Het rapport - De Nationale DenkTank

Dit advies raadt aan zowel de bekendheid van als het beleid op demotie te vergroten. De
beeldvorming van ouderen komt terug in de oplossing de WerkWijzer.
Demotie kan volgens de Nationale DenkTank een deel van de maatschappelijke kosten voor
uitkeringen verminderen. De kosten voor uitkeringen kunnen zowel voor de werkgever als de
staat dalen. Uit onderzoek van TNO blijkt dat veertig procent van de oudere werknemers denkt
dat lichter werk er toe kan bijdragen dat zij langer kunnen blijven doorwerken. 105 Als deze werknemers
hun eigen situatie goed inschatten, betekent dit dat de staat jaarlijks tot 2,3 miljard euro
kan besparen op werkloosheid- en arbeidsongeschiktheidsuitkeringen. De werkgevers besparen
doordat zij minder hoeven te betalen voor herintegratie. Demotie levert dus geld op, terwijl de
kosten tot een minimum beperkt blijven.
Demotie heeft breed draagvlak onder werknemers. Van de ondervraagden zou 94 procent van
de mensen op latere leeftijd een andere rol willen vervullen voor een lager salaris. 106 Ouderen
die besluiten door te werken na hun pensioen doen dat meestal in een lagere functie dan die ze
voor hun pensioen vervulden. 107 Zij stoten vaak een deel van hun (leidinggevende) taken af.
Door beleid te maken op demotie maken werkgevers het onderwerp bespreekbaar en aantrekkelijk.
Met name de sociale partners en het Ministerie van Sociale Zaken & Werkgelegenheid
(SZW) kunnen hier een voortrekkersrol in spelen. De sociale partners moeten informatiepakketten
naar hun leden sturen waarin de voordelen van demotie voor zowel werkgevers als werknemers
worden uiteengezet. Het is raadzaam om daarvoor een andere naamgeving te gebruiken, aangezien
mensen demotie nu veelal zien als het tegenovergestelde van promotie: een gedwongen
terugval. Ook raadt de Nationale DenkTank aan dat er in de cao’s een bepaling komt die werkgevers
verplicht beleid te maken op demotie. Het ministerie moet de sociale partners aansporen
deze bepaling in de cao’s op te nemen. Aandacht voor, en beleid 108 op demotie kunnen slecht
functioneren en arbeidsongeschiktheid van oudere werknemers voorkomen en hen langer gemotiveerd
inzetbaar houden.
6.3 Verbeteren van de beeldvorming
Onjuiste beeldvorming vormt vaak een belemmering voor een verbetering van de arbeidsparticipatie
en het bespreken van deze onderwerpen in de arbeidsrelatie. 109 Positieve beeldvorming
brengt een onderwerp onder de aandacht en uiteindelijk verandering in meningen teweeg. Met
name de beeldvorming omtrent de inzetbaarheid van ouderen en het imago van werkende
moeders moet verbeteren. De oplossing de WerkWijzer en het advies Werkende moeders bieden
handvatten voor het verbeteren van de beeldvorming over deze doelgroepen.
De WerkWijzer
Verbeter de beeldvorming over ouderen met behulp van de WerkWijzer. De WerkWijzer is een
online test die werknemers en werkgevers met feiten en fabels over oudere werknemers confronteert.
De WerkWijzer creëert bewustwording en neemt eventuele vooroordelen bij mensen weg.
105 Ybema, Geuskens, & Oude Hengel. (2009). Oudere Werknemers en Langer Doorwerken. Secundaire Analyses van de
NEA, het NEA-cohortonderzoek en de WEA.
106 Onderzoek van de Nationale DenkTank 2011 naar Inzetbaarheid onder 240 respondenten.
107 Interview met Doorwerkgever BV.
108 Overigens staan er nu vaak bepalingen in cao’s die ouderen ontzien. Dit is in strijd met het verbod op discriminatie op
basis van leeftijd. De Nationale DenkTank adviseert het ministerie om alleen cao’s goed te keuren die aan de checklist
Regelingen voor oudere werknemers van de Commissie Gelijke Behandeling (2005) voldoen.
109 Onderzoek van de Nationale DenkTank 2011 naar Inzetbaarheid onder 240 respondenten en Deeltijdvrouwen onder 62
respondenten.
47