Handboek De Galjoener versie 2009 7 juni.rtf - Het Galjoen

De Galjoener
Handboek voor de leden van
Nijenrode Roeivereniging Het Galjoen
gedeeltelijk gewijzigde vierde versie (2013)

Voorwoord
Voor u ligt de derde versie van De Galjoener, het handboek voor (toekomstige) leden van Nijenrode Roeivereniging
Het Galjoen. Het handboek komt van pas voor nieuwe, beginnende leden van het Galjoen,
maar bevat ook veel informatie die van belang is voor leden die al langer roeien, zoals: informatie over de
vereniging, de regels die op het water gehandhaafd dienen te worden, informatie over boten en materialen,
de instructie en examens, de roeitechniek en tot slot ook het Galjoenlied.
e
Als het 62 Bestuur van Nijenrode Roeiverening Het Galjoen, hopen wij dat u nu en in de toekomst ontzettend
veel plezier zal beleven aan het roeien en ook aan de verschillende activiteiten binnen de roeivereniging.
Lange Halen!
Breukelen, augustus 2007
62 e Bestuur
Het 64 e bestuur heeft aanleiding gevonden de tekst hier en daar enigszins te wijzigen en aan te vullen, in
de hoop dat het verbeteringen oplevert.
Ook het 68 e bestuur heeft dit gedaan, in mei 2013.
Nijenrode Roeivereniging Het Galjoen
Postbus 226
3620 AE Breukelen
www.hetgaljoen.com
2

Inhoudsopgave
Voorwoord ................................................................................................................ 2
Inhoudsopgave ....................................................................................................... 3
Inleiding ............................ ..................................................................................... 4
1. Roeien bij Het Galjoen ......................................................................................... 5
1.1 Nijenrode Roeivereniging Het Galjoen .................................................................. 5
1.2 Nieuwe leden bij het Galjoen ............................................................................... 5
1.3 Basisinstructies en examens ................................................................................. 6
1.4 Vervolg instructies en examens ........................................................................... 6
2. Verantwoordelijkheden ...................................................................................... 6
2.1 Roeiverbod en weersomstandigheden .............. .................................................. 7
2.2 Het afschrijven van boten ..................................................................................... 8
2.3 Schade ................................................................................................................. 8
2.4 Het introduceren van niet-leden en het gastroeien .............................................. 8
3. Veiligheid ........ ..................................................................................................... 9
3.1 Aanbevelingen voor veilig varen van de KNRB .............. ...................................... 9
3.1.2 Mensen: roeiers, stuurlieden, instructeurs, coaches ......................................... 9
3.1.3 Boten ................................................................................................................. 10
3.1.4 Weer ................................................................................................................... 10
3.1.5 Hulpmiddelen ..................................................................................................... 10
3.1.6 Kleding .............................................................................................................. 10
3.2.Tenslotte ............................................................................................................... 10
4 Regels voor de vaart ........... ............................................................................... 10
4.1 Enkele regels uit het Binnenvaartpolitiereglement (BPR) ............. ....................... 10
4.2 Doorvaren van bruggen ....................................................................................... 13
4.3 Belangrijke geluidssignalen .............. .................................................................... 13
4.4 Verlichting ............................................................................................................ 13
4.5 Andere schepen ............. ...................................................................................... 14
5 Toertochten ............................................................................................................ 14
5.1 Vaargebied/vaarwater ............. ............................................................................. 14
5.2 Benodigdheden voor het maken van een tocht ...................................................... 14
5.3 Wisselen in de boot ............................................................................................. 15
5.4 Handige knopen ................................................................................................... 15
6 Materiaal ................................................................................................................. 16
6.1 Boten en onderdelen ............................................................................................. 16
6.2 Behandeling van het materiaal ........................................................................... 19
6.3 Tillen van de boten ............................................................................................... 19
6.4 Instructie voor het gebruik van de boten ................................................................. 20
6.4.1 Het naar buiten brengen en te water laten van de boten .................................... 20
6.4.2 Het instappen ................ .................................................................................... 21
6.4.3 Het wegvaren ................................................................................................... 21
6.4.4 Het aankomen aan het vlot ................................................................................ 22
6.4.5 Het uitstappen, lappen en opbergen ............... ................................................ 22
6.4.6 En verder .......................................................................................................... 22
7 Roeitechniek en oefeningen ................................................................................ 22
7.1 Bladenwerk ......................................................................................................... 23
7.2 Coördinatie in woord en beeld ... ........................................................................ 23
7.3 Enkele eenvoudige oefeningen .......... ................................................................. 25
7.4 Voorbeeld roeiprogramma ................................................................................. 26
8 Commando’s ....................................................................................................... 26
Bijlagen
Bijlage 1: Examencriteria voor de gele kaart ........................................................... 34
Examencriteria voor de skiffaantekening ................................................... 37
Bijlage 2: Het Galjoenlied ....................................................................................... 38
..........
3

Inleiding
Dit boek is gemaakt om (nieuwe en toekomstige) leden van het Galjoen wegwijs te maken binnen de vereniging
en de roeisport. In dit handboek wordt verteld over de vereniging en over wat er binnen de vereniging
nog meer gedaan wordt behalve roeien. Wij hopen dat duidelijk wordt wat de leden van de vereniging
kunnen verwachten en wat de vereniging op haar beurt van de leden verwacht.
Omdat iedereen die bij onze vereniging roeit verantwoordelijk is voor een goede en vooral veilige gang
van zaken is een gedeelte van deze handleiding gewijd aan veiligheid, de verantwoordelijkheden van de
roeier of stuurman, het vaarreglement en de vaar- en voorrangsregels.
Heel belangrijk voor de vereniging is goed materiaal. Al het botenmateriaal is kostbaar en erg kwetsbaar.
Van de leden wordt verwacht dat zij weten met wat voor materiaal zij werken en hoe zij daarmee om moeten
gaan. Een heel hoofdstuk is gewijd aan de boten, hun onderdelen en de wijze waarop met het materiaal
hoort te worden omgegaan.
Roeien is een complexe beweging en zeker tijdens de eerste lessen is het moeilijk om op veel bewegingen
tegelijk te letten. Tegelijkertijd worden allerlei termen en commando’s gebruikt die veelal ook onbekend
zullen zijn. Met behulp van dit handboek kan thuis alles nog eens op een rijtje gezet worden. In een
apart hoofdstuk zijn de meest gebruikte commando’s beschreven. Voor de meer ervaren roeier worden
standaard oefeningen beschreven die te gebruiken zijn voor het verbeteren van de roeitechniek. Het
handboek wordt afgesloten met het Galjoenlied dat nogal eens gezongen wordt bij activiteiten en bijeenkomsten.
Waar hierna de woorden roeier(s) en (stuur-)man worden gebruikt, dienen zij telkens gelezen te worden
als: roeier(s) en/of roeister(s) , respectievelijk (stuur-)man en/of (stuur- ) vrouw.
4

1 Roeien bij het Galjoen
1.1 Nijenrode Roeivereniging Het Galjoen
Het Galjoen is een relatief kleine roeivereniging met een schilderachtig mooi botenhuis. Dat historische
botenhuis staat op palen in de rivier de Vecht tussen Breukelen en Maarssen, vlakbij kasteel Nijenrode.
Het is in 2006 grondig gerestaureerd en verbeterd.
Het Galjoen bestaat sinds 1946 en draagt de kleuren rood en geel. De vereniging was oorspronkelijk
alleen toegankelijk voor de studenten van Nijenrode. Het is zelfs de alleroudste studentenvereniging van
die Universiteit, eerst nog N.O.I.B.
Sinds 1993 is het een bloeiende en groeiende gemengde vereniging van burgers en studenten. De vereniging
is aangesloten bij de Koninklijke Nederlandse Roeibond (K.N.R.B.) en bij de Nederlandse Studenten
Roei Federatie (N.S.R.F.).
Aan het begin van ieder kalenderjaar wordt een nieuw bestuur benoemd tijdens een Algemene Leden
Vergadering (ALV). Het bestuur bestaat uit burger-en studentleden van de vereniging.
Het bestuur is altijd te bereiken via de Secretaris,
NRV "Het Galjoen" ,
Postbus 226
3620 AE Breukelen (UT)
Email : secretaris@hetgaljoen.com
Binnen de vereniging zijn meerdere commissies actief. Er is een materiaalcommissie, een wedstrijdcommissie,
een toercommissie, een archiefcommissie, een bier en fris commissie en er zijn commissies die
zich bezig houden met evenementen, instructie en het onderhouden van de website (www.hetgaljoen.com).
Uw bijdrage (foto’s, teksten) voor op de website is meer dan welkom!
1.2 Nieuwe leden bij het Galjoen
Voor nieuwe roeiers wordt de opleiding door instructeurs georganiseerd, tot aan het eerste roei-examen.
Hierna echter wordt van de nieuwe roeiers verwacht dat deze zelf hun draai binnen de vereniging vinden.
Zij kunnen er bijvoorbeeld voor kiezen om wekelijks met een vaste ploeg te roeien, om toertochten te
gaan roeien, of om zich verder te bekwamen en te gaan skiffen.
Om plezierig verder te kunnen roeien is het nuttig veel contacten binnen de vereniging te hebben. Het is
dan gemakkelijk een aantal mensen te verzamelen om mee te gaan roeien. Het mooist is een eigen vaste
ploeg om samen mee te trainen. Bijwonen van een algemene leden vergadering (ALV) of een Rood-Gele
Wimpel- en de Blauwe Wimpelwedstrijd zijn prima manieren om meer mensen te leren kennen. Wanneer u
bovendien een paar maal wat langer op het vlot blijft ‘hangen’, eens met een toertocht meedoet of eens
meehelpt bij bv. de materiaalcommissie, zijn die contacten zo gelegd.
Vaak is er op zaterdagochtend om 9.30 uur een aanloop van mensen (“instuif”). Wellicht is het leuk dan
eens een kijkje op het vlot te nemen en zo mensen te leren kennen.
De toertochten worden ruim van tevoren aangekondigd. Er is een toercommissie actief die het hele roeiseizoen
deelname aan tochten organiseert. Deze hebben soms ons eigen vlot als vertrekpunt, maar regelmatig
wordt ook een tocht georganiseerd waarbij vertrokken wordt vanaf een andere vereniging. Aankondigingen
en informatie hiervoor vinden meestal een plaats op de website en in het Botenhuys. Bij
toertochten ligt de nadruk op gezelligheid, maar er moet ook een flinke afstand geroeid worden.
5

Wanneer u in het Botenhuys rondkijkt, bedenk dan dat alle materialen door de vrijwillige materiaalcommissie
opgeknapt zijn en goed onderhouden worden. Reden te meer om zuinig met ons roeimateriaal om
te gaan.
Met de instructiecommissie krijgt u al snel te maken. Deze zorgt er in eerste instantie voor dat u een instructeur
toegewezen krijgt en in een lesploeg geplaatst wordt om de beginselen van het roeien onder de
knie te krijgen.
Spreken de bezigheden van de commissies u aan, schroom dan niet contact op te nemen met de betreffende
contactpersoon. Het is leuk werk, je leert snel anderen leden kennen en, vele handen maken licht
werk!
1.3 Basisinstructies en examens
Voor beginnende roeiers is er een kennismakingsprogramma. Zij krijgen de mogelijkheid tot het (tegen
betaling) volgen van 6 lessen in een groep onder leiding van een instructeur. Een keer per week wordt er
geroeid om de roeibeweging en het sturen van de boot onder de knie te krijgen. N a zes les sen
b es list men of men lid w il word e n . Na aanmelding voor het lidmaatschap wordt de opleiding
voortgezet tot het eerste roei-examen. Gemiddeld is men na een periode van drie tot vier maanden in staat
dat examen af te leggen, het zogenaamde “afroeien”. Wie afgeroeid is heeft de aantekening “gele kaart”.
Roeiers die hun opleiding hebben voltooid kunnen in afwachting van de eerstvolgende examendag de z.g.
roeipermissie krijgen en mogen dan samen met gele kaarthouders het water opgaan, bijvoorbeeld ook bij
de zaterdagse instuif.
Aangezien van u verwacht wordt dat u weet met wat voor materiaal u omgaat en dat u weet hoe dat materiaal
behandeld moet worden, is het onderdeel ‘bootbehandeling’ een vast onderdeel van het afroeiexamen.
In de bijlage staan alle exameneisen. Er wordt ook naar theoretische kennis gevraagd.
Als houder van de gele kaart kan men gebruik maken van de meeste C-boten. Het bestuur bepaalt (op
grondslag van het Huishoudelijk Reglement) welke eisen gesteld worden voor het gebruik van de verschillende
boten. Een overzicht daarvan is o.a. te vinden in het Botenhuys. Voor het zelfstandig roeien in een
skiff is deze gele kaart niet voldoende; daarvoor moet een speciale aantekening worden behaald, de skiffaantekening.
1.4 Vervolg instructies en examens
Tijdens het seizoen wordt er ook wel eens een “opfris en bijschaaf instructie” verzorgd voor ervaren roeiers.
Vraag informatie over dergelijke instructie en examens in bijv. de skiffs bij één van de instructeurs of
iemand van het bestuur. Meestal wordt via een intekenlijst de mogelijkheid geboden een aantal lessen te
volgen.
2 Verantwoordelijkheden
Iedereen die bij onze roeivereniging roeit en/of stuurt is medeverantwoordelijk voor een goede en vooral
veilige gang van zaken, ongeacht wie op zeker moment formeel het commando voert. Dit betekent o.a.
dat iedere roeier en stuur de bevoegdheid heeft de eigen mening over het wel of niet uitvaren en het gebruik
van bepaalde boten, naar voren te brengen. Degene die het commando voert beslist uiteindelijk,
rekening houdend met ieders wensen. In principe zal daarbij de wens van degene die qua boot, tocht,
afstand en bestemming het meest voorzichtig is de doorslag geven, zodat niemand gedwongen wordt op
roeigebied verder te gaan dan hij of zij zou wensen.
Een verantwoordelijkheid, die eveneens voor ieder lid van de vereniging geldt, is de zorg voor een ade-
6

