Zeven verdedigingen en de doolhof van dwalingen der medici

schied? 137 En als de schade in de keuken geschiedt, wie kan er
dan van eten? 138 Hoe kan men van afval een pels maken, of een
harnas voor de koude? 139 Hoe kan ik genezen met een
vervangingsmiddel 140 waarmee gij al uw zieken verderft? Gij
moet het geluk hebben dat gij met uw vervangingsmiddel goed
aanvangt en voleindigt. Wie kan met bedrogen specerij uitrichten
wat alleen de legitieme toekomt? Wie kan voleindigen wat
hij zich voorneemt, als dat met groene kruiden moet geschieden
en men de persoon de beschimmelde verstrekt? Wie kan het
verdragen, dat men in plaats van diagridium 141 , sap van de
tithymalus 142 geeft? Wie kan het verdragen of dulden dat men
gedestilleerd schoenmakerspek in plaats van Benedictusolie 143
geeft? En kersenmoes met theriac vermengt, als een mithridatum?
En moet ik - zoals de noodzaak vereist - vertellen over
uw simplicia 144 en composita 145 , hoe het daarmee gesteld is;
waar zou dat toe leiden?
137 “so mir der Hagel in die Apotheken schlägt”.
138 “So der Schauer in die Küchen schlägt”. Tussen de begrippen
„Hagel‟ en „Schauer‟ bestaat maar een gering onderscheid.
139 “Wie kann ein Pelz für den Schuß sein, oder ein Harnisch für die
Kälte?” Vergelijk de Duitse spreuk „Harnisch dient nicht vor die Kält,
Beltz den Schuss nicht auffhelt‟. De essentie van dit in feite
onvertaalbare idioom is, dat alles zijn juiste bestemming moet krijgen.
Het „Schuß‟ is dat gedeelte van een pels wat beschadigd en
onbruikbaar is, dus uitschot.
140 “Quid pro Quo”.
141 Eucharius Rötzlin (Roeslin), 1470-1526, vermeldt in zijn
Kreuterbuch von natürlichem Nutz und gründelichem Gebrauch der
Kreutter, Baum, Gesteud und Früchten, 1550, dat dit een middel is
tegen cholera, slijm en melancholie. Uit andere bronnen blijkt, dat het
gaat om het psylliumzaad, ofwel vlooienzaad. Het is nog steeds in
gebruik als laxeermiddel, als middel bij ingewandsklachten en als
cholesterolverlager.
142 “succum Tithymalli”. Het betreft het sap van deze plant.
143 “Picem calceatorinam distillatam pro oleo benedicto.”
144 Enkelvoudige middelen.
73