30.09.2013 Views

verkenning - Federale politie

verkenning - Federale politie

verkenning - Federale politie

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

De algemene directie<br />

van de gerechtelijke <strong>politie</strong><br />

Een<br />

<strong>verkenning</strong>


Inhoud<br />

1 . . . . . . . . Voorwoord van Paul Van Thielen, directeur-generaal<br />

2 . . . . . . . . Een integrale en geïntegreerde aanpak binnen de federale <strong>politie</strong><br />

3 . . . . . . . . Onze opdracht van gerechtelijke <strong>politie</strong><br />

4 . . . . . . . . Intelligence Led Policing<br />

5-7 . . . . . . . . Organisatie van de gerechtelijke zuil<br />

8-10 . . . . . . . . De gerechtelijke dienst van het arrondissement (GDA)<br />

11 . . . . . . . . De centrale directies<br />

12 . . . . . . . . De directie van de bestrijding van de criminaliteit tegen de goederen (DJB)<br />

13 . . . . . . . . De directie van de bestrijding van de criminaliteit tegen personen (DJP)<br />

14-15 . . . . . . . . De directie van de bestrijding van de economische en financiële criminaliteit (DJF)<br />

16 . . . . . . . . De directie van de bestrijding van de georganiseerde criminaliteit (DJC)<br />

17 . . . . . . . . De directie van technische en wetenschappelijke <strong>politie</strong> (DJT)<br />

18 . . . . . . . . De directie van de operaties en de informatie (DJO)<br />

19 . . . . . . . . De directie van het beleid, het beheer en de ontwikkeling (DJG)<br />

20 . . . . . . . . De dienst van de gerechtelijke <strong>politie</strong> in militair milieu (DJMM)<br />

21 . . . . . . . . Invalspunten<br />

■ Verantwoordelijke uitgever:<br />

Paul Van Thielen<br />

■ Algemene directie<br />

gerechtelijke <strong>politie</strong> (DGJ)<br />

■ Fritz Toussaintstraat, 47<br />

1050 Brussel<br />

■ 2de uitgave<br />

■ Realisatie: Dienst planning en opvolging<br />

Stefaan Corion, Sandhya Katara.<br />

■ Lay-out en fotografien:<br />

Directie van de interne relaties (DPI)<br />

Jocelyn Balcaen, Caroline Chaidron, Petra<br />

De Weser, Véronique Maessen, Lavinia Wouters.<br />

■ Vertaling: CDC en DGJ.


Voorwoord<br />

Paul Van Thielen<br />

Waarde lezer,<br />

Mag ik ons, de gerechtelijke pijler van de federale <strong>politie</strong>,<br />

even voorstellen? We tellen een goede 4000 collega’s<br />

en zijn belast met de “federale recherche”.<br />

Met deze brochure wil ik u een gelegenheid aanbieden<br />

om (nog) beter vertrouwd te geraken met onze opdrachten,<br />

onze manier van werken en de steun die wij u kunnen<br />

bieden bij het bestrijden van de criminaliteit.<br />

Onze kerntaak bestaat uit speurwerk naar bovenlokale,<br />

georganiseerde, maatschappij-ontwrichtende criminaliteit<br />

en naar misdrijven die qua aanpak specialisatie vereisen.<br />

Dat speurwerk gebeurt in de zogenaamde GDA’s<br />

(gerechtelijke diensten van de arrondissementen),<br />

geboren op 01 januari 2001 uit het huwelijk van GPP<br />

en BOB, weet u nog? Daar werkt het overgrote deel<br />

van onze organisatie, verspreid over de 27 gerechtelijke<br />

arrondissementen. In deze brochure krijgen ze dan<br />

ook een centrale plaats.<br />

Hun job is ‘boeven vangen’: drugdealers, mensenhandelaars,<br />

terroristen, carjackers, rondtrekkende dadergroepen,<br />

witwassers, fraudeurs, afvalbaronnen, afpersers,<br />

overvallers,...<br />

Deze criminelen zijn natuurlijk niet arrondissementeel<br />

georganiseerd, wel integendeel! Meer dan ooit zijn<br />

ze zelfs over de landsgrenzen heen actief en daarom<br />

moet een nationale en internationale coördinatie<br />

worden verzekerd. Zo bestaat één van de taken van<br />

de centrale directies erin om GDA’s die op dezelfde<br />

dadergroepen werken met elkaar in contact te brengen<br />

en te coördineren.<br />

De beschrijving van de verantwoordelijkheden van<br />

de centrale directies geeft een concreet beeld van<br />

de materies waar we met zijn allen mee bezig zijn.<br />

Alvorens u uit te nodigen tot een verdere ontdekking, wil<br />

ik nog de volgende bedenkingen meegeven.<br />

‘Boeven vangen’ betekent bewijsmateriaal verzamelen<br />

en dit ter kennis brengen van justitie, die dan de nodige<br />

31 januari 2004<br />

maatregelen kan treffen. En dit alles, met de uiteindelijke<br />

bedoeling de maatschappij veiliger te maken.<br />

We zijn overtuigd van het feit dat dit nodig is, maar het<br />

is niet voldoende. U begrijpt best dat wij alleen, er nooit<br />

zullen in slagen om de veiligheidsproblemen op te lossen.<br />

Er is nood aan een geïntegreerde en integrale aanpak<br />

van de criminaliteitsfenomenen.<br />

Geïntegreerd, betekent dat we goed moeten samenwerken<br />

met de collega’s van de bestuurlijke zuil van de<br />

federale, en vooral ook met de lokale <strong>politie</strong>. Vanuit hun<br />

eerstelijnspositie zijn zij van uitermate groot belang.<br />

Ook buiten de geïntegreerde <strong>politie</strong> moet een synergie<br />

ontwikkeld met partners uit de publieke en private<br />

sector. Uitwisseling van know how en samen zoeken<br />

naar het beste antwoord is de boodschap.<br />

Integraal, betekent oog hebben voor preventie en<br />

nazorg, naast repressie.<br />

Bij dit alles is informatie het sleutelwoord. Een professionele<br />

aanpak is gestoeld op het best mogelijke inzicht<br />

in het fenomeen. Het hoofdstuk over ons basisconcept<br />

‘Intelligence led policing’ onderbouwt onze stelling<br />

daaromtrent. Strategisch stuurt de beeldvorming de<br />

aanpak en operationeel – tactisch is het ontwikkelen van<br />

een goede informatiepositie cruciaal.<br />

Tenslotte nog iets over internationale <strong>politie</strong>samenwerking.<br />

