Zeven verdedigingen en de doolhof van dwalingen der medici
Zeven verdedigingen en de doolhof van dwalingen der medici Zeven verdedigingen en de doolhof van dwalingen der medici
kettingen en zijde aan, maar die zich daar ophouden, zijn nauwelijks in staat om linnen te betalen. Wie binnen de stadsmuren zijn, hebben het koud en warm naar believen. Wie binnen de kunsten verblijven, zouden niet eens een schaduw hebben wanneer er geen boom was. Wie zijn buik wil dienen, die volge mij niet. Die volgt degenen die in zachte kledij gaan, hoewel die op reis van geen nut is. Want Juvenalis heeft beschreven, dat alleen diegene opgewekt rondreist, die niets heeft. Daarom nemen zij deze uitspraak in ogenschouw. Opdat zij niet vermoord worden, blijven zij bij de kachel, en keren peren om. Daarom stel ik vast, dat ik tot dusverre mijn reizen redelijk heb doorgebracht, en dat ze mij tot lof en niet tot schande zijn. Dit wil ik betuigen met de natuur: wie haar wil doorvorsen, moet haar boeken met voeten treden. 102 De Schrift wordt doorvorst via haar letters, maar de natuur van land tot land, alsof het een blad is. Zo is de codex van de natuur, en zo moet men haar bladeren omkeren. 102 De natuur ingaan en daar rondlopen. 58
DE VIJFDE VERDEDIGING - AANGAANDE HET VER- LOST WORDEN VAN FOUTE ARTSEN EN GEZEL- SCHAPPEN Aangezien niets zo zuiver is, of het is wel ergens mee bevlekt, is het nodig dat men onderkent wat er bevlekt en wat er zuiver is. In de geneeskunde blijkt dan ook, dat er meer kwaad dan goed is. Als nu Christus twaalf leerlingen heeft gehad, waarvan er één onder hen een verrader was, hoeveel meer zijn er dan niet onder de mensen? Het ligt voor de hand, dat er uit twaalf nauwelijks één goede bij zit. De oorzaak namelijk is, dat aangezien wij alle dingen uit liefde doen, en er zonder liefde niets geschiedt, het slechts vanwege het vergelijken en de betaling is, dat er eigenbelang blijkt, en dat er binnen de geneeskunde corrupte artsen worden geboren die geld najagen, en niet het gebod der liefde in acht nemen. Wanneer iets op eigenbelang gericht is, worden de kunsten gecorrumpeerd, evenals het werk. Want kunst en werkuitvoering moeten uit liefde ontspruiten, anders is er niets volmaakts voorhanden. Zo hebben wij ook twee soorten apostelen, waarvan de ene Christus bemint uit eigenbelang. Daarom werd hem de beurs van het eigenbelang verstrekt. Ook had hij zijn reden om vanuit eigenbelang Christus te verkopen, en eveneens om Hem vanuit eigenbelang de dood in te drijven. Als Christus heeft moeten dulden dat Hij wegens eigenbelang verkocht en verraden moest worden, hoeveel te meer maken de onechte artsen de mens krom en verlamd, en wurgen en doden zij hem, opdat hun eigenbelang vermeerderd en niet gehinderd wordt? Want zodra de liefde voor de naaste bekoelt, zal die voor deze geen goede vrucht meer dragen. En de vrucht die er dan gedragen wordt, bestaat uit eigenbelang. Wij moeten weten, dat er twee soorten artsen zijn. Die welke uit liefde, en die welke uit eigenbelang handelen. Aan hun werken zal men ze beiden herkennen, zodat de echten door de liefde herkend worden, en doordat zij de 59
- Page 7 and 8: INLEIDING VAN DE VERTALER In Parace
- Page 9 and 10: vloed. Omdat het menselijk lichaam
- Page 11 and 12: al de oude geschriften heeft zich i
- Page 13 and 14: daarin waarnemen, en de gelijkenis
- Page 15 and 16: De titels van de zeven hoofdstukken
