Zeven verdedigingen en de doolhof van dwalingen der medici

HET TIENDE HOOFDSTUK - OVER HET BOEK HOE DE
GENEESKUNDE VAN DE OERSTOF 286 NAAR DE
EINDSTOF 287 GAAT
Ieder ding dat groeit, is in zijn eerste materie zonder vorm, en
is net zo veel als niets. Als voorbeeld: Een beuk, een den, een
eik, is aanvankelijk slechts een zaadje, waarin in het geheel
niets is van wat het moet worden. Wanneer het in de aarde
wordt geplant, moet het ten eerste vergaan, want anders komt er
niets uit voort. Wanneer het vergaat, valt het geheel uit elkaar.
Toen het nog een zaadje was, was het nog iets, maar als het
vergaat, is het niets meer. Uit hetgeen aan het verrotten is,
volgt, dat deze verrotting de oerstof is. Die gaat het gewas in, en
zal aan de boom zijn vorm geven. Eerst ontvangt hij in de aarde
zijn begin; daarna boven de aarde zijn andere begin. Boven de
aarde deelt hij zich in diverse gedaanten, net zo lang tot hij
wordt wat hij uiteindelijk moet worden. Hij wordt niet
plotsklaps op de aarde geboren in een gedaante met alles erop
en eraan zodra hij daarop verschijnt, als een kind dat in een
volledige gedaante wordt geboren. Zo gaat dat namelijk niet
met gewassen. Maar zoals de gewassen op aarde verschijnen en
van de ene vorm in de andere overgaan, moet gij ook weten, dat
het kind in zijn moederlichaam op dezelfde manier opbloeit.
Zoals nu de vorm opbloeit, is er ook een opbloeien der artsenij
in datgene, wat voor het kruid of de boom bestemd is 288 . De
volmaakte vorm is er niet. Iets groeit tot een volmaakte vorm op
en wordt volkomen. Want de vorm ontplooit zich in de leeftijd,
zoals bij de mens. Eerst is er een wiegenkind, en de gewassen
zijn eerst qua vorm net zo. Vervolgens wordt het een kind dat
kan hollen of lopen, maar dat verder nog niets kan. Zo is het
ook met de vormen en met de artsenij. Verder wordt het kind
286 “Prima materia”.
287 “Ultimam materiam”.
288 “begabt ist”. In de zin van gepredisponeerd zijn, bijeen horen.
134