Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
napels<br />
<strong>zien</strong><br />
<strong>Napels</strong> is een stad in laagjes. Een bonte opeenstapeling van<br />
culturen en beschavingen, die ook nog eens kolkt van passie.<br />
Een heksenketel, met het temperament van de Vesuvius.<br />
Tekst: Jurriaan Teulings | Fotografie: Maria Teresa Iacolare, Emile Luider & Jurriaan Teulings<br />
Foto: ANP/Sime Photo<br />
| 25
napels<br />
Botten &<br />
mirakels<br />
Over een reizend<br />
lijk, een heilige<br />
bloedbank en een<br />
onderwereld vol<br />
narrige monnikjes.<br />
In maart 2008<br />
arriveerden twee bejaarde<br />
Braziliaanse dames met een grote tas op<br />
het vliegveld van München. Ze waren op<br />
weg van São Paulo naar <strong>Napels</strong>. Waren<br />
dit lieftallige omaatjes? Niet volgens de<br />
Beierse douaniers, die de schrik van hun<br />
leven kregen toen de röntgenscan van<br />
hun tas een luguber mikado van botten<br />
prijsgaf. Maar er was een verklaring. De<br />
vrouwen toonden een overlijdensakte en<br />
verklaarden dat ze voor vertrek uit São<br />
Paulo het elf jaar oude lijk van een broer<br />
hadden opgespit. Die had ooit de wens<br />
geuit begraven te willen worden in Italië.<br />
Zo gezegd, dachten de dames, zo<br />
gedaan: eerst sterven, dan <strong>Napels</strong> <strong>zien</strong>.<br />
Echte Napolitanen laten zich niet<br />
afschrikken door een paar botten. Overblijfselen<br />
van overledenen genieten zelfs<br />
een heilige status. Zo vloeit drie keer per<br />
jaar in de kathedraal van <strong>Napels</strong> het<br />
zeventien eeuwen oude bloed van San<br />
Gennaro, de patroonheilige van de stad.<br />
Dit wonder is heel kalendergetrouw: het<br />
vindt plaats op 19 september, en op<br />
16 december, en op de zaterdag vóór de<br />
eerste zondag van mei. De rest van het<br />
jaar verblijft het bloed gestold in een<br />
kluis, waarvan een select gezelschap,<br />
waaronder de burgemeester van <strong>Napels</strong>,<br />
de sleutel beheert. Het mirakel dat het<br />
gestolde bloed op gezette tijden vloeibaar<br />
maakt is nog niet gedemystificeerd<br />
door de wetenschap (want die mag<br />
het bloed niet op echtheid testen) en de<br />
rituelen eromheen trekken duizenden<br />
gelovigen. Het vertrouwen dat het bloed<br />
de stad beschermt tegen allerhande onheil<br />
verleent hun vroomheid een zekere<br />
urgentie: per slot van rekening staat<br />
er een vulkaan in de achtertuin. Men<br />
zegt dat het bloed in de jaren 1940, 1980<br />
en 1988 weigerde vloeibaar te worden,<br />
gevolgd door respectievelijk een uitbarsting<br />
van de Vesuvius, een aardbeving,<br />
en – de ramp der rampen – het verlies<br />
van een belangrijke voetbalwedstrijd.<br />
Behalve bloed zijn er ook nog stukjes bot<br />
over van San Gennaro, die natuurlijk ook<br />
erg heilig zijn en worden bewaard in een<br />
crypte onder het altaar van de kathedraal.<br />
Voor wat toegankelijker skeletten<br />
kon je vrij recent nog in de ondergrondse<br />
kerkhoven terecht, waar anonieme<br />
schedels werden geadopteerd in ruil<br />
voor goede gezondheid. Dát was de<br />
Katholieke Kerk net wat te heidens,<br />
maar in de Santa Maria delle Anime del<br />
Purgatorio ad Arco, een kerk in het<br />
Centro Storico, brengen buurtbewoners<br />
nog steeds offers aan de doden.<br />