quate zwemvaardigheid. Iedereen die roeit of stuurt moet kunnen zwemmen! Ook heeft ieder de verantwoordelijkheid
van het op alle mogelijke manieren voorkomen van schade aan mensen en materiaal. Bedenk
hierbij dat de meeste schades aan het materiaal meestal wel gerepareerd kunnen worden, maar dat
je andere roeiers dupeert, doordat zij het materiaal dan niet kunnen gebruiken.
Tijdens het varen is de stuurman (m/v) degene die de commando's geeft. Hij heeft tevens de verantwoording
voor de boot en de roeiers. Wanneer het een ongestuurde boot betreft, heeft de boeg deze verantwoordelijkheid.
De stuurman of de boeg is er ook verantwoordelijk voor dat de boot in het afschrijfboek
wordt ingeschreven, dat in het Loghboek de voorgeschreven notitie wordt gemaakt en dat de boot na
gebruik schoon (van binnen en van buiten!) en droog op de juiste plaats opgeborgen wordt.
Ieder lid dat als laatste het Botenhuys verlaat hoort te kijken of het vlot opgeruimd is, er geen koffie en
onafgewassen kopjes meer staan en lichten en apparaten zijn uitgeschakeld. Bij het verlaten wordt het
Botenhuys goed afgesloten, ook aan de waterzijde. Indien de sleutel via de portier van Nijenrode verkregen
is, hoort de sleutel weer terug gebracht te worden naar de portiersbalie in het “de Rooy-gebouw”.
Het is vanzelfsprekend dat alle leden zich inzetten voor het belang van en de goede gang van zaken binnen
de vereniging. Het Huishoudelijk Reglement bepaalt dat van ieder lid hand- en spandiensten kunnen
worden verlangd. Van corveediensten wordt echter nauwelijks gebruik gemaakt. Voor het voortbestaan
van Het Galjoen is het van groot belang dat nieuwe leden instructie kunnen krijgen. Van de leden met
enige ervaring wordt dan ook verlangd dat zij zich beschikbaar stellen voor instructie aan beginners.
Voorts wordt het op prijs gesteld als men eens omkijkt naar het toilet, de afwas en de hoeveelheid koffie
die nog aanwezig is. Wat betreft de koffie: Is de bodem in zicht, dan vragen wij u eens een nieuw pak
koffie mee te nemen!
2.1 Roeiverbod en weersomstandigheden
Er zijn omstandigheden waarin het roeien niet toegestaan is.
Er mag niet geroeid worden:
• wanneer er een roeiverbod van kracht is
• bij een lucht- en/of oppervlaktewater temperatuur van twee graden Celsius of lager
• wanneer er ijs op het water ligt
• vanaf windkracht 6 (d.w.z. vanaf een windsnelheid van 10,8 m/sec, of 22 knopen)
• bij mist (zicht minder dan 100 m.)
• tussen zonsondergang en zonsopgang, tenzij deugdelijke verlichting wordt gevoerd (zie onder 4.3.)
• bij onweersdreiging
• bij bijzondere omstandigheden, door het bestuur aangekondigd in het Botenhuys
Het kan gebeuren dat men tijdens een roeitocht in een onweersbui verzeild raakt. Meestal komt zo'n bui
niet onverwacht, de weerberichten geven dit over het algemeen wel aan. Wordt er onweer verwacht, ga
dan niet ver weg, zodat je tijdig terug kunt zijn. Naderend onweer herken je aan gerommel in de verte en
vaak ook onverwacht harde windstoten. Ga in het geval van een plotselinge onweersbui naar de oever en
zoek een plekje om te liggen op een meter of vier afstand van een boom of een paar struiken. Vermijd
contact met water en zet nooit een paraplu op. Is het mogelijk om aan wal te gaan en de boot op het droge
te trekken of vast te leggen, schuil dan nooit onder een boom. In open veld is gehurkt zitten, zo mogelijk
met de knieën tegen de schouders getrokken, met flinke onderlinge afstand, de naar men zegt meest
veilige bescherming.
7

2.2 Het afschrijven van boten
Men is verplicht om voordat men van een boot gebruik gaat maken dat aan te tekenen in het afschrijfboek
; dit boek kunt U vinden op zijn vaste plek op de werkbank in Paul’s Portaal.
Het afschrijfboek dient om het gebruik van de boten vast te leggen. Er moet uit kunnen blijken wie wanneer
welke boot gaat gebruiken/ gebruikt/ gebruikt heeft.
Wanneer u een boot wilt gebruiken, moet U vóór Uw vertrek in het vak rechts naast de naam van de boot,
in de kolom van de desbetreffende dag Uw naam noteren of die van Uw team en het tijdstip van (voorgenomen)
vertrek.
In het naast het afschrijfboek liggende loghboek moet U voor vertrek noteren: de datum, de naam van de
boot en de namen van de bemanningsleden en verder welke bestemming U gekozen hebt (dan weten
eventuele search and rescue parties ook welke kant zij op moeten).
Na terugkeer kunt U in het loghboek ook mededeling doen van bijzondere belevenissen en/of waarnemingen
onderweg of van ontboezemingen die U ook voor anderen interessant lijken.
Het afschrijfboek kan ook gebruikt worden voor het reserveren van een boot.
Maximaal zeven dagen voorafgaande aan die van het gebruik kunt U een boot reserveren; b.v. op zondag
voor de volgende zondag (om misverstand te voorkomen: de aantekening in het loghboek doet U pas als U
echt vertrekt).
Als van de afschrijvingsduur vijftien minuten zijn verstreken en degene die de boot heeft afgeschreven of
diens team nog niet is komen opdagen, vervalt de reservering en is de boot beschikbaar voor anderen.
Hoe lang mag men een boot afschrijven?
Stelregel is dat als geen kortere tijdsduur wordt vermeld, elke afschrijving geldt voor ten hoogste twee uur.
Wanneer op het moment van vertrek geen aansluitende reservering (dus vanaf twee uur later) is genoteerd,
mag U de boot een uur langer gebruiken, dus in totaal drie uur, U moet dan wel het tijdstip van verwachte
terugkeer noteren voor U weg gaat. Degene die na Uw vertrek arriveert op het Botenhuys kan dan
weten hoe lang ie nog op die boot moet wachten.
Men moet er altijd voor zorgen dat de boot op tijd weer voor het vlot ligt, dan wel in het Botenhuys wordt
opgeborgen. Voor een langere reserveringstermijn dan zeven dagen, voor langer afschrijven dan hiervoor
vermeld en voor het gebruik van het materiaal buiten de Vecht is voorafgaande toestemming van het bestuur
vereist. In voorkomend geval dient dan in het afschrijfboek gezet te worden: mtb (met toestemming
van het bestuur) met de naam van de bestuurder die toestemming heeft gegeven.
.
Voor het gebruik van een C2 of C4 voor een rondje Loosdrechtse Plassen is de voorafgaande toestemming
van het bestuur niet nodig, mits de tocht kan worden afgelegd binnen de beschikbare tijd en elk
bemanningslid gele kaarthouder is en behoorlijk kan zwemmen; men is verplicht om tenminste één peddel,
een pikhaak, tenminste één hoosvat, een paar dweilen (handdoeken), een meertouw en een meerpen
aan boord te hebben. Deze attributen vindt men in de loods in de buurt van de plaats van het karretje.
2.3 Schade
Wanneer er schade aan het materiaal is ontstaan tijdens het roeien, of wanneer men gebreken aan het
materiaal constateert, moet dit in het schadeboek worden ingeschreven. De schade moet zo duidelijk
mogelijk worden omschreven met vermelding van datum en tijdstip waarop deze constatering werd gedaan
en met de naam van de boot en van de persoon die afgeschreven heeft. Het schadeboek is te vinden
in dezelfde map als het afschrijfboek (in Paul’s Portaal op de werkbank).
Iedereen is verplicht opgemerkte schades, al of niet door hemzelf veroorzaakt, te melden. Bij onzorgvuldig
behandelen van het materiaal kan een boete of een andere disciplinaire maatregel worden opgelegd. In
het huishoudelijk reglement staan de precieze spelregels.
8

2.4 Het introduceren van niet-leden en het gastroeien.
Introductie van iemand die geen lid is dient te voren aan het bestuur gemeld te worden; dit kan de introductie
weigeren. Dezelfde persoon kan niet vaker dan tweemaal per jaar geïntroduceerd worden. Zij die
als lid geweigerd, geschorst of geroyeerd zijn, kunnen niet worden geïntroduceerd.
De introductie (naam en datum) moet met vermelding van de naam van het introducerend lid worden ingeschreven
in het introductieboek; dit bevindt zich in dezelfde map als het afschrijfboek en het schadeboek.
Het gebruik van roeimateriaal door de introducé dient plaats te vinden onder toezicht van een gele kaarthouder.
Voor het gebruik van de boten gelden voor de introducé en de gastroeier uiteraard dezelfde eisen
t.a.v de roeivaardigheid als voor onze leden, een en ander tenzij het bestuur vooraf anders toestaat.
Leden van andere roeiverenigingen kunnen na toestemming van het bestuur gastroeien bij het Galjoen.
Per periode van drie uur dient per roeier een vergoeding van 5 Euro (minimumtarief) te worden betaald.
Indien het gastroeien plaatsvindt in het kader van een uitwisseling kan het bestuur besluiten geen vergoeding
te vragen.
3 Veiligheid : Aanbevelingen voor veilig varen van de KNRB
De Koninklijke Nederlandse Roei Bond heeft een aantal algemene aanbevelingen opgesteld. De regels
van het Galjoen zijn hier soms een aanscherping van of kunnen licht afwijken. De onderstaande KNRBaanbevelingen
voor veilig varen worden onderverdeeld in adviezen betreffende mensen, boten, water en
weer, hulpmiddelen, kleding.
3.1 Mensen: roeiers, stuurlieden, instructeurs, coaches.
Ieder die in een boot plaatsneemt, moet de zwemkunst meester zijn. Als men niet kan zwemmen, of bij
twijfel, dient men een zwemvest te dragen. Alle roeiers, stuurlieden, instructeurs en coaches moeten weten
wat te doen bij omslaan. Het verdient aanbeveling op de hoogte te zijn van reddend zwemmen en
EHBO. Alle boegroeiers van ongestuurde boten en stuurlieden dienen over een goed gezichtsvermogen
te beschikken.
Alle roeiers, stuurlieden, instructeurs en coaches dienen de weersverwachtingen te kennen en na te gaan
of er uitgevaren kan worden. Alle roeiers, stuurlieden, instructeurs en coaches dienen respect te hebben
voor overige watersporters.
Roeiers
Alle roeiers moeten op de hoogte zijn van de regels van de vereniging. Voordat men met een boot vertrekt
dient men door inschrijving in het Logboek aan te geven dat men op het water is, en tevens dient vermeld
te worden in welke richting men vaart. Alvorens uit te varen moeten de boot en de onderdelen eerst gecontroleerd
worden. Beginnende roeiers moeten altijd begeleid worden door een instructeur, coach of een
andere ervaren roeier. Als een boot gestuurd wordt door onervaren en/of jonge stuurlieden is een ervaren
roeier mede-verantwoordelijk. Ervaren ploegen (zonder begeleiding) zijn volledig verantwoordelijk voor
hun eigen veiligheid.
Stuurlieden
Stuurlieden dienen goed te kunnen sturen. Zij dienen de commando's te kennen en te kunnen geven en
hebben overwicht over de ploeg. Stuurlieden moeten de wind-, weers- en wateromstandigheden kunnen
inschatten. Zij kennen de belangrijkste bepalingen van het Binnenvaartpolitiereglement (BPR) en de bepalingen
met betrekking tot het te bevaren water. De stuurlieden controleren voor elk vertrek het roer, de
roerbevestiging en de stuurtouwen.
Instructeurs
Instructeurs moeten op de hoogte zijn van de mogelijkheden van de leerlingen (zwak, sterk, oud, jong,
weinig of niet sportief). Voor het roeien met mensen met een handicap moet de instructeur goed op de
hoogte zijn van de betreffende handicap en van de beperkingen daaruit voortvloeiend. Instructeurs controleren
of de leerlingen hen begrijpen, of ze reageren op commando's, of ze inzicht hebben in wat ze doen en
of ze gauw in paniek raken. Een instructeur gebruikt evt. een toeter om zich goed verstaanbaar te ma- ken.
Zo kan de roeier zich beter concentreren. Het niet goed kunnen verstaan van de instructeur kan in
9

