Zeven verdedigingen en de doolhof van dwalingen der medici

Want de arts wordt gedwongen - zoals iemand een boek vanaf
papier leest - dat hij de sterren van het firmament als letters
samenvoegt, en daar de achtereenvolgende zinnen aan ontleent.
Want zoals ieder woord - dat van zichzelf geen zin is - een
bijzondere kracht heeft door volmaakte woorden die de zin
compleet maken, zo moeten ook de sterren aan de hemel aaneen
worden gekoppeld, en moet men er de zin van het firmament
aan ontlenen. Dat wil zeggen, de hele betekenis in zijn totaliteit
vatten en begrijpen. Zoals men de strekking begrijpt van een
brief die iemand over honderd mijlen wordt toegezonden, zo
wordt in vergelijkbare gedaante, dus als een brief, het
firmament aan ons toegezonden. Zie nu uit naar de bode, gij
artsen, waar gij die kunt vinden, en die u steeds ontliep. Zo
moet ook het tweede boek der geneeskunde worden aangevat.
Het boek bedriegt niemand; er is geen bedrieglijke schrijver die
het geschreven heeft. Die het geschreven heeft, heeft geen
papier nodig, en schreef het om ons te onderrichten. Want Hij
heeft heel goed geweten dat pseudomedici zouden opstaan en
met een verkeerde pen zouden schrijven.
Dit is dus de manier om in de geneeskunde te studeren. Zo is
het boek van de hogeschool der geneeskunde, zo is de schrijver
der geneeskunde, en zo vindt men de ziekten qua aanvang en
verloop. Doch terwijl dit boek van het firmament op het papier
wordt gezet, staat het er niet anders op, dan als een schaduw op
de muur, of als een beeltenis in de spiegel, die niemand een
volmaakt begrip kunnen geven. Wie kennis wil dragen van het
volmaakte onderricht, moet datgene zien van wie de schaduw of
het beeld in de spiegel afkomstig is. En als hij dat goed ziet,
wordt hij niet bedrogen, heeft hij de spiegel niet nodig, en ziet
hij het levende. En uit het levende komt de basis voort. De
boeken der geneeskunde zijn dus niet volmaakt in de pen 172 ,
maar op de plek waar ze zijn. Dat wil zeggen, een boom kan
men niet vanuit de pen, doch uitsluitend vanuit hemzelf kennen.
Men moet namelijk niet het uiterlijke onderzoeken, want
172 “in der Feder”. Ook: „in het manuscript‟.
91