Tussen Leden en Leiders.pdf - PvdA

3.2 Politieke ledenraad
De Politieke Ledenraad is een opiniërend, meningsvormend adviesorgaan van de fracties
van de Eerste Kamer en de Tweede Kamer, het Europees Parlement en het Partijbestuur
over inhoudelijke onderwerpen wiens adviezen zwaarwegend zijn. De Politieke Ledenraad
bestaat uit afgevaardigden van de afdelingen, netwerken en ook de gewesten. Daarnaast
is de toegang vrij voor leden en hebben zij ook stem –en spreekrecht.
Bij de besluitvorming bepalen de stemmen van de afgevaardigden 75% en de stemmen
van de overige aanwezige partijleden 25% van de uitslag. Het recht om voorstellen en
moties voor te leggen, is echter beperkt tot de afgevaardigden. De afgevaardigden
nemen deel zonder een gebonden stemopdracht. Het is net als bij de Verenigingsraad en
het congres de bedoeling dat na afloop van een vergadering van de Politieke Ledenraad
de afgevaardigde verantwoording aflegt aan de geleding die hij of zij vertegenwoordigd.
De Politieke Ledenraad is de opvolger van het Politiek forum. Het politiek forum zou net
als de politieke ledenraad een belangrijke rol moeten spelen bij de politieke
besluitvorming. Helaas kon het Politiek Forum deze rol niet waarmaken. Het Forum zou
een tandeloos orgaan geworden zijn dat de zwaarwegende adviesfunctie aan
Partijbestuur en fractie allerminst waarmaakte. Het congres heeft er in 2008 voor
gekozen het Forum op te heffen en over te gaan tot de instellen van de Politieke
Ledenraad.
De commissie heeft moeten constateren dat hoewel de Politieke Ledenraad een zinvol
platform is, de doelstellingen zoals geformuleerd in 2008 niet volledig zijn behaald. Voor
een deel heeft dit met de uitvoering te maken. Zo is er geprobeerd een agendacommissie
in te stellen voor de Politieke Ledenraad. Dit is niet van de grond gekomen en in de
herziening van de statuten en reglementen in januari 2012 is dit voorstel weer
gesneuveld. Doordat de Politieke Ledenraad vaak kort van te voren wordt aangekondigd,
is er vaak onvoldoende voorbereidingstijd voor de afgevaardigden. Ook de
terugkoppeling (o.a. met betrekking tot eerdere adviezen van de Politieke Ledenraad)
vanuit fracties en partijbestuur is niet altijd voldoende.
Maar belangrijker nog is dat de Politieke Ledenraad in onvoldoende mate in staat is
gebleken een werkelijke bron van tegenmacht te vormen. Meer dan dat is het nu vaak
een platform om stil te staan bij belangrijke gebeurtenissen in de partij of wordt zij
bijeengeroepen naar aanleiding van zaken die spelen in de media. De Politieke Ledenraad
speelt bij uitstek een verbindende rol in de vereniging. Het is een plek waar betrokken
leden elkaar ontmoeten, ervaringen uitwisselen en de politieke actualiteit bespreken.
Daarnaast fungeert het uitstekend als plek voor de uitwisseling van gedachten, en soms
emoties, zoals bijvoorbeeld bij het vertrek van Job Cohen. Maar daarmee geldt de
conclusie uit 2008 over het Politiek Forum van destijds, dat het een tandeloos orgaan is
geworden, in hoge mate ook voor de Politieke Ledenraad.
Ook vanuit de afgevaardigden komt veel kritiek op het functioneren van de Politieke
Ledenraad. Opmerkelijk is dat een derde van de afgevaardigden van de Politieke
Ledenraad vindt dat het Partijbestuur en de Kamerfracties onvoldoende verantwoording
afleggen. Ongeveer eenzelfde aandeel is van mening dat zowel het Partijbestuur als de
Tweede Kamerfractie niet goed naar de uitkomsten van de Politieke Ledenraad luisteren.
Voor de Eerste Kamer betreft dit een kwart. Verder is bijna tweederde van de
respondenten ontevreden over de mate waarin zij voldoende en tijdig worden
geïnformeerd. Ondanks deze bezwaren is het merendeel van de afgevaardigden wel van
mening dat hun aanwezigheid en stem op de Politieke Ledenraad ertoe doet.
Uit de enquête blijkt dat 40% van de leden zonder functie niet op de hoogte is van het
feit dat niet alleen afgevaardigden maar ook individuele leden mogen stemmen op de
Politieke Ledenraad. Daarnaast vult een hele grote groep van leden zonder functie bij
14