CLAIRLIEU - Canons Regular Blog

96 KRONIEK
Als een van zijn specialisaties heeft het Titus Brandsma-Instituut daarom gekozen
de geschiedenis van de spiritualiteit en de vroomheid in de noordelijke Nederlanden
van 1500 tot heden. Geografisch en chronologisch is dit werkterrein begrensd door
het Ruusbroecgenootschap, dat zich vooral op de zuidelijke Nederlanden en het
geestelijk leven der middeleeuwen toelegt. Daarnaast verzamelt het Katholiek
Documentatie-Centrum te Nijmegen bronnen betreffende het katholieke leven in
heden en verleden, vooral vanaf het herstel van de bisschoppelijke hierarchie in 1853.
Het Titus Brandsma-Instituut streeft daarom naar nauwe samenwerking met beide
instellingen.
In het kader van het gekozen historisch werkterrein zijn de volgende projecten en
plannen te onderscheiden.
1. Brandsma-collectie, als uitgangspunt voor de studie van de spiritualiteit en de
vroomheid in de Nederlanden. Reeds in 1928 ontwierp Titus Brandsma plannen
voor het fotograferen en afschrijven van belangrijke Middelnederlandse handschriften,
geTnspireerd door de Bibliotheca Neerlandica Manuscripta van Prof. Dr. W. de
Vreese. In 1938 was een zestigtal handschriften uit ruim dertig binnen- en buitenlandse
bibliotheken geheel of gedeeltelijk gefotografeerd. Ruim zevenhonderd verschillende
geestelijke werken vonden in 173 fotoalbums een plaats. Op de albums
en een deel van de cartotheek berust de gestencilde cataloog, in 1968 door Dr. A.
Gruijs met aanvullingen opnieuw uitgegeven in fotomechanische nadruk.
Het plan is de cataloog geheel te herschrijven en, voorzien van registers en een
volledige lijst van aanwezige afschriften, opnieuw uit te geven.
Naast ontsluiting van de Brandsma-collectie beoogt de Stichting ook uitbreiding,
vooral met handschriftelijke bronnen, die na de middeleeuwen ontstaan zijn. Naar
de vorm is gekozen voor het systeem van verfilming op microfiches.
2. Bronnen voor de geschiedenis van het geestelijk leven onder de apostolische
vicarissen. In dit project gaat het om de opsporing, inventarisering, beschrijving en
microverfilming van handgeschreven en onuitgegeven bronnen, die van belang zijn
voor onze kennis van het geestelijk leven ten tijde van de apostolische vicarissen.
De subsidie hiervoor van de Nederl. Organisatie voor zuiver-wetenschappelijk onder-
zoek (2.W.O.) is eerst en vooral bestemd voor verfilming van handschriften uit
collecties die, ten gevolge van verschuivingen in de wereld van het kerkelijk
bibliotheekwezen, op een of andere wijze verloren dreigen te gaan. Maar ook
handschriften uit onbedreigde collecties dienen bij de bronnenverzameling betrokken
te worden. In de bronnenlijsten worden de zuiver archivalische bronnen voorlopig
nog niet opgenomen. Ze lijken voorlopig nog van minder belang dan de literaire
bronnen, omdat zij meestal slechts oppervlakteverschijnselen registreren, terwijl het
religieus beleven v66r alles een innerlijke levenshouding is. De lijsten omvatten
inmiddels reeds ongeveer 1200 bronnen, waarvan er in het kader van het Z.W.O.-
proiect al ruim 250 op microfiches verfilmd zijn.
Om dubbel werk te voorkomen, zal binnen afzienbare tijd een lijst van gemicroficheerde
handschriften gepubliceerd worden, terwijl op langere termijn de
uitgave van een bronnenrepertorium in het vooruitzicht gesteld kan worden.
3. Gedrukte bronnen voor de geschiedenis van het geestelijk leven in de Neder
landen na 1500. Omdat de bronnen naar verhouding slechts in bescheiden mate
handschriftelijk bewaard gebleven zijn, dient uiteraard de overvloed aan gedrukte
bronnen bij het onderzoek betrokken te worden. Dit heeft geleid tot een nieuw
project: opsporing, inventarisering en microverfilming van moeilijk toegankelijke
of zeldzame oude drukken. Uitgangspunt hierbij is niet, zoals bij de handschriften
in het boven omschreven project, de vindplaats der bronnen, maar de persoon van