Ik zei al dat criminelen grenzen overschrijden.<br />

Dat doen ze soms bewust om het ons moeilijker te<br />

maken. Ze weten best dat onze bevoegdheid zich<br />

beperkt tot het Belgisch grondgebied, enkele uitzonderingen<br />

niet te na gesproken. In de toekomst zullen we<br />

nog meer dan nu de samenwerking met onze collega’s<br />

in het buitenland ontwikkelen, maar de dag dat wij een<br />

gedeconcentreerd deel zijn van de Europese recherche<br />

zal ik wel niet meer beleven.<br />

Paul VAN THIELEN, 49 jaar<br />

1


Een integrale en geïntegreerde aanpak<br />

binnen de federale <strong>politie</strong><br />

De veiligheid behoort niet<br />

alleen tot het vakgebied van<br />

de <strong>politie</strong>. De <strong>politie</strong> is slechts<br />

een radertje in het hele raderwerk<br />

van de veiligheid. Om de<br />

problemen inzake veiligheid op<br />

adequate wijze aan te snijden,<br />

is een integrale en geïntegreerde<br />

aanpak nodig van alle<br />

verantwoordelijke en betrokken<br />

actoren.<br />

De overheden op alle niveaus,<br />

de sociale organisaties, de<br />

bedrijven alsook de burgers<br />

moeten allen met elkaar<br />

samenwerken teneinde de<br />

veiligheid te waarborgen en<br />

te verhogen.<br />

Bron: NVP 2003-2004<br />

2<br />

CG<br />

Commissariaat-generaal<br />

EEN GEMEENSCHAPPELIJKE MISSIE<br />

De federale <strong>politie</strong> draagt, samen<br />

met de lokale <strong>politie</strong>, bij tot de<br />

verhoging van de veiligheid, tot<br />

het behoud en de ontwikkeling<br />

van de democratische rechtsstaat,<br />

door de <strong>politie</strong>zorg integraal en<br />

geïntegreerd te verzekeren en<br />

een minimale gelijkwaardige<br />

dienstverlening over het gehele<br />

grondgebied te waarborgen.<br />

Zij doet dit,<br />

Met inachtneming van de<br />

principes van specialiteit en<br />

subsidiariteit, door het uitvoeren<br />

van gespecialiseerde en bovenlokale<br />

opdrachten van bestuurlijke<br />

en gerechtelijke <strong>politie</strong> en het<br />

leveren van steun aan de <strong>politie</strong>overheden<br />

en de lokale <strong>politie</strong>diensten.<br />

DGA<br />

Algemene directie<br />

bestuurlijke <strong>politie</strong><br />

DGJ<br />

Algemene directie<br />

gerechtelijke <strong>politie</strong><br />

DGS<br />

Algemene directie<br />

operationele ondersteuning<br />

DGP<br />

Algemene directie<br />

personeel<br />

DGM<br />

Algemene directie<br />

materiële middelen<br />

Met professionalisme, slagkracht<br />

en de bezorgdheid<br />

problemen op te lossen, samen<br />

met de andere betrokken actoren,<br />

om de veiligheidsproblemen<br />

beter te beheersen en zelfs terug<br />

te dringen.<br />

EEN GEMEENSCHAPPELIJKE VISIE<br />

De federale <strong>politie</strong> wil zich binnen<br />

haar bevoegdheidspakket ontwikkelen<br />

tot een gespecialiseerde<br />

<strong>politie</strong>dienst, die algemeen aanvaard<br />

en erkend wordt als een<br />

onmisbare partner voor een<br />

veilige samenleving.<br />

Ze wil worden gekenmerkt door<br />

haar professionalisme, mens-,<br />

resultaat- en probleemgerichtheid<br />

en een permanent streven naar<br />

verbetering.<br />

EEN GEMEENSCHAPPELIJK KADER<br />

De federale <strong>politie</strong> is onder leiding<br />

van de commissaris-generaal<br />

geplaatst. Hij is, wat de<br />

federale <strong>politie</strong> betreft, verantwoordelijk<br />

voor de uitvoering<br />

van het <strong>politie</strong>beleid van de<br />

ministers van Binnenlandse Zaken<br />

en Justitie. Hij is belast met de<br />

coördinatie tussen de algemene<br />

directies, waaronder de algemene<br />

directie gerechtelijke <strong>politie</strong><br />

(DGJ). Aan het hoofd van de<br />

algemene directie gerechtelijke<br />

<strong>politie</strong> staat de directeur-generaal<br />

die belast is met de leiding van<br />

centrale directies en gedeconcentreerde<br />

diensten (zie infra).


Onze opdracht<br />

van gerechtelijke <strong>politie</strong><br />

Rekening houdend met de prioriteiten<br />

van het nationaal veiligheidsplan,<br />

zijn de doelstellingen<br />

van de algemene directie<br />

gericht op het steeds performanter<br />

bedwingen van de<br />

omvang en de impact van de<br />

georganiseerde en de maatschappij-ontwrichtendecriminaliteit<br />

en, al of niet daarmee<br />

verbonden, van de bovenlokale<br />

criminaliteit en die welke<br />

door de ingewikkelde aard,<br />

gespecialiseerde opsporingen<br />

en onderzoeken vereist.<br />

DRIE STRATEGISCHE<br />

DOELSTELLINGEN<br />

1. CRIMINALITEIT BESTRIJDEN<br />

Voor zover als wettelijk en politioneel<br />

mogelijk, dit doen door de<br />

politionele aspecten van een integrale<br />

en geïntegreerde aanpak<br />

voor haar rekening te nemen.<br />

Deze politionele aspecten<br />

bestaan uit maatregelen die het<br />

mogelijk moeten maken om:<br />

bij het detecteren of het ter<br />

kennis krijgen van een opduiken/opflakkeren<br />

van tendensen<br />

of deelaspecten van fenomenen,<br />

die te signaleren aan<br />

de bevoegde overheden, hen<br />

de mogelijke maatregelen te<br />

suggereren en ze onverwijld<br />

in kennis te stellen van de<br />

eventueel zelf genomen dringende<br />

maatregelen;<br />

bij te dragen tot een verlaging<br />

van het risico dat criminele<br />

daden worden gesteld;<br />

een maximum aantal daders<br />

te identificeren met bewijsmateriaal,<br />

met het oog op hun<br />

vervolging door de gerechtelijke<br />

overheden door middel<br />

van een verhoging van de<br />

efficiëntie in en de effectiviteit<br />

van de gevoerde reactieve en<br />

proactieve onderzoeken;<br />

een doeltreffender destabilisering<br />

te bereiken van de werking<br />

van criminele organisaties,<br />

in het bijzonder van<br />

criminele netwerken actief in<br />

België, door gelijktijdig en<br />

maximaal in te werken op<br />

vijf essentiële componenten:<br />

de daders en hun onderlinge<br />

relaties, de verhandelde goederen,<br />

de financiële middelen,<br />

de communicatiemiddelen en<br />

de transportmogelijkheden.<br />

2. ONDERSTEUNEN<br />

VAN ONDERZOEK<br />

De operationele steun van de<br />

algemene directie bestaat uit<br />

gespecialiseerde, gerechtelijke<br />

expertise en middelen ontwikkeld<br />

in het raam van de gespecialiseerde<br />

opdrachten van gerechtelijke<br />

<strong>politie</strong>.<br />

In het bijzonder wat de lokale<br />

<strong>politie</strong> betreft, zal de steun worden<br />

geleverd op vraag en in<br />

het raam van de opsporingsof<br />

gerechtelijke onderzoeken<br />

in uitvoering van hun opdrachten<br />

van basis<strong>politie</strong>zorg.<br />

3. EXPERTISE ONTWIKKELEN<br />

Om bij te dragen tot een nog<br />

performantere uitvoering van de<br />

gespecialiseerde opdrachten van<br />

gerechtelijke <strong>politie</strong> en de steun,<br />

zullen initiatieven worden ontplooid<br />

om de aanwezige expertise<br />

te verbeteren, ze verder te<br />

ontwikkelen of nieuwe expertise<br />

te verwerven.<br />

3


Foto: Collectie fonds Simenon<br />

Intelligence Led Policing<br />

Naar een informatiegestuurde <strong>politie</strong>zorg<br />

De snelle evolutie van de technische<br />

mogelijkheden (transport,<br />

communicatie, ‘financiële<br />

spitstechnologie’, …) biedt<br />

criminelen steeds meer mogelijkheden<br />

om hun misdrijven<br />

met meer complexiteit, diversiteit<br />

en flexibiliteit te plegen.<br />

De klassieke <strong>politie</strong>strategie<br />

(crime fighting), waarbij de<br />

onveiligheid wordt aangepakt<br />

met toezicht, interventie en<br />

onderzoek, schiet tekort.<br />

Daarom wordt gekozen voor<br />

een informatiegestuurde<br />

<strong>politie</strong>zorg.<br />

4<br />

Alle aandacht gaat hierbij naar<br />

het inzamelen van informatie<br />

over daders, criminele organisaties<br />

en hun vermogen, als<br />

belangrijkste oorzaken van criminaliteit.<br />

Een groot belang wordt<br />

gehecht aan proactieve recherche<br />

en het gebruik van bijzondere<br />

(wettelijk geregelde) <strong>politie</strong>technieken.<br />

De uitdaging bestaat erin om<br />

door gedegen beeldvorming<br />

continu een beter inzicht te<br />

verkrijgen in de criminaliteit<br />

en haar processen. Dit moet<br />

de bevoegde overheden in staat<br />

stellen prioriteiten te kiezen en<br />

een aanpak uit te werken die de<br />

diverse actoren van de geïntegreerde<br />

<strong>politie</strong> in staat stelt vanuit<br />

hun respectieve bevoegdheden<br />

de meest adequate bijdrage te<br />

leveren.<br />

NOODZAKELIJK OP<br />

TWEE NIVEAUS<br />

Op strategisch niveau kan men<br />

pas prioriteiten stellen naarmate<br />

men een juist beeld heeft van de<br />

ernst, de probabiliteit, het strategisch<br />

belang en de evolutie van<br />

de onderscheiden fenomenen.<br />

Op operationeel niveau kan men<br />

wegens het hoofdzakelijk verborgen<br />

karakter, pas zicht krijgen op<br />

criminele daders, structuren, handelingen<br />

en mogelijke slachtoffers,<br />

naarmate men goede informatieposities<br />

kan verwerven, zowel binnen<br />

als buiten het crimineel milieu.<br />

DE INFORMATIE =<br />

HET UITGANGSPUNT<br />

De onderzoeker op het terrein<br />

die doorgaans het dichtst bij de<br />

meest belangrijke informatiebronnen<br />

staan, is dus een sleutelfiguur<br />

in dit proces. Zijn kennis moet<br />

dan ook maximaal worden benut<br />

om de veiligheidsfenomenen zo<br />

goed mogelijk aan te pakken.<br />

In dit concept stuurt de informatie<br />

de operaties van bestuurlijke<br />

en gerechtelijke <strong>politie</strong>, en niet<br />

andersom. Aan de basis van dit<br />

concept ligt de idee dat de <strong>politie</strong>diensten<br />

eerder moeten trachten<br />

tijdig criminaliteit te detecteren<br />

en te voorkomen dan te<br />

reageren.