De overdaad aan bijgeloof is beter te<br />
begrijpen als je weet dat er onder <strong>Napels</strong><br />
een heuse onderwereld schuilgaat; een<br />
netwerk van catacomben, aquaducten en<br />
schuilkelders zo groot, dat je rustig kunt<br />
spreken van een stad onder de stad. Hier<br />
Foto vorige pagina: <strong>Napels</strong>, de Golf en de Vesuvius.<br />
Links: Herculaneum, net buiten <strong>Napels</strong>, werd ooit door vulkanische modder bedolven.<br />
Boven en onder: Wapperend wasgoed en een kiosk in het Centro Storico.<br />
Rechts: Offers aan de doden in de Santa Maria delle Anime del Purgatorio ad Arco.<br />
huizen de munacielli (letterlijk: kleine<br />
monnikjes), plaaggeesten die argeloze<br />
vrouwen in de billen knijpen, nonnen de<br />
stuipen op het lijf jagen of anderszins<br />
donderjagen in de huizen boven de<br />
grond. Een man die het zekere voor het<br />
onzekere neemt, grijpt in zijn kruis, want<br />
dat weert volgens een volkswijsheid het<br />
boze oog. Dat u het weet.<br />
Liefde & lust<br />
Over spaghettisaus, wiebelende Fiats,<br />
vunzige fresco’s en tarantella.<br />
De baai van <strong>Napels</strong> is van een indrukwekkende<br />
schilderachtigheid die<br />
‘s werelds pastasausfabrikanten maar<br />
al te graag laten figureren in hun<br />
reclameuitingen. Schonkige mama met<br />
een mand tomaten erbij, Vesuvius op de<br />
achtergrond, en zie: de saus vliegt van<br />
de schappen. Maar de inzittenden van<br />
de auto’s die na het vallen der duisternis<br />
geparkeerd staan langs de Via Manzoni,<br />
op de heuvel Prosillipo aan de westkant<br />
van <strong>Napels</strong>, hebben geen oog voor het<br />
uitzicht over de twinkelende stad, het<br />
donkere water en de schimmen van<br />
de eilanden Procida en Ischia waar de<br />
horizon het sterrendak ontmoet. Hier<br />
wordt gewerkt aan een volgende generatie<br />
Napolitanen, op de achterbanken<br />
van Fiatjes 500. Kreten van gesmoorde<br />
passie ontsnappen. Passie die zich niet<br />
laat beteugelen door het gebrek aan<br />
privacy in het drukke ouderlijk huis,<br />
of het gebrek aan geld voor een hotelkamer.<br />
Die wiebelende Fiat is niet meer<br />
dan een relatief recente toevoeging aan<br />
een eeuwenoud fenomeen langs dit<br />
meest romantische stukje kust van het<br />
Europese vasteland. Al in de 17de eeuw<br />
onder de Habsburgers ontstond een<br />
katholieke voortplantingsdrift die<br />
<strong>Napels</strong> tot de dichtstbevolkte stad op<br />
aarde maakte. De nauwe straatjes van<br />
het Quartieri Spagnoli, uit de tijd van de<br />
Spaanse overheersing, lijken speciaal te<br />
zijn gebouwd voor amoureuze afspraakjes<br />
in de schaduw. Maar de hitte van de<br />
zon en het kolken van lava onder de<br />
flanken van de Vesuvius jaagden de<br />
Romeinen ook al het hoofd op hol. De<br />
taferelen op een verzameling fresco’s,<br />
weggemoffeld in een achterafzaaltje in<br />
het befaamde Archeologisch Museum<br />
van <strong>Napels</strong>,<br />
maken het de vrome beheerders van dit<br />
erfgoed ongemakkelijk: het is dan ook<br />
je reinste pornografie. Bezoekers van<br />
Pompeii die zich afvragen waarom er<br />
toch zo’n rij staat voor een betrekkelijk<br />
onbeduidend ogend bouwsel tussen al<br />
de villa’s van de stad, treffen binnen<br />
zinnenprikkelende fresco’s van een<br />
