CLAIRLIEU - Canons Regular Blog

34 EEN KRUISHERENHANDSCHRIFT TE BA2EL
statuut desgevallend goed te keuren 41;
c. een brief van 21 mei 1433, waarbij Jan van Heinsberg, bis-
schop van Luik de ontvangen opdracht uitvoert en het statuut van
de donaten goedkeurt42.
Behalve deze brieven bevat het Bazels handschrift nog andere
teksten, die onze aandacht vragen, nl. twee uittreksels uit de konstituties
van de Kruisheren: het volledige hoofdstuk over de leke-
broeders43 en een fragment uit het hoofdstuk over de professie.
Wat dit laatste betreft, twee bemerkingen : ten eerste geeft de
tekst een afwijking, die in geen enkele uitgave van de konstituties
van de Kruisheren terug te vinden is, nl. de inlassing, dat men ook
aan Augustinus gehoorzaamheid belooft... Deo et beate Marie et
beato Augustino... Deze inlassing is echter wel te vinden in de
professieformuul van de donaten44.
Een tweede bemerking over de hier afgeschreven professie-
formuul is, dat ze er op kan wijzen, dat dit handschrift niet uit
het hoofdklooster te Hoei afkomstig is. Wie in het moederhuis
te Hoei professie aflegde deed dat rechtstreeks in handen van de
prior-generaal (prior Sanctae Cruets hoyensis). In andere kloosters
van de orde werd de professie aanvaard door de plaatselijke prior,
41 Zie het handschrift fol. 22v°-23v°. Reeds uitgegeven, aan de hand van andere
handschriften, in C. R. Hermans, Annales, deel II, bl. 233-234, waarin slechts
enkele onbeduidende varianten, behalve wat betreft de datum van het stuk. In het
handschrift, dat Hermans gebruikt heeft, de Codex Pontis Coeli (zie hierover
voetnoot 37) staat ... anno ... trigesimo secundo, door Hermans veranderd in
trigesimo primo. Verder geeft de genoemde Codex: ... pontificates nostri anno
secundo, maar dit secundo werd doorgestreept en vervangen door primo, dat eveneens
werd doorgestreept en niet meer vervangen ; Hermans nu behield secundo,
terwijl het Bazels handschrift 1° heeft.
42 Zie het handschrift fol. 22v° (waarin het voorgaande stuk ingelast werd) en
23v*-25v0. Reeds uitgegeven, aan de hand van een ander handschrift, in C. R.
Hermans, Annales, deel If, bl. 237-240 (en bl. 241-251 gevolgd door een
Nederlandse tekst van dezelfde statuten voor de donaten). De tekst van Hermans
heeft weer enkele onbeduidende varianten.
43 Zie hierboven bl. 29.
44 Zie het Bazels handschrift fol. 24r° en C. R. Hermans, Annales, deel II,
bl. 238 : Ego N. promitto Deo omnipotenti, beatae Mariae Virgini, beato Augustina
et tibi priori N., quod ero obediens tibi tuisque successoribus, generali capitulo, et
visitatoribus Ordinis secundum institutionem donatorum Ordinis Stae Crucis, eroque
fidelis huic domui usque ad mortem. In deze formuul ligt wel sterk de nadruk op
de binding aan een bepaald huis en er is zelfs geen sprake van de prior-generaal
van Hoei, die in de professieformuul van de priesters en lekebroeders zo'n centrale
plaats inneemt. >- Het generaal kapittel van 1506 veranderde de professieformuul
van de donaten in zoverre, dat ook de gehoorzaamheid aan de prior-generaal
uitdrukkelijk werd uitgesproken. Vgl. A. Van de Pasch, Definities, bl. 237.