Organisatie<br />

van de gerechtelijke zuil<br />

De gerechtelijke zuil van<br />

de federale <strong>politie</strong> (DGJ)<br />

bestaat uit directies op centraal<br />

niveau en gedeconcentreerde<br />

diensten per gerechtelijk<br />

arrondissement (GDA).<br />

DGJ kan haar opdrachten<br />

enkel goed uitvoeren als er<br />

een goede interactie bestaat<br />

tussen deze twee niveaus.<br />

De wetgever heeft gekozen<br />

voor een organisatievorm die<br />

overeenkomstig het administratief<br />

recht ‘deconcentratie’<br />

wordt genoemd. Dit betekent<br />

dat er een hiërarchische verhouding<br />

is tussen de directeurgeneraal<br />

en de gerechtelijke<br />

directeurs, hoofden van een<br />

GDA. Daarbij heeft elke directeur<br />

een mandaat met een<br />

eigen verantwoordelijkheid,<br />

een zekere autonomie en een<br />

verplichting om rekenschap<br />

af te leggen.<br />

OPTIMALISEREN<br />

DOOR AFSTEMMING<br />

Binnen DGJ wordt de afstemming<br />

tussen de niveaus geoptimaliseerd<br />

aan de hand van een<br />

strategisch planningsproces.<br />

Dit proces geeft de verantwoordelijken<br />

zicht op zaken over de<br />

aanwending van de middelen<br />

en de te verwachten resultaten.<br />

Binnen het groter geheel van de<br />

federale <strong>politie</strong> verloopt deze<br />

cyclus onder de leiding van de<br />

commissaris-generaal t.o.v. het<br />

niveau van de directeurs-generaal<br />

en binnen DGJ verloopt dit<br />

tussen het centrale en gedeconcentreerde<br />

niveau (GDA) onder<br />

de leiding van de directeurgeneraal.<br />

Intern DGJ garandeert dit proces<br />

dat er realistische verwachtingen<br />

kunnen worden geformuleerd ten<br />

aanzien van de directies en dat<br />

er a priori geen structurele overbevraging<br />

ontstaat in de directies<br />

of diensten (centraal of arrondissement).<br />

Paul Van Thielen,<br />

directeur-generaal.<br />

Hierdoor wordt concreet uitvoering<br />

gegeven aan het nationaal<br />

veiligheidsplan dat het beleid<br />

van de federale overheid bevat<br />

voor een termijn van 4 jaar.<br />

In de praktijk wordt deze werkwijze<br />

aangewend opdat de<br />

opdrachten inzake de aanpak<br />

van de prioritaire fenomenen op<br />

centraal en gedeconcentreerd<br />

niveau efficiënt en effectief zouden<br />

verlopen. Zo zijn de centrale<br />

directies o.a. verantwoordelijk<br />

voor het opmaken van de beeldvorming<br />

op nationaal niveau en<br />

het ontwikkelen, het coördineren<br />

en ondersteunen van de politionele<br />

aspecten van de integrale<br />

en geïntegreerde aanpak.<br />

Vanuit zijn autonomie binnen het<br />

gedeconcentreerd model, moet de<br />

gerechtelijke directeur, zijn GDA<br />

leiden om actief te zijn in de<br />

“juiste fenomenen” d.m.v. kwalitatieve<br />

onderzoeksdaden, rekening<br />

houdende met de lokale prioriteiten,<br />

met name de prioriteitenstelling<br />

van de Procureur des Konings,<br />

en de taakafbakening met de<br />

lokale <strong>politie</strong>.<br />

Jacques Hautcœur,<br />

adjunct directeur-generaal.<br />

5


INTERNE WERKVERHOUDINGEN<br />

Daar waar de verhouding<br />

directeur-generaal - directeur<br />

hiërarchisch van aard is, is de<br />

relatie tussen de directeurs van<br />

het centrale en van het gedeconcentreerde<br />

niveau in principe<br />

complementair, lateraal en<br />

collegiaal. Voor beide niveaus<br />

is het een permanente uitdaging<br />

om elkaar te ondersteunen door<br />

het kwalitatief goed uitvoeren<br />

van hun opdrachten.<br />

In een aantal aspecten kunnen<br />

directeurs hun eigen bevoegdheden<br />

uiteraard zelfstandig uitoefenen<br />

(b.v. de aanwending van de<br />

onderzoekscapaciteit in de GDA<br />

ter uitvoering van de opdrachten<br />

van de gerechtelijke overheden),<br />

maar meestal hebben ze elkaar<br />

nodig om hun eigen opdracht<br />

goed te kunnen uitvoeren.<br />

6<br />

LEIDING ONDERZOEK<br />

Inzake opsporings- of gerechtelijke<br />

onderzoeken wordt de overgrote<br />

meerderheid van de operationele<br />

activiteiten van de gerechtelijke<br />

zuil van de federale <strong>politie</strong><br />

uitgevoerd op het arrondissementeel<br />

niveau. Er werd expliciet<br />

afgezien van executieve diensten<br />

op centraal niveau, behoudens<br />

de uitzonderingen voor de bestrijding<br />

van de economische en<br />

financiële criminaliteit (CDGEFID)<br />

en de bestrijding van de corruptie<br />

(CDBC). (zie infra)<br />

De opsporings- of gerechtelijke<br />

onderzoeken staan onder leiding<br />

van de bevoegde gerechtelijke<br />

overheden: federaal parket, procureur<br />

des Konings en onderzoeksrechter.<br />

Door vorderingen,<br />

de zogenaamde ‘kantschriften’,<br />

sturen de magistraten de onderzoekers<br />

aan.<br />

Het gezag van de directeurgeneraal<br />

of een directeur kan<br />

niet slaan op het verloop van<br />

een informatie- of gerechtelijk<br />

onderzoek in een GDA of in<br />

voorkomend geval in een centrale<br />

directie. Hun rol kan enkel<br />

bestaan uit het zonodig coördineren,<br />

het ondersteunen en controleren<br />

van de uitvoering van de<br />

opdrachten.<br />

Justitiepaleis van Gent.


DGA<br />

Algemene directie<br />

bestuurlijke <strong>politie</strong><br />

7 centrale directies<br />

Veurne<br />

Ieper<br />

DJB<br />

Directie van de bestrijding<br />

van de criminaliteit tegen goederen<br />

DJP<br />

Directie van de bestrijding<br />

van de criminaliteit tegen personen<br />

DJF<br />

Directie van de bestrijding van de<br />

economische en financiële criminaliteit<br />

DJC<br />

Directie van de bestrijding van<br />

de georganiseerde criminaliteit<br />

DJT<br />

Directie van technische<br />

en wetenschappelijke <strong>politie</strong><br />

DJO<br />

Directie van de operaties en de<br />

informatie inzake gerechtelijke <strong>politie</strong><br />

DJG<br />

Directie van het beleid,<br />

het beheer en de ontwikkeling<br />

DJMM<br />

Dienst van de gerechtelijke<br />

<strong>politie</strong> in militair milieu<br />

Brugge<br />

DGJ<br />

Algemene directie<br />

gerechtelijke <strong>politie</strong><br />

Kortri jk<br />

Tournai<br />

Gent<br />

Oudenaarde<br />

CG<br />

Commissariaat-generaal<br />

DGS<br />

Algemene directie<br />

operationele ondersteuning<br />

27* GDA’s<br />

Gerechtelijke dienst van het arrondissement<br />

Dendermonde<br />

Mons<br />

Antwer pen<br />

Brus<br />

Brux<br />

Asse<br />

Charler oi<br />

Mechelen<br />

Nivelles<br />

DGP<br />

Algemene directie<br />

personeel<br />

Turnhout<br />

Leuven<br />

Namur<br />

Dinant<br />

Hasselt<br />

Huy<br />

Tongeren<br />

Liège<br />

Verviers<br />

Marche-en-Famenne<br />

Neuchâteau<br />

DGM<br />

Algemene directie<br />

materiële middelen<br />

Arlon<br />

*GDA Brussel bevat Brussel + Asse<br />

7<br />

Eupen


De gerechtelijke dienst<br />

van het arrondissement (GDA)<br />

ORGANISATIE<br />

Per arrondissement heeft de algemene directie<br />

gerechtelijke <strong>politie</strong> een gedeconcentreerde gerechtelijke<br />

dienst. In de schoot van deze gedeconcentreerde<br />

gerechtelijke diensten bevindt zich het<br />

belangrijkste deel van de capaciteit van het personeel<br />

(85 %). De effectieven verschillen van het<br />

ene arrondissement tot het andere, al naar gelang<br />

hun grootte: in de “kleine” arrondissementen zijn er<br />

rond de 40-tal personeelsleden, in de “middelgrote”<br />

rond de 100 en in de “grote”, 200 of meer.<br />

De organisatie en de leiding van de GDA berust<br />

bij de gerechtelijk directeur. Om hem bij te staan,<br />

beschikt hij in zijn staf over een dienst beheer in de<br />

ruime zin en een dienst belast met de coördinatie<br />

van de operaties. Naast deze twee diensten<br />

bestaat elke GDA uit meerdere afdelingen die<br />

georiënteerd zijn naar de belangrijkste veiligheidsfenomenen,<br />

belast met de uitvoering van<br />

opdrachten van gespecialiseerde gerechtelijke<br />

<strong>politie</strong>, en afdelingen belast met specifieke steunopdrachten.<br />