klassiek bordeel. Sex sells, ook twee<br />
millennia na dato. Maar waar deze<br />
taferelen van losbandigheid ooit onder<br />
een laag as werden verstikt, leeft de<br />
tarantella de core voort tot op de dag<br />
van vandaag. Deze dans, die stamt uit<br />
de tijd van het vroege Neapolis – de<br />
(Griekse) Nieuwe Stad – is een tastbare<br />
overlevering van romantiek, lust en<br />
liefde. Tarantella is voor de Napolitanen<br />
wat tango is voor Argentijnen: een<br />
26 | | 27
napels<br />
opzwepend ritme waarin mannen en<br />
vrouwen elkaar het hof maken op buurtfeesten<br />
en trouwpartijen. De dans is<br />
gerelateerd aan de losbandigheid van<br />
de Bacchanalia, de feesten van een<br />
cultus die zo ver ging dat het zelfs de<br />
genotzuchtige Romeinen te gortig werd.<br />
Dáár wordt in de pastasausreclames<br />
geen gewag van gemaakt – maar eerlijk<br />
is eerlijk: ten tijde van de geboorte van<br />
de tarantella was de tomaat noch de<br />
spaghetti in Europa gearriveerd.<br />
Meesters & metrolijnen<br />
Over een vechtjas met een fijne kwast<br />
en tempels vol moderne kunst.<br />
Vier eeuwen en vier jaren geleden werd<br />
het Caravaggio in Rome te heet onder de<br />
voeten. De barokke meesterschilder, die<br />
behalve grondlegger van de moderne<br />
schilderkunst óók een ruziezoeker en<br />
rokkenjager was, had ‘per ongeluk’ een<br />
rivaal vermoord. Zijn briljante schilderkunst,<br />
die hem machtige beschermheren<br />
had opgeleverd, kon hem dit keer niet<br />
redden. Hij zocht zijn toevlucht in<br />
<strong>Napels</strong> – indertijd een Spaanse kolonie<br />
die vanuit Madrid werd bestierd. Hier,<br />
buiten de Romeinse jurisdictie en onder<br />
de hoede van de invloedrijke familie<br />
Colonna, groeide Caravaggio in korte<br />
tijd uit tot de meest gewilde schilder van<br />
de stad, en hij schiep een van de grootste<br />
religieuze meesterwerken van de 17de<br />
eeuw: de zeven werken van barmhartigheid.<br />
Tot op de dag van vandaag te<br />
bezichtigen in de kerk Pio Monte della<br />
Misericordia in het Centro Storico. Maar<br />
terwijl welgestelde kunstliefhebbers<br />
vochten om Caravaggio’s tijd, werd hij<br />
ingehaald door het lot. In 1609 werd hij<br />
bij het verlaten van een bar aangevallen<br />
en vreselijk verminkt. Een jaar later was<br />
hij dood. <strong>Napels</strong>’ artistieke hoogtijdagen<br />
kwamen kort hierna ten einde met een<br />
bloedige opstand tegen de Spaanse overheersers<br />
en het arriveren van de pest.<br />
Enfin, 2010 is het vierhonderdste sterfjaar<br />
van de meester, wat alleen al reden<br />
genoeg kan zijn voor een reis richting<br />
Foto links: Nauwe straat in het Quartieri Spagnoli. Boven: Grafitti is van nu en uit<br />
de tijd van Pompeii (en is ook daar nog steeds te <strong>zien</strong>). Onder: Een koepel in de<br />
San Gennaro-kathedraal. Rechts: Capri: roddelachtig, sexy & exclusief.<br />
<strong>Napels</strong>. Zo is zijn laatste werk, Het<br />
martelaarschap van de heilige Ursula,<br />
te <strong>zien</strong> in het Palazzo Zevallos Stigliano<br />
aan de Via Toledo. Dit gebouw staat<br />
inmiddels bekend als het Napolitaanse<br />
hoofdkantoor van Banca Intesa. Barokke<br />
weelde in een kathedraal van geld – in<br />
hedendaags <strong>Napels</strong> maakt men graag<br />
plaats voor kunst, ook buiten de grenzen<br />