noodsituaties tot paniek leiden. Er wordt geen skiff instructie aan beginners gegeven van 1 november tot 1
april in verband met onderkoelingsgevaar bij omslaan.
Coaches
Coaches dienen de regels met betrekking tot het te bevaren water te kennen. Zij zijn verantwoordelijk voor
veilig roeimateriaal. Coaches waarschuwen voor mogelijke gevaren op het water. De coaches zijn verantwoordelijk
voor een goede opleiding van de stuurman / vrouw van hun ploegen, ook wat betreft de veiligheid
op het water.
3.2 Boten
Alleen daartoe bevoegde roeiers en stuurlieden mogen in de diverse klassen boten roeien. Zie ook het
botenoverzicht in het Botenhuys. Boten en onderdelen moeten geregeld door de gebruikers worden
schoongemaakt en gecontroleerd. Respecteer de aanwijzingen van de materiaal commissie.
3.3 Weer
Er zijn door de roeivereniging regels opgesteld ten aanzien van het niet roeien bij sterke wind, mist, vorst,
onweer en na zonsondergang. Zie voor de regels van het Galjoen in dit handboek paragraaf 2.1 "Roeiverbod
en weersomstandigheden". Hou er bij zonnig weer rekening mee dat de kracht van de zon op het
water versterkt wordt door de weerspiegeling. Zonnebrandcrème is dan geen overbodige luxe!
3.4 Hulpmiddelen
Dit kan bijvoorbeeld een reddingsboei of een reddingsvest zijn die in het Botenhuys hangt. Ieder lid dient
de instructies voor het gebruik van het hulpmiddel goed in zich op te nemen. Een voorbeeld hiervan is dat,
zeker ’s winters, in een skiff met reddingsvest geroeid dient te worden.
3.5 Kleding
Vooral in de koudere maanden is goede kleding voor roeiers en stuurlieden van groot belang. Het is beter
een paar lagen dunne kleding te dragen dan één dik kledingstuk. Voor roeiers wordt wollen en/of thermo
kleding met een dun waterproof jack aangeraden. Van belang is dat de onderrug goed beschermd is,
evenals hals en polsen. Eén of meer paar sokken in dichte schoenen houdt de voeten warm. Stuurlieden
moeten warm en droog blijven, vooral hoofd, handen en voeten. Een muts op het hoofd en wind- en waterdichte
handschoenen/wanten en jack/broek zijn van groot belang. Draag geen zware en omvangrijke
kleding. Zorg ervoor dat de schoenen droog blijven. Het is niet verstandig met ontbloot bovenlijf te roeien.
3.6 Tenslotte
Overschat uw capaciteiten niet! Houdt altijd in het oog wat u zelf wel en niet wilt of kunt. Laat u niet overhalen
flink te doen. Volg de regels van de vereniging en laat over veiligheid geen discussie ontstaan.
4 Regels voor de vaart
Iedereen die deelneemt aan het verkeer te water moet er alles aan doen om te voorkomen dat de veiligheid
op het water in gevaar komt. Dit kan betekenen dat in het belang van de veiligheid in bijzondere omstandigheden
wordt afgeweken van de voorschriften.
4.1 Enkele regels uit het Binnenvaartpolitiereglement
De regels voor de vaart op ons roeiwater vindt U in het Binnenvaartpolitieregelement (BRP)
Dit reglement bepaalt dat aan boord van elk schip één persoon in het bijzonder belast is met de verantwoordelijkheid
voor de naleving van de regels, de schipper. Voor onze vereniging geldt dat als schipper
wordt aangemerkt de stuurman en in boten zonder stuurman de boegroeier; die persoon geeft ook de
commando’s.
10
10

De in het BPR opgenomen indeling van schepen in categorieën heeft wat ons betreft vooral betekenis voor
de regeling van de voorrang. Hoofdindelingen zijn die naar grootte, namelijk in kleine resp. grote schepen,
en die naar wijze van voortstuwing: motorschepen , zeilschepen en door spierkracht voortbewo- gen
schepen. Onze roeiboten behoren tot de nederigste categorie, de kleine door spierkracht voortbewo- gen
schepen.
Wij moeten daarmee voorrang verlenen aan de schepen van alle andere categorieën op één na, namelijk
de kleine motorschepen . Deze categorie wordt gevormd door de motorschepen korter dan 20 meter;
behalve (onder meer) als zij sleep- of duwboten zijn (of ze nu wel slepen/duwen of niet) of ponten en als
ze zijn ingericht voor het vervoer van meer dan 12 passagiers (= passagiersschepen, zoals die boot van
Geesberge), dan behoren ze namelijk tot de categorie grote motorschepen. Vrijwel alle motorjachten op
de Vecht (inclusief de op de motor varende zeilboten) zijn kleine motorschepen.
Zeilschepen zijn alleen zeilschip als ze niet (ook) op de motor varen; de verdeling van zeilschepen in klein
en groot is voor ons niet van belang omdat wij ook aan de kleine zeilschepen voorrang moeten geven
De basisregel: beroepsvaart (groot en klein) gaat altijd voor op pleziervaart (“sport”).
Voor ons is een belangrijke regel: roeiboten moeten voorrang geven aan alle schepen, behalve aan
kleine motorschepen. Maar: reken er niet op dat de schippers van alle kleine motorschepen deze regel
ook kennen, laat staan naleven!!.
Voorrang verlenen houdt in: door tijdige koerswijziging of door snelheidsvermindering aan het andere
schip de ruimte laten die het nodig heeft om zijn koers te vervolgen en te manoeuvreren.
Daarnaast is het volgende van belang:
a. Als twee schepen elkaar tegemoet komen (koersen houden die vrijwel recht aan elkaar tegengesteld
zijn) en gevaar voor aanvaring bestaat, moet het schip dat niet de stuurboordzijde van het vaarwater volgt
voorrang geven aan het schip dat dat wel doet. Dus elk schip (ook een roeiboot) dat zijn stuurboordzijde
van het vaarwater (ook een betonde vaargeul) houdt –d.w.z. gewoon zoveel mogelijk rechts vaart- heeft
voorrang ten opzichte van tegemoetkomende (of overstekende) schepen.
b. Wanneer een roeiboot en een tegenligger ongeveer tegelijkertijd een versmalling
van het vaarwater naderen waar gelijktijdige doorvaart niet mogelijk is -een “engte”- , zoals bv bij een brug
of bij een aan de wal gemeerd schip, dan geldt voor de roeiboot de gewone regel; die moet dus aan alle
tegenliggers voorrang geven (ook als het obstakel voor de tegenligger aan stuurboord ligt, dus op
diens“weghelft”), behalve als de tegenligger een klein motorschip is.
NB het kleine motorschip moet aan de roeiboot dus ook voorrang geven als het obstakel zich voordoet
aan de kant van het vaarwater waar de roeiboot vaart. Dat is de meeste schippers van motorboten niet
bekend, dus reken er niet op dat zij dat ook doen!. Je doet er misschien het verstandigst aan ten opzichte
van motorboten te handelen als automobilisten die elkaar tegenkomen in een smalle straat waar hier en
daar, links en rechts auto’s geparkeerd staan.
Als bij een engte de tegenligger ook een roeiboot is dan, moet de roeiboot die aan stuurboord een hindernis
tegenkomt of die bij een bocht de binnenbocht heeft zijn tegenligger voor laten gaan.
Het voorgaande onder b. geldt niet wanneer er stroom staat: dan heeft het schip (elk soort schip) dat met
stroom mee vaart voorrang.
Opmerking: het is de vraag of je de waterverplaatsing in de Vecht, meestal met de nauwelijks merkbare
snelheid van minder dan 1 km/u, wel stroom kunt noemen; reken er dus niet op dat een tegenligger heeft
opgemerkt dat ie stroomopwaarts vaart!
11
11

c. Als twee schepen elkaar tegemoetkomen en zij geen van beiden hun stuurboordszijde van het vaarwater
houden, moet als er gevaar voor aanvaring bestaat een roeiboot voorrang geven aan alle schepen
behalve aan kleine motorschepen. Is het andere schip ook een klein door spierkracht voortbewogen schip
(roeiboot, kano), dan moeten beide naar stuurboord uitwijken.
d. Alle schepen die een hoofdvaarwater bevaren hebben voorrang op schepen die uit een nevenvaarwater
komen (verg. voorrangsweg). Zo’n kruising wordt meestal met borden aangegeven. Op de Vecht komen
die, voor zover bekend, niet voor.
e. Indien onze koers de koers van een ander schip zodanig kruist dat gevaar voor aanvaring bestaat, geldt
het volgende:
- als één van beide schepen zijn stuurboordszijde van het vaarwater volgt, heeft dat schip voorrang;
- als geen van beide schepen dat doet, moeten wij als gewoonlijk voorrang geven, dus alleen niet als die
ander een klein motorschip is; voor roeiboten onderling geldt in dat geval: rechts gaat voor.
f. Een schip mag een ander schip slechts voorbijlopen als dat zonder gevaar kan gebeuren.
In beginsel moet een schip dat een ander schip oploopt aan bakboord van het opgelopen schip voorbijlopen
( links inhalen); het is de oploper die moet uitwijken. Maar als er ruimte genoeg is mag het ook aan
stuurboord.
Een klein schip, zoals ook onze roeiboot, moet het voorbijlopen door de oploper vergemakkelijken, b.v.
door vaart te minderen en/of ruimte te geven.
Het voorgaande komt er op neer:
Op de Vecht:
A. tegenliggers
1. Op de motor varende plezierboten korter dan 20 meter moeten mij voorrang geven. Zij hoeven dat niet
als zij zoveel mogelijk rechts houden in het vaarwater en er geen obstakels zijn.
Als het vaarwater over een wat grotere afstand niet breed genoeg is voor mijn boot en een tegenligger,
dan zal de roeiboot, of die nu voorrang heeft of niet, de oplossing moeten leveren door zich te versmallen;
een ander schip kan dat niet. Als ik de riemen laat slippen moet ik wel proberen te voorkomen dat ik in
een hoek verwaaid raakt waar ik moeilijk uit kan komen.
2. Ik moet aan alle andere schepen dan onder 1. voorrang geven; ik hoef dat niet als ik zoveel mogelijk
rechts houd en er geen obstakels zijn.
3. Elkaar ontmoetende tegenliggers moeten naar rechts gaan.
4. Bij obstakels gaat het stroomafwaarts varende schip, ook mijn boot, voor (maar wat is stroom?).
B. Voorbijlopen
Inhalen doet men i.h.a. links. Als ik word ingehaald moet ik, als dat voor de veiligheid nodig is, helpen om
het voorbijgaan zo kort mogelijk te laten duren door vaart te minderen; ook moet ik zoveel mogelijk naar
rechts.
Op de plas:
A. Tegenliggers
Op de motor varende plezierboten (tot 20 m) moeten aan mij voorrang geven en ik aan alle andere schepen
(ook aan de kleinere partyschepen); dat wil in het algemeen zeggen: tijdig uitwijken naar rechts.
Tegenliggende roeiboten/kano’s moeten allebei naar rechts uitwijken.
12
12