Ook al is de organisatie van de ene<br />

GDA verschillend van de andere al naargelang de<br />

eigenheid ervan, kunnen we bvb.: de afdeling<br />

drugs, afdeling mensenhandel en -smokkel, afdeling<br />

ernstige en georganiseerde financiële criminaliteit,<br />

zwendel in voertuigen, … vermelden. Naast deze<br />

afdelingen zijn er ook steundiensten die werken<br />

voor de federale en de lokale <strong>politie</strong>, zoals een<br />

‘computer crime unit’, een laboratorium voor technische<br />

en wetenschappelijke <strong>politie</strong>, een afdeling criminele<br />

en bestuurlijke inlichtingen en een afdeling<br />

misdrijfanalyse.<br />

Vanuit de bezorgdheid voor het in plaats stellen van<br />

een integrale en geïntegreerde aanpak, blijkt de<br />

synergie tussen de gerechtelijke directeur en de<br />

bestuurlijke directeur-coördinator (DirCo), belast<br />

met het coördineren van de bestuurlijke <strong>politie</strong>taken<br />

van het arrondissement, een sleutelelement te zijn<br />

voor een optimale werking op arrondissementeel<br />

niveau.<br />

8<br />

ACTIVITEITEN<br />

Een GDA doet voornamelijk “federaal recherchewerk”<br />

via onderzoeken die door hun omvang de<br />

grenzen van het arrondissement of de grenzen van<br />

ons land overschrijden of onderzoeken die door<br />

hun aard gespecialiseerde kennis vereisen.<br />

De GDA vervult ook bepaalde opdrachten van<br />

gespecialiseerde bestuurlijke <strong>politie</strong>, zoals bvb.<br />

het opvolgen van “risico groepen”. Een richtlijn van<br />

de Minister van Justitie bepaalt de taakverdeling tussen<br />

de federale en lokale <strong>politie</strong>, rekening houdend<br />

met de opdrachten en activiteiten die wettelijk zijn<br />

toebedeeld aan deze twee <strong>politie</strong>diensten.<br />

De gespecialiseerde recherche activiteiten worden uitgevoerd<br />

onder leiding van parketmagistraten (lokale<br />

of federale) of onderzoeksrechters. Echter, vanuit het<br />

concept ‘Intelligence Led Policing’, zijn er voor elke<br />

GDA die geconfronteerd wordt met één van de<br />

prioritaire veiligheidsfenomen van federale aard, ook<br />

andere uitdagingen. Zo is ze met name belast met de<br />

opmaak van een beeldvorming op strategisch vlak:<br />

in-, door- en overzicht in deze fenomenen en het<br />

opbouwen van een goede informatiepositie op operationeel<br />

vlak, zodat proactief onderzoek kan gevoerd<br />

worden naar de meest actieve daders (“targetting”<br />

genoemd). Ook deze taken worden onder de leiding<br />

van de magistraten uitgevoerd.


Beheer<br />

Gespecialiseerde<br />

secties<br />

Drugs<br />

Voertuigenzwendel<br />

Financiële<br />

criminaliteit<br />

…<br />

Directie<br />

Coordinatië<br />

en operationele<br />

leiding<br />

LVA<br />

AIK<br />

Ondersteunende<br />

secties<br />

Labo<br />

CCU<br />

CID<br />

OMA<br />

…<br />

HET ARRONDISSEMENTEEL<br />

INFORMATIEKRUISPUNT (AIK)<br />

In het raam van het recherchewerk is een<br />

geïntegreerd informatiebeheer noodzakelijk.<br />

In elk arrondissement is er daartoe een arrondissementeel<br />

informatiekruispunt (AIK), waar bestuurlijke<br />

en gerechtelijke informatie afkomstig van de lokale<br />

en federale <strong>politie</strong> wordt verwerkt en geanalyseerd.<br />

Dit ondersteunend instrument samengesteld uit<br />

zowel federale als lokale <strong>politie</strong>mensen, staat<br />

oa. in voor:<br />

■ het analyseren van recente feiten en gebeurtenissen,<br />

snel supralokale veiligheidsfenomenen identificeren<br />

en hierin een signaalfunctie vervullen;<br />

■ het identificeren van de verbanden tussen<br />

feiten/groeperingen en ze in verband brengen<br />

met de reeds verzamelde informatie omtrent<br />

entiteiten (personen, voertuigen,…);<br />

■ het faciliteren van de coördinatie van de<br />

onderzoeken;<br />

■ het ordenen van de informaties in de tijd<br />

en ruimte voor operationele en strategische<br />

doeleinden;<br />

■ de ondersteuning bij het opvolgen van de<br />

fenomenen;<br />

■ de ondersteuning bij het opvolgen van welbepaalde<br />

groepen dader- en slachtoffergroepen;<br />

■ het bijdragen aan de grensoverschrijdende<br />

politiële informatieoverdracht;<br />

■ het ondersteunen van de functionele beheerders<br />

van de <strong>politie</strong>zones bij het behandelen van<br />

informatie.<br />

Het functionele beheer van de gerechtelijke informatie<br />

is de bevoegdheid van de gerechtelijke directeur,<br />

die hiervoor de verantwoordelijkheid draagt.<br />

Een dienstchef verzekert de dagelijkse organisatie<br />

en het beheer van de dienst.<br />

9


De directeurs gerechtelijke diensten van de arrondissementen.<br />

DE GDA IN HET RAAM VAN<br />

DE GEÏNTEGREERDE WERKING<br />

EN DE STEUN AAN DE LOKALE POLITIE<br />

De GDA verleent gespecialiseerde steun<br />

aan de opsporingsdiensten van de lokale<br />

<strong>politie</strong> in het raam van hun opdrachten<br />

van lokale recherche.<br />

De voornaamste structurele steunopdrachten zijn:<br />

■ bijstand door de laboratoria voor technische<br />

en wetenschappelijke <strong>politie</strong>;<br />

■ bijstand door operationele en strategische<br />

analisten;<br />

■ bijstand door de ‘Computer Crime Unit’;<br />

10<br />

■ ondersteuning inzake het runnen van informanten<br />

en de aanwending van bijzondere opsporingsmethoden;<br />

■ het ter beschikking stellen van videoverhoorkamers;<br />

■ het steunaanbod aan de eenheden van de federale<br />

<strong>politie</strong> en aan de zones van de lokale <strong>politie</strong><br />

voor het onderzoeken van telefonie (Central<br />

Technical Interception – CTI)<br />

Om de optimale coördinatie en informatiedoorstroming<br />

te verzekeren binnen het arrondissement,<br />

detacheert de gerechtelijk directeur één of meerdere<br />

verbindingsambtenaren bij één of meer<br />

lokale <strong>politie</strong>korpsen.