- Page 17 and 18: medisch gebied er ook van langs. Ma
- Page 19 and 20: dezelfde die in zijn jongere jaren
- Page 21 and 22: gemeenteraad af, en ruimde hij tege
- Page 23 and 24: september 1541 zijn noodlot voltrok
- Page 25 and 26: Wundarznei, en wel etiologisch, kli
- Page 27 and 28: de leefgewoonten en het klimaat van
- Page 29 and 30: evinden zich in het menselijk licha
- Page 31 and 32: menige bijdrage. Ze laten ons in zi
- Page 33 and 34: leerstelling presenteert die accept
- Page 35 and 36: DE EERSTE VERDEDIGING - AANGAANDE D
- Page 37 and 38: geven en uitvoeren. 43 Dus hoewel v
- Page 39 and 40: tevens kunnen zeggen: “Onderzoek
- Page 41 and 42: DE TWEEDE VERDEDIGING - AANGAANDE D
- Page 43 and 44: enamingen gewijzigd zijn. Hoewel so
- Page 45 and 46: Mij is ook tegengeworpen, dat ik de
- Page 47 and 48: DE DERDE VERDEDIGING - AANGAANDE HE
- Page 49 and 50: Er is niets wat geen gif bevat. Sle
- Page 51 and 52: ook mogelijk om uit het kwade het g
- Page 53 and 54: DE VIERDE VERDEDIGING - AANGAANDE M
- Page 55 and 56: alleen de weifelaars 95 , die zonde
- Page 57: Als hij die wil zijn, moet hij de m
- Page 61 and 62: worden. Het behoort niemand te bevr
- Page 63 and 64: daarentegen allen gelijk acht, zoda
- Page 65 and 66: DE ZESDE VERDEDIGING - TER VERONTSC
- Page 67 and 68: verdedigd met deze analyse. Weliswa
- Page 69 and 70: veertig of zestig regels 125 , wein
- Page 71 and 72: te komen. Want met de verborgen zie
- Page 73 and 74: schied? 137 En als de schade in de
- Page 75 and 76: SLOTREDE Wanneer gij, lezer, mij al
- Page 77 and 78: HET TWEEDE BOEK, LABYRINTHUS MEDICO
- Page 79 and 80: loffelijke heren in de gemeente van
- Page 81 and 82: ven. Zoals de meester is, is ook de
- Page 83 and 84: Theophrastus - De Lezer Heil 159 On
- Page 85 and 86: HET EERSTE HOOFDSTUK - OVER HET EER
- Page 87 and 88: eweegreden is als volgt. Wie kent h
- Page 89 and 90: HET TWEEDE HOOFDSTUK - OVER HET TWE
- Page 91 and 92: Want de arts wordt gedwongen - zoal
- Page 93 and 94: Christus spreekt: waar het lichaam
- Page 95 and 96: herkent als een boek waarin de filo
- Page 97 and 98: tegen de aard van de moeder kunnen
- Page 99 and 100: voortgang immers niets van en weet
- Page 101 and 102: HET VIERDE HOOFDSTUK - OVER HET LIC
- Page 103 and 104: dat er de aderen van de cypres zijn
- Page 105 and 106: en gij moet u niet door de substant
- Page 107 and 108: hand zijn, maar niet alsof ze in on
DE VIJFDE VERDEDIGING - AANGAANDE HET VER-<br />
LOST WORDEN VAN FOUTE ARTSEN EN GEZEL-<br />
SCHAPPEN<br />
Aangezi<strong>en</strong> niets zo zuiver is, of het is wel erg<strong>en</strong>s mee bevlekt,<br />
is het nodig dat m<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rk<strong>en</strong>t wat er bevlekt <strong>en</strong> wat er zuiver<br />
is. In <strong>de</strong> g<strong>en</strong>eeskun<strong>de</strong> blijkt dan ook, dat er meer kwaad dan<br />
goed is. Als nu Christus twaalf leerling<strong>en</strong> heeft gehad, waar<strong>van</strong><br />
er één on<strong>de</strong>r h<strong>en</strong> e<strong>en</strong> verra<strong>de</strong>r was, hoeveel meer zijn er dan niet<br />
on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>? Het ligt voor <strong>de</strong> hand, dat er uit twaalf<br />
nauwelijks één goe<strong>de</strong> bij zit. De oorzaak namelijk is, dat<br />