B. Voorbijlopen
Links inhalen, maar rechts mag ook als er plek is. Voor een mij inhalend groot schip (ook klein partyschip)
moet ik naar rechts, resp. naar links opzij gaan.
Is de inhaler een zeilschip, dan moet ik ook opzij gaan en het zeilschip zoveel mogelijk de gelegenheid
geven om mij aan loef (bovenwinds) voorbij te lopen; een zeilplank is ook een zeilschip.
C. Schepen met kruisende koersen
1. Bij kruisende koersen moeten op de motor varende plezierboten (tot 20 m) aan mij voorrang geven,
d.w.z. uitwijken en/of vaart minderen.
2. Ik moet bij kruisende koersen aan alle andere schepen (dan die onder 1) voorrang verlenen, maar aan
roeiboten/kano’s alleen als ze van rechts komen.
4.2 Doorvaren van bruggen.
De signalering aan een deel van de bruggen over de Vecht (o.a. in Breukelen) voldoet niet aan de voorschriften
van het BPR. Waar men in ieder geval op moet letten is dat als bij een brug boven een van de
doorvaartopeningen en rechthoekig bord hangt met drie horizontale banen rood/wit/rood men daar niet
door mag/kan. Doorvaartopeningen die gebruikt mogen worden, dienen te worden aangegeven (maar
worden dat lang niet altijd) met een op een punt staand vierkant bord (model “voorrangsweg”) dat geheel
geel is of met een gele lamp. Eén zo’n bord/lamp betekent dat verkeer van beide zijden die doorvaart mag
gebruiken; twee naast of onder elkaar geplaatste borden/lampen betekenen dat het verkeer van de andere
kant dat niet mag, maar jij wel.
Let bij beweegbare bruggen ook op het volgende:
Als je een brug nadert en ziet dat men die gaat openen (b.v als de afsluitbomen dicht gaan of zijn en/of de
klep al beweegt) en er geen groen licht onder de rode lamp brandt, dan weet je dat de schepen van de
andere kant eerst mogen; die krijgen wel zo’n groen licht. Zij moeten opstomen naar de brug en mogen
die door varen als de rode lamp aan hun kant dooft; meestal gaan ze al eerder, namelijk zodra ze onder
de brugklep door kunnen.
Blijf in zo’n geval op afstand van de brug en probeer er niet nog gauw door te piepen. Als er ook een of
meer schepen aan jouw kant liggen te wachten, blijf dan daar achter. Want zodra de brug open is worden
de meeste schippers erg egocentrisch en letten zij niet meer op anderen.
Ook als aan jouw kant het groene licht onder het rode licht brandt dien je te wachten achter de wachtende
schepen.
4.3 Belangrijke geluidssignalen
De signalen:
_ lange stoot (ongeveer 4 seconden)
- korte stoot (ongeveer 1 seconde)
. zeer korte stoot (ongeveer een kwart seconde)
De betekenis van enkele geluidsseinen:
_ Attentie ! (aandachtsein)
- ik ga stuurboord uit (naar rechts)
- - ik ga bakboord uit (naar links)
- - - ik sla achteruit (ik verminder vaart en/of ik stop en/of ik ga achteruit varen)
- - - - ik kan niet manoeuvreren
......... (reeks): er dreigt gevaar voor aanvaring
13
13

4.3. Verlichting
Roeiboten en bepaalde kleine zeil- en motorschepen moeten ’s nachts (tijd tussen zonsondergang en
zonsopkomst) een wit rondschijnend licht voeren; grotere zeil-en motorschepen voeren andere verlichting.
4.4 Andere schepen
De Vecht is zeker in de zomermaanden een druk bevaren water en van tijd tot tijd maken de schepen die
er varen het de roeiers best lastig. Wat voor soort scheepvaart komt men zoal tegen? Allereerst zijn er de
zgn. partyboten. Dit is beroepsvaart! Let erop dat beroepsvaart altijd voorrang heeft. Deze varen vaak ook
’s avonds, als het water verder rustig lijkt. Overdag, en in het eerste deel van de avond, komen daar gedurende
het voorjaar en de zomer plezierjachten en motorsloepen bij.
Harde beschoeiingen en deze scheepvaart maken het water soms wat woelig en kunnen golfslag veroorzaken.
De stuur moet ervoor zorgen dat de boot van binnen zoveel mogelijk droog blijft en moet zijn
stuurmanskunsten dan ook laten blijken! Veroorzaakt een passerend schip hoge golven dan kan het nuttig
zijn om te laten lopen en de boot bij te draaien evenwijdig aan de golven; de bladen plat op het water leggen
en het boord waar de golf tegenaan komt hoog houden door de handles van de riemen aan dat boord
omhoog te brengen en met het lichaamsgewicht over te hellen naar het andere boord.
Om gevaarlijke situaties te vermijden moet men zoveel mogelijk stuurboordwal houden. Laat duidelijk
zien welke koers u vaart en verander deze niet, zeker niet zolang u in de “blinde hoek” van bv. een groot
party schip zit. Ga niet stil liggen maar blijf roeien. Wanneer u stil gaat liggen bent u stuurloos doordat er
geen druk op het roer staat. Houdt altijd voldoende afstand tot mede waterweg-gebruikers.
Wees bovendien alert bij de bruggen over de Vecht: geef als stuur op tijd de commando’s aan de roeiers,
houd rekening met de doorvaarthoogte en de –breedte (“vallen en slippen”) en houd rekening met tegenliggers!
5 Toertochten
5.1 Vaargebied/vaarwater
Het roeiwater van het Galjoen is voornamelijk de rivier de Vecht. Van Utrecht tot in Muiden, al zijn voor het
wekelijks uurtje bestemmingen als Maarssen, Nieuwersluis of Loenen meer voor de hand liggend. Voor de
langere afstanden c.q. toertochten zijn er vele mogelijkheden. Een voorbeeld zijn de Loosdrechtse plassen.
Dit vraagt echter om speciale voorbereidingen, al was het maar omdat je een sluis dient te passeren.
N.B. Voor het verlaten van de Vecht is in het algemeen voorafgaande toestemming van het bestuur vereist
(zie ook onder 2.2).
Vanuit de vereniging worden regelmatig tochten georganiseerd, vaak ook bij collega-roeiverenigingen.
Een mooie kans om zo ook eens op ander vaarwater te roeien. Voor uitgebreidere beschrijvingen en een
overzicht van tochten: neem contact op met de toercommissaris of het bestuur.
Het verdient aanbeveling om -wanneer je een tocht wilt maken - je van tevoren op de hoogte te stellen
van het vaarwater door middel van een waterkaart. Houd rekening met bruggen en sluizen, en vooral met
de openingstijden van de sluizen. Ook dient van tevoren goed gecheckt te worden of de boot wel voor een
langere periode beschikbaar is!
5.2 Benodigdheden voor het maken van een tocht
In de eerste plaats is een B of C-boot nodig met riemen, rolbankjes, voetenborden en een roer met stuurtouw.
Verder is het handig om de volgende zaken mee te nemen:een peddel, een pikhaak, 2 landvasten
14
14

(voor en achter in de boot bevestigd), een meerpen (voor het afmeren om in de grond te steken) en een
lange lijn, bedoeld om de boot langs de kant vast te leggen als dit niet met de landvasten gaat. Verder
een hoosvat, spons, eventueel een dweil.
Voor het comfortabel zitten tijdens de tocht is het raadzaam een stuurkussen mee te nemen plus wat plastic
(vuilnis)zakken om het kussen in te pakken voor het geval dat het gaat regenen. Neem tegen de zon
een hoed of paraplu mee.
Dan wat de interne mens betreft. Hierover kan men kort zijn. Wat te eten en wat te drinken! Spreek van
tevoren met de ploeggenoten af wie wat meeneemt. Efficiënt, lekker en leuk.
5.3 Wisselen in de boot
Het wisselen van plaats in een boot kan op de twee volgende manieren:
1. Een voor een wisselen in de boot.
Degene die stuurt vraagt of iedereen klaar is om te wisselen (jassen e.d. vóór het wisselen aan- of uittrekken);
iedereen weet dan dat de wissel er aan komt.
Dan volgen de commando's: riemen plat op het water….wisselen nu.
De ene roeier klimt op handen en voeten over de andere(n) heen, en let daarbij goed op waar hij zijn
voeten plaatst in verband met juiste belasting van het materiaal; dat is in het algemeen: alleen op de
boorden. Diegenen die blijven zitten helpen mee door zich zo klein mogelijk te maken. Bij het wisselen let
men extra goed op elkaar en op de bladen in verband met de balans.
Als de ene roeier op de nieuwe positie is aangekomen, klautert de andere op vergelijkbare manier naar
zijn nieuwe positie. Zitten de roeiers op hun plaats dan dienen zij altijd zo snel mogelijk de riemen te pakken,
pas daarna worden de voetenborden verzet.
2. Aanleggen, uitstappen en instappen
Als een van de roeiers kenbaar maakt zich niet veilig te voelen of zich niet zo soepel kan bewegen, wissel
dan door af te meren aan de kant:
Meer de boot af op een daartoe voor mens en materiaal geschikte plaats. Diegenen die wisselen stappen
uit en vervolgens weer in, dit alles met behulp van de commando’s.
N.B. Het is niet toegestaan in de gladde boten: gladde (dubbel-)vier en gladde (dubbel) -twee op het water
van plaats te wisselen als hiervoor onder 1 beschreven; evenmin is het toegestaan met deze boten aan te
leggen anders dan aan een roeivlot; dit laatste geldt ook voor skiffs.
5.4 Handige knopen
Onderweg dient men de boot soms aan te leggen tijdens bv. een pauze, of bij het passeren van sluizen
etc. Het is dan handig een paar adequate knopen te kunnen maken.
De mastworp wordt bijvoorbeeld gebruikt om de landvast aan een paal, balk, stok of tak vast te maken.
Figuur 5.1 Mastworp
15
15

Twee halve steken worden vaak gebruikt om een lijn tijdelijk aan een ring, een paal of aan een ander
voorwerp vast te maken. De twee halve steken moeten in dezelfde richting gelegd worden en niet in tegengestelde
richting, (figuur zie volgende blz).
Figuur 5.2 Twee halve steken
De paalsteek is de beste manier om even een vaste lus aan een lijn te maken.
6 Materiaal
Figuur 5.3 Paalsteek
Binnen de vereniging is een materiaalcommissie actief. Zij zorgt voor de aanschaf van boten en botenmateriaal.
En zij zorgt ervoor dat dit materiaal in de vaart blijft. Vooral het laatste, het in de vaart houden van
de boten, vraagt veel tijd en inzet van de commissieleden. Om schade zoveel mogelijk te voorkomen is
het belangrijk, dat alle leden er goed van op de hoogte zijn met wat voor materiaal zij te maken hebben
Er wordt niet van u verwacht dat u van alle bootonderdelen de naam en functie kent, maar wel van een
paar belangrijke. Deze staan met een plaatje verderop in dit hoofdstuk. Zie ook de exameneisen in de
bijlage. Let erop dat elke boot andere voorwaarden heeft om in te roeien. Voor de boten die in het Botenhuys
te vinden zijn hangt er een overzicht welke boot welke eis kent (bijvoorbeeld gele kaart of skiff aantekening).
16
16