De centrale directies<br />

De directeurs van de centrale directies.<br />

Naast de GDA’s bestaat de<br />

gerechtelijke zuil van de federale<br />

<strong>politie</strong> uit 7 centrale directies.<br />

De verhouding tussen beide<br />

componenten werd reeds<br />

beschreven.<br />

Hierna volgt een overzicht<br />

van de taken van de 7 centrale<br />

directies.<br />

Ze kunnen opgedeeld worden in:<br />

■ 3 “verticale directies” (DJP-DJB-DJF), verantwoordelijk<br />

voor de conceptie van de geïntegreerde en integrale<br />

aanpak van de verschillende veiligheidsfenomenen en<br />

voor de operationele coördinatie en steun binnen die<br />

fenomenen.<br />

■ 4 “horizontale directies” (DJG-DJO-DJT-DJC), die<br />

verantwoordelijkheden en bevoegdheden uitoefenen<br />

dwars door alle fenomenen heen.<br />

11


De directie van de bestrijding<br />

van de criminaliteit tegen de goederen (DJB)<br />

Deze directie organiseert zich<br />

rond de aanpak van de volgende<br />

fenomenen:<br />

GEWAPENDE OVERVALLEN<br />

In het kader van het nationaal<br />

veiligheidsplan worden politionele<br />

initiatieven van bestuurlijke<br />

aard ontwikkeld of bestendigd<br />

(meer bepaald “partnership”,<br />

zijnde het overleg met de banksector)<br />

alsmede het proactief<br />

werken rond targetting (het opvolgen<br />

van de zwaarste criminelen).<br />

ILLEGALE WAPENTRAFIEK<br />

Essentieel wordt gefocust op de<br />

aanpak van de malafide wapenhandelaars,<br />

illegale wapenhandelaars<br />

en bevoorradingsbronnen<br />

van het in België actieve criminele<br />

milieu.<br />

AUTOCRIMINALITEIT<br />

Behelst de ganse problematiek<br />

van diefstal van voertuigen en<br />

zwendel van gestolen voertuigen.<br />

Veel aandacht gaat actueel<br />

naar car- en homejacking en<br />

garagediefstallen. Desbetreffend<br />

werd een meerjaren-project<br />

opgestart in 2002. Hier ook staat<br />

de integrale veiligheidszorg centraal<br />

ondermeer door intensieve<br />

samenwerking met externe partners.<br />

Bovendien is er een expertise<br />

aanwezig inzake het identificeren<br />

van gestolen voertuigen.<br />

12<br />

GEORGANISEERDE DIEFSTALLEN<br />

De aandacht van deze dienst<br />

gaat vooral naar de problematiek<br />

van de rondtrekkende dadergroepen,<br />

die leven van de<br />

opbrengst van de gepleegde<br />

misdrijven. De seriematig<br />

gepleegde woninginbraken,<br />

inbraken in bedrijven en handelszaken,<br />

waaronder ramkraken,<br />

ladingdiefstallen en diefstallen<br />

van waardevolle documenten<br />

worden prioritair aangepakt.<br />

Inzake de zwendel van gestolen<br />

antiek of kunst beschikt de dienst<br />

(ART) over een expertendatabank.<br />

HORMONEN<br />

Deze dienst concentreert haar<br />

activiteiten rond de aanpak van<br />

hormonen gerelateerde criminaliteit<br />

en bekleedt een centrale rol<br />

in de multidisciplinaire aanpak<br />

van de zwendel in groeibevorderende<br />

producten, inclusief illegale<br />

doping.<br />

LEEFMILIEU<br />

Deze dienst is actief in de aanpak<br />

van de zware georganiseerde<br />

leefmilieucriminaliteit en<br />

richt zich meer in het bijzonder<br />

op de zwendel in afvalstoffen,<br />

op de illegale handel in (vermeende)<br />

radioactieve stoffen, op<br />

de illegale handel van door de<br />

Overeenkomst van Washington<br />

(CITES) beschermde dier- en<br />

plantensoorten en de zwendel<br />

in vuurwerk.<br />

FAST (FUGITIVES ACTIVE<br />

SEARCH TEAM)<br />

FAST ondersteunt de opsporing<br />

van iedere persoon voor wie<br />

een veroordeling van tenminste<br />

5 jaar werd uitgesproken en die<br />

niet aangehouden is. Daarbij<br />

spoort ze tevens voortvluchtige<br />

personen op in het raam van de<br />

aan de federale <strong>politie</strong> toegekende<br />

onderzoeken.


Deze directie is bevoegd voor<br />

diverse vormen van criminaliteit<br />

tegen personen die per dienst<br />

als volgt worden gegroepeerd:<br />

MENSENHANDEL -<br />

MENSENSMOKKEL<br />

Behartigt alle vormen van<br />

mensenhandel (economische<br />

en seksuele uitbuiting met inbegrip<br />

van kindersekstoerisme,<br />

kinderpornografie, handel in<br />

menselijke organen en weefsels,...)<br />

en de mensensmokkel.<br />

Om deze fenomenen degelijk<br />

aan te pakken, dient goed<br />

samengewerkt met de bestuurlijke<br />

en lokale componenten van de<br />

geïntegreerde <strong>politie</strong>. De multidisciplinaire<br />

aanpak vertaalt zich<br />

in een synergie met externe federale<br />

diensten en departementen<br />

(met onder meer dienst vreemdelingenzaken,<br />

sociale inspectie,<br />

inspectie sociale wetten,<br />

FOD Justitie, FOD Buitenlandse<br />

Zaken), maar ook met niet<strong>politie</strong>diensten<br />

en NGO (zoals<br />

het Centrum voor gelijke kansen<br />

en de opvangcentra voor slachtoffers<br />

mensenhandel, IOM en<br />

ECPAT). De uitwisseling maakt<br />

ondermeer de gedegen beeldvorming<br />

mogelijk.<br />

Scanning van een vrachtwagen in het kader van de bestrijding van mensenhandel.<br />

De directie van de bestrijding<br />

van de criminaliteit tegen personen (DJP)<br />

TERRORISME EN SECTEN<br />

Behartigt voornamelijk de problematiek<br />

van de <strong>politie</strong>k of ideologisch<br />

geïnspireerde misdrijven,<br />

alsmede de gerechtelijke inbreuken<br />

die worden gepleegd of<br />

gepland door de subversieve,<br />

extremistische en terroristische<br />

groeperingen of door schadelijke<br />

sektarische organisaties.<br />

De dienst terrorisme en sekten<br />

heeft ook aandacht voor de dreiging<br />

die uitgaat van het islamextremisme,<br />

doch ook voor andere<br />

fenomenen als de Turks/<br />

Koerdische problematiek, de<br />

Balkangroeperingen, Europees<br />

terrorisme of nationaal terrorisme<br />

(anarchisme, extreem-links,<br />

extreem-rechts, ecoterrorisme, ...).<br />

De dienst heeft frequente contacten<br />

met de Veiligheid van de<br />

Staat, de Militaire inlichtingenen<br />

veiligheidsdienst en de AGG.<br />

DRUGS<br />

Deze dienst oriënteert haar activiteiten<br />

voornamelijk naar de<br />

bestrijding van de productie van<br />

drugs in ons land, de nationale<br />

en internationale drughandel en<br />

het drugtoerisme.<br />

Hierbij worden prioritaire accenten<br />

gelegd om de clandestiene<br />

laboratoria voor synthetische<br />

drugs op ons grondgebied te kunnen<br />

detecteren en op te rollen.<br />

Verder wordt er gefocust op de<br />

invoer van cocaïne en de uitvoer<br />

van synthetische drugs en heroïne.<br />

Het bestrijden van de criminele<br />

organisaties die actief zijn op<br />

ons grondgebied wordt geöriënteerd<br />

op deze die betrokken zijn<br />

bij het produceren en/of verhandelen<br />

van synthetische drugs en<br />

heroïne.<br />

De dienst probeert ook in partnership<br />

met de lokale <strong>politie</strong> en<br />

overheden het beste politionele<br />

“antwoord” te ontwikkelen op<br />

tendenzen die worden opgemerkt.<br />

Tenslotte worden ontradende<br />

maatregelen op het terrein geïnitieerd<br />

en/of gecoördineerd om<br />

het drugstoerisme en de eraan<br />

verbonden overlast te bestrijden.<br />

AGRESSIE<br />

Deze dienst bevat twee cellen:<br />

■ de cel vermiste personen die<br />

<strong>politie</strong>diensten ondersteunt in<br />

het raam van onrustwekkende<br />

vermissingen of parentale ontvoeringen.<br />

■ de cel geweld tegen personen<br />

die ondersteuning geeft<br />

in moord- en zedenzaken,<br />

ondermeer met de databank<br />

ViCLAS, en in gijzelingen/<br />

ontvoeringen, afpersingen en<br />

bedreigingen.<br />

13


De directie van de bestrijding van<br />

de economische en financiële criminaliteit (DJF)<br />

Deze directie is bevoegd voor<br />

de bestrijding van corruptie, economische<br />

en financiële delicten<br />

en immateriële misdrijven.<br />

Een belangrijke opmerking dient<br />

gemaakt alvorens te detailleren:<br />

twee diensten van deze directie(CDGEFID<br />

en CDBC) wijken<br />

af van de algemene regel dat<br />

er geen federale recherchecapaciteit<br />

wordt samengebracht op<br />

centraal niveau. Zij kunnen dus<br />

daadwerkelijk belast worden met<br />

de uitvoering van opsporings- of<br />

gerechtelijke onderzoeken, naast<br />

de klassieke taken van de centrale<br />

diensten op het federale<br />

niveau.<br />

CDGEFID<br />

De centrale dienst voor de<br />

bestrijding van de georganiseerde<br />

economische en<br />

financiële delinquentie wil vanuit<br />

haar centrale positie de effectiviteit<br />

en de efficiëntie van het<br />

financieel rechercheren verhogen.<br />

Haar core-business is het (ondersteunen<br />

van het) opsporen van<br />

ernstige en complexe economische<br />

of fiscale misdaden of<br />

wanbedrijven.<br />

Daarbij moet uiteraard in de<br />

eerste plaats worden gedacht<br />

aan witwassen, maar ook aan<br />

de financiering van terroristische<br />

activiteiten, ernstige en georganiseerde<br />

economische of fiscale<br />

inbreuken, BTW-fraude, misbruik<br />

14<br />

van rechtspersonen, Europese<br />

Unie fraude, misdrijven van voorkennis<br />

en beurskoersmanipulaties,<br />

het onwettig aantrekken van<br />

spaargelden in het openbaar, en<br />

complexe financiële oplichtingen.<br />

CDGEFID is ook bevoegd voor<br />

de ondersteuning van patrimoniumonderzoek<br />

of vermogensanalyse.<br />

De vermogensanalyse is<br />

een techniek die erin bestaat het<br />

wederrechterlijk vermogensvoordeel<br />

te berekenen, dit vermogensvoordeel<br />

te lokaliseren met<br />

het oog op een bewarend<br />

beslag en een eventuele latere<br />

verbeurdverklaring, ondersteunend<br />

bewijs te leveren met<br />

betrekking tot het basismisdrijf<br />

en de organisatiestructuur van<br />

dadergroepen meer inzichtelijk<br />

te maken.<br />

CDGEFID heeft via zijn verbindingsofficieren<br />

ter plaatse uiteraard<br />

zeer frequente contacten<br />

met de Cel voor Financiële<br />

Informatieverwerking (CFI) en<br />

het Centraal Orgaan voor<br />

Inbeslagneming en Verbeurdverklaring<br />

(COIV).<br />

CDGEFID werd ingevolge<br />

een protocolakkoord tussen<br />

de Ministers van Justitie,<br />

Binnenlandse Zaken en Financiën<br />

versterkt met fiscale ambtenaren<br />

die de hoedanigheid hebben van<br />

‘officier van gerechtelijke <strong>politie</strong>’.<br />

Ook de ondersteuningscel in de<br />

strijd tegen de BTW carrouselfraude,<br />

een unieke samenwerking<br />

tussen ambtenaren van de BTW<br />

administratie en van de federale<br />

<strong>politie</strong>, is ondergebracht binnen<br />

CDGEFID.


