De Zeeuwland Klussendienst klaart uw klus Aangeboden: vakantie ...

woonkrant
Zeeuwland
34 e jaargang • nr. 2 • juli 2012
De Zeeuwland Klussendienst klaart uw klus
Aangeboden: vakantie in huurhuis
“Overtreffende trap van leefbaarheid”
Zeeuwland
voor elkaar
voor elkaar

inhoudsopgavE
2
inhoud
Een woning verhuren, hoe gaat dat? 3
Een huurwoning voor poolse werknemers 6
“Wij vinden het onze taak om arbeidsmigranten te huisvesten. Daar komt nog bij dat het
goed is voor de leefbaarheid als deze mensen in een kern wonen in plaats van ergens
weggestopt worden. Een kwalitatief goede woning in een dorp waar mensen zich welkom
voelen en goed naar hun zin wonen, dat zijn de ingrediënten voor succes”, zegt Erik Dutour
Geerling, manager wonen van R&B Wonen.
Je eigen huurwoning ontwerpen, meepraten over de renovatie 10
“Je moet deze vorm van participatie verplicht stellen, zou ik bijna zeggen. Want er ontstaat betrokkenheid vanuit de huurders. Het is hún
huis en ze gaan er dus ook goed voor zorgen”, zegt Walter Koens, manager vastgoed van Marsaki.
Corporaties stimuleren het wij-gevoel
in de wijk 11
Woningcorporaties besteden veel aandacht aan de woonomgeving; de leefbaarheid in
wijken en buurten. Het doel: een leefbare wijk met perspectief voor de bewoners. Twee
voorbeelden: Malta in Zierikzee en Lievenspolder/Triniteit in Terneuzen.
ventileren is goed voor de gezondheid 12
Een slecht geventileerd huis kan de bewoners geïrriteerde ogen, hoofdpijn, vermoeidheid,
astma of een allergie bezorgen. De oplossing is simpel: goed ventileren. Dat verbetert het
binnenklimaat aanzienlijk.
Fruitteeltmuseum houdt de
herinnering levend 13
Een topstuk is de veilingklok, afkomstig uit de Kapelse veiling. Vanaf de oude bankjes
kunnen maximaal twintig bezoekers de klok laten stoppen en fruit kopen. Dat kunnen ook
appels en peren zijn van oude rassen, zoals de juttepeer, de sterappel, de notarisappel en
de zwijnenkeutelpeer.
vaste rubrieken
Regionieuws 4 en 8
puzzel 15
Contactgegevens 16
34e jaargang | nummer 2 | juli 2012
Zomer: hét seizoen voor festivals 14
Van het zinken van de Titanic tot de
Zeeuwse voetbalinternationals. Theater,
muziek, beeldende kunst, de internationale
straattheaterdag, dance en nog veel meer.
Zeeland heeft het zomerseizoen veel te
bieden, soms op verrassende locaties.

Corellie Obrie (links) en Natasja Rijk (rechts).
Van advertentie
tot sleuteloverdracht
dit jaar zoomt de redactie in op een aantal taken die de woningcorporatie uitvoert. in elk nummer
is een pagina gereserveerd voor een onderdeel van de werkzaamheden. dit artikel gaat over de
verhuur. hoe gaat het in zijn werk, wat komt er allemaal bij kijken?
Wie op zoek is naar een huurwoning,
schrijft zich in als woningzoekende
en reageert vervolgens op het
woningaanbod van de corporatie. Eindig je
bovenaan de lijst met belangstellenden, dan
krijg je te maken met een corporatiemedewerker
die zorgt voor de verhuur. Bij Clavis
in Terneuzen is dat Corellie Obrie of Natasja
Rijk. De Zeeuws-Vlaamse corporatie noemt
hen woonconsulenten. Andere corporaties
gebruiken ook wel andere benamingen, zoals
verhuurmedewerkers of verhuurmakelaars.
Natasja Rijk houdt zich vooral bezig met het
verhuren van nieuwe woningen. “Momenteel
ben ik druk bezig met de afronding van ons
nieuwbouwproject Margarethaplein. Dat
wordt vóór de bouwvak opgeleverd. Maar
daar is heel veel aan voorafgegaan. Ik ben
er vanaf het begin bij betrokken. Ook bij het
ontwerp. Logisch, want als woonconsulent
moet je de huurders erbij vinden. Ik heb bijvoorbeeld
aangedragen dat er buitenruimte
moet zijn bij de appartementen. Dat was
in de oorspronkelijke opzet niet het geval.
