30.09.2013 Views

Zeven verdedigingen en de doolhof van dwalingen der medici

Zeven verdedigingen en de doolhof van dwalingen der medici

Zeven verdedigingen en de doolhof van dwalingen der medici

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

leerstelling pres<strong>en</strong>teert die acceptabel is, <strong>en</strong> waar<strong>van</strong> het werk<br />

het gezwets on<strong>de</strong>rwerpt. Raad e<strong>en</strong>s lezer, over wie ik het heb?<br />

Ik heb het over <strong>de</strong> heilig<strong>en</strong>, die ge<strong>en</strong> tek<strong>en</strong>s gev<strong>en</strong>. Het succes<br />

<strong>en</strong> <strong>de</strong> mislukking zoud<strong>en</strong> m<strong>en</strong>ige<strong>en</strong> zo afschrikk<strong>en</strong>, dat hij<br />

er<strong>van</strong> af zou zi<strong>en</strong> om <strong>de</strong> kletskous <strong>de</strong> mond 30 te snoer<strong>en</strong>. Doch<br />

<strong>de</strong> afloop <strong>en</strong> teruggang bewijz<strong>en</strong>, dat het bankroet 31 niet teg<strong>en</strong> te<br />

houd<strong>en</strong> is. Daaruit ontspruit ook <strong>de</strong> waanzin dat Hippocrates<br />

e<strong>en</strong> kletser zou zijn, <strong>en</strong> dat <strong>de</strong> geest <strong>van</strong> <strong>de</strong> waarheid in <strong>de</strong><br />

g<strong>en</strong>eeskun<strong>de</strong> volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> sofist<strong>en</strong> e<strong>en</strong> kletskous zou zijn. Want<br />

wat kan e<strong>en</strong> zwetser nu te veel zijn? Uit <strong>de</strong>ze rotting zijn vel<strong>en</strong><br />

te snel met hun mond geweest <strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> zich met schan<strong>de</strong>lijke<br />

woord<strong>en</strong> ver<strong>de</strong>digd, door - aangezi<strong>en</strong> zij <strong>de</strong> g<strong>en</strong>eeskun<strong>de</strong> in <strong>de</strong><br />

mond hebb<strong>en</strong> gebracht - zich met <strong>de</strong> mond te ver<strong>de</strong>dig<strong>en</strong>, die<br />

niets an<strong>de</strong>rs kan dan sch<strong>en</strong>d<strong>en</strong> <strong>en</strong> laster<strong>en</strong>. Dergelijke misleid<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

taal 32 heeft ook mij we<strong>de</strong>rom gestok<strong>en</strong>. Het is echter<br />

nodig - aangezi<strong>en</strong> zij zich niet gebaseerd hebb<strong>en</strong> op <strong>de</strong> eerste<br />

rots<strong>en</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> g<strong>en</strong>eeskun<strong>de</strong>; op e<strong>en</strong> keuk<strong>en</strong>rots zijn gaan zitt<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> <strong>de</strong> waarheid <strong>van</strong> <strong>de</strong> arts<strong>en</strong>ijkunst verget<strong>en</strong> zijn; <strong>en</strong> mij <strong>en</strong><br />

an<strong>de</strong>r<strong>en</strong> met hun sofistische verzinsel<strong>en</strong> in hun aangezicht 33<br />

hebb<strong>en</strong> rondgedrag<strong>en</strong> -, dat hun dit niet onverantwoord wordt<br />

gelat<strong>en</strong>. Had e<strong>en</strong> <strong>van</strong> h<strong>en</strong> zich aan het eerste c<strong>en</strong>trum gewijd,<br />

dan zoud<strong>en</strong> <strong>de</strong>rgelijke scheldwoord<strong>en</strong> niet <strong>van</strong> hem uitgaan.<br />

Hun beste kunst is hun retoriek <strong>en</strong> <strong>de</strong> doopva<strong>de</strong>r <strong>en</strong><br />

30 “Maul”. Paracelsus gebruikt hier dus letterlijk „muil‟. Etymologisch<br />

gezi<strong>en</strong> kan ver<strong>de</strong>digd word<strong>en</strong> dat hier „mond‟ is bedoeld. Het woord<br />

heeft e<strong>en</strong> Oudgermaanse achtergrond. Sommige bronn<strong>en</strong> stell<strong>en</strong>, dat<br />

in strek<strong>en</strong> waar het woord „Mund‟ nauwelijks wordt gebruikt, ook het<br />

woord „Maul‟ gangbaar is voor het woord „mond‟. Dat geldt ook voor<br />

het Mittelhoch<strong>de</strong>utsch. Daar<strong>en</strong>teg<strong>en</strong> stell<strong>en</strong> an<strong>de</strong>r<strong>en</strong>, dat alle<strong>en</strong> met het<br />

Friesche mannelijk mûla <strong>de</strong> m<strong>en</strong>selijke mond wordt bedoeld.<br />

(Steinmeyer-Siever, 2, 732,1).<br />

31 Paracelsus heeft in <strong>de</strong>ze passage diverse woord<strong>en</strong> gebruikt die elk<br />

vele betek<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>: “Zulauf”, “Konkurs”, “Rekurs”. Vertaling<br />

onzeker.<br />

32 “Lingua dolosa”.<br />

33 “Larv<strong>en</strong>”.<br />

33

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!