Het rapport - De Nationale DenkTank

9 Op weg naar de toekomst
In de toekomst zien zowel de inhoud van werk als de rol die werk speelt in ons leven er waarschijnlijk
anders uit. In vier scenario’s schetst de Nationale DenkTank hoe het werken van de toekomst
er in 2030 uit zou kunnen zien. Twee assen met mogelijke en tegengestelde trends liggen
ten grondslag aan deze scenario’s (zie figuur 21). De horizontale as geeft een richting aan tussen
individualisme en collectivisme. De verticale as is een weergave van de behoefte aan zekerheid
tegenover flexibiliteit in de samenleving. Op basis van een combinatie van deze trends schetst
De Nationale DenkTank vier scenario’s voor het werken van de toekomst in 2030.
Figuur 21: Toekomstscenario’s voor het werken van de toekomst in 2030
9.1 Toekomstscenario’s
In het eerste toekomstscenario wordt behoefte aan zekerheid collectief georganiseerd, hierbij
staat zorgen centraal. Dit scenario vertoont veel kenmerken van de klassieke verzorgingsstaat:
sociale voorzieningen, vaste contracten en cao’s voorzien collectief in de behoefte aan zekerheid.
Mensen werken op vaste tijden met dezelfde groep collega’s op kantoor. Hierbij zijn werk
en privé gescheiden. Dit scenario kan in 2030 werkelijkheid worden als er door de huidige economische
crisis een groeiende behoefte aan zekerheid komt en er een tegenbeweging ontstaat
tegen de individualisering.
In het tweede toekomstscenario staat waarborgen centraal, hierbij is behoefte aan zekerheid
individueel georganiseerd. Een voorbeeld hiervan in Nederland is de combinatie van een basisverzekering
in de zorg met aanvullende verzekeringen die individueel afgestemd kunnen worden.
De overheid en werkgevers garanderen een sociaal minimum. Arbeidscontracten zijn vast
met een enorme individuele keuzevrijheid, bijvoorbeeld over secundaire arbeidsvoorwaarden,
werktijden en het gebruik van een opleidingsbudget. Bij dit scenario blijft zekerheid gewaarborgd
en zetten de huidige trends van individualisering en marktwerking verder door.
73