6.1 Boten en onderdelen
In de tegenwoordige roeisport is er een globale indeling in soorten boten te onderscheiden. Evenzo bestaan
er ook twee basissoorten riemen.
Bij de boten is er altijd de variabele: gestuurd of ongestuurd. Eveneens is er een diversiteit van materialen
waaruit boten en riemen worden gemaakt, wat in types, modellen en ook in de bootbenamingen, tot
uitdrukking komt.
Soorten boten
1. Wherry's en zgn. D-boten (breed)
2. C-boten, open boten
3. Overnaadse boten
4. Gladde boten
Ad 1 Wherry's en D-boten
Wherry's zijn open boten met stuurman of stuurvrouw (beide worden de stuur genoemd), doorgaans voor
twee roeiers, soms voor één. Zowel wherry’s als D-boten hebben een buitenkiel en zijn erg breed.
De breedte kan meer dan 70 cm zijn. Deze boten kunnen voor alle riem-typen geschikt gemaakt
worden. De hier genoemde boten zijn uitermate geschikt voor tochten, voor wat ruwer en open
water, voor instructie en ontspannen toer- of trimroeien. Het Galjoen heeft geen wherries
Ad 2 C-boten
C-boten zijn open boten met een buitenkiel, breed 50 cm tot maximaal 70 cm. Tegenwoordig ook wel
door kunststof schalen in gesloten model uitgevoerd, voor 'drijfvermogen onder alle omstandigheden'.
C-boten bestaan voor 1, 2, soms zelfs 3, en 4 roeiers en in een uitzonderlijk geval voor 8
roeiers. De C1 en de C2 boten bestaan zowel gestuurd als ongestuurd. De C1 en C3 zijn uiteraard
altijd voor scullen, alle andere types kunnen voor zowel scullen als boordroeien geschikt
gemaakt worden. Hiervoor zijn dan wel andere riggers (uitleggers) nodig.
Ad 3 Overnaadse boten
Dit zijn B-boten. Deze boten zijn smaller dan de C-boten. Het hout van de huid lig dakpansgewijs. Er is
een zeiltje (zgn. taftje) op vóór- en achterpunt bevestigd, waartussen de kuip, met randen en waterkering
plaats biedt aan de roeier(s). Steeds vaker worden de boten gesloten uitgevoerd, in een
kunststof rompschaal en bovenschaal. In de bovenschaal herkennen we dan weer de kuip en de
dekjes op de uiteinden. Gesloten boten hebben ventilatieluikjes, die tijdens de vaart altijd dicht en
tijdens de berging in de loods altijd open moeten zijn! Het Galjoen heeft 2 overnaadse boten, de
skiff Torck en de 4+ Sylvester.
Ad 4 Gladde boten. Dit zijn de smalste boten. De boten zijn geheel glad van het ene boord onderlangs
naar het andere boord. Net als de overnaadse boten met taften en tegenwoordig ook vaak in gesloten
uitvoering.
Bootaanduiding
Alle boten worden genoemd naar het type, het materiaal waaruit ze gemaakt zijn, het aantal roeiers, het
type riem en het al of niet gestuurd zijn. Als kortste bootaanduiding is gebruikelijk: letter, cijfer voor het
aantal roeiers, een 'x teken' als het een scullboot is en niets als het voor boordroeien is, en dan nog een
'+ teken' voor gestuurd, '- teken' voor ongestuurd. Een gestuurde C-vier in scull-uitvoering wordt dus aangeduid
met: C4x+ .
Plaatsen in de boot
De plaatsen in de boot hebben een nummer. Er wordt geteld vanaf de voorpunt. Bij een twee dus 1 en 2,
bij een vier: 1 t/m 4. Deze nummering is om verschillende redenen van belang: De riggers zijn, door hun
17
17

individuele afstelling, per boord niet onderling verwisselbaar; elke rigger is derhalve voorzien van een
nummer, zodat die na eventueel afriggeren weer op de goede plaats kan worden teruggezet. Verder zijn
bij sommige boten ook de riemen per boord niet onderling verwisselbaar en daarom genummerd.
De roeier op plaats 1 wordt “boeg” genoemd, ook wel de boegroeier, en de roeier het verst van de voorpunt
(in een tweetje dus nummer 2 en in een viertje nummer 4) heet slag. In een vier of acht worden de
nrs 2 ook wel “tweede boeg” genoemd en de 3 resp. 7 “tweede slag” .
Benaming bootonderdelen
Het geraamte van de boot bestaat uit: kielbalk, gundels en boorden (voor de stijfheid in de lengterichting),
spanten en binten (voor de stevigheid in de dwarse richting) en kruisspanten (om torsie van de boot te
voorkomen). De boot wordt bestuurd door het roer, dat bediend wordt met een stuurtouw, resp. stuurkabel.
Om bij het roeien de beenkracht te kunnen gebruiken zit de roeier op een rolbankje dat heen en weer
rijdt over de sliding. De roeier zet zich af op het voetenbord. Dit is bevestigd aan de kielbalk en door middel
van spoorstok aan de gundels. Het voetenbord is verplaatsbaar, zodat roeiers van verschillende lengten
van dezelfde boot gebruik kunnen maken.
Om de boot voort te bewegen gebruiken we riemen. De riem bestaat uit steel en blad. De riem steunt in
de dol; deze is door middel van de uitlegger of rigger aan de boot bevestigd.
Op de plaats waar de riem in de dol rust zit om de riem een manchet. De kraag bepaalt welk deel van de
riem zich binnen de dol bevindt (binnenhandle) en welk gedeelte buitenboord steekt. Aan de rigger zijn
verder nog te onderscheiden: de trekstangen (die aan de zijde van het roer zitten), hoofdstangen (dwars
op de boot) en dikwijls een drukstang (in de richting van de boeg). Bij twee riemen per roeier, scullriemen
of kortweg sculls genoemd, zijn de riemen korter en de handles wat dunner dan de grote enkele
riem, die dus maar op één boord wordt geroeid en daarom boordriem heet, ook wel oar. Op de volgende
pagina staan in een lijst een paar bootonderdelen.
Onderdeel Omschrijving
Bakboord linkerboord van de boot, gezien in de vaarrichting
Binten en diagonaallatten balkjes (horizontaal en loodrecht op de boorden) en latten die samen
het dwarsverband tussen de boorden vormen
Buikdenningen de vloerplanken voor en achterin
Buikstukken, spanten haaks op de kiel aangebrachte houten steunstukken die,
het geraamte van de boot vormen waarop de huid is bevestigd
Diagonaallatten zie: Binten
Dol : om de vaste dolpen draaiende houder waarin de riem ligt; met een
dolklep (overslag)
e e e
Gang (2 , 3 , 4 , enz) de op de zandstroken volgende stroken tot de bovenste, het topboord
(zie ook: zandstroken)
Gundel langs de topboorden bevestigde houten lat, die dient als langsverband
Kiel bodembalk, ‘ruggegraat’ van de boot, bij alle boten inwendig en uitwendig
zichtbaar; slechts bij gladde boten alleen inwendig
Kimkielen houten latten op de buitenkant van de huid, evenwijdig aan de kiel
Lopers zie: Sliding
Pilaartjes loodrecht op de kiel staande houten steunen onder de binten en
diagonaallatten
Sliding aluminium of messing rails waarop het bankje rijdt
Spanten zie: Buikstukken
Stuurboord rechterboord van de boot, gezien in de vaarrichting
Zandstroken de houten gangen, liggende tegen de kiel
Ook kan het volgende toebehoren voorkomen:
Landvast meertouw
Pikhaak stok met haak en punt om de boot af te houden of aan te trekken
Geusje driehoekig verenigingsvlaggetje op de voorsteven
Natievlag landsvlag op de achtersteven
18
18

Bootonderdelen
Soorten riemen
• Scull-riemen; twee riemen per roeier(korte riemen)
• Boord-riemen; = oars (lange riemen); één riem per roeier
6.2. Behandeling van het materiaal
Figuur 6.1 fig:
In het belang van het behoud van de boten staan hieronder enkele huisregels voor de omgang met het
botenmateriaal. Er wordt van u verwacht dat u deze regels kent en naleeft.
• De buitenkant van de boten en de riemen moeten na gebruik met een doek worden schoongeveegd
en afgedroogd.
• Ook de binnenkant van de boot moet worden schoongemaakt. Water in de boot haalt u eruit met
een hoosblik of een spons of door de boot om te draaien.
• Let vooral na toertochten goed op het schoonmaken van de binnenkant van de boot. Verwijder behalve
gras en zand ook huishoudelijk afval en koekkruimels.
• Draag de riemen met het blad naar voren gericht en de bolle kant naar boven.
• Wanneer u de riemen op de grond legt, legt u deze met de bolle kant naar beneden (alleen houten
riemen met de bolle kant naar boven).
• Let bij boten met een taft erop dat de boot niet op de taft rust.
• Gebruik nooit materiaal dat beschadigd is omdat daardoor meer schade zal ontstaan.
• Neem nooit een boot mee die ‘uit de vaart’ is.
• Neem bij eventuele schade onderweg altijd alle stukken mee, met name afgebroken delen van bladen.
6.3 Tillen van de boten
Neem tijdens het tillen van de boten de volgende regels in acht:
• Zorg voor voldoende mensen om de boot te tillen. Liefst minimaal het aantal roeiers plus één. Vraag
hulp wanneer er te weinig tillers zijn.
• De stuurman (bij boten zonder stuurman de boegroeier) tilt aan de voorpunt (de boeg) en geeft de
commando’s.
• Verdeel de tillers over beide zijden van de boot en laat ze tegenover elkaar staan. Plaats hen zo ver
19
19

mogelijk naar de achterkant van de boot, deze is hier het zwaarst.
• Til aan de spanten die dwars op de boot staan en aan het balkje achter de stuurstoel.
• Til nooit aan de latten die in de lengte van de boot lopen, of diagonaal en nooit aan de voetenborden.
• Een boot met een uitwendige kielbalk mag je voorzichtig neerzetten en over de kielbalk via de rol in
het water laten glijden. Laat de boot niet los maar houd haar rechtop!
• Moet de boot gedraaid worden neem hiervoor dan de ruimte en geef duidelijk aan naar welke kant
gedraaid moet worden. Let goed op dat iedereen klaar is om te draaien. En zorg ervoor dat bij
het draaien er geen openstaande overslagjes benedenlangs gaan (ze verbuigen bij aanraking
met ‘t vlot). Geef luide commando’s.
Sloop jezelf niet!
Let bij het tillen van de boten goed op uw lichaam. Overbelasting of verkeerde belasting van uw rug kan
rugklachten geven. Let bij het tillen op de volgende punten:
• til met gestrekte rug en licht gebogen knieën
• sta zo dicht mogelijk tegen de boot
• nooit met gedraaide rug tillen
• werk met uw benen
Wees altijd hulpvaardig, want iemand die staat te tobben of niet sterk genoeg is, kan schade en blessures
veroorzaken.
6.4 Instructie voor het gebruik van de boten
6.4.1 Het naar buiten brengen en het te water laten van de boten
Om te voorkomen dat de beperkte ruimte langs het vlot langer in beslag genomen wordt dan noodzakelijk
is, dient men voordat men begint de boot (naar buiten te brengen en) te water te laten de inschrijvingen in
het afschrijfboek en het loghboek en eventuele sanitaire bezigheden te verrichten, alsmede de riemen en
het roertje en andere zaken die men wil meenemen op het vlot te leggen en wel zo dat er zo min mogelijk
struikelgevaar is.
De ruimte in de loods is zeer beperkt; om deze zoveel mogelijk te benutten liggen de boten dicht op elkaar,
eigenlijk te dicht. In verband hiermee dient het uit de stelling halen en in de stelling terugleggen van
de boten voorzichtig en met verstand te geschieden. Vereist is voldoende spierkracht om de boot goed te
kunnen hanteren. Vraag daarom zo nodig assistentie!
Een C4 tilt men (als er maar vijf personen zijn) bij het uithalen en terugleggen het best met twee man aan
de voorpunt en drie bij de achtersteven. Na het uit de stelling halen verdeelt men zich over de lengte van
de boot. Commando’s: “aan de boorden” , “tillen gelijk...nu” , “voorzichtig uitlepelen”.
Een C2 tilt men (als er maar drie personen zijn) het best met één man aan de voorpunt en twee bij de
achtersteven.
Pas op het vlot moet de boot gekanteld worden. Dat gaat makkelijker wanneer iedereen niet te ver van de
voorpunt of achtersteven gaat staan; degene die daar wel ver vanaf staat zal merken dat zijn armen te
kort zijn om over de boot heen het andere boord te pakken. De stuurman geeft aan hoe de boot gekanteld
wordt: kiel over Nijenrode, dan wel: kiel over Zandpad. Vervolgens lopen zij die tussen de boot en het
water staan naar de andere kant van de boot. De anderen laten intussen de boot op een bovenbeen rusten.
Op het commando “tenen aan de rand” loopt men naar de rand van het vlot en zorgt ervoor dat de
schoenen niet over de rand van het vlot heen steken. Dan laat men op het commando “ver uitzetten gelijk...nu”
de boot rechtstandig in het water zakken waarbij er speciaal op moet worden gelet dat de boot
niet tegen het vlot aan stoot of daarlangs schuurt.
Boten die voorzien zijn van een uitwendige kiel kunnen ook via de rol te water worden gelaten (en uit het
water gehaald). Zorg ervoor dat de boot rechtstandig blijft, zodat de zijkanten niet met de rol in aanraking
komen en zorg ervoor dat de boot in de lengterichting loodrecht over de rol gaat.
NB: Pas als de boot te water ligt mogen de overslagjes (ook die aan de waterzijde) worden losgedraaid.
Men doet er goed aan eerst de riemen aan de vlotzijde in de dollen te leggen en de overslagjes daarvan
20
20

