Zeven verdedigingen en de doolhof van dwalingen der medici

dat ook balsem wordt genoemd; in hars, dat ook zwavel wordt
genoemd; en in vloeistof, dat ook cotaronium 182 wordt genoemd.
Uit deze drie groeien alle dingen: de voortbrengselen
van het elementaire kleilichaam, en evenzo de voortbrengselen
van het elementaire stoffelijke lichaam. Deze drie nemen ieder
lichaam in beslag, en ieder lichaam heeft noch minder, noch
meer dan deze drie. Deze drie vormen de metalen; deze drie
vormen de mineralen; deze drie vormen steen, hout, kruiden en
alle gewassen; het gevoelige en het ongevoelige. Het ene is qua
karakter als de metalen, het andere als vlees en bloed, weer iets
anders als hout, et cetera. Doch de medicus slaat daar geen acht
op. Hij let namelijk op het innerlijke, dat er het onderwerp van
is. 183 En uit de elementen worden ze geboren. We kunnen nu
vaststellen, dat er vier moederelementen met een bepaalde
eigenschap in de mens worden opgenomen, en wel uit het
element aarde zijn soort; uit het element water zijn soort; uit het
element vuur zijn soort; en uit het element chaos 184 zijn soort.
Daaruit volgt, hoe uit de aarde flammula 185 voortkomt, en
mandragora, die van een tegenstrijdig karakter zijn, en toch uit
één moeder zijn geboren. Zo komen ook ziekten in de mens uit
de elementen voort. Men kan niet zeggen, dat uit het element
aarde slechts koude en droogheid voortkomen. En van het
element water en van andere moet men het zo zien, dat niet
steeds het karakter van het water uit water voortkomt, of het
karakter van de lucht uit de lucht, et cetera, en dat ze dus ook
182 Universeel oplosmiddel. Sudhoff merkt op, dat Hohenheim deze
drie „gedeelten‟ ofwel beginselen, in vroegere geschriften „zout‟,
„zwavel‟ en „kwik‟ noemde.
183 “das sein Subiectum ist”. Ik ga er vanuit, dat Paracelsus met „sein‟
niet op de medicus doelt, maar op het zout, de zwavel en het
universele oplosmiddel, in hun door hem vermeende uitwerking op
alle organismen. „sein‟ is dan „hun‟.
184 Lees: „lucht‟.
185 Sudhoff verwijst naar de planten ranonculus flammula en atropa
mandragora. De mandragora is een geslacht van nachtschadeplanten.
96