Zeven verdedigingen en de doolhof van dwalingen der medici

ziekte voortkomt. En datgeen wat gegroeid is, is de ziekte. Wie
de ziekte wil kennen, die kent haar zoals men een boom aan zijn
gedaante kent. De ene boom draagt appels, de andere bessen, de
andere noten, et cetera. Zo is er ook een onderscheid tussen de
ziekten, en zo moet men onderkennen dat de ziekten uit het
zaad komen, en niet uit de humores; uit de vader, en niet uit de
moeder. Hoewel het kind uit de moeder wordt geboren, is het
toch van de vader. Wie zou hierop zeggen of toegeven, dat men
de ziekten moet beschouwen als een humor, en de humor moet
aanzien voor de ziekte, terwijl toch het ene de moeder is en het
andere het kind, dat van haar stamt? De moeder heeft de ene
ziekte, en het kind een andere. Wie zal de ziekte van het kind
lang in de moeder zoeken, welke ziekte alleen in het kind is, dat
bovendien van de moeder gescheiden is? En ook al zou men een
argument kunnen vinden dat moeder en kind één ziekte hebben,
dan is de ene toch van de andere gescheiden. Men moet de
ziekte dan ook daarin zoeken, waar zij is. Iemand zou kunnen
zeggen, dat - omdat ik de elementen als een vrouw beschouw,
en de vrouwen ook ziek worden, dus ook de elementen - de
humor een ziekte is, et cetera. Bovendien bedenk ik, dat de
vrouw ook een vrucht is van háár moeder, net zoals haar kind
dat is. Daarin scheiden ze zich van elkaar, de vrouw en het
element; want de elementen zijn geen vruchten, doch net als de
vrouw gelijk in de ontvangenis. Hoe kan de arts nu zeggen, dat
de ziekten elementaal zijn, en van mening zijn, dat wanneer hij
het element verdrijft, hij ook de ziekte heeft verdreven? Wil de
arts aanvangen waar de filosofie ophoudt, dan moet hij zich een
ander denkbeeld eigen maken. Want de filosofie leert niet, dat
een arts zo moet aanvangen. Hoe kan hij zeggen, dat een appel
uit de aarde komt, terwijl hij uit een zaadje komt? Daaruit volgt,
dat wanneer hij met zijn artsenij de humores wil uitschakelen,
het zijn kan, dat hij de zieke helpt, doch in de gedaante. Zou
men de moeder wegnemen, zodat ook het kind met haar zou
weggaan - dat dan zijn moeder ontnomen zou zijn -, dan zou het
lichaam zijn elementen verliezen, en dan is het dood. Uit de
142