CLAIRLIEU - Canons Regular Blog

KRONIEK 81
Hoewel de Orde van het H. Kruis in deze uitgave in het geheel niet genoemd
wordt, is zij voor de bestudering van de geschiedenis van de orde toch om twee
redenen van bijzondere betekenis. Vooreerst worden er niet alleen bronnen genoemd,
en vele hiervan zullen aan iedere historicus wel min of meer bekend zijn, maar
deze bronnen worden ook met grote zorgvuldigheid en op de juiste wijze geinterpreteerd.
Ieder, die van deze werkwijze kennis neemt, zal zijn profijt emit kunnen
trekken. In de tweede plaats worden er in deze publicatie, en speciaal in de voordrachten
van de eerste sectie, problemen aan de orde gesteld, die veelal jammer
genoeg ontbreken in de monografieen van de kloosters, b.v. de omvang van de
materiele diensten, te verrichten door de kloosters ten bate van de landelijke of
locale overheid.
Het aantal voordrachten is te groot om ze hier op te noemen. Slechts een voordracht
zij hier vermeld : A. Derolez, De bibliotheekscatalogi, p. 135-141. De heer
Derolez vernoemt op pag. 137 o.a. een middeleeuwse bibliotheekhandleiding van
Richard van Bury, Vhilobtblon (De amore librorum). Deze handleiding bevond zich
ook in de bibliotheken van de Kruisherenkloosters te Keulen en Hohenbusch, thans
bewaard resp. in Keulen, Historisches Archiv der Stadt Koln, GB4, 215 en Keulen
Bibliotheek van het Groot-Seminarie, nr. 73.
P. v. d. B.
In 1969 verscheen te Parijs van de hand van Dom J. de Monleon, o.s.b. : Le
Cantique des cantiques, commentaire mystique d'apres les peres de I'Eglise. Het is
Dom de Monleon er zeker om te doen geweest de seculiere en reguliere geestelijken
en ook de leken in te wijden in de commentaren, die in de eerste christeneeuwen
en gedurende de middeleeuwen op het Hooglied zijn ontstaan. Onder de
peres de Veglise verstaat hij niet alleen de kerkvaders, maar ook de middeleeuwse
auteurs.
De commentaren zijn talrijk, wat enige verwondering wekt, wanneer men de tekst
van het Hooglied kent. Toch betitelden de Joden zelf dit boek als de Lofzang der
Lofzangen, zoals zij spraken van het Heilige der Heiligen of de Koning der Koningen.
Het Hooglied, door de traditie aan Salomon toegeschreven, overtrof volgens de
Joden alle andere lofzangen.
Om de lofzang der liefde en de commentaren van de vroeg-christelijke en middel
eeuwse auteurs te begrijpen, wijst Dom de Monleon in zijn Inleiding erop, dat er
in de Bijbel onder de letterlijke zin een spirituele of mystieke zin verborgen is.
Uitgezonderd het Hooglied ; dit lied kent geen letterlijke, alleen een spirituele zin.
Deze spirituele zin is echter niet de vrucht van de verbeelding van de kerkvaders of
de middeleeuwse auteurs ; het is het werk van de H. Geest. De spirituele zin van
het Hooglied is geopenbaard aan de apostelen en door de kerkvaders later opgetekend.
De middeleeuwse schrijvers hebben op hun beurt geput uit de geschriften
van de kerkvaders. Dom de Monleon verzet zich dan ook tegen de uitleg van het
Hooglied, als een historisch verhaal of een bloemlezing van bruiloftsgezangen. Het
Hooglied is zuiver spiritueel op te vatten. Zo zagen ook de Joden dit lied. Het
schetste de onscheidbare vereniging van God met zijn volk, een vereniging die
gesloten werd op de berg Sinai en opgeheven tot de rang van bruidegom en bruid.
Dom de Monle*on gaat het Hooglied vers voor vers na en haalt bij ieder vers de
visie van de commentatoren aan, o.a. Origines, Hieronymus, Gregorius de Grote,
Cassiodorus, Alcuinus, Haymon van Halberstadt, Angelomus van Luxeuil, Rupert
van Deutz, Bernardus, Dionysius de Karthuizer, Honorius van Autun, Richard van
Sint Victor, Cornelius a Lapide en Beda Venerabilis.