Zeven verdedigingen en de doolhof van dwalingen der medici
Zeven verdedigingen en de doolhof van dwalingen der medici Zeven verdedigingen en de doolhof van dwalingen der medici
op die plek geneest. Wie is de doctor in de geneeskunde die een dergelijke kuur gecontroleerd naar de vinger stuurt? Daarom moet er niet gestuurd worden, maar gaat het om de vorm, die de leider moet worden. Het aansturen, dat de beeltenis vanzelf doet, moet leidend zijn. Het andere proces echter, is zeer verwant 304 , zeer traag, heeft weinig kunst nodig, weinig werk, lees men van het papier af, en daarbij neemt men het niet aan vanuit het juiste boek der kunst. De geneeskunde moet begrepen worden te beginnen met haar oerstof, en hoe die tot de eindstof komt. En als ze op het eindpunt komt en in het eindpunt is, dan is ze een soort, met alle vormen als het geëlementeerde lichaam en zijn substantie. In de beeltenis van de geest liggen de geheimen en de grote geneesmiddelen. Daar ligt de ware kuur. Deze beelden moet men zoeken door de uitvindster van de magische kunst 305 , waarover het vierde boek onderwijst. Want de archaeus van de natuur regelt deze geest en spreidt die in zijn gedaante uit over alle geheimenissen waarin ze thuishoren en verordineerd zijn. Daar moet men de anatomische medische voorschriften vinden, en niet in de 304 “vetterisch”. Vertaling onzeker. „Vetter‟, „neef‟. 305 “Inventricem magicae artis”. 138
samenstellingen 306 , niet in de gewone middelen 307 , niet in het richten 308 , want alle dingen zijn onder de natuur gerangschikt en optimaal samengesteld in hun spirituele vorm. Gij kunt die niet verbeteren, aangezien hij door de natuur gemaakt is. Gij hebt slechts de alchemie nodig om iets van elkaar te scheiden. Wanneer gij eenmaal ontdekt dat gij het karakter van alle gedaanten kent, moogt gij u op de medische geneeswijze beroemen. Denk aan het volgende voorbeeld. Gij zegt: Dat en dat is samentrekkend 309 , doch gij weet niet waar. Want het ene trekt dysenterie samen, het andere diarree 310 , weer iets anders het braaksel, iets anders de urine, weer iets anders de menstruatie, en zo gaat het met al dat soort zaken. Dat alles duidt slechts het beeld aan van het karakter van samentrekking 311 dat op de bewuste plek aanwezig is. Hoe datgene samentrekt, wordt door het beeld aangeduid. Ook zegt gij: Dat is een incarnativum 312 ; gij weet echter niet waar. 313 306 “composito”. Mogelijk duidt Paracelsus op de gebruikelijke kruidenmengsels. 307 “communibus”. 308 “directionibus”. 309 “Constrictivum”. Mogelijk is bedoeld „aantrekkend‟. 310 “Lienteriae”. 311 “virtutis constrictivae”. 312 Vermoedelijk een wondzalf. Ik trof de term aan bij de artsalchemist Joannes Baptista van Helmont, 1579-1644, in zijn Opuscula medica inaudita (Niet uitgegeven medische werkjes), H. IV, De Pestis (Over de Pest). Ook in de dissertatie van dr. Frederik Alexander Sternberg, Das 4. Buch der angeblichen Chirurgie des Johannes Mesuë, Berlijn, 1893, en wel als “unguentum incarnativum”, een zalf dus, met als bestanddelen onder andere de planten aloë en sarcocolla. Egbert Buys rangschikt het begrip in zijn werk A New and Complete Dictionary of Terms of Art [etc., etc.], Dat is: Volkomen Konstwoordenboek, Amsterdam, 1768, onder “Een Geneesmiddel dat het Vleesch in de Wonden doet groeijen.” Volgens hem wordt er ook een hoofdverband mee aangeduid, in elk geval een middel om wondeinden bijeen te houden. 139
- Page 87 and 88: eweegreden is als volgt. Wie kent h
- Page 89 and 90: HET TWEEDE HOOFDSTUK - OVER HET TWE
- Page 91 and 92: Want de arts wordt gedwongen - zoal
- Page 93 and 94: Christus spreekt: waar het lichaam
- Page 95 and 96: herkent als een boek waarin de filo
- Page 97 and 98: tegen de aard van de moeder kunnen
- Page 99 and 100: voortgang immers niets van en weet
- Page 101 and 102: HET VIERDE HOOFDSTUK - OVER HET LIC
- Page 103 and 104: dat er de aderen van de cypres zijn