van de ‘zaal-met-suppoost’. Vooral in<br />
het afgelopen decennium is het een<br />
onverwachte broedplaats geworden van<br />
avantgardistische kunst, waarbij zelfs de<br />
metrohaltes zijn ingericht als expositieruimte.<br />
Linea 1, de ruggengraat van het<br />
Napolitaanse metrostelsel, is kort na<br />
de millenniumwisseling omgebouwd tot<br />
een 25 kilometer strekkende ketting<br />
van ondergrondse galerieën – een ware<br />
artistieke deeltjesversneller. Het idee<br />
kwam van architect Alessandro Mendini<br />
(in Nederland bekend van het Groninger<br />
Museum), die zelf de herinrichting van<br />
het Salvator Rosa op zich nam. En het<br />
Dante-station werd door Gae Aulenti<br />
ontworpen, de man achter het Musée<br />
d’Orsay in Parijs. Sindsdien is het<br />
ondergrondse project doorgegroeid<br />
naar andere trajecten: dit jaar opent<br />
langs Linea 7 een station dat is ontworpen<br />
door <strong>Napels</strong>’ nieuwste knuffelkunstenaar,<br />
de Indiase Anish Kapoor. Zijn<br />
Monte Sant’Angelo station zal er gaan<br />
uit<strong>zien</strong> als een enorme stalen mond die<br />
reizigers wegslikt richting de perrons.<br />
Ook bovengronds zijn galerieën en<br />
musea als paddenstoelen uit de grond<br />
geschoten – met name in het chique<br />
district Chiaia, maar ook daarbuiten.<br />
Alleen al in de afgelopen vijf jaar is<br />
de stad verrijkt met het Museo Madre,<br />
het Palazzo delle Arti Napoli en het<br />
Hermann Nitsch Museum – laatstgenoemde<br />
in een voormalige elektriciteitscentrale<br />
met uitzicht over de baai van<br />
<strong>Napels</strong>. Tempels voor moderne kunst,<br />
vol klinkende namen: Kapoor, Koons,<br />
Warhol, Hirst.<br />
Zo wordt het tij van verloedering gekeerd<br />
en hervindt <strong>Napels</strong> stukje bij beet-<br />
je de artistieke energie uit Caravaggio’s<br />
tijd – zonder dat rauwe randje dat de<br />
meester met zijn toevluchtshaven verbond,<br />
te verliezen.<br />
Pizza’s & buffels<br />
Over tomaten van de Vesuvius en de<br />
Vereniging van de Napolitaanse Pizza.<br />
Silvio Berlusconi’s favoriete menu volgt<br />
de Italiaanse driekleur groen-wit-rood:<br />
een antipasto van basilicum, mozzarella<br />
en tomaat; een primo van pasta met pesto,<br />
vier verschillende soorten witte kaas<br />
en tomaat; een secondo van biefstuk,<br />
aardappels en courgette; afgesloten met<br />
een dolce van pistache-, mozzarella- en<br />
aardbeienijs. Met zo’n voorkeur ligt het<br />
in de lijn der verwachting dat als het op<br />
pizza aankomt de minister-president de<br />
graag befaamde Margeritha op zijn bord<br />
ziet. Dit icoon van de Italiaanse keuken<br />
is ooit bedacht als een hapklare vlag.<br />
Wie de eerste driekleurenschijf van tomaat,<br />
mozzarella en basilicum heeft gecomponeerd<br />
is bekend, want dit was de<br />
Napolitaanse pizzaiolo Raffaele Esposito.<br />
Hij bereidde de pizza ter ere van<br />
koninklijk bezoek aan <strong>Napels</strong> in 1889.<br />
Prinses Margaretha van Savoye bleek<br />
verzot op zijn creatie met mozzarella.<br />
Opvallend genoeg was het de eerste<br />
keer dat iemand op het idee kwam om<br />
een pizza te beleggen met kaas. Esposito<br />
vernoemde de pizza naar de prinses en<br />
het grootste culinaire succes dat ooit<br />
door een Napolitaanse steenoven is<br />
