Het rapport - De Nationale DenkTank

36
6 Volwaardige arbeidsrelaties
In volwaardige arbeidsrelaties staan dialoog en maatwerk centraal. Er is sprake van een gelijkwaardige
relatie tussen leidinggevende en medewerker waarin zij gezamenlijk zoeken naar
oplossingen.
De toenemende krapte op en de flexibilisering van de arbeidsmarkt zijn twee belangrijke ontwikkelingen
die zorgen voor een toenemende behoefte aan volwaardige arbeidsrelaties. Hierin is
ruimte voor individuele behoeften van werknemers en de mogelijkheid tot inspraak in het beleid
van hun organisatie. Door de toenemende krapte op de arbeidsmarkt moeten ouderen langer
werkzaam blijven. Ook moeten organisaties steeds meer rekening houden met jongeren, bijvoorbeeld
in hun behoefte aan vrijheid en inspraak in het beleid. 69 Daarnaast neemt de behoefte
aan flexibilisering toe: het aantal werkenden zonder vast dienstverband 70 groeit gestaag en mensen
werken steeds vaker tijd- en plaatsongebonden.
Als gevolg van toenemende internationale concurrentie 71 verdwijnen banen vaker naar het buitenland.
Dit vraagt om meer aandacht voor baanmobiliteit en de daarbij behorende ontwikkeling
en opleiding. 72 Hierbij signaleert de Nationale DenkTank knelpunten die hun oorsprong vinden
in het huidige arbeidsrecht, waaronder het ontslagrecht. Gezien de bestaande adviezen over
dit onderwerp, beperkt de Nationale DenkTank zich in dit geval tot het verwijzen naar de aanbevelingen
van de Commissie Arbeidsparticipatie uit januari 2008 73 en het initiatiefwetsvoorstel van
Eddy van Hijum voor aanpassing van het ontslagrecht.
6.1 Verbeteren van informele arbeidsrelaties
Volwaardige arbeidsrelaties hebben een informele en een formele kant. De informele kaders van
arbeidsrelaties zijn zichtbaar in de dagelijkse interactie tussen leidinggevenden en medewerkers.
Behoeften van werknemers verschillen niet alleen van werknemer tot werknemer 74 , maar deze
zijn ook gedurende het werkzame leven van een werknemer aan continue verandering onderhevig.
Leidinggevenden blijken niet of nauwelijks op de hoogte te zijn van deze behoeften, omdat
ze dit niet met hun medewerkers bespreken. 75 Als leidinggevenden hier wel van op de hoogte zijn
en daar gehoor aan geven, valt er met name op het gebied van arbeidsmotivatie en arbeidsparticipatie
winst te behalen. Het sleutelwoord hierbij is dialoog. De oplossingen BaroBeter, Blikopener
en Everybuddy dragen positief bij aan het verbeteren van de informele arbeidsrelaties.
69 Zie hoofdstuk 4 arbeidsmotivatie.
70 Denk aan zzp’ers, tijdelijke krachten, uitzend- en oproepkrachten.
71 Wiggins & Ruefli. (2005). Schumpeter’s ghost: Is Hypercompetition making the Best of Times Shorter
72 Sociaal-Economische Raad (SER). (2010). Zzp’ers in Beeld: een Integrale Visie op Zelfstandigen zonder Personeel.
73 Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. (2008, 17 januari). Besluit van de Minister nr AV/IR/2008/1568 houdende
instelling van de commissie Arbeidsparticipatie (Instellingsbesluit commissie Arbeidsparticipatie).
74 Zie hoofdstuk 4 arbeidsmotivatie.
75 Van de leidinggevenden denkt 90 procent voldoende met zijn medewerkers te spreken over hun behoeften, terwijl
slechts 56 procent van de medewerkers dit ook zo ervaart zoals blijkt uit hoofdstuk 4 arbeidsmotivatie.