dicht te draaien en pas dan de overslagjes aan de waterzijde open te maken. Wanneer U maar moeilijk
tot aan het overslagje kunt reiken, vraag dan een teamgenoot of hij de boot wil vasthouden om omkieperen
te voorkomen; hij dient de boot dan met twee handen vast te houden: een hand aan het boord om te
voorkomen dat de boot verder van de kant wordt geduwd en degene die hij helpt in spagaat geraakt, en
een hand op de manchet van de riem aan de vlotkant, het stuk manchet aan de buitenzijde van de dol,
om te voorkomen dat de boot omslaat.
De gladde vieren, die wat hoger liggen, worden na het uit de stelling halen boven de hoofden geheven
(commando’s “naar buiten halen” en “boven de hoofden ...nu”) en vervolgens op het desbetreffend commando
“voor de buiken...nu”, voor de buiken genomen en wel zo dat de boot tussen alle buiken en het
water komt!
Voor het uit- en binnenbrengen van de skiffs zijn twee personen nodig. Alleen zij die daarvoor toestemming
van het bestuur hebben gekregen zijn bevoegd om dat in hun eentje te doen. Heeft men die toestemming
niet en komt men terug bij het Botenhuys terwijl er geen anderen meer aanwezig zijn, dan dient
men de skiff op schragen in de loods achter te laten. Deze wordt dan wel in de stelling gelegd wanneer er
een paar leden verschijnen.
6.4.2. Het instappen
Tijdens het instappen en totdat de overslagjes aan de waterzijde zijn vastgezet houdt de stuurman de boot
ongeveer in het midden vast, en wel met één hand aan het boord en met de andere bovenop de manchet
van een riem (aan de buitenzijde van de dol) zodat hij kan voorkomen dat de boot van de kant drijft en de
roeiers in spagaat geraken en dat de boot omslaat als de roeiers naar buiten leunen om de overslagjes
aan de waterzijde te sluiten! Hij houdt intussen de boot zó ver van het vlot af dat de riggers bij het
instappen niet op het vlot komen te rusten. Een vier wordt bij het instappen beladen met zo’n 240 tot
360 kilo mensenvlees; de spanten waaraan de riggers bevestigd zijn, zijn er niet op gebouwd zo’n gewicht
op te vangen.
De roeiers stappen tegelijk in op door de stuurman gegeven commando’s (zie hoofdstuk 8)
Bij een twee zonder stuurman stappen de roeiers na elkaar in; degene die als tweede zal instappen houdt
de boot vast als hiervoor vermeld, degene die het eerst instapte zorgt voor de balans met zijn plat op het
water liggende blad.
Wanneer er geen andere boten te water gelaten moeten worden en er ook geen boten willen aanleggen,
kunnen de voetenborden afgesteld worden terwijl de boot langs het vlot ligt. Anders moet dat na het wegvaren
gebeuren, zodat het vlot snel vrij komt.
In bijna alle boten is de afstand tussen de denkbeeldige lijn door de dolpennen en de gekartelde afstelstrippen
gelijk. Dat betekent dat de afstelling van de voetenborden per plaats in die boten steeds overeenkomt;
als men die onthoudt, kan men al met afstellen beginnen wanneer men voor het instappen nog
wat moet wachten.
De stuurman stapt in na de hoorbaar gedane mededeling “Stuur stapt in”.
6.4.3. Het wegvaren
Als de ingestapte stuurman heeft geconstateerd dat veilig kan worden weggevaren, geeft hij het commando
“uitzetten gelijk..nu”. Stuurman en roeiers duwen met één hand de boot zo hard mogelijk weg van
het vlot.
Dan zijn er twee manieren om verder van het vlot weg te komen:
a. commando “afduwen gelijk”; de roeiers houden de bladen aan de waterzijde plat op het water en leunen
een beetje naar die zijde; dan halen ze de riemen aan de vlotzijde wat naar binnen, zetten het blad
verticaal loodrecht tegen het vlot en duwen die riemen naar buiten; vervolgens laat de stuurman met die
riemen halen.
b. commando: “peddelend strijken”: de bladen van de riemen aan de waterzijde liggen plat op het water,
de riemen aan de vlotzijde worden evenwijdig aan de boot gebracht, de bladen verticaal in het water met
de holle zijde naar het vlot, daarmee worden kleine strijkende bewegingen gemaakt zodat de boot van het
vlot weg komt.
21
21

6.4.4. Het aankomen aan het vlot
Op enige afstand van het vlot geeft de stuurman het commando: “light paddle” zodat de snelheid uit de
boot gaat. Hij nadert het vlot met geringe snelheid onder een hoek van ca 30 graden. Nabij het vlot gekomen
geeft hij het commando: “laat lopen” . Vlak voor het vlot laat hij de roeiers de bladen van de riemen
aan de vlotzijde omhoog doen zodat deze niet over het vlot komen te slepen. Commando: “riemen
aan stuurboord (of aan bakboord) hoog”. Wanneer de punt van de boot op zo ongeveer een meter van de
zijkant van het vlot (of het denkbeeldig verlengde daarvan) gekomen is, stuurt de stuurman bij met het
roertje totdat de boot vrijwel parallel aan het vlot komt en stuurt voorzichtig verder naar het vlot. Iedereen
aan boord dient te helpen vermijden dat de boot tegen het vlot botst of daarlangs schuurt.
6.4.5. Het uitstappen, lappen en opbergen.
De stuurman stapt als eerste uit, terwijl de roeiers de boot bij het vlot houden. Hij kondigt dit aan met de
mededeling “stuur stapt uit”; het is een goed gebruik dat de roeiers dan in koor roepen: “Stuur, bedankt!”.
De stuurman pakt de boot ongeveer in het midden vast als bij het instappen en geeft het commando
“klaar maken om uit te stappen”. Eerst dan beginnen de roeiers de overslagjes aan de waterzijde los te
maken; zij maken hun voeten los van het voetenbord. Als de stuurman ziet dat zij daarmee klaar zijn geeft
hij het uitstapcommando , zie hoofdstuk 8.
De overslagen moeten worden gesloten voordat de boot uit het water wordt getild. Als de riemen, eventueel
het roertje en andere losse spullen op het vlot zijn gelegd en wanneer nodig de stuurstoel is omgeklapt
en vastgezet en schragen op het vlot zijn klaar gezet, stelt de stuurman zich op bij de voorpunt en
geeft de commando’s “tenen binnen de rand” , “aan de spanten” en “”tillen gelijk nu”. De C- boten worden
gekanteld en op schragen gelegd en afgelapt. Bij gladde boten wordt na het uittillen het commando gegeven
“boven de hoofden...nu” en vervolgens “in de handen....nu”. De roeiers stappen dan onder de boot
vandaan, om en om naar een kant, zoals de stuurman tevoren heeft aangegeven, b.v. “boeg en 3 naar
Nijenrode”; dan wordt de boot op schragen gelegd en afgelapt.
De boten die buiten liggen dienen afgelapt te worden voordat ze op hun plaats worden gelegd; liggen ze
daar eenmaal dan is goed aflappen niet mogelijk.
Vanzelfsprekend moet het in de stelling terugleggen van de boten ook met de nodige voorzichtigheid
gebeuren.
6.4.6. En verder..
Men dient erop te letten dat de riemen en andere losse onderdelen op hun eigen plek worden teruggelegd,
de handdoeken worden opgehangen en de schragen opgeruimd. Op het vlot mag niets achterblijven.
Het is niet toegestaan schragen, de kar of wat dan ook maar zo lang op het vlot te laten staan of liggen
wanneer men uitvaart, onder het motto: we hebben het straks toch weer nodig.
7 Roeitechniek en oefeningen
Roeien is een complexe beweging. In dit hoofdstuk wordt de hele roeibeweging beschreven. Het goed
aanleren van de beweging blijft op de eerste plaats een kwestie van doen.
Na het behalen van het eerste examen komt u buiten het instructiesysteem terecht. Binnen het instructiesysteem
kreeg u automatisch een instructeur toegewezen, nu is het zaak dat u zelf aan het roeien blijft.
Zorg dat u een paar roeimaatjes heeft en blijf met hen oefenen aan uw eigen techniek. Belangrijk is dat u
kritisch naar uw eigen techniek leert kijken. Sta open voor kritiek van elkaar, leer ervan. Met een betere
techniek en meer gelijkheid in de boot zal het roeien zeker efficiënter, gemakkelijker en daardoor plezieriger
worden.
Alle roeiers zonder begeleiding kunnen toch op eenvoudige wijze hun roeitechniek langzaam aan verbe-
22
22

teren of door de jaren heen op peil houden door bijvoorbeeld aan het begin van een roeisessie een aantal
standaard-oefeningen te doen, waarmee alle onderdelen van de haal én de onderlinge gelijkheid in de
boot gerepeteerd worden. Verderop in dit hoofdstuk worden een aantal oefeningen gegeven. Maar u kunt
altijd een instructeur vragen om advies of begeleiding.
7.1 Bladenwerk
Het bladenwerk is direct van invloed op het doorlopen en de snelheid van de boot. Door te oefenen op
het bladenwerk kan het voorkomen dat het lichaamswerk verbetert, of andersom. Hierna is schematisch
weergegeven hoe de stand van het blad is op een aantal momenten tijdens de haal.
Figuur 7.1 Het bladenwerk
7.2 Coördinatie in woord en beeld
Uitzet Wanneer de handen bij het lichaam komen wordt het blad uitgezet. De onderarmen bewegen vanuit
de ellebogen omlaag en vanuit de polsen wordt de riem achterover gedraaid (geclipt). In de uitzetstand
zit de roeier met zijn rug iets achterover. Het bekken is evenwel niet gekanteld. De ellebogen zijn
langs het lichaam getrokken.
Uitzetten is “het water loslaten”; men laat de druk op het blad, dat tot het eind van de haal volledig in het
water was, wegvallen en maakt dan een snelle doorgaande beweging die het doorlopen van de boot zo
weinig mogelijk beïnvloedt.
Figuur 7.2 Uitzethouding “eerste stop”
23
23

Recover (wegzetten, inbuigen en oprijden)
Dit is het rustgedeelte van de haal. Het is ontspannen en voorbereiden op de haal. De handen met de
riemen bewegen, na de uitzet, met dezelfde snelheid als waarmee ze aankwamen, weer in de richting
van het voetenbord. Als de armen gestrekt zijn volgt het inbuigen van de rug en daarna het beheerste
oprijden. Bij wat meer roei-ervaring zullen het strekken, inbuigen en oprijden vloeiend in elkaar overgaan.
Als de handen over de knieën zijn gegaan worden de bladen ook weer langzaam opgedraaid (teruggeclipt)
In het laatste deel van het oprijden zit de roeier helemaal klaar voor de volgende haal, waarbij het
blad ook weer het water nadert. Hierdoor kan de roeier vanuit het rijden weer snel inzetten.
Figuur 7.3 Recover / “derde stop”
Inzet Het bankje is opgereden, de benen gebogen, de romp licht voorover gebogen en de armen gestrekt.
Dit is het moment waarop het blad in het water wordt gebracht. Het inzetten gebeurt door de armen
vanuit de schouders omhoog te bewegen. Deze beweging wordt al begonnen tijdens het laatste deel
van het naar voren rijden (oprijden) om het blad van de riem op het verste punt in het water te kunnen
plaatsen. Bij de inzet is het blad verticaal, de polsen zijn recht en de handen hebben de riemen losjes
beet.
Figuur 7.4 Inzethouding
Haal
Door de benen uit te trappen wordt druk op het blad opgebouwd. De rug en de armen nemen het aan het
eind van de haal vloeiend over. De handen (met de riemen) moeten een lange horizontale weg beschrijven.
De rug wordt tijdens de haal afgerold, waarbij de schouders maar weinig omhoog gaan. In het eerste
deel van de haal blijven de armen gestrekt. Zij worden pas gebogen als de rug al bijna in de uitzethouding
is.
24
24