Maar later zijn er balkons toegevoegd. Een
tweede toilet en minimaal twee slaapkamers
zijn ook bekende wensen. Tja, huurders heb-
ben in vergelijking met dertig jaar geleden
meer behoefte aan luxe en vierkante meters.
Daar houden wij uiteraard rekening mee.”
Om huurders te werven, zorgt de woonconsulent
voor advertenties en open dagen.
Ze beantwoordt vragen, voert gesprekken
met kandidaten en begeleidt de keuze van
tegeltjes, aanrechtbladen enzovoorts. “Soms
ben je een dik jaar met elkaar bezig, tot en
met het sluiten van het huurcontract en de
sleuteloverdracht”, zegt Natasja Rijk.
Haar collega Corellie Obrie verhuurt de vrijkomende
sociale huurwoningen van Clavis.
“Als een advertentieronde is afgesloten – bij
ons is dat één keer per veertien dagen –
draai ik de lijst met belangstellenden uit.
Ik zoek nummer één, kijk of deze binnen de
doelgroep past – bijvoorbeeld als we een
55-pluswoning willen verhuren – en kijk of
het inkomen klopt. Het inkomen mag niet
hoger zijn dan 34.000 euro per jaar. Is het
inkomen hoger, dan komt het woningaanbod
van duurdere huurwoningen in beeld.” Na
de uitnodiging en de bezichtiging volgt de
ondertekening van het huurcontract.
“Tussendoor heb ik ook veel contacten met
woningzoekenden”, zegt Corellie Obrie. “Ze
vragen bijvoorbeeld hoe lang het nog duurt
voordat er een woning is. De druk kan hoog
zijn, als er een echtscheiding is of zo. Normaal
gesproken heeft iedereen hier binnen
een halfjaar tot een jaar woonruimte.”
De woonconsulenten van Clavis houden
van hun werk. “Het is heel afwisselend en
je hebt heel veel contacten met allerlei
mensen”, zegt Corellie Obrie. Collega Natasja
Rijk: “Het gaat de hele dag door. Het is net
een winkel hier. Nee, onze koffiepauzes zijn
nooit lang...” ■
Clavis huisvest ook daklozen, mensen met
psychische problemen en mensen met een
verstandelijke beperking. Woonconsulent
Corellie Obrie: “In dat geval maken we
afspraken met bijvoorbeeld het Leger
des Heils of Tragel (een organisatie die
mensen met een beperking ondersteunt)
voor de begeleiding en het opbouwen van
een netwerk. Zo geef je een bewoner een
goede woonstart. Doe je dat niet, dan is
iemand misschien zo weer dakloos. En
dat is natuurlijk niet de insteek van een
sociale verhuurder.”
dE CoRpoRatiE
34e jaargang | nummer 2 | juli 2012 3

Zeeuwland
4
dorpshuis de Putmeet in Scharendijke dicht
Ook dit nadeel
kan zijn voordeel hebben
de Putmeet, het dorpshuis van Scharendijke, is sinds begin november 2011 dicht. de vloer is aangetast
door betonrot – kwaaitaal – en daardoor blijkt het niet meer veilig in het dorpshuis en de
gymzaal die eraan vastzit te zijn. de twee scholen en andere gebruikers van de gymzaal wijken nu uit
naar verschillende plaatsen op het eiland: dat kost tijd en geld. de mensen die samenkwamen in het
dorpshuis missen hun ontmoetingsplek. er moet een oplossing komen, maar welke en wie gaat dat
betalen? een gesprek met Herman Bomer, voorzitter van de dorpsraad Scharendijke, en Mike van der
linde, klantmanager van Zeeuwland.
Mike van der Linde en Herman Bomer
Op tafel liggen de drie informatiebladen
die zijn verschenen over
de sluiting van De Putmeet. Daarnaast een
aantal artikelen uit de regionale kranten
over de kwestie. Een luchtfoto van het dorp
maakt duidelijk wat zich waar bevindt.