CDBC<br />

De centrale dienst voor de<br />

bestrijding van de corruptie is<br />

bevoegd voor (de ondersteuning<br />

van) het opsporen van misdrijven<br />

ten nadele van de belangen van<br />

de staat, de fraude gepleegd bij<br />

openbare aanbestedingen, alsmede<br />

de ernstige en complexe<br />

misdrijven van private en publieke<br />

corruptie.<br />

Hij is in het bijzonder belast om<br />

aan beeldvorming te doen en<br />

daarom de corruptiegevoelige sectoren<br />

van het overheidshandelen te<br />

detecteren en een voorstel tot geïntegreerde<br />

aanpak te formuleren.<br />

Misdrijven gepleegd door ambtenaren<br />

als privé-persoon, dossiers<br />

van fiscale fraude, bouwovertredingen<br />

en inbreuken op de<br />

sociale wetgeving vallen buiten<br />

hun core-business.<br />

Het federaal parket, werd aangewezen<br />

om het specifiek toezicht<br />

op de werking van deze dienst uit<br />

te oefenen.<br />

CDBV<br />

De centrale dienst voor de<br />

bestrijding van valsheden<br />

staat in voor de aanpak van:<br />

■ de problematiek van het<br />

vals geld (CDBV-M).<br />

Deze afdeling is gehuisvest<br />

in de gebouwen van de<br />

nationale bank van België;<br />

■ de valse en vervalste identiteitsdocumenten<br />

(CDBV-D);<br />

■ de problematiek van de vervalsing<br />

van en de fraude met<br />

andere betaalmiddelen, zoals<br />

kredietkaarten (CDBV-C);<br />

■ de andere elementen van<br />

valsheden en de namaak,<br />

zoals dure merkkledij, miskenning<br />

van auteursrechten of<br />

andere vormen van piraterij<br />

steeds voor zover het georganiseerde<br />

criminaliteit betreft<br />

(CDBV-P).<br />

FCCU<br />

De Federaal Computer Crime<br />

Unit verzorgt drie functies, die<br />

vanwege de hoge techniciteit<br />

moeten geclusterd worden:<br />

■ alle vormen van ICT-criminaliteit<br />

(information communication<br />

technology);<br />

■ de technische ondersteuning<br />

bij onderzoeken in geautomatiseerde<br />

omgeving;<br />

■ de internet opsporingen.<br />

Naast deze centrale dienst zijn<br />

er, binnen de GDA’s, in de<br />

meeste arrondissementen zogenaamde<br />

Computer Crime Units<br />

(CCU). Deze CCU’s hangen<br />

hiërarchisch af van de gerechtelijk<br />

directeur en met de FCCU is<br />

er een functionele band, die een<br />

zekere kwaliteitsniveau en kwaliteitsbetrouwbaarheid<br />

moet garanderen.<br />

ECOFIN-DOC<br />

ECOFIN-DOC is het operationeel<br />

secretariaat en het invalspunt<br />

voor de operationele documentatie<br />

van de directie DJF.<br />

Aangezien er binnen DJF operationele<br />

diensten zijn die processen-verbaal<br />

opstellen, werd een<br />

Financial Information Center<br />

opgericht, die grosso modo<br />

dezelfde functionaliteit uitoefent<br />

als een AIK.<br />

15


De directie van de bestrijding<br />

van de georganiseerde criminaliteit (DJC)<br />

Deze directie levert vanuit de<br />

federale <strong>politie</strong> een bijdrage<br />

aan de strijd tegen de georganiseerde<br />

criminaliteit op strategisch,<br />

operationeel en tactisch<br />

vlak. Omdat bij georganiseerde<br />

criminaliteit de organisaties centraal<br />

staan (ttz de dadergroepen)<br />

en niet de feiten die ze plegen,<br />

is een nauwe samenwerking met<br />

de andere directies, die eerder<br />

gearticuleerd zijn rond criminele<br />

fenomenen, een dagelijkse realiteit<br />

in een matrixorganisatie.<br />

Op strategisch niveau vertaalt<br />

de opdracht zich naar de beeldvorming.<br />

Ingevolge het actieplan<br />

van de Regering in de strijd<br />

tegen de georganiseerde criminaliteit,<br />

is de dienst belast met<br />

het opstellen van het jaarrapport<br />

ten behoeve van de minister van<br />

Justitie.<br />

Tot op heden heeft het rapport<br />

een overwegend beschrijvend<br />

karakter, hoofdzakelijk gebaseerd<br />

op politionele informatie.<br />

Meer en meer wordt gewerkt<br />

aan een jaarrapport dat daarnaast<br />

zal georiënteerd zijn naar<br />

de potentiële dreiging op basis<br />

van een ruimere omgevingsanalyse.<br />

Vanuit operationeel oogpunt is<br />

het onmogelijk om de georganiseerde<br />

criminaliteit in haar totaliteit<br />

vanuit een directie aan te<br />

pakken. Daarom worden binnen<br />

de directie projecten rond specifieke<br />

dadergroepen opgezet.<br />

16<br />

Actueel lopen de volgende<br />

projecten rond de onderstaande<br />

dadergroepen actief in ons land:<br />

■ MAHJONG: Aziatische criminele<br />

organisaties, met inbegrip<br />

van de criminelen die in<br />

ons land en in het buitenland<br />

samenwerken met deze criminele<br />

organisaties;<br />

■ ANTIMAFIA: criminele organisaties<br />

die banden onderhouden<br />

met Italiaanse maffieuze<br />

organisaties of die kenmerken<br />

van deze organisaties vertonen;<br />

■ HIGHSIDER: Belgische criminele<br />

motorbendes die de<br />

openbare veiligheid bedreigen;<br />

■ ROC: criminele organisaties,<br />

die overwegend of uitsluitend<br />

bestaan uit daders afkomstig<br />

uit één van 15 ex-USSR republieken.<br />

■ BALKAN: Albanese criminele<br />

organisaties.<br />

Bovendien heeft DJC de getuigenbescherming<br />

binnen haar<br />

verantwoordelijkheid. De getuigenbescherming<br />

omvat het<br />

geheel van gewone en/of bijzonderebeschermingsmaatregelen<br />

die kunnen genomen worden<br />

ten voordele van personen die<br />

bereid zijn te getuigen in een<br />

rechtszaak en waarvan de veiligheid<br />

van deze persoon en/of<br />

hun familie ernstig bedreigd<br />

wordt.<br />

CRIMINELE ORGANISATIES<br />

WORDEN GEKENMERKT DOOR:<br />

■ Planmatig plegen van<br />

misdrijven die elk op zich<br />

of in hun totaliteit van aanzienlijke<br />

betekenis zijn;<br />

■ streven naar winst en/of<br />

macht;<br />

■ samenwerking van meer<br />

dan 2 betrokken personen;<br />

■ gedurende een vrij lange<br />

periode;<br />

■ met verdeling van taken,<br />

door gebruik te maken van<br />

minstens één van volgende<br />

criteria:<br />

gebruik van commerciële<br />

structuren;<br />

gebruik van geweld of<br />

andere intimidatiemiddelen;<br />

invloed op het <strong>politie</strong>ke<br />

leven, de media, het<br />

openbaar leven, de<br />

justitie of het bedrijfsleven.