Figuur 7.6 Tweede deel van de haal
7.3 Enkele eenvoudige oefeningen
Figuur 7.5 Eerste deel van de haal
Alle oefeningen hebben een doel. Je kunt met oefeningen delen van bewegingen bewust aanleren of
foute bewegingen corrigeren.
Derde stop
Hierbij wordt gestopt na het inbuigen (zie Fig 7.3).
1a Elke haal heel kort
Doel: zekerheid hebben dat de roeiers inbuigen voor het oprijden.
1b Elke derde haal wat langer
Doel: concentratie op goed inbuigen, rustig oprijden na de stop, beginnen met opdraaien van het
blad meteen na de stop.
1c Elke vijfde haal een lang durende stop
Doel: bewust balanceren in de stophouding door de knieën een weinig naar links en rechts te
bewegen en aan het voetenbord te trekken.
Ongeclipt roeien (ongekanteld blad)
Afwisselend 10 halen ongeclipt roeien en 10 halen gewoon roeien.
Doel: nadruk op de verticale beweging van de uitzet.
Slifferen
Afwisselend 10 halen de bladen op het water houden en 10 halen weer optillen.
Doel: leren bepalen van de hoogte van de handen bij het wegzetten.
Afwisselen in kracht
5 halen lichte haal, 5 halen halve kracht en 5 of 10 halen strong
5 lichte halen, 5 halen opklimmen in kracht en 5 of 10 halen strong
Doel: gelijkheid kweken, elkaar aanvoelen in de kracht.
25
25

7.4 Voorbeeld roeiprogramma
Inroeien
Eerst ca. vijf minuten gewoon inroeien in een makkelijke kracht, voor de gewenning aan de boot en aan
elkaar. Geen oefeningen, geen variaties, geen correcties. Gewoon met het maken van hele halen warm
worden.
Afwisselen in slidinglengte, kracht, draaien van het blad
light paddle ongeclipt 10 halen vaste bank 10 halen halve sliding 10 halen driekwart sliding 10 halen hele
sliding
light paddle geclipt zelfde 4 x 10 halen
halve kracht ongeclipt zelfde 4 x 10 halen
halve kracht geclipt zelfde 4 x 10 halen
strong paddle in 80% de hele procedure nog een keer
Dit is dus totaal 240 halen, waarbij gelet is op de lengte van de rugzwaai in de haal, het snelle omkeren
na het oprijden en de goede verticale uitzet.
Stops
In halve kracht
10 x elke derde haal stop in de finishhouding (eerste stop) 10 x elke derde haal stop na het wegzetten
(tweede stop) 10 x elke derde haal stop na het inbuigen (derde stop) 10 x elke derde haal stop op halve
sliding (vierde stop)
Vooral de oefening “derde stop” mag veel gedaan worden. Let op de goede lichaamshouding en de
evenwijdigheid van de riemen in de stoppositie.
Krachtwisselingen Deze zijn met name bedoeld om de gelijkheid te bevorderen. Bijvoorbeeld:
5 halen light paddle, 5 halen halve kracht, 5 halen strong 10 halen light paddle, 10 halen halve kracht, 10
halen strong , 5 halen light, in 5 halen klimmen naar strong, 5 halen strong deze series 5 tot 10 keer herhalen
verder zelf andere “bobbeltjes” verzinnen “10 kleine negertjes; 1 light,1 strong…2 light, 2
strong…enz tot 10 en weer terug.
Na dit programma kan een wedstrijdploeg bijvoorbeeld overgaan tot het belastend deel van de training.
Recreatie roeiers kunnen meer relaxed ‘gewoon doorroeien’
8 Commando’s
Als algemene regel geldt dat bij boten met stuurman de commando’s, zowel op de kant als op het water,
door de stuurman worden gegeven.
Bij boten zonder stuurman gebeurt dat door degene die op boeg roeit.
Commando’s dienen goed hoorbaar en kordaat te worden uitgesproken.
Daar de stuurman als instrumenten voor het manoeuvreren van de boot slechts een roer met een beperkt
effect en de roeiers tot zijn beschikking heeft, moeten de commando’s altijd duidelijk en voor iedereen
verstaanbaar worden uitgesproken en…direct worden opgevolgd.
Veel commando’s bestaan uit een waarschuwings- en een uitvoeringsgedeelte. In het eerste gedeelte van
het commando wordt zoveel mogelijk aangegeven wat er moet gebeuren en door wie, het tweede deel
geeft het moment aan waarop het gebeuren moet.
26
26

Het is van belang dat iedereen de betekenis van de volgende woorden kent:.
Begrippen
stuurboord GROEN
rechts in de vaarrichting
voor stuurman: aan rechterhand
voor roeier: aan linkerhand
bakboord ROOD
links in de vaarrichting
boeg roeier die het dichtst bij de voorpunt zit
slag de roeier die het dichtst bij de achterpunt zit,
tevens de roeier die het tempo aangeeft
boegen de boeg en de roeier die voor de boeg zit (in vieren)
slagen de slag en de roeier achter de slag (in vieren)
strijken achteruit roeien
light paddle zonder kracht uitgevoerde volledige roeibeweging
Belangrijkste commando’s
Het naar buiten brengen van de boot:
aan de boorden
tillen gelijk nu en voorzichtig
uitlepelen
naar buiten
Op het vlot:
kantelen kiel
over Nijenrode of
over Zandpad.....nu
tenen aan de rand
ver wegzetten gelijk....nu
De roeiers stellen zich op bij de boot: bij een C2 één bij de voorpunt
en twee bij de achtersteven; bij een C4 twee bij de voorpunt
en drie bij de achtersteven.
De boot wordt wat opgetild en voorzichtig uit de stelling gelepeld
en iedereen stapt met het schip in het gangpad; vervolgens verdeelt
men zich over beide boorden.
De boot wordt naar buiten gebracht.
De boot wordt op nu omgekanteld met de kiel langs de vermelde
kant. Voor het tillen zie hierboven 6.3.
Vervolgens verplaatsen de personen aan de waterzijde van de
boot zich naar de andere kant.
De roeiers gaan voorzichtig naar voren en zetten één voet aan de
rand van het vlot; de tenen mogen nooit over de rand steken.
Op nu zetten de roeiers gelijktijdig de boot rechtstandig in het
water; zij zorgen ervoor dat de huid van de boot het vlot niet raakt.
27
27

In de boot stappen:
klaar maken om in te stappen
vervolg:
instappen gelijk
.......één
........twee
.......drie
overslagen vast
Van het vlot wegkomen:
uitzetten gelijk.......nu
loodrecht uitzetten.....nu
of
peddelend strijken aan stuurboord
(of: aan bakboord)
Wegroeien
De roeiers stellen zich op bij de boot; ieder bij de eigen roeiplaats
met het gezicht naar de achterpunt. De stuurman houdt
de boot in het midden vast, met een hand aan het boord en de
andere hand op de manchet van de dichtsbijzijnde riem, buiten
de dol. Hij duwt de boot een eindje weg van het vlot, zodat de
riggers niet op het vlot komen te rusten wanneer de roeiers instappen.
NB Hij blijft de boot zo vasthouden totdat de overslagjes aan de
waterzijde zijn vastgemaakt, om te voorkomen dat de boot omslaat
wanneer alle roeiers tegelijkertijd naar de waterzijde leunen
om de overslagjes dicht te doen.
De roeiers duwen de riem aan de waterzijde naar buiten tot de
kraag tegen de dol stuit, het blad plat op het water. Vervolgens
worden de beide handvatten van de riemen met één hand, die
aan de waterzijde, vastgehouden.
De roeiers:
- plaatsen de voet aan de waterzijde op het opstapplankje/opstapstrip;
- brengen het lichaamsgewicht over op de in de boot geplaatste
voet, zij brengen het andere been binnenboord en plaatsen de
voet van dat been –terwijl het eerste been wordt gebogen- in het
voetenbord;
- gaan op het bankje zitten en brengen de voet van het opstapplankje
op het voetenbord;
- draaien de overslagjes van de dollen vast.
de roeiers en de stuurman pakken met één hand het vlot vast en
duwen op nu met kracht de boot van het vlot af
alle roeiers trekken de riem aan de vlotzijde in (blad verticaal) en
ieder duwt op nu met de riem (haaks op het vlot) de boot van het
vlot weg; n.b. het blad van de andere riem plat op het water
de roeiers buigen wat achterover en nemen de riem aan de vlotzijde
langszij de boot, met de holle kant van het blad naar buiten en
maken kleine strijkende bewegingen zodat de boot van de wal afkomt
Nadat de stuurman enige haal- en/of strijk bewegingen heeft laten maken om de boot geheel vrij te leggen
en eventueel de roeiers de gelegenheid heeft gegeven de voetenborden af te stellen en gekeken heeft of
hij veilig kan wegvaren:
28
28

slagklaar maken
........slagklaar (?)
........go (of: gaan)
Ophouden met roeien en tot stilstand komen
laat.....
....lopen
bedankt
vastroeien
houden beide boorden of
houden bakboord of
houden stuurboord
noodstop:
houden beide boorden gelijk nu
De roeiers nemen de inzethouding aan met de bladen plat op het
water;
zij zetten de bladen verticaal in het water zodat deze net geheel
bedekt zijn;
zij gaan de roeibeweging maken (gelijk met de slag).
dit wordt gezegd aan het begin van de laatste haal die nog afgemaakt
wordt;
dit wordt gezegd aan het einde van de haal:
de roeiers maken de haal af en blijven met gestrekte armen en
uitgetrapt zitten, de bladen vrij van het water;
de roeiers leggen de bladen plat op het water.
de plat op het water liggende bladen worden op het water gedrukt
(door de handen wat omhoog te brengen) en enigszins gedraaid
om vaart uit de boot te halen;
de bladen aan het genoemde boord worden doorgedraaid tot verticaal;
de boot wordt stilgelegd.
dit commando kan in elke stand van de roeibeweging gegeven
worden en moet onmiddellijk opgevolgd worden:
de roeiers onderbreken de roeibeweging en drukken de bladen plat
op het water en draaien die dan tot in verticale stand om de boot zo
snel mogelijk stil te leggen.
Om de boot een stukje naar voren te halen/ in voorwaartse richting te laten wenden:
beide boorden halen
of
bakboord halen
of
stuurboord halen
Achteruit roeien/ de boot in achterwaartse richting laten wenden
beide boorden strijken
bakboord strijken
of
stuurboord strijken
De roeiers gaan uitgetrapt zitten en maken met beide riemen halen,
zonder op te rijden.
De roeiers zitten ongeveer half uitgetrapt; het blad aan het niet genoemde
boord wordt plat op het water gelegd en de handle van die
riem wordt op het bovenbeen aan dat boord gesteund terwijl men
licht naar dat boord leunt (z.g.“veilig boord”); met de riem van het
wel genoemde boord worden korte halen gemaakt zodat de boot
wendt.
De roeiers gaan uitgetrapt zitten.
De bladen worden verticaal in het water gezet; door tegen de handles
van de riemen te duwen in plaats van daaraan te trekken laat
men de boot achteruit varen.
Het blad van het niet genoemde boord wordt plat op het water gelegd,
de handle van die riem wordt op het bovenbeen gesteund
terwijl men licht naar dat boord leunt (z.g. “veilig boord”); het blad
van het wel genoemde boord wordt verticaal in het water gezet en
door tegen de handle van die riem te duwen roeit men met die ene
riem achteruit, zodat de boot wendt.
N.B. De stuurman dient ervoor te zorgen dat het roertje in het midden
gehouden wordt (anders kan het bij het achteruit varen afbreken/verbuigen)
29
29