In het eerste informatieblad (januari 2012)
staat dat er snel een oplossing moet komen
voor het sluiten van het dorpshuis. Bij het
zoeken naar die oplossing wil de corporatie
altijd graag de mening van de inwoners
en die van de andere belanghebbenden
meenemen. Daarom kondigt Zeeuwland een
enquête aan en een buitengewoon openbare
dorpsraadvergadering waarin wordt gepeild
wat de gebruikers van het dorpshuis en de
gymzaal willen voor de toekomst van De
Putmeet. Leerlingen van de school worden
ingezet bij het invullen van de vragenlijsten.
34e jaargang | nummer 2 | juli 2012
“De uitslag van de enquête was niet representatief”,
geeft Mike van der Linde aan.
“Er zijn maar dertig formulieren teruggekomen
en allemaal van ouders in de leeftijd
van 25 tot 45 jaar: juist niet de mensen
die normaalgesproken gebruik maken van
het dorpshuis.” Want, eerlijk is eerlijk, het
dorpshuis werd nu niet echt intensief gebruikt
en dan ook nog door een kleine groep
inwoners. Dat neemt niet weg dat er zeker
wel behoefte is en blijft aan een ontmoetingsplek.
nieuwe vloer
Tijdens de buitengewoon openbare dorpsraadvergadering
in februari ontstond er
een heftige discussie over de toekomst
van het dorpshuis. Vrijwel unaniem lieten
de aanwezigen weten dat ze liever nu een
nieuwe vloer hebben dan een onduidelijke
andere oplossing in de toekomst. Ondanks
de mening van de aanwezigen heeft Zeeuwland,
samen met andere betrokken partijen
in Hart van Leefbaarheid, besloten de rotte
vloer niet te vernieuwen. “Dat zou geen
goede langetermijnoplossing zijn”, vertelt
Mike. “De vloer is dan misschien wel weer
begaanbaar, maar de rest van het gebouw
voldoet niet meer op korte termijn. En dan
is het geld op: ook Zeeuwland kan maar één
keer een euro uitgeven.”
“Er viel eigenlijk niets te kiezen die avond
in februari: dat hebben we niet goed aangepakt.
We wilden te graag snel een oplossing
bieden, maar we hadden niet echt een alternatief
in handen. Logisch dat de dorpsbewoners
dan kiezen voor zekerheid, ook al is dat
niet de meest optimale oplossing.”
nadenken over alternatief
We werken aan een alternatief plan voor het
dorp, vertelt Herman Bomer. Bovenop de
luchtfoto van het dorp legt hij een tekening
van de mogelijke toekomstige situatie. “Kijk,
hier is de supermarkt. Deze ondernemer
wil graag verhuizen met zijn pand. En hier
zie je een braakliggend terrein, pal achter
de school; al jaren een doorn in het oog
van de dorpsbewoners. Dat zou een mooie
plek zijn voor een nieuwe gymzaal met een
ontmoetingsplek daaraan vast. Volgens
het bestemmingsplan kan het. Als dan de
supermarkt hier ook zijn nieuwe vestiging
bouwt, kunnen we samen gebruik maken
van de parkeerfaciliteiten.” Herman spreekt
steeds enthousiaster. “De Putmeet kunnen
we slopen. Op die plek zou een tweede
Scharrenstaete (appartementengebouw van
Zeeuwland) kunnen worden gebouwd. Op de
plaats van de supermarkt kunnen appartementen
komen in combinatie met een nieuw
ontmoetingscentrum.”
Herman ziet het helemaal voor zich. En ook

Mike ziet het wel zitten. “Ik wil de dorpsraad
een compliment geven voor de manier
waarop zij actief en professioneel bezig is
met het vinden van een duurzame oplossing.
Zeeuwland levert graag een bijdrage aan de
planvorming. Een toekomstbestendige oplossing
vinden, is voor de korte termijn een
moeilijke keuze, maar ik ben ervan overtuigd
dat het op de lange termijn een goede keuze
zal blijken te zijn”.
Ook vijf andere organisaties vanuit Hart
van Leefbaarheid denken er zo over. “Op de
tekening staan nu zes logo’s”, vertelt
Herman Bomer trots. “De gemeente was
eerst terughoudend, maar heeft uiteindelijk
toch het plan onder de arm meegenomen
voor verdere bestudering. Natuurlijk verwacht
ik commentaar bij de besprekingen,
Hoe werkt het?
