Zeven verdedigingen en de doolhof van dwalingen der medici

SLOTREDE
De diverse hoofdstukken van de boeken der geneeskunde zijn,
zoals ze zijn aangegeven. Ik heb het voor noodzakelijk
gehouden, te beschrijven en aan te geven hoe men ze moet
zoeken en bestuderen. De redenen die mij daartoe hebben
bewogen, zijn deze. Zeer velen schrijven over de geneeskunde,
onderwijzen daarin hoe men die moet aanwenden, en
onderwijzen hoe men met betrekking daartoe de geneesmiddelen
moet toedienen. Iedereen mag echter best weten, dat men
slecht handelt wanneer men onderricht geeft in iets wat in het
lichaam en het leven doorwerkt terwijl men dat niet vanuit de
juiste leer doet, doch vanuit een dwaling, die niet zo is als men
voorwendt. Toch baseren zij de kuur daarop en stellen die
daarop vast, en praktiseren vanuit de verzonnen fantasie
daarvan. De aanvang is reeds een dwaling; hoeveel te meer
geldt dat voor het middel, en hoeveel temeer voor de afloop.
Het valt niet goed te doen, dat een resultaat of een genezing
wordt ontleend aan een foutief uitgangspunt, aangezien de
geneeskunde een ander fundament en een andere aanvang heeft
dan gemeld is, en dan waarover de dwalenden in de doolhof
beschikken. Zou het dan niet redelijker zijn, dat dezen zich op
het juiste gingen baseren - namelijk datgene waaruit de
geneeskunde voortvloeit en moet uitgaan, en ertoe bestemd is
om de aanvang en alle nooddruft te geven -, dan dat men op een
basis voortgaat die door God niet als basis verstrekt is? Want
anders verlaten wij het boek waarin de geneeskunde en de
gezondheid van alle zieken staat, dat door God gegeven is. Dan
zouden wij het boek volgen dat tegen het geschapen en
geschonken boek in verzonnen is. Het is echter wel gebruikelijk
in de wereld onder de mensen, dat zij meer datgene loven wat
niets is, noch uitricht, dan datgene wat iets uitricht; en meer
datgene wat niets zou moeten uitrichten, dan hetgeen iets zou
moeten uitrichten. Alles is meer geneigd tot datgene wat tot
148