December '10

niet zo gemakkelijk opgeven en ze gaat tegen de
regels van de geisha-wereld in die stelt dat ze
geen liefdesrelatie met een klant mag beginnen.
De verhoudingen worden nog verder gecom-
pliceerd door het meisje Yoko, dat Shimamura
aan het begin van het verhaal in de trein heeft
ontmoet. Hoewel hij maar enkele glimpen van
haar opvangt, voelt hij zich ook sterk tot haar
aangetrokken en komt hij in een driehoeksver-
houding met Yoko en Komako terecht.
Aan het eind van de roman sommeert
Komako Shimamura om te vertrekken uit Yu-
zawa en nooit meer terug te keren. Op deze
wijze hoopt ze haar eer als geisha te herstellen
en een normaal leven te leiden. Shimamura
staat uiteindelijk, hoewel hij maar moeilijk van
Komako afscheid kan nemen, op het punt om
te vertrekken, maar dan vindt een vreselijke
tragedie plaats in het dorp…
Ten eerste kunnen de reizen die Shi-
mamura vanuit Tokyo naar het plaatse Yuza-
wa maakt opgevat worden als een reis vanuit
de moderne, stadse chaos van Tokyo naar een
platteland waar de tijd heeft stilgestaan. Deze
reis naar het verleden wordt gelijk in de eerste
passage duidelijk gemaakt, als we kunnen lezen
hoe de trein van Shimamura door een tunnel
het Sneeuwland in rijdt. Kawabata wijdt uit
met lyrische beschrijvingen van het landschap,
die doen denken aan klassieke Japanse natuur-
poëzie. Ook zorgen de beschrijvingen van tradi-
tionele Japanse ambachten, als het bleken van
stof voor kimono ervoor dat de lezer zich in een
Japan waant waar de jachtigheid van het mo-
derne bestaan nog niet is doorgedrongen.
Ten tweede weet Kawabata moderne li-
teraire stijlfiguren als montage en de traditio-
nele haiku dichtkunst samen te brengen in deze
roman. De montage komt treffend naar voren
als Shimamura in de treinruit kijkt, en daarin
het gezicht van Yoko ziet dat lijkt te drijven in
het achterliggende landschap. Yoko staat hier
symbool voor zuivere Japanse schoonheid, en
door haar te laten drijven in het landschap wil
Kawabata wellicht de suggestie wekken dat een
dergelijke zuiverheid gedoemd is te verdwijnen
in het moderne Japan. Tegenover deze indivi-
duele verzuchting van de protagonist staat een
universele vergelijking die hij doormiddel van
een Haiku maakt. Shimamura vergelijkt een
versleten vloer met een versleten koffer die op
die vloer staat, en trekt de conclusie dat dit een
herfstachtige sfeer oproept.
Tot slot kunnen we concluderen dat Kawabata
met zijn roman een poging doet om voor hem
onbegrijpelijke modernisering van Japan be-
grijpelijker te maken. Net als hoofdpersoon
Shimamura heeft hij geen echt contact met
het veranderende Japan, en grijpt terug op
tradities die langzaam maar zeker aan het ver-
dwijnen zijn. Door zijn romans in het gestan-
daardiseerde Japans dat na de Meiji restauratie
tot stand kwam te schrijven, slaagt Kawabata er
naar mijn mening goed in om de herinnering
aan een traditioneel Japan dat hem zeer na aan
het hart ligt levend te houden.
Ik kan iedereen dan ook van harte aanbevelen
om Yukiguni ter hand te nemen en je mee te
laten slepen door deze fascinerende klaagzang
over het lot van traditioneel Japan.
yasunari kawabata’s snEEuwland • 19