De Zeeuwland Klussendienst staat klaar voor
alle huurders. Een klus aanmelden doet u
eenvoudig via onze gratis servicelijn 0800
020 2723. U geeft aan welke klus u heeft.
Samen met u maken we een afspraak wanneer
de medewerker van de Klussendienst bij
u langskomt.
wat kost het?
U kunt gebruik maken van een jaarabonnement.
Dan betaalt u e 3,50 per maand.
U krijgt hiervoor vier klusbonnen voor een
uur klussen. Wilt u geen abonnement, maar
wel een keer gebruik maken van de Klussendienst?
Dan kan dat natuurlijk ook! Voor
e 12,50 per uur, inclusief voorrijdkosten
komt onze medewerker bij u langs. Duurt
een klus langer dan een uur, dan betaalt u
vanaf het tweede uur e 10,-.
Onze medewerker zorgt voor klein materiaal,
maar mocht u grote zaken nodig hebben,
zoals handgreepjes of planken, dan zorgt u
daar zelf voor. Mevrouw Fontein uit Zierikzee
is blij met de Klussendienst. “Klusjesman
Lipo is altijd stipt op tijd, hij komt zijn afspraken
na en mijn tuin staat er weer mooi
bij. Het is echt hartstikke handig!”
Meer informatie
Heeft u de Zeeuwland Klussendienst nodig
maar er zit beweging in de ontwikkelingen
die nog wel de nodige tijd zullen vergen.
Een beweging die vanuit het dorp is gestart
en veel steun krijgt. Als dit lukt zal het
tijdelijke gemis van een dorpshuis met gymzaal
uiteindelijk een enorme winst voor het
dorp betekenen. n
Zeeuwland is eigenaar van de Putmeet. de woningbouwcorporatie heeft in 2007 alle
dorpshuizen van de gemeente gekocht. want Zeeuwland vindt het belangrijk dat
elk dorp een ontmoetingsplek heeft: dat is goed voor de leefbaarheid van een kern.
dus heeft Zeeuwland aan de gemeente beloofd dat er ook na 2017 in elke kern een
ontmoetingsruimte zal zijn op Schouwen-duiveland. In verband met de hoogte van de
investeringen die gemoeid zijn met de vernieuwing van de vloer van de Putmeet en het
beperkte gebruik van het huidige dorpshuis is besloten de Putmeet gesloten te houden.
de gemeente en de exploitant, Stichting dorps- en Gemeenschapshuizen Schouwenduiveland,
hebben hun begrip voor dit besluit getoond. Samen met de dorpsraad, de
gemeente en het welzijnshuis werkt Zeeuwland nu aan een toekomstbestendige oplossing
voor een ontmoetingsplek in Scharendijke. een gymnastiekvoorziening valt onder
de verantwoordelijkheid van de gemeente.
De Zeeuwland Klussendienst
klaart uw klus
Onze Klussendienst helpt u bij het ophangen van schilderijen, handgrepen van keukenkastjes te verwisselen,
kasten in elkaar te zetten, spullen te verplaatsen of bijvoorbeeld met uw tuinonderhoud. Ideaal
als u weinig tijd heeft of niet de mogelijkheden heeft om het zelf uit te voeren.
of wilt u meer informatie? Kijkt u dan op
onze website www.zeeuwland.nl of bel gratis
0800 020 2723. We staan klaar om uw klus
te klaren. Voor elkaar! n
Lipo Tigrani 34e jaargang | nummer 2 | juli 2012 5
Zeeuwland

dE huuRdER
6
Een eigen stekkie
voor arbeidsmigranten
34e jaargang | nummer 2 | juli 2012

Pawel Szczerbacz (staand) met twee van zijn
drie medebewoners. Rechts: Jan Zuijdwegt van
uitzendbureau Fix.
pawel szczerbacz is zeer blij met zijn huis in
’s-heerenhoek. “Erg mooi”, zegt hij in het Engels.
“de woning is gerenoveerd en er is nieuw behang.
heerlijk om in te wonen. de buren zijn aardig. Ze zeggen
altijd goedemorgen en hallo.” szczerbacz woont
samen met drie andere poolse arbeidsmigranten in
een huurwoning van R&B Wonen.
Arbeidsmigranten hebben
huisvesting nodig.