voortgebracht, was geboren. Pizzapuristen,<br />
en daar zijn er in <strong>Napels</strong> veel<br />
van, vinden de Margherita en de Marinara<br />
(knoflook, tomaat, oregano) eigenlijk<br />
de enige twee echte pizza’s. Bij pizzeria<br />
Da Michele, waar volgens de helft van<br />
de puristen de beste pizza van de stad<br />
wordt geserveerd, zijn het de enige opties<br />
op het menu. De andere helft zweert<br />
bij een andere favoriet (zie ook het kader<br />
Pizza!, op pagina 32).<br />
’s Middags staat er al een grote rij voor<br />
de deur van het bescheiden, spotgoedkope<br />
restaurant; een uur wachten is<br />
28 | | 29
geen uitzondering. De beste pizza van<br />
<strong>Napels</strong> is automatisch de beste ter<br />
wereld, dus een beetje geduld is wel op<br />
te brengen. Het beperkte menu is geheel<br />
in lijn met de decreten van de in 1984<br />
opgerichte Associazione Verace Pizza<br />
Napoletana (Vereniging van de Echte<br />
Napolitaanse Pizza), die verder heeft bepaald<br />
dat er geen machines maar alleen<br />
handen aan het kneden van het deeg te<br />
pas mogen komen, dat de diameter niet<br />
groter dan 35 centimeter mag zijn, dat<br />
het midden van de pizza niet dikker dan<br />
een derde van een centimeter mag zijn,<br />
en in 60 tot 90 seconden moet worden<br />
bereid in een koepelvormige oven bij<br />
een temperatuur van 485 graden Celsius.<br />
U begrijpt: met de pizza napolitana valt<br />
niet te sollen. Sterker: sommige pizzaioli<br />
vinden de regelementen van de Associazione<br />
niet streng genoeg. Zij vinden dat<br />
een pizza pas een pizza is als die met de<br />
klok mee is besprenkeld met olijfolie en<br />
is voor<strong>zien</strong> van San Marzano-tomaten<br />
die zijn geplukt van de flanken van de<br />
Boven: de stadsjeugd klit wat bij elkaar bij zonsondergang.<br />
Rechts: In de Golf van <strong>Napels</strong> schittert niet alleen Capri maar ook<br />
het Ísola de Prócida.<br />
Vesuvius, en mozzarella van halfwilde<br />
buffels uit Campanië. U kunt zich hun<br />
trots voorstellen toen in december vorig<br />
jaar de Napolitaanse pizza de Europese<br />
status van gegarandeerde traditionele<br />
specialiteit werd toegekend. En hun verbolgenheid<br />
toen een Finse pizzaketen de<br />
Pizza Berlusconi op de markt bracht, met<br />
rode ui, champignons en gerookt rendier.<br />
Ai! Maar de dreiging van neppizza’s<br />
komt niet alleen uit het buitenland: de<br />
Italiaanse vereniging van landbouw<br />
Coldiretti, berekende onlangs dat de<br />
helft van de binnenlandse pizzeria’s<br />
buitenlandse ingrediënten gebruikte,<br />
inclusief Oekraïense bloem, Tunesische<br />
olijfolie en – oh, horror – Chinese<br />
tomaten. Zelfs een Hollander voelt op z’n<br />
klompen aan dat dit heiligschennis is.<br />
Citaten & Capri<br />
Over een Duitse slogan, een kus van de zon<br />
en de vergezichten van het toetje van Italië.<br />
Ooit was <strong>Napels</strong> het zuidelijke keerpunt<br />
van de Grand Tour – de reis door Europa<br />
die van eind 17de tot begin 19de eeuw<br />
werd ge<strong>zien</strong> als een essentieel onder-<br />
deel van de vorming van de jonge<br />
honden van de Europese elite. Waarmee<br />
in feite de komst van het toerisme werd<br />
ingeluid, met als ultieme, exotische<br />
droombestemming: <strong>Napels</strong>. Hier werd<br />