aangezi<strong>en</strong> wij alle ding<strong>en</strong> uit lief<strong>de</strong> do<strong>en</strong>, <strong>en</strong> er zon<strong>de</strong>r lief<strong>de</strong><br />
niets geschiedt, het slechts <strong>van</strong>wege het vergelijk<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
betaling is, dat er eig<strong>en</strong>belang blijkt, <strong>en</strong> dat er binn<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
g<strong>en</strong>eeskun<strong>de</strong> corrupte arts<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gebor<strong>en</strong> die geld najag<strong>en</strong>,<br />
<strong>en</strong> niet het gebod <strong>de</strong>r lief<strong>de</strong> in acht nem<strong>en</strong>. Wanneer iets op<br />
eig<strong>en</strong>belang gericht is, word<strong>en</strong> <strong>de</strong> kunst<strong>en</strong> gecorrumpeerd,<br />
ev<strong>en</strong>als het werk. Want kunst <strong>en</strong> werkuitvoering moet<strong>en</strong> uit<br />
lief<strong>de</strong> ontspruit<strong>en</strong>, an<strong>de</strong>rs is er niets volmaakts voorhand<strong>en</strong>. Zo<br />
hebb<strong>en</strong> wij ook twee soort<strong>en</strong> apostel<strong>en</strong>, waar<strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>en</strong>e<br />
Christus bemint uit eig<strong>en</strong>belang. Daarom werd hem <strong>de</strong> beurs<br />
<strong>van</strong> het eig<strong>en</strong>belang verstrekt. Ook had hij zijn red<strong>en</strong> om <strong>van</strong>uit<br />
eig<strong>en</strong>belang Christus te verkop<strong>en</strong>, <strong>en</strong> ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s om Hem <strong>van</strong>uit<br />
eig<strong>en</strong>belang <strong>de</strong> dood in te drijv<strong>en</strong>. Als Christus heeft moet<strong>en</strong><br />
duld<strong>en</strong> dat Hij weg<strong>en</strong>s eig<strong>en</strong>belang verkocht <strong>en</strong> verrad<strong>en</strong> moest<br />
word<strong>en</strong>, hoeveel te meer mak<strong>en</strong> <strong>de</strong> onechte arts<strong>en</strong> <strong>de</strong> m<strong>en</strong>s<br />
krom <strong>en</strong> verlamd, <strong>en</strong> wurg<strong>en</strong> <strong>en</strong> dod<strong>en</strong> zij hem, opdat hun<br />
eig<strong>en</strong>belang vermeer<strong>de</strong>rd <strong>en</strong> niet gehin<strong>de</strong>rd wordt? Want zodra<br />
<strong>de</strong> lief<strong>de</strong> voor <strong>de</strong> naaste bekoelt, zal die voor <strong>de</strong>ze ge<strong>en</strong> goe<strong>de</strong><br />
vrucht meer drag<strong>en</strong>. En <strong>de</strong> vrucht die er dan gedrag<strong>en</strong> wordt,<br />
bestaat uit eig<strong>en</strong>belang. Wij moet<strong>en</strong> wet<strong>en</strong>, dat er twee soort<strong>en</strong><br />
arts<strong>en</strong> zijn. Die welke uit lief<strong>de</strong>, <strong>en</strong> die welke uit eig<strong>en</strong>belang<br />
han<strong>de</strong>l<strong>en</strong>. Aan hun werk<strong>en</strong> zal m<strong>en</strong> ze beid<strong>en</strong> herk<strong>en</strong>n<strong>en</strong>, zodat<br />
<strong>de</strong> echt<strong>en</strong> door <strong>de</strong> lief<strong>de</strong> herk<strong>en</strong>d word<strong>en</strong>, <strong>en</strong> doordat zij <strong>de</strong><br />
59