Werken ze een paar maanden
bij een boer, dan zorgt die boer
doorgaans voor een oplossing.
Maar er zijn ook arbeidsmigranten
die voor langere tijd naar
Nederland komen. Of permanent.
De laatste categorie kan zich
inschrijven als woningzoekende en
krijgt op de gebruikelijke manier
een huur woning toegewezen. Voor
mensen die een half jaar tot een
jaar in Nederland werken is het
lastiger om goede huisvesting te
vinden. Voor die categorie heeft
R&B Wonen een oplossing bedacht.
Samen met uitzendbureau Fix en
de gemeente Borsele. Het huis van
Pawel Szczerbacz en zijn huisgenoten
is een proef. “We kijken een jaar hoe
het gaat”, zegt Erik Dutour Geerling,
manager wonen van R&B Wonen.
“Gaat het goed, dan willen we in
iedere kern van de gemeente Borsele
gemiddeld drie woningen aanwijzen.
In elke woning kunnen vier arbeidsmigranten
wonen.” De corporatie
verhuurt de woning aan het uitzendbureau.
Het uitzendbureau verhuurt
door. Aan de verhuur zijn voorwaarden
verbonden. Erik Dutour Geerling:
“Bijvoorbeeld over de huurprijs die het
uitzendbureau mag rekenen en over het
aantal werknemers dat er mag wonen.
Andere voorwaarden hebben te maken
met de wijze van bewoning. Denk aan
het tuinonderhoud en de plaats waar
men mag parkeren. Dat laatste is ook
belangrijk, want de parkeerdruk in de
buurt neemt wel toe.” R&B Wonen selecteert
daarom woningen in rustige straten
met voldoende parkeerruimte. De buren
worden uiteraard geïnformeerd.
voorbeeldige huurders
Volgens de manager wonen zijn de buren
van Pawel Szczerbacz positief. “Ze zeggen
dat de tuin er netjes uitziet, dat de auto’s
niet voor hun deur staan, dat de ramen één
keer in de twee weken worden gewassen en
dat ze elkaar goedendag zeggen. Voorbeeldige
huurders, kortom.”
Voor de corporatie zijn arbeidsmigranten
een bijzondere doelgroep. “Wij vinden het
onze taak om deze doelgroep te huisvesten.
Daar komt nog bij dat het goed is voor de
leefbaarheid als deze mensen in een kern
wonen in plaats van ergens weggestopt
worden. Een kwalitatief goede woning in
een dorp waar mensen zich welkom voelen
en goed naar hun zin wonen, dat zijn de
ingrediënten voor succes.”
Jan Zuijdwegt van uitzendbureau Fix is het
daar helemaal mee eens. “Op deze manier
heb je meer een gezinssituatie”, zegt hij
over de huisvesting van arbeidsmigranten in
een dorp als ’s-Heerenhoek. “Dit is écht hun
woning, een eigen stekkie. Daarom ziet het
er netjes uit en bekommeren de bewoners
zich ook om hun omgeving.”
Fix biedt werk aan Poolse mensen. Vooral in
de glastuinbouw, de visserij en de bouwsector.
Szczerbacz werkt in een tomatenkas.
Zuijdwegt: “Wij zorgen voor werk, maar ook
voor huisvesting. We richten het huis in en
zorgen voor alles. Van de dokter tot de cvketel,
zeg ik altijd. Bij ons is niemand een
nummer. Ik ken alle werknemers en ik ga
ook regelmatig bij ze langs om een bakkie
koffie met ze te drinken.”
Vaak wonen ze in woningen van particulieren,
bijvoorbeeld woningen die te koop
staan of tweede woningen. Maar nu is
het aanbod dus uitgebreid met de eerste
huurwoning van R&B Wonen. Jan Zuijdwegt
is blij met deze extra mogelijkheid. Van
de proef in ’s-Heerenhoek heeft bij hoge
verwachtingen. “De werknemers wonen hier
graag. De buren vinden het leuk. Ze krijgen
ook wel eens een paar tomaten van hun
Poolse buren. R&B Wonen en de gemeente
Borsele zijn ook enthousiast. Dus die proef
gaat zeker lukken.”
Pawel Szczerbacz serveert koffie. Of hij op
de foto wil? Natuurlijk, samen met zijn huisgenoten.