ook de eerste toeristische slogan<br />
geformuleerd: ‘Eerst <strong>Napels</strong> <strong>zien</strong>, dan<br />
sterven.’ Door een Duitser, Johan<br />
Wolfgang von Goethe. Die had iets met<br />
taal. In zijn voetspoor volgden nog meer<br />
reislustige schrijvers. Zoals Oscar Wilde,<br />
Mark Twain en D.H. Lawrence, die de<br />
omgeving elk op hun eigen manier<br />
bezongen of verguisden. ‘Het<br />
archeologisch museum staat vol met<br />
fraaie Griekse bronzen. Mijn enige<br />
probleem is dat ze ’s avonds door de stad<br />
lopen’, merkte Wilde op. En Twain zei<br />
over het Castel Sant’Elmo, dat hoog op<br />
een heuvel elke Napolitaanse dag<br />
begroet: ‘zoals het bloosde onder de<br />
eerste zonnekus was de schoonheid met<br />
geen pen te beschrijven.’ Gaandeweg<br />
werd <strong>Napels</strong> een verzamelplaats van<br />
welgestelde edelen en kunstenaars, die<br />
niet zelden het bekrompen, Victoriaanse<br />
noorden waren ontvlucht om zich<br />
dankbaar te laven aan de morele<br />
flexibiliteit van het katholieke zuiden.<br />
De stad zelf was niet het eindpunt: dat<br />
was Capri, het eiland dat als een<br />
verrukkelijk toetje in de Golf van <strong>Napels</strong><br />
uit zee rijst. Wat ooit de speeltuin was<br />
van Tiberius – een Romeinse keizer met<br />
een onbeschrijfelijk talent voor<br />
perversiteiten – werd nu de uitlaatklep<br />
voor de intellectuelen en glitterati van<br />
begin 20ste eeuw. D.H. Lawrence vond<br />
de jetset op Capri pervers en beschreef<br />
het eiland als ‘een roddelachtig, door<br />
villa’s aangetast, dubbel gebocheld stuk<br />
kalksteen.’ Vladimir Lenin was een stuk<br />
milder en schreef simpelweg: ‘Capri<br />
doet je alles vergeten’. Na de Tweede<br />
Wereldoorlog volgde een nieuwe<br />
glamourgolf: Rita Hayworth, Aristotelis<br />
Onassis, Jackie Kennedy, Sophia Loren.<br />
De beschouwingen van zowel Lenin als<br />
Lawrence hebben niet geleden onder de<br />
tand des tijds. Beide blijven, hoe<br />
tegengesteld ook, even waar. Wat<br />
tegenwoordig pervers is: hoe dagelijks<br />
horden dagjesmensen na een korte tocht<br />
door de Golf van <strong>Napels</strong> de fuik<br />
‘exclusieve’ winkels in het dorp Capri<br />
worden ingejaagd, waar ze als gewillige<br />
koeien worden uitgemolken. Maar voor<br />
wie zich weet los te maken van de met<br />
opgestoken paraplu’s aangevoerde<br />
Japanners en Amerikanen – en dat is<br />
nou ook weer niet zo heel erg moeilijk –<br />
toont het eiland zich van een andere<br />
kant. Even een kronkelig straatje in en<br />
een helling op en ziedaar: een landschap<br />
dat onwaarschijnlijk pittoresk is, dat<br />
naar jasmijn geurt, voor<strong>zien</strong> van<br />
bougainville en sierlijke wijnranken,<br />
zodat je het gedrang van een paar<br />
straten verderop snel vergeet. Je kunt er<br />
je kont niet keren of er dringt zich weer<br />
een ander vergezicht op, één en al steile<br />
rotswanden en een blauwe zee die<br />
welhaast on-Europees schittert en op<br />
plekken zo azuur is dat hij uit de<br />
Seychellen lijkt te zijn gesmokkeld.<br />
Goethe’s woorden strekken zich tot over<br />
de Golf van <strong>Napels</strong> uit tot dit<br />
fabelachtige eilandje. Eenmaal bezocht,<br />
wordt sterven een stukje minder erg. •<br />
Niet misseN op Capri<br />
• Bergje nummer twee: de Anacapri.<br />
