CLAIRLIEU - Canons Regular Blog

80 KRONIEK
van het ontstaan en het doel van zijn geschriften en tenslotte enkele bemerkingen
over zijn stijl en taal.
Het teruggrijpen naar de bronnen van het religieuze leven is niet iets specifieks
voor de moderne tijd ; ook b.v. in de vijftiende eeuw, een periode van kloosterhervormingen,
raadpleegden de kloosterlingen de geschriften van oude schrijvers,
met name die van Joannes Cassianus.
De vertaling van A. van der Kar maakt het derhalve voor velen eveneens mogelijk
kennis te maken met een inspiratie-bron van de middeleeuwse kloosterlingen.
Voor de Kruisheren van de vijftiende eeuw was Joannes Cassianus een man van
autoriteit en een adviseur voor hun kloosterleven (zie Clairlieu, jg. 26 (1968), pag.
138). Zijn geschriften werden voor de bibliotheken van hun kloosters gekopieerd.
Het zijn echter niet op de eerste plaats zijn ,,Gesprekken" (Collationes) ; althans
alleen van de kloosters Marienfrede en Hohenbusch zijn handschriften met dit
geschrift bewaard gebleven (resp. in Diisseldorf, Landes-und-Stadt-Bibliothek, B 52
en in Keulen, Bibliotheek van het Groot-Seminarie, nr. 17), maar meer zijn Twaalf
boeken over de instellingen der kloosters en over de acht voornaamste ondeugden,
met haar geneesmiddelen (De institutis coenobiorum et de octo principalium vitiorum
remediis, zie Clairlieu, jg. 26 (1968), pag. 138, noot 41). Misschien ligt de verklaring
hiervoor in het onderscheid, dat A. van der Kar maakt tussen de ,,Instellingen"
en de ,,Gesprekken". Het eerste geschrift is meer ascetisch en praktisch van
aard, het tweede meer contemplatief van aard, theoretisch (pag. 19). De Kruisheren
van de vijftiende eeuw waren, zoals blijkt uit hun bibliotheken, meer geporteerd
voor ascetische tractaten, dan voor speculatieve (zie Clairlieu, jg. 26 (1968), pag.
150-151). De vertaler geeft op pag. 22, noot 1, literatuur over Joannes Cassianus.
P. v. d. B.
L. H. Cottineau, Repertoire topo-bibliographique des abbayes et prieures, deel
III, Macon, 1970.
De in 1935-1936 uitgegeven twee eerste delen werden besproken in Clairlieu, jg.
8 (1950), bl. 82. Zij bevatten een lijst met korte gegevens over religieuze huizen,
telkens aangevuld met zeer beknopte bibliografische verwijzingen. Het was de
bedoeling van de auteur zijn werk echt ,,bruikbaar" te maken door toevoeging van
een bibliografie, waarin de verkorte titels vervolledigd zouden worden. Door zijn
overlijden op 3 maart 1936 kon dit niet gebeuren. Thans wordt deze leemte
aangevuld in een derde deel. Het is het werk van G. Poras, benediktijn van
Solesmes. Hij is niet erin geslaagd alle werken te identificeren, omdat de vermeldingen
van Cottineau soms te beknopt bleken te zijn, bijv. als het ging over een
auteur, die meerdere of vele werken geschreven heeft en waarbij de verkorte titel
niet vermeld werd. Dit derde deel omvat nu drie lijsten : de tijdschriften (kol. 1-50),
de boeken (kol. 53-188), de latijnse namen van de vermelde instellingen, met
verwijzing naar de artikels in de twee eerste delen (bladz. 289-361).
M. C.
Van 30 november tot 2 december 1967 is te Brussel een groot aantal historici
bijeengekomen voor een colloquium over de bronnen van de religieuze geschiedenis
van Belgie. De eerste en tweede sectie - de historici hadden zich verdeeld in vier
secties — zijn in 1968 overgegaan tot de uitgave van de teksten der voordrachten :
Sources de I'histoire religieuse de la Belgique, Moyen age et Temps modernes,
Bronnen voor de religieuze geschiedenis van Belgie, Leuven 1968 (Bibliotheque de
la revue d'histoire ecclesiastique, Fascicule 47).