De directie van technische<br />

en wetenschappelijke <strong>politie</strong> (DJT)<br />

Deze directie behartigt de materies<br />

verbonden met de technische<br />

en wetenschappelijke <strong>politie</strong>,<br />

onverminderd de bevoegdheden<br />

van het Nationaal Instituut voor<br />

Criminalistiek (NICC).<br />

De directie staat in voor het<br />

beleid in verband met de materiële<br />

forensische bewijsvoering in<br />

de onderzoeken, die gevoerd<br />

worden door de recherchediensten<br />

van de lokale en federale<br />

<strong>politie</strong>. Als centrale dienst levert<br />

zij steun o.m. in de vorm van<br />

expertise aan de Laboratoria<br />

voor Technische en<br />

Wetenschappelijke <strong>politie</strong> (TWP)<br />

bij de gerechtelijke diensten in<br />

elk gerechtelijk arrondissement.<br />

Zij omvat vier diensten:<br />

LABO<br />

Deze coördinerende dienst<br />

omvat de afdeling logistiek, die<br />

instaat voor de specifieke individuele<br />

en collectieve uitrusting en<br />

de middelen, noodzakelijk voor<br />

het functioneren van de diverse<br />

laboratoria TWP op het terrein<br />

volgens genormeerde en gestandaardiseerde<br />

werkmethodes.<br />

Daarnaast is er een afdeling<br />

ROBOT, die operationele steun<br />

levert op het vlak van de tekening<br />

van het gelaat van daders<br />

waarmee slachtoffers of getuigen<br />

geconfronteerd werden<br />

(Robotfoto). De afdeling komt<br />

ook tussen in bepaalde gevallen<br />

van vermiste personen. De reconstructie<br />

tenslotte van het gelaat<br />

van onherkenbare slachtoffers is<br />

ook één van de specialiteiten.<br />

GERECHTELIJKE IDENTIFICATIE<br />

(GID)<br />

Deze dienst staat in voor de verzameling,<br />

de behandeling en de<br />

exploitatie via een centrale databank<br />

(AFIS) van alle vingerafdrukken<br />

en vingersporen opgenomen<br />

op de plaats van de misdrijven.<br />

De afdeling DECA beheert de<br />

bladen waarop de vingerafdrukken<br />

van aangehouden personen<br />

zijn afgedrukt. Elk nieuw blad<br />

wordt vergeleken met het<br />

bestand afdrukken en vervolgens<br />

met het sporenbestand.<br />

De afdeling MONO beheert de<br />

sporen. Elk nieuw spoor wordt<br />

vergeleken met alle nog niet<br />

opgeloste sporen en daarna met<br />

alle bestaande vingerafdrukken.<br />

De samenwerking van die twee<br />

afdelingen leidt tot de identificaties<br />

van onbekende (levende of<br />

overleden) personen, personen<br />

met een dubbele identiteit (alias)<br />

en verdachten van misdrijven.<br />

AUDIO en VIDEO<br />

Deze dienst omvat twee afdelingen:<br />

■ De expertiseactiviteiten van het<br />

audiolaboratorium situeren<br />

zich op het vlak van het<br />

maken van kopieën, het verbe-<br />

teren van de kwaliteit van<br />

bestaande geluidsopnames<br />

(filtering), de analyse in het<br />

algemeen van opnames en<br />

tenslotte de analyse en vergelijking<br />

van de stem.<br />

■ De expertise van het videolaboratorium<br />

bestaat uit algemene<br />

analyse van een beeldopname,<br />

het verbeteren van<br />

de kwaliteit en de extractie<br />

van stilstaande beelden uit<br />

video-informatie van diverse<br />

formaten.<br />

RESEARCH & DEVELOPMENT<br />

en QUALITY ASSURANCE<br />

Deze dienst houdt zich bezig<br />

met conceptueel werk over de<br />

snel evoluerende werkmethodes<br />

en technieken binnen het domein<br />

van de technische en wetenschappelijke<br />

<strong>politie</strong>.<br />

Het betreft de aspecten die verband<br />

houden met de waarde<br />

van het materiele bewijs zoals<br />

de kwaliteitsborging en controle,<br />

het zoeken en ontwikkelen van<br />

nieuwe technieken en middelen,<br />

de opleidingen, de veiligheid en<br />

het opstellen van normen en standaarden<br />

in samenwerking met<br />

het NICC en externe diensten.<br />

De dienst licht ook de andere<br />

betrokken <strong>politie</strong>diensten in over<br />

de internationale aanvragen voor<br />

een DNA-vergelijking, die aan<br />

ons land via het Federaal Parket<br />

worden overgemaakt.<br />

17


De directie van de operaties<br />

en de informatie (DJO)<br />

Deze directie verzekert:<br />

■ het beheer van de bijzondere<br />

<strong>politie</strong>technieken en het informantenbeheer;<br />

■ de operationele coördinatie,<br />

controle en ondersteuning van<br />

de gedeconcentreerde gerechtelijke<br />

diensten, inzake de bijzondere<br />

opsporingsmethodes;<br />

■ het nationaal punt ter ontwikkeling<br />

en opvolging van het<br />

concept van de gerechtelijke<br />

informatiehuishouding (NCI);<br />

■ de deelname vanuit DGJ aan<br />

het (nog te creëren) nationaal<br />

invalspunt.<br />

Daarnaast betracht de directie<br />

operaties zicht te houden op de<br />

inzet van de bijzondere eenheden.<br />

Bij capaciteitsproblemen zal<br />

zij namelijk de nodige voorbereidende<br />

analyse van de toestand<br />

moeten verzekeren ten voordele<br />

van de beslissende magistraat,<br />

met name de federaal procureur.<br />

Inzake de informatiehuishouding<br />

waakt deze directie over de conceptie<br />

van de systemen op federaal<br />

niveau (expert-databanken).<br />

De verschillende diensten van<br />

DJO zijn:<br />

OPERATIES<br />

Deze dienst ondersteunt vooral<br />

het nationaal beheer van de<br />

informanten (vergelijking van de<br />

18<br />

codes), de betaling van informanten<br />

en de correspondentie<br />

met de federale magistraten.<br />

MISDRIJFANALYSE (MAC)<br />

Deze dienst is verantwoordelijk<br />

voor de conceptie van de operationele<br />

misdrijfanalyse alsmede<br />

het beheer van de analisten.<br />

Concreet gaat het over de selectie,<br />

de vorming, de plaatstoewijzing<br />

en de opvolging van de<br />

operationele misdrijfanalisten.<br />

De analisten in de GDA’s werken<br />

onder het gezag van de gerechtelijk<br />

directeurs. Maar met de dienst<br />

MAC bestaat er een functionele<br />

band, die kwaliteitsniveau en -<br />

betrouwbaarheid moet garanderen.<br />

Op het federale niveau bestaat<br />

er een pool analisten die in principe<br />

ingezet worden bij de verschillende<br />

federale directies.<br />

Uitzonderlijk kunnen zij een GDA<br />

versterken.<br />

Opvolging van de<br />

INFORMATIEHUISHOUDING (NCI)<br />

Concreet zorgt deze dienst binnen<br />

de algemene directie van de<br />

gerechtelijke <strong>politie</strong> voor de begeleiding<br />

en de functionele bewaking<br />

van de invoering van het concept<br />

“algemene nationale gegevensbank”<br />

op basis van het artikel<br />

44 van de wet op het <strong>politie</strong>ambt.<br />

Het NCI heeft daarnaast een<br />

pilootfunctie inzake de opvolging<br />

van de werking en organisatie<br />

van de arrondissementele informatiekruispunten<br />

(AIK).<br />

PERMANENTIE<br />

Zoals het woord het zegt verzekert<br />

deze dienst de permanente<br />

bereikbaarheid van DGJ. Op termijn<br />

zullen bepaalde functionaliteiten<br />

worden overgenomen door<br />

het nationaal invalspunt.<br />

TAP<br />

Deze dienst is verantwoordelijk<br />

voor het algemeen beleid, de<br />

operationele coördinatie en voor<br />

de uitbouw van de expertfunctie<br />

op het vlak van het opsporen en<br />

het beluisteren van telecommunicaties.<br />

Zij legt de brug naar alle<br />

telecomoperatoren en verstrekkers<br />

van telecommunicatiediensten in<br />

alle beleidsmatige en functionele<br />

(niet puur-technische) aangelegenheden<br />

in dit kader.<br />

Deze dienst coördineert het netwerk<br />

C.T.I. (Cel Telecommunicatie<br />

en Interceptie), dat<br />

bestaat uit alle specialisten telecom<br />

uit de verschillende GDA’s.<br />

TV<br />

Deze dienst staat in voor de<br />

opsporingsprogramma’s evenals<br />

voor de korte opsporingsberichten<br />

via de media.