Net wat rustiger en artistieker dan<br />
berg nummer één.<br />
• Villa Lyss van Baron Jacques<br />
d’Adelswärd-Fersen en Villa Jovis<br />
van Keizer Tiberius. Er zitten vele<br />
eeuwen tussen maar de decadentie<br />
is er nauwelijks minder om.<br />
• Vaar met een bootje de magischblauwe<br />
ingewanden van Capri in:<br />
la Grotta Azzurra<br />
30 | | 31
Hoe kom je er?<br />
transavia.com vliegt 6 keer per week<br />
rechtstreeks op <strong>Napels</strong>. Het goedkoopste<br />
ticket kost € 150, inclusief belastingen en<br />
toeslagen.<br />
Georganiseerd naar napels<br />
SRC Cultuurvakanties (www.src-cultuurvakanties.nl)<br />
organiseert 8- en<br />
15-daagse rondreizen naar de Golf van<br />
<strong>Napels</strong> en Amalfikust v.a. € 899 p.p., incl.<br />
vlucht, lokaal vervoer, excursies, hotels<br />
en reisleider. Aanbieders van citytrips<br />
naar <strong>Napels</strong> zijn o.m. www.jetair.be.,<br />
www.stedentrips.nl en www.dejongintra.nl<br />
Historische hangplek<br />
Caffè Gambrinus is een oude hangplek<br />
van intellectuelen en politici, van<br />
Oscar Wilde tot Mussolini. Het lokaal<br />
stamt uit de zestiger jaren van de 19de<br />
eeuw, toen het Huis Bourbon hier nog<br />
de dienst uitmaakte. Er hangt kunst<br />
aan de muur, er geuren diverse zoete<br />
lekkernijen en men schenkt er een<br />
straffe espresso. Via Chiaia 1,<br />
www.caffegambrinus.com<br />
pizza!<br />
3x<br />
Als er érgens zonder schroom naar dit ultieme comfort food kan<br />
worden gegrepen dan is het wel in <strong>Napels</strong>, het beginpunt van de<br />
wereldwijde pizzarevolutie. En zoals men in Brussel bekvecht over<br />
welk frietkot het beste is, is in <strong>Napels</strong> de beste pizzeria (van stad,<br />
land en de hele wereld) onderwerp van verhitte discussie. Vaste figuranten in<br />
deze vergelijkingen zijn het puristische Da michele (Via Cesare Sersale 1,<br />
www.damichele.net), Di matteo, waar vooral de pizza con alici e cicinielli hoge<br />
ogen gooit (Via dei Tribunali 94, www.pizzeriadimatteo.it), en Brandi, dat zich de<br />
bakermat van de pizza Margherita mag noemen, inclusief gedenksteen (Salita<br />
S.Anna di Palazzo, 1 www.brandi.it).<br />
‘EEN MENS DIE NAPELS HEEFT GEZIEN, KAN NOOIT MEER TREURIG ZIJN.’<br />
<strong>Napels</strong><br />
Goethe<br />
Kunst?<br />
4x<br />
• Caravaggio’s Heilige<br />
Ursula in de lokale<br />
hoofdvestiging van<br />
Banca intesa.<br />
(Via Toledo 185, www.palazzozevallos.net)<br />
• De als galerieën ingerichte metrostations<br />
langs Linea 1, met name Dante en salvator<br />
rosa. En het Anish Kapoorstation op halte<br />
Monte Sant’Angelo van Linea 7.<br />
• Avantgardekunst in de galerieën in<br />
Chiaia: bijvoorbeeld studio trisorio<br />
(Riviera di Chiaia 215, www.studiotrisorio.<br />
com) en Galleria Fonti, (Via Chiaia 229<br />
www.galleriafonti.it)<br />
• Museo Hermann Nitsch, (Vico Lungo<br />
Pontecorvo 29, www.museonitsch.org):<br />
hypermodern en spectaculair gesitueerd<br />
museum, van zeer omstreden kunstenaar,<br />
in oude electriciteitscentrale.<br />
lekker slapen<br />
3x<br />
• Tribù palazzo d’Angiò, (www.tribunapoli.com) Via dei Tribunali,<br />
329. Verrassend rustig artistiek B&B van twee jonge architecten.<br />
Vlakbij Spaccanapoli, de drukke levensader van het historische<br />
centrum. 2 pk v.a. € 60.<br />
