Zeven verdedigingen en de doolhof van dwalingen der medici

ment. Hoewel dit experimenten zijn, en met ervaring bedacht,
vereist de hoeveelheid aan ziekten 240 toch, dat er kennis is over
waar ze ingezet moeten worden. Want wat op zichzelf staat, is
geen ziekte, en dan valt er niets te experimenteren. Wanneer het
nodig is om een onderscheid aan te wenden en vast te stellen,
moet dat hand in hand gaan met kennis. Dit valt te begrijpen
door een voorbeeld. Een perenboom die vruchten draagt, moet
dat vanuit kennis doen. Deze kennis is hem door God gegeven,
en wel zodanig, dat hij door die kennis bloesem draagt,
bladeren aanmaakt en peren vormt. Het is een grote kunst, dat
in hout een dergelijke kennis kan zitten. Want als een mens
bijvoorbeeld iets wil schilderen of schrijven, moet dat door
ervaring geschieden, en door experimenteren. Het hout heeft dat
van nature in zich. En in de natuur is het een boom, waarin een
dergelijke kennis verborgen ligt. Maar dat ze het doet 241 , dat
zien we. Wijzelf echter moeten eerst experimenteren voordat
wij tot kennis komen. Let wel, de kennis is niet bij ons; alleen
het experiment. Als wij iets ervaren hebben, dan bestaat het
voor ons. Dat wordt aangetoond door de ervaring, en vormt ook
de ervaring, doch de boom heeft de ervaring reeds. Denk ook
aan het volgende voorbeeld. Scammonea purgeert, en doet dat
met de wetenschap die God hem gegeven heeft over wie en wat
hij moet purgeren. Wanneer gij nu de kennis van de scammonia
overneemt 242 , zodat die in u is zoals die in de scammonea is,
dan hebt gij ervaring plus kennis, en niet een experiment.
Wanneer gij echter de aard en het wezen van de scammonea
niet in alle aspecten kent, dan hebt gij een experiment zonder
kennis. Gij weet dan alleen, dat hij de ontlasting op gang
brengt, maar verder hebt ge er even weinig van als van een
woord waarvan gij niet weet wat het is. Als ge een Fransman
karbonkel. Anthrax als ziekte is een miltvuur of negenoog, en in die
zin dus een karbonkel, net als een saffier.
240 “pluralitas Morborum”.
241 Het maken van bloesem, vruchten, et cetera.
242 “ablernt”.
113