Zeven verdedigingen en de doolhof van dwalingen der medici

DE EERSTE VERDEDIGING - AANGAANDE DE UITVIN-
DING VAN DE NIEUWE GENEESKUNDE DOOR DOCTOR
THEOPHRASTUS
Dat ik hier in dit werk een nieuwe theorie en een nieuwe
heelkunst 37 , plus een nieuwe benadering aanvoer, die door de
filosofen, astronomen en medici tot nu toe nooit werden
aangehouden, noch begrepen, geschiedt 38 om redenen die ik u
thans zal mededelen. Een daarvan is genoegzaam bewezen,
namelijk dat de oude theoretici de uitgangspunten en oorzaken
der ziekten 39 onjuist en onzeker hebben beschreven, en daarmee
een zodanige dwaling hebben ingevoerd en dusdanig bestendigd,
dat ze voor juist en onweerlegbaar gehouden en geacht
zijn geworden, en zo ingeworteld en dermate aangehouden en
behouden, dat men verder geen andere meer zocht, en ze niet
als een dwaling onderkend zijn. Ik mag u best laten weten, dat
ik dat als een grote dwaasheid moet beschouwen. Moeten -
aangezien de hemel voortdurend in het licht der natuur
gesteldheden 40 , nieuwe vindingen, nieuwe kunsten, nieuwe
aandoeningen 41 in zich opneemt en produceert - deze niet
eveneens gelden? Wat voor nut heeft de regen die duizend jaar
geleden gevallen is? Die, welke hier nu valt, heeft nut. Wat voor
nut heeft de loop van de zon van duizend jaar geleden, voor het
huidige jaar? Geeft Christus ons niet de uitleg hoe wij dat
moeten beoordelen, aldus sprekend, dat het voldoende is dat de
dag zijn eigen juk draagt? Het wil zeggen, dat het voldoende is
dat ge datgene doet, wat de bewuste dag met zich meebrengt.
Stel verder vast, dat de dag van morgen ook weer zijn eigen
37
“Physicam”.
38
“geschicht”. Lees: „geschieht”.
39
“Rationes und Causas Morborum”.
40
“ingenia”.
41
“Aegritudines”.
35