ‘jongeren’ zeer ruim worden
gedefinieerd, zoals hieronder zal blijken.
In dit hoofdstuk schets ik de huidige status van klassieke muziek in Nederland, waarbij ik
antwoord geef op vragen als hoeveel mensen bezoeken klassieke concerten en wie zijn dat?
en, met het oog op de drempels voor jongeren, zijn er voorbeelden te vinden waarin
klassieke muziek of andere vormen van hoge cultuur met succes worden aangeboden aan
niet‐liefhebbers daarvan? Verder geef ik in dit hoofdstuk aan hoe het Rotterdams
Philharmonisch Orkest zijn missie omschrijft en wat de doelstelling van dit onderzoek is. Ten
slotte formuleer ik een drietal deelvragen met behulp waarvan ik de centrale
onderzoeksvraag kan beantwoorden.
10