De directie van het beleid,<br />

het beheer en de ontwikkeling (DJG)<br />

De diensten binnen DJG moeten<br />

gezien worden als brugfuncties,<br />

die permanent de behoeftes peilen<br />

van onze zuil en deze vertalen<br />

naar de bevoegde diensten<br />

van DGP en DGM. Binnen de zuil<br />

is DJG verantwoordelijk voor een<br />

billijke verdeling van de middelen.<br />

Daarnaast is deze directie is<br />

bevoegd om nieuwe methodes<br />

m.b.t. de gerechtelijke <strong>politie</strong><br />

op te volgen en uit te werken.<br />

Daartoe werd ze rond de volgende<br />

domeinen georganiseerd:<br />

BELEIDSONDERSTEUNING<br />

De dienst beleidsondersteuning<br />

heeft een taak van juridische en<br />

documentaire ondersteuning en<br />

een vertaaldienst. Onder juridische<br />

en documentaire ondersteuning<br />

wordt verstaan het verlenen<br />

van algemeen juridisch advies<br />

aan de algemene directie, de<br />

centrale directies en de GDA’s en<br />

het omzetten van richtlijnen van<br />

de Minister(s) of van het College<br />

van Procureurs-Generaal naar<br />

concrete directieven. De documentaire<br />

ondersteuning concretiseert<br />

zich in het verzekeren van<br />

het conceptiewerk inzake de primaire<br />

processen (klassieke<br />

recherchemethodes) en het verze-<br />

keren van de doorstroming van<br />

de niet-operationele documentatie<br />

terzake.<br />

PLANNING EN OPVOLGING<br />

Deze dienst ondersteunt de<br />

directeur-generaal bij de ganse<br />

beleidscyclus en dit zowel op het<br />

federale niveau (ontwikkeling,<br />

verwezenlijking en opvolging<br />

nationaal veiligheidsplan) als bij<br />

de interactie met de gedeconcentreerde<br />

diensten (beleidsontwikkeling<br />

en beheerscontrole).<br />

Deze laatste worden eveneens<br />

methodologisch ondersteund<br />

door deze dienst inzake de<br />

beleidscyclus.<br />

De strategische analisten van het<br />

centrale niveau worden door deze<br />

dienst ondersteund. Ze worden in<br />

principe gedurende een min of<br />

meer lange periode aangehecht<br />

bij één of andere dienst van een<br />

centrale directie, teneinde zich vertrouwd<br />

te maken met (de context<br />

van) de te bestuderen fenomenen.<br />

GEDRAGSWETENSCHAPPEN<br />

Deze dienst draagt bij tot de<br />

kwaliteit van het gerechtelijk<br />

werk van de federale en lokale<br />

<strong>politie</strong> door menswetenschappelijke<br />

inzichten van persoonlijkheid,<br />

communicatie en cultuur te<br />

operationaliseren naar het recherchewerk<br />

toe.<br />

Concreet gaat het om verhoortechnieken,<br />

met een bijzonder<br />

accent op kinderverhoor en polygrafie<br />

en, om expertise inzake<br />

gedragsanalyse.<br />

BUDGET EN LOGISTIEK<br />

Deze dienst bereidt de behoeftenbepaling<br />

voor van de financiële<br />

en materiële middelen, verricht<br />

ter zake het beheer en de<br />

verdeling ten behoeve van het<br />

federale en gedeconcentreerde<br />

niveau.<br />

PERSONEEL<br />

Deze dienst centraliseert de<br />

behoeften inzake personele middelen<br />

van de centrale directies<br />

DGJ en de gerechtelijke diensten<br />

van de arrondissementen, meer<br />

in het bijzonder verbonden met:<br />

mobiliteit, detacheringen, buitenlandse<br />

zendingen, vormingen, ...<br />

Ze bereidt de tuchtdossiers voor<br />

ten behoeve van de directeurgeneraal.<br />

TELEMATICA<br />

Naast het bieden van de noodzakelijke<br />

en mogelijke technische<br />

ondersteuning inzake telematica,<br />

is deze dienst voornamelijk gelast<br />

met het verzamelen van de<br />

behoeften van de diensten van de<br />

gerechtelijke pijler, het communiceren<br />

van deze behoeften aan de<br />

directie-generaal operationele<br />

ondersteuning en de opvolging<br />

van de verwezenlijkingen.<br />

19<br />

Polygrafie


De dienst van de gerechtelijke <strong>politie</strong><br />

in militair milieu (DJMM)<br />

De leden van de dienst van<br />

de gerechtelijke <strong>politie</strong> in<br />

militair milieu worden belast<br />

met de gespecialiseerde<br />

onderzoeksopdrachten bij<br />

de krijgsmachten.<br />

20<br />

De bevoegdheden van de<br />

DJMM strekken zich uit over het<br />

nationale grondgebied en op de<br />

plaatsen waar Belgische strijdkrachten<br />

actief zijn in het buitenland.<br />

Door de herstructurering van de<br />

militaire gerechten, maakt de toekomst<br />

van deze dienst voorwerp<br />

uit van grondige evaluatie.<br />

Deze evaluatie wordt uitgevoerd<br />

in overleg met de betrokken overheden.


Invalspunten<br />

Directeur-generaal . . . . . . . . . . . Fritz Toussaintstraat, 47 - 1050 Brussel . . . . . . . . . . . . . . . . 02/642.78.05<br />

CENTRALE DIRECTIES<br />

DJB . . . . . . . . . . . . Fritz Toussaintstraat, 47 - 1050 Brussel . . . . . . . . . . . . . . . . 02/642.65.89<br />

DJC . . . . . . . . . . . . Fritz Toussaintstraat, 47 - 1050 Brussel . . . . . . . . . . . . . . . . 02/642.76.71<br />

DJF . . . . . . . . . . . . Notelaarstraat, 211 - 1000 Brussel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 02/743.74.14<br />

DJG . . . . . . . . . . . Fritz Toussaintstraat, 47 - 1050 Brussel . . . . . . . . . . . . . . . . 02/642.69.33<br />

DJO . . . . . . . . . . . Fritz Toussaintstraat, 47 - 1050 Brussel . . . . . . . . . . . . . . . . 02/642.78.06<br />

DJP . . . . . . . . . . . . Fritz Toussaintstraat, 47 - 1050 Brussel . . . . . . . . . . . . . . . . 02/641.21.78<br />

DJT . . . . . . . . . . . . Notelaarstraat, 211 - 1000 Brussel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 02/743.73.57<br />

GERECHTELIJKE DIENST ARRONDISSEMENT<br />

Antwerpen . . . . . . . . . . . . Noordersingel 27 - 2140 Antwerpen . . . . . . . . . . . . . . . . . 03/670.77.77<br />

Arlon . . . . . . . . . . . . Rue de Neufchâteau,132 - 6700 Arlon . . . . . . . . . . . . . . . 063/67.04.11<br />

Brugge . . . . . . . . . . . . Koopmansstraat 1A - 8000 Brugge . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 050/47.38.00<br />

Brussel . . . . . . . . . . . . Square Victoria Regina 1 - 1000 Brussel . . . . . . . . . . . . . . 02/223.90.05<br />

Brussel/Asse . . . . . . . . . . . . Nerviersstraat 60 - 1730 Asse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 02/451.22.01<br />

Charleroi . . . . . . . . . . . . Bd Pierre Mayance, 67 - 6000 Charleroi . . . . . . . . . . . . . 071/23.64.13<br />

Dendermonde . . . . . . . . . . . . Leopold II laan 55 - 9200 Dendermonde . . . . . . . . . . . . . 052/26.02.90<br />

Dinant . . . . . . . . . . . . Quai Culot 24 - 5500 Dinant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 082/21.42.89<br />

Eupen . . . . . . . . . . . . Herbesthalerstrasse 12 - 4700 Eupen . . . . . . . . . . . . . . . . . 087/59.62.22<br />

Gent . . . . . . . . . . . . Groendreef 181 - 9000 Gent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 09/237.12.11<br />

Hasselt . . . . . . . . . . . . Rijkelstraat 82 - 3510 Hasselt-Kermt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 011/87.01.11<br />

Huy . . . . . . . . . . . . Rue de la Motte 8 - 4500 Huy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 085/27.32.26<br />

Ieper . . . . . . . . . . . . De Montstraat 2 - 8900 Ieper . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 057/22.82.28<br />

Kortrijk . . . . . . . . . . . . Graaf Boudewijn IX laan - 8500 Kortrijk . . . . . . . . . . . . . . 056/27.14.11<br />

Leuven . . . . . . . . . . . . Philipssite,4 - 3000 Leuven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 016/28.04.11<br />

Liège . . . . . . . . . . . . Rue St Léonard 47 - 4000 Liège . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 04/228.91.11<br />

Marche . . . . . . . . . . . . Rue Notre-Dame de Grâce 105 - 6900 Marche . . . . . . 084/32.02.74<br />

Mechelen . . . . . . . . . . . . Nekkerspoelstraat 273 - 2800 Mechelen . . . . . . . . . . . . . 015/56.93.00<br />

Mons . . . . . . . . . . . . Cité administrative de l’Etat Bloc 6-7-8<br />

Chemin de l’Inquiétude - 7000 Mons . . . . . . . . . . . . . . . . . 065/40.38.38<br />

Namur . . . . . . . . . . . . Rue de l’Arsenal 14 - 5000 Namur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 081/25.62.32<br />

Neufchâteau . . . . . . . . . . . . Avenue de la Gare 20 - 6840 Neufchâteau . . . . . . . . . . 061/22.02.14<br />

Nivelles . . . . . . . . . . . . Rue de Soignies 8 - 1400 Nivelles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 067/28.21.35<br />

Oudenaarde . . . . . . . . . . . . Bergstraat 32 - 9700 Oudenaarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 055/33.72.27<br />

Tongeren . . . . . . . . . . . . Vennestraat,461 - 3600 GENK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 089/32.92.26<br />

Tournai . . . . . . . . . . . . Avenue de Maire 19 - 7500 Tournai . . . . . . . . . . . . . . . . . 069/68.23.01<br />

Turnhout . . . . . . . . . . . . Noord Brabantlaan 70 - 2300 Turnhout . . . . . . . . . . . . . . . 014/40.72.16<br />

Verviers . . . . . . . . . . . . Rue du Tribunal 2 - 4800 Verviers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 087/32.38.38<br />

Veurne . . . . . . . . . . . . Zuidburgweg 10 - 8630 Veurne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 058/33.53.25<br />

Permanentie DGJ<br />

24u/24 . . . . . . . . . . . . 02/642.78.09<br />

21


www.fedpol.be

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!