Koerswijzigen tijdens het roeien
bak- of stuurboord best
(of: strong)
..........gelijk op
Met de riemen aan het genoemde boord wordt extra hard gehaald,
met die aan het andere boord wordt geen kracht gezet.
Met de riemen van beide boorden wordt weer even hard gehaald
Keren bij stilliggen
Dit kan door beurtelings met de riemen van de respectieve boorden te halen en te strijken, maar ook door
het ”rondmaken”.
rondmaken
over bakboord of
over stuurboord
.............. nu
Obstakels in of boven het water
De roeiers zitten in de uitzethouding met beide bladen plat op
het water, zij draaien de riem aan het genoemde boord met de
bolle kant naar de achterpunt.
Op het commando nu wordt met die riem een strijkhaal (dus
duwen tegen de handle) gemaakt met volledig oprijden. De handen
blijven bij elkaar. Eenmaal geheel opgereden worden beide
bladen 90 graden gekanteld en maakt men met de andere riem
een haal; het blad van de eerste riem ligt met de bolle kant naar
boven plat op het water.
Daarna weer strijken met de eerste riem, enz. Alles gelijk met de
slag. De bladen gaan dus beurtelings door het water; het blad
dat niet door het water gaat laat men slifferen (a.h.w. veilig
boord
Bij een korte versmalling van het vaarwater, b.v. door een paal, overhangende takken, een gemeerde boot
of een tegenligger:
beide boorden of
bak- of stuurboord:
pas op de riemen
bedankt
De roeiers wordt zo verzocht om op te letten dat de riemen aan
genoemd boord niet ergens tegenaan slaan; het wordt aan de
roeiers overgelaten of zij al roeiend de riemen een eindje willen
intrekken.
Het letten op obstakels kan beëindigd worden en de eventueel
ingetrokken riemen weer uitgebracht terwijl men doorroeit.
Doorvaren van een engte/ aanleggen aan een wal die te hoog is om de riemen er op te leggen:
slippen beide boorden.... of
bak- of struurboord...
......nu
De genoemde riemen aan het genoemde boord worden op “nu”
langszij de boot gebracht met de handles in de vaarrichting; alle
bladen blijven plat op het water.
30
30

Passeren van een iets te lage brug:
pas op de hoofden.....
......bukken nu
doorgaan
Passeren van een nog lagere brug
vallen.......nu
oppakken....
.........volg de slag....nu
Passeren van een lage èn smalle brug:
vallen en slippen beide
boorden......nu
oppakken...
.....volg de slag..nu
Uitstappen
klaarmaken om uit te stappen
uitstappen gelijk
..........één
...........twee
..........drie
De roeiers buigen hoofd en bovenlichaam voorover, terwijl zij
gewoon doorroeien.
(spreekt vanzelf)
Dit commando wordt vooraf gegaan door “laat..lopen”.
De roeiers gaan achterover liggen in de boot.
De roeiers komen overeind en pakken de roeibeweging weer op,
gelijk met de slag.
Dit commando wordt vooraf gegaan door ”laat...lopen”.
De roeiers laten zich achterover vallen en brengen de riemen
langszij.
De roeiers komen overeind en pakken de roeibeweging weer op,
gelijk met de slag.
De stuurman stapt als eerste uit en houdt de boot ongeveer in het
midden vast, met een hand aan het boord en met de andere hand
op een rigger,bij de dol, vast en bij het vlot/ de wal totdat de roeiers
allen geheel zijn uitgestapt!
Hij zorgt ervoor dat de boot niet op de riggers rust.
De roeiers maken zich klaar om uit te stappen: zij maken de overslagjes
aan de waterzijde los en maken hun voeten los uit het
voetenbord.
Zij nemen de handvatten van beide riemen in de hand aan de
waterzijde.
De roeiers:
- plaatsen de voet aan de waterzijde op het opstapplankje en
gaan op die voet staan; zo nodig wordt met de hand aan de vlotkant
op de rigger aan die kant gesteund;
- plaatsen de andere voet uit het voetenbord op het vlot en brengen
het lichaamsgewicht over op het been op het vlot;
- trekken de eerste voet bij en zetten die ook op het vlot, intussen
wordt de riem aan de waterzijde meegetrokken uit de dol en vervolgens
op het boord gelegd.
31
31

Uit het water halen
Nadat de riemen en het losse roertje op het vlot zijn gelegd, de overslagen dichtgemaakt, alle spullen uit
de boot zijn gehaald en schragen zijn klaar gezet:
tenen aan de rand
aan de spanten
tillen gelijk.......nu
De roeiers stellen zich bij hun roeiplaats op; de stuurman bij de
voorpunt.
De roeiers pakken ieder een spant of ander stevig houvast waaraan
getild mag worden (nooit een sliding of de stang van het voetenbord!).
De boot wordt rechtstandig uit het water getild tot voor de buiken;
verrvolgens stapt ieder van het water weg
Iedereen let erop dat de huid van de boot en de vin het vlot niet
raken.
Vervolgens wordt de boot gekanteld, op schragen gelegd, gelapt/schoongemaakt en op zijn plaats gelegd.
...........
32
32

Bijlagen
Bijlage 1: Examencriteria
Bijlage 2: Galjoen- lied
33
33

Bijlage 1 Examencriteria
Examencriteria voor afroeien in C-4 (gele kaart).
Veiligheid
Voor alles geldt dat een kandidaat niet zichzelf en/of het materiaal mag schaden
Verantwoord tillen van de boot (op de benen).
Stuurboordwal houden
Kennen vaarreglement
In loghboek melden waar je naar toe vaart (met wie).
Boot uitbrengen
Riemen met bladen naar voren gedragen (maximaal 2 tegelijk)
Riemen juist neergelegd op het vlot ( aan de kant / bolle zijde onder)
Heldere instructies vooraf over “uitlepelen” en tillen van de boot
Aktief toezien op minimale belasting van de rug (verdeling over boot)
Tillen op de bovenbenen.
Draai instructie in orde (kiel over Nijenrode/Zandpad)
Tenen aan de rand, bij boot in water leggen (dus niet over de rand!)
Overslagen openen als boot in water ligt.
Riemen juist geplaatst (eerst aan vlotzijde/waterzijde half doortrekken)
Instappen
Riggers van het vlot (boot zakt bij instappen)
Stuur op veilige plaats boot vasthouden (1 hand boord / 1 hand op de riem)
Klaar maken om in te stappen (pak beide riemen/gezicht naar stuurplaats): 1. voet op “plankje”,
2 gewicht overbrengen, doorzakken en voet in voetenboard/schoen, 3. voorzichtig zitten.
Controle van de overslagen met bladen plat op water
Melding ‘stuurman (gaat) aan boord’
Eventueel afstellen met benen buiten boord en riem “in buik”
Zonder hulp weg/uitzetten
Het oprijden / de recover
Klippen (blad draaien) tijdig begonnen
Met opgeheven hoofd oprijden
Water naderen
Niet in de boot duiken /niet vlaggen
Vloeiende haal/wegzet, met vertraging voor oprijden ( snelheid 1:2)
34
34

Catch/inpik
Haal
Finish
Uitpik
Team
Hand en pols één lijn / geen “bokkepoten” (kromme pols)
Armen gestrekt bij inpik en licht omhoog (door hoofd omhoog te doen)
Directe stevige inpik / vertikale catch
Geen lucht geslagen / vlaggen
Niet rug opgeworpen
Niet gediept (door schuine inpik)
Eerst benen, dan rug dan armen
Niet onderuit trappen / “door bankje trappen”
Niet diepen
Niet zagen
Doldruk houden (door duimen op uiteinden handvatten)
Polsstand recht houden
Niet knijpen in de handvatten
Met opgeheven hoofd en rechte rug roeien
Blad niet laten uitlopen (door laag/naar schoot aan te halen)
Ellebogen langs lichaam
Achterover hellen tot ± 15 graden (max. 20°)
Accent op de finish (veroorzaakt “kuiltje in het water” voor uitpik)
Pols omlaag geduwd
Alleen onderarm naar beneden
Geklipt in het kuiltje / accent uitpik en snelle draaibeweging
Blad schoon uit het water
Snelle wegzet armen
Eerst beide armen gestrekt
Met rechte rug ingebogen
Halen en wegzetten in zelfde beweging, vertraging in oprijden (1:2)
Duidelijke vertraging bij oprijden
Gelijkheid van bewegen (inpik, draaien bladen, oprijden, uitpik etc.)
Gelijkvormigheid overige roeiers met de slag
35
35

Stuur
Vooraf goede instructies bij tillen van de boot (“wie doet wat en staat waar”)
Korte heldere commando’s (“strijken”, “halen gelijk..nu”, “houden bakboord”, “laat (inpik)....
lopen (uitpik)”, rondmaken over bak/stuurboord”, “instappen gelijk...1....2....3”, “Stuurman stap
in / uit”
Verstaanbaar
Alle instructies goed gegeven
Noodstop: houden beide boorden
Stuurboordwal houden
Roer recht houden bij strijken
Uitkijken alvorens te ronden of manoeuvreren
Aanleggen en uitstappen
Invaren met hoek van ± 30 graden op het vlot
Bladen gekanteld “horizontaal”
Overgeheld naar waterzijde , riemen vlotzijde hoog
Aan bakboord/stuurboord houden
Overslagen waterzijde los
Uitstapcommando’s juist
Uitstaptechniek en gelijkheid oké (bij “2” voet in schoen/board houden en “standbeen” strekken)
Riem waterzijde meenemen
Overslagen waterzijde dichtmaken voor uittillen.
Instructies uittillen helder vooraf aangeven en eenduidige commando’s (alleen tillen etc. bij
“nu”).
Uittillen op de benen, niet op de rug
Boot in schragen leggen en afdrogen
Materiaal / regels kennen
Kennis van boot en roei onderdelen
Lied
Invullen loghboek en evt. schademelding
Vaarregels kennen
Melodisch, luid en duidelijk
36
36

Examencriteria voor de skiff-aantekening:
hetgeen vereist is voor de gele kaart (voor zover van toepassing) met nadruk op:
- boot uit stelling halen, naar vlot dragen, te water laten (vice versa);
- goed kunnen in- en uitstappen;
- correct afstellen voetenbord;
kunnen wegvaren
veilig boord houding beheersen
kunnen strijken en kunnen rondmaken over beide boorden
technisch goede roeibeweging: inpik, benen-rug-armen, uitzetten en wegzetten in vloeiende
beweging, inbuigen, oprijden, clippen;
met harde haal kunnen varen;
iedere derde haal omkijken;
balans: minstens drie watervrije recovers achter elkaar;
noodstop kunnen maken
kunnen slippen
halend en strijkend kunnen aanleggen zonder het vlot te raken
37

Bijlage 2
Galjoenlied
In zesenveertig reeds zijn wij van wal gestoken,
Met ons verleden hebben wij nog nooit gebroken.
Zestien palen als fundament,
Ons wapen wijd en zijd bekend.
Rood en geel: studentikoos traditioneel.
Refrein: En halen, halen, halen, halen, halen, halen, halen,
Geef een ruk aan die palen.
Het Galjoen: ferm doch kleurrijk rood en geel.
Wij zijn in `t buitenland bewonderd en gevreesd,
Geen plaats op `t water waar `t Galjoen niet is geweest.
En als wij oefenen voor de strijd,
Is voor wat bier ook zeker tijd.
Rood en geel: starten wij met heel-heel-heel.
Refrein: En halen, halen, halen, halen, halen, halen, halen,
Geef een ruk aan die palen.
Het Galjoen: ferm doch kleurrijk rood en geel.
Onze boten varen noordwaarts tot in Muiden,
En de Vecht is ons tot Utrecht in het zuiden.
In het oosten de eerste plas op,
In het westen de Grote Heycop.
Geel en rood: in de Vechtstreek zijn wij groot.
Refrein: En halen, halen, halen, halen, halen, halen, halen,
Geef een ruk aan die palen.
Het Galjoen: ferm doch kleurrijk rood en geel.
Iedere Nijenrodiaan behoort te weten,
Dat aan roeien zich geen enkele sport kan meten.
Dat op de stromen van de tijd,
Het Galjoen door `t water glijdt.
Geel en rood: de trotse kleuren van onze vloot.
Refrein: En halen, halen, halen, halen, halen, halen, halen,
Geef een ruk aan die palen,
Het Galjoen: ferm doch kleurrijk rood en geel.
Eppo Boot en Alexander Reeders, september 1983
38