Ze kunnen zich wel even losmaken
van het grote tv-scherm waarop ze het wel
en wee in Polen volgen. “Terug naar mijn
geboorteland? Nou, alleen voor vakanties
en om de familie te ontmoeten. Ik blijf hier
langere tijd, ik ga binnenkort Nederlands
leren. Het werk is goed en we wonen hier
prima. ’s-Heerenhoek is een hele leuke
plaats. En als er iets is, kunnen we altijd bij
Jan Zuijdwegt terecht voor hulp. ■
dE huuRdER
34e jaargang | nummer 2 | juli 2012 7

Zeeuwland
8
Huurders van Zeeuwland kunnen via ´uitwisselingsproject´ op vakantie
aangeboden: vakantie in huurhuis
wilt u op vakantie? wellicht kunnen wij u hierbij helpen! Samen met woningcorporatie woonmensen
uit apeldoorn gaat Zeeuwland, net als de twee voorgaande zomers, het zogenaamde vakantieproject
weer aan. de huurders van beide corporaties kunnen genieten van een welverdiende vakantie. de
vakanties zijn bedoeld voor huurders die het goed kunnen gebruiken, maar zelf niet de middelen
hebben om een week er op uit te gaan. Kandidaten die op vakantie gaan maken gebruik van gratis
accommodatie. de uitgaven ter plaatse zijn voor eigen rekening. Toch proberen de woningcorporaties
met diverse bedrijven in de recreatiebranche aantrekkelijke afspraken te maken.
Rien Drijgers, Mike van der Linde en Suzan Oxener zijn namens Zeeuwland de contactpersonen voor dit project. Klantmanager Rien
Drijgers is enthousiast. Hij vertelt: “Huurders van Zeeuwland kunnen in een huurwoning in Apeldoorn een week lang genieten
van een welverdiende vakantie. Dat is toch een unieke mogelijkheid! Het gaat om de vakantieperiode van 7 juli tot 19 augustus 2012.
Apeldoorn is een leuke stad en daarnaast ligt de Veluwe met prachtige natuur in de nabijheid!” Klantmanager Mike van der Linde: “Het is
een mooi initiatief! Ik roep dan ook graag iedereen, die geïnteresseerd
is, op om zichzelf hiervoor aan te melden, zodat we kunnen
bekijken hoeveel interesse er is en wie er in aanmerking komt. Kent
u iemand die een vakantie goed kan gebruiken en zich inzet voor de
buurt? Laat het ons weten!” Woonadviseur Suzan Oxener vindt het
ook een leuk initiatief. “Het is toch mooi om mensen een vakantie
aan te bieden?”, vertelt Suzan.
Mike van der Linde, Suzan Oxener en Rien Drijgers.
Scholieren Pontes
ontwerpen binnenplein
“Stel een plan op om de ‘binnentuinen’ in de wijk Poortambacht
aantrekkelijk te maken. denk hierbij aan aanzicht, functionaliteit,
verblijf en ontmoeting.” dat was de opdracht die drie Pontes leerlingen
voor het Technasiumvak ‘Onderzoeken en Ontwerpen (O&O)’
van Zeeuwland meekregen. aan de slag met een leuke opdracht!
De leerlingen, Martijn Ravia, Luc D’Olivo en Hidde Bolijn, zijn bij buurtbewoners
langs gegaan om te vragen wat zij van de binnentuinen vinden en wat ze er
anders aan willen. De uitkomsten van dit onderzoek zijn uitgewerkt en aan de hand hiervan
zijn ze gaan nadenken om de ‘binnentuinen’ op te knappen. Luc d’Olivo laat hun plan voor
de binnentuin in De Vlakestraat zien. “Wij hebben bedacht om een voetbalveld aan te leggen
en daarnaast een speeltuin. Er komt een hek, van bijvoorbeeld gaas, om het veld heen
zodat de bal niet overal naar toe kan. Hier zie je een bankje. Daar kunnen de ouders van de
kinderen uit de speeltuin gezellig met elkaar praten en ondertussen op de kinderen letten.
De garagedeuren krijgen een vrolijke kleur en ook plaatsen we lantaarnpalen. Die komen
trouwens niet te hoog, zodat de omwonenden geen licht in huis krijgen.” De leerlingen
hebben aan de details gedacht!