• Hotel Clarean, www.hotelclarean.it Piazza Garibaldi 49. Ecovriendelijk en<br />
trendy hotel aan Piazza Garibaldi, dichtbij het centraal station – prima treinverbindingen<br />
met o.a. Sorrento en Pompeii. 2pk v.a. € 80.<br />
• Caravaggio Hotel (www.caravaggiohotel.it) Piazza Cardinale Sisto Riario<br />
Sforza n 157. Nieuw en zeldzaam viersterrenhotel vlakbij musea en naast de<br />
kerk waar het belangrijkste werk van de naamgevende schilder is te bezichtigen.<br />
2 pk v.a € 118.<br />
Reisgids & literatuur<br />
Capitool reisgids <strong>Napels</strong> & amalfi Kust<br />
(Unieboek/Van Reemst/ca. € 11). Gedegen info<br />
over <strong>Napels</strong>, de eilanden en de kust, inclusief<br />
omliggende be<strong>zien</strong>swaardigheden.<br />
italiaanse mannen (Rainbow Pockets/ca. € 6).<br />
Geestig boek waarin Trouw-correspondente<br />
Pauline Valkenet de Italiaanse cultuur uitlegt aan<br />
de hand van de nukken van de machoman.<br />
Gomorra (Rothschild & Bach/€ 12,50), bloedstollend<br />
verslag van 27-jarige onderzoeksjournalist<br />
Roberto Saviano die zich onder de gevreesde<br />
camorra begeeft, de Napolitaanse maffia.<br />
De verfilming won in 2008 de Grand Prix van<br />
Cannes.<br />
In 1873 werd in <strong>Napels</strong> een der<br />
beroemdste tenoren aller tijden<br />
geboren. Kent u zijn naam?<br />
Ga dan naar reizen.nl en<br />
maak kans op een Wensbon.<br />
(www.wensbon.nl)<br />
informatie & internet<br />
Voor algemene informatie<br />
en een overzicht van<br />
openingstijden van de<br />
belangrijkste Napolitaanse<br />
musea in het Engels,<br />
zie www.comune.napoli.it.<br />
Een handig overzicht van nieuws uit<br />
buitenlandse lifestylebladen over winkels,<br />
restaurants en hotels in <strong>Napels</strong> is te vinden<br />
op www.fabsearch.com/location/Naples<br />
Voor meer informatie over Italië, kijk op<br />
www.enit.nl (de site van het Itlaiaans<br />
Verkeersbureau) of op<br />
www.anwb.nl/vakantie/landeninformatie.<br />
Fabelachtig vergezicht<br />
Het parco Virgiliano in Capo Prosillipo,<br />
gelegen aan het uiterste puntje van de<br />
baai van <strong>Napels</strong>, biedt de beste uitzichten<br />
over de stad, zee, vulkaan en eilanden<br />
Capri, Ischia, and Procida aan de horizon.<br />
Dit is de plek waar al de vele verleidelijke<br />
vergezichten van de stad op doek, film en<br />
pixels zijn gezet. Het park wordt ‘s avonds<br />
sfeervol verlicht en ‘s zomers worden er<br />
regelmatig openluchtconcerten georganiseerd.<br />
De monumentale ingang ligt aan<br />
Viale Virgil.<br />
peNtito<br />
napels<br />
Als een kruimeldief in<br />
Amsterdam dreigt te worden<br />
uitgeleverd aan Italië,<br />
zijn geboorteland, raakt<br />
hij in paniek. De man<br />
blijkt geen gewone dief,<br />
maar iemand die (te) veel<br />
weet over de mafia en<br />
corruptie in hoge politieke<br />
kringen. Inspecteur Meere reist af naar Rome<br />
en <strong>Napels</strong>, steden die erg sfeervol worden<br />
beschreven maar tegelijk voor Meere levensgevaarlijk<br />
zijn. Hij<br />
leert: wie binnen<br />
spreekt leeft, wie buiten<br />
spreekt sterft. Meer<br />
verklappen we niet,<br />
en u weet nu waarom.<br />
Met pentito won<br />
schrijver/rechercheur<br />
Simon de Waal in 2008<br />
de Diamanten Kogel.<br />
(Lebowski Publishers,<br />
paperback, 304 pag/<br />
€ 12,50)<br />
| 33