- Page 105 and 106: en gij moet u niet door de substant
- Page 107 and 108: hand zijn, maar niet alsof ze in on
- Page 109 and 110: werkt de natuur met ons samen in de
- Page 111 and 112: de bakker, die maken brood. Zo moet
- Page 113 and 114: ment. Hoewel dit experimenten zijn,
- Page 115 and 116: Waar die niet is, is er slechts het
- Page 117 and 118: vitriool 247 als wetenschap heeft g
- Page 119 and 120: onzichtbaar; ook haar arts. Daaruit
- Page 121 and 122: ftisis 257 , ethica, et cetera, gen
- Page 123 and 124: HET ACHTSTE HOOFDSTUK - OVER HET BO
- Page 125 and 126: Daarmee moet men ook begrijpen wat
- Page 127 and 128: zodat daaruit in een uur tijds een
- Page 129 and 130: HET NEGENDE HOOFDSTUK - OVER HET BO
- Page 131 and 132: ook in andere. Daarom moet gij ters
- Page 133 and 134: conclusies over hoe de kunsten zich
- Page 135 and 136: steeds verstandiger, et cetera. Zo
- Page 137: overeenkomstige afbeelding. Als die
- Page 141 and 142: HET ELFDE HOOFDSTUK - OVER HET BOEK
- Page 143 and 144: praktijk hiervan blijkt: wurg de zi
- Page 145 and 146: zonder schade, was het des te beter
- Page 147 and 148: God verlaten, en niets van Hem gele
- Page 149: verderf leidt, dan tot datgene wat
op die plek g<strong>en</strong>eest. Wie is <strong>de</strong> doctor in <strong>de</strong> g<strong>en</strong>eeskun<strong>de</strong> die e<strong>en</strong><br />
<strong>de</strong>rgelijke kuur gecontroleerd naar <strong>de</strong> vinger stuurt? Daarom<br />
moet er niet gestuurd word<strong>en</strong>, maar gaat het om <strong>de</strong> vorm, die <strong>de</strong><br />
lei<strong>de</strong>r moet word<strong>en</strong>. Het aanstur<strong>en</strong>, dat <strong>de</strong> beelt<strong>en</strong>is <strong>van</strong>zelf<br />
doet, moet leid<strong>en</strong>d zijn. Het an<strong>de</strong>re proces echter, is zeer<br />
verwant 304 , zeer traag, heeft weinig kunst nodig, weinig werk,<br />
lees m<strong>en</strong> <strong>van</strong> het papier af, <strong>en</strong> daarbij neemt m<strong>en</strong> het niet aan<br />
<strong>van</strong>uit het juiste boek <strong>de</strong>r kunst. De g<strong>en</strong>eeskun<strong>de</strong> moet<br />
begrep<strong>en</strong> word<strong>en</strong> te beginn<strong>en</strong> met haar oerstof, <strong>en</strong> hoe die tot <strong>de</strong><br />
eindstof komt. En als ze op het eindpunt komt <strong>en</strong> in het<br />
eindpunt is, dan is ze e<strong>en</strong> soort, met alle vorm<strong>en</strong> als het<br />
geëlem<strong>en</strong>teer<strong>de</strong> lichaam <strong>en</strong> zijn substantie. In <strong>de</strong> beelt<strong>en</strong>is <strong>van</strong><br />
<strong>de</strong> geest ligg<strong>en</strong> <strong>de</strong> geheim<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> grote g<strong>en</strong>eesmid<strong>de</strong>l<strong>en</strong>. Daar<br />
ligt <strong>de</strong> ware kuur. Deze beeld<strong>en</strong> moet m<strong>en</strong> zoek<strong>en</strong> door <strong>de</strong><br />
uitvindster <strong>van</strong> <strong>de</strong> magische kunst 305 , waarover het vier<strong>de</strong> boek<br />
on<strong>de</strong>rwijst. Want <strong>de</strong> archaeus <strong>van</strong> <strong>de</strong> natuur regelt <strong>de</strong>ze geest<br />
<strong>en</strong> spreidt die in zijn gedaante uit over alle geheim<strong>en</strong>iss<strong>en</strong><br />
waarin ze thuishor<strong>en</strong> <strong>en</strong> verordineerd zijn. Daar moet m<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />
anatomische medische voorschrift<strong>en</strong> vind<strong>en</strong>, <strong>en</strong> niet in <strong>de</strong><br />
304 “vetterisch”. Vertaling onzeker. „Vetter‟, „neef‟.<br />
305 “Inv<strong>en</strong>tricem magicae artis”.<br />
138