Zeven verdedigingen en de doolhof van dwalingen der medici

ook mogelijk om uit het kwade het goede te maken. Niemand
moet iets bekritiseren waarvan hij de transmutatie niet kent, en
waarvan hij niet weet, wat het doet scheiden. Ook al is iets een
gif, het kan in een niet-gif worden veranderd. 89 Als voorbeeld
dient het arsenicum, dat het sterkste gif is en waarvan een
drachme 90 ieder paard doodt. Verhit het met zoutnitraat, dan is
het geen gif meer. Al zou men er tien pond van nuttigen, dan
schaadt het nóg niet. Zie dus, hoe het onderscheid is, en wat de
bereiding doet.
Doch iemand die kritiek wil leveren, moet allereerst leren;
opdat wanneer hij oordeelt, hij niet veroordeeld worde. Ik kan
uw domheid en simpelheid wel begrijpen, vooral ook, omdat gij
niet weet waarover gij het hebt, en men uw mond bijzonder
moet dulden. Ik schrijf nieuwe recepten uit, want de oude halen
niets uit. Er zijn ook nieuwe ziekten in omloop, en die behoeven
de nieuwe recepten. Bedenk van al mijn recepten, dat ik
gewoon neem wat ik wil, en wel datgene waarin het geheim zit
tegen de ziekte die ik bestrijd. En bedenk ook hoe ik ze bereid.
Ik scheid datgene wat niet een geheimenis is, van hetgeen een
geheimenis is, en geef het geheim zijn juiste dosering. Ik weet
nu, dat ik mijn recept goed verdedigd heb, en dat gij mij erom
berispt vanuit uw afgunstige harten, en uw onwerkzame
receptuur voortzet. Wanneer gij een schoon geweten zoudt
hebben, zoudt gij terugtreden, doch waar uw hart vol van is,
loopt uw mond over. Ik poneer hier in dit werk vijf
verdedigingen. Wanneer gij die doorleest, treft gij de redenen
aan waarom ik de recepten uit enkelvoudige middelen 91
samenstel, die gij voor gif aanziet.
89 “es mag in kein Gift gebracht worden”. Paracelsus gebruikt deze
zinswending met „bringen in‟ dikwijls, voor „maken tot‟. Kan
verraderlijk zijn in alchemistische context, want het gaat in feite om
„veranderen‟, „transmuteren‟, en niet om het louter „toevoegen‟ van de
ene aan de andere stof.
90 “drachma”. Behalve een munteenheid ook een gewichtsmaat.
91 “simplicibus”.
51