Zeven verdedigingen en de doolhof van dwalingen der medici

firmament en de elementen. Bovendien doet zich een zo grote
hoeveelheid 70 volk voor, en een zodanige vermenging onder
dezen, met alle leefwijzen van de mens in vleselijke begeerte,
als er nooit tevoren is geweest, zolang als de wereld al bestaat.
Daaruit volgt een zodanige benauwdheid der volkeren 71 , dat die
zijns gelijke nog nooit gekend heeft. Hieruit volgt ook een
geneeskunde die er voorheen nog nooit geweest is. Daarom kan
de arts zich er niet mee behelpen dat hij zegt: “Ik behelp mij
met de boeken die 2000 jaar geleden geschreven zijn.” De
oorzaken zijn nooit meer dezelfde. Het doet nu afbreuk 72 , zoals
beide filosofieën van de hemel en de elementen genoegzaam
aantonen. De vermeende doctoren der geneeskunde moeten
goed stilstaan bij wat zij klaarblijkelijk zien. Een boer zonder
alle boeken is heilzamer dan zij allen samen met hun boeken en
rode gewaden. En wanneer degenen met de rode kappen
ervoeren wat de reden is, dan zouden zij in zak en as zitten,
zoals men dat in Ninive deed. 73 Zo weet ik nu, dat ik op
vermelde gronden qua inhoud van deze verdediging, kan
schrijven over nieuwe benamingen en nieuwe ziekten.
70 “Menge”. Sudhoff wijst erop, dat in beide drukken sprake is van
“Meinung”, doch dat er in het handschrift van Paracelsus mogelijk
toch “menige” of “mennige” heeft gestaan.
71 “pressura gentium”.
72 “es beißt jetzo baß.” Vertaling onzeker. „Beißen‟ heeft vele betekenissen,
waaronder „belemmeren‟, „compliceren‟, „strijd leveren‟.
73 Bijbel, Jona 3: 6.
46