Zeven verdedigingen en de doolhof van dwalingen der medici

kunnen zij, die menen dat men uitsluitend door hun Summa 134
gezond wordt? Het is hun Avicenna, hun Rabi Moises 135 ,
kortom, het gaat zoals het gaat. Dat zijn hun Aforismi 136 , die
iemand in de kortst mogelijke tijd naar het kerkhof helpen.
Waarom werpt gij mij voor de voeten dat ik iets onmogelijks
niet kan genezen, terwijl gij hetgeen mogelijk is, zelf niet kunt
genezen, en het dusdanig verknalt dat ik het weer moet
herstellen? Hoe kan ik een afgehakt hart genezen, een afgehakte
hand er weer aanzetten? Wie is het in het licht der natuur ooit
mogelijk geweest om de dood en het leven samen te voegen en
te verenigen, en wel zo, dat de dood het leven ontvangt? Dat is
niet natuurlijk, maar goddelijk. Hoe moet ik dat doen, terwijl gij
wonden niet kunt helen waarin de dood niet eens aanwezig is?
Die lokt gij zelfs nog naderbij. Gij zijt verziend, kijkt in de
verte en ziet uzelf niet van nabij. Ik zal aan de hand van uw
geweten bewijzen, dat het u tot lering is en aanduidt dat ge er
tegenin druist en handelt, en dat gij u verheft met hetgeen u tot
schande voert. Want gij hebt de geneeskunde van God om
daarmee alle mogelijke dingen te verdrijven, maar soms lukt het
en soms niet. Waarom beschuldigt gij mij er dan van, dat ik bij
onmogelijke ziekten niets kan uitrichten wanneer mij daartoe de
artsenij noch gegeven, noch geschapen is? Daarmee kent gij
ook de afronding van deze verdediging. Hoe is het mij mogelijk
om iets te genezen wanneer de schade in de apotheken is ge-
134
Het begrip „Summa„ wordt hier in één adem genoemd met
Avicenna, ofwel of Ibn Sina, 980-1037. Perzisch universeel geleerde.
Daarom zal Paracelsus Avicenna‟s Summa Medicinae bedoeld
hebben, ofwel de Al-Qanun fi al-Tibb (Canon van de geneeskunde).
Het was een medisch standaardwerk, dat samen met de werken van
Galenus toonaangevend was in de middeleeuwen. Het geldt nog steeds
als een van de geniaalste werken op medisch terrein. Paracelsus zal
met name het standpunt over de humores hierin veroordeeld hebben.
135
Rabbi Moshe ben Maimon, „Maimonides‟, 1135-1204. Arts,
filosoof.
136
Medisch werk van Hippocrates.
72