Zeven verdedigingen en de doolhof van dwalingen der medici

heer, geachte mevrouw; ga heen, geef mijnheer begeleiding, et
cetera. Dan zeg ik: Wat wilt gij nu, maak nu maar geen haast,
zo dringend is het niet! Nu heb ik een teer punt aangeroerd. 115
Zij hebben de zieken zo voor de gek gehouden, dat dezen
geloven dat vriendelijk en liefkozend leven, op de pen kluiven,
betuttelen 116 en veel dankzeggen de kunst en de geneeskunde is.
Iemand die net uit zijn negorij is weggelopen, noemen zij een
jonker. Weer een ander noemen zij heer, uwe wijsheid. Het is
een schoenmaker en een dommerik die ik bij de voornaam
noem. Daarmee verspil ik, wat ik in het vat heb. 117 Ik ben
voornemens niets met de mond te winnen; alleen met de
werken. Mochten zij dat echter niet van zins zijn, dan kunnen
zij op hun manier gemakkelijk zeggen, dat ik een zeldzame,
wonderlijke gast ben en weinig goede attesten afgeef. Het is
echter niet mijn plan om met vriendelijk liefkozen in mijn
onderhoud te voorzien. Daarom kan ik niet gebruiken hetgeen
mij niet past en wat ik niet geleerd heb. Daarom is het niet
nodig om dergelijke vleierijen te gebruiken, en eeniedere
domkop op handen te dragen wien het niet zou passen dat hij op
een mestkar werd gedragen. De geneeskunde moet zodanig zijn,
dat de arts antwoord geeft naar zijn vlees en bloed, en naar
gelang zijn landsaard en zijn aangeboren karakter ruw, grof,
hart, zacht, mild, deugdzaam, vriendelijk, lieflijk is, en hoe hij
dus van nature is. Daarbij ervan uitgaand dat het niet zijn kunst
is, doch slechts een zo kort mogelijk antwoord dat bij het werk
past. Dat wil zeggen, dat de raaf moes om de bek wordt
gestreken. 118 Wat de kwestie betreft, acht ik mij genoeg
115 “Jetzt habe ich in den Pfeffer gehoffiert.”
116 “zuthütelen”. Sudhoff ziet dit als “schmeigeln”, dus „vleien‟, maar
etymologisch lijkt mij „betuttelen‟ waarschijnlijker te zijn.
117 “im Hafen”.
118 Onduidelijk, aangezien Paracelsus net heeft betoogd dat strooplikken
niet zijn werkwijze is. Het kan zijn, dat de zinsonderdelen wat
ongelukkig geplaatst waren, en dat bedoeld is: “Daarbij ervan
uitgaand dat het niet een kunstje is - doch slechts (...) -, en dat de raaf
66