In juni hebben de leerlingen hun plannen gepresenteerd. Er wordt gekeken of (een deel van)
de plannen ook gerealiseerd kunnen worden. n
34e jaargang | nummer 2 | juli 2012
Kent u een huurder van Zeeuwland die een vakantie verdient of bent
u zelf huurder bij Zeeuwland en wilt u hier graag voor in aanmerking
komen? Dan kunt u contact opnemen met klantmanagers
Rien Drijgers (rien.drijgers@zeeuwland.nl) en Mike van der Linde
(mike.van.der.linde@zeeuwland.nl) of met woonadviseur Suzan
Oxener (suzan.oxener@zeeuwland.nl). Suzan, Mike en Rien staan
voor u klaar n
De binnentuin van de Vlakestraat
De binnentuin zoals de leerlingen dit hebben bedacht

Podium de weverij opent binnenkort zijn deuren
“Overtreffende trap van leefbaarheid”
Hans van der Zwet
Het rode pluche, het podium, de staande ovatie. Zo lopend over de bouw kun je je zeker wel een
voorstelling maken hoe het wordt. de nieuwe ingang, de zaal, de ruimte van de foyer, de toiletruimtes.
alles is al zichtbaar. er moet nog wel wat gebeuren aan de afwerking, maar nog heel even en dan
kunt u naar Podium de weverij in Zierikzee. de weverij wordt van een vervallen pand omgetoverd
tot een kleinschalig podium. een mooie culturele voorziening op Schouwen-duiveland. Hans van der
Zwet, projectmanager van Zeeuwland, vertelt u graag meer over dit nieuwbouwproject.
Toen Zeeuwland eind jaren negentig haar huidige
kantoorpand kocht, maakte het gebouw
ernaast, de voormalig katoenweverij, hier
onderdeel van uit. Het UVV heeft enige tijd in
het pand gezeten en nog een paar verenigingen
(onder andere de schaakclub). Daarna
was het noodzaak om het pand te renoveren
en er een nieuwe bestemming aan te geven.
Hans van der Zwet: “Er zijn verschillende
plannen voorbij gekomen. Uiteindelijk is het
huidige plan, een (film)theater, het geworden.
Allereerst was het de bedoeling om het pand
af te breken , maar er bleken unieke Emyspanten
in het gebouw te zitten en de enigste
nog in Nederland. Alhoewel De Weverij geen
monumentenpand is, is deze spantconstructie
zeker behoudenswaardig. Daarom wordt nu het
pand gerestaureerd en voor het theater een
deel nieuw aangebouwd.”
Oud en nieuw
“Podium De Weverij krijgt een nieuw leven
als film- en theaterzaal. In het bestaande
pand komt een foyer met horecavoorziening”,
vertelt Hans van der Zwet. “Voor of na een
voorstelling kunnen bezoekers hier gezellig
wat drinken en (na)praten. In dit deel zijn
naast de emy-spanten ook een aantal oude
elementen in het interieur bewaard gebleven,
zoals historische vensters. Aan de achterzijde
van het gebouw”, gaat Hans verder, “daar
staat nieuwbouw. Hier zijn de bouwvakkers
nu nog druk bezig aan de film- en theaterzaal.
Deze zaal biedt plaats aan zo’n honderd
bezoekers.”
Ondersteunt de leefbaarheid
Op de vraag waarom Zeeuwland een theater
bouwt, zegt Hans het volgende: “Dit theater is
de overtreffende trap van leefbaarheid. Het is
een nieuwe voorziening die er op Schouwen-
Duiveland nog niet is. Het podium heeft straks
een vliegwielfunctie voor cultuur in het gebied
rondom de grote kerk. Hier worden samen met
Centree tal van culturele activiteiten georganiseerd.
Dit zorgt voor meer plezier en ontspanning
en brengt mensen bij elkaar. Ook zorgen
meer levendigheid en activiteiten in de stad
voor een bruisend en aantrekkelijk Schouwen-
Duiveland. Een plek waar je plezierig woont
met elkaar.”
Het is dus een investering voor de leefbaarheid.
Zeeuwland bouwt Podium De Weverij,
maar doet dit in samenwerking met Stichting
Renesse. Samen hebben zij de handen ineengeslagen
en Stichting De Weverij opgericht. Zij
zijn beiden opdrachtgever voor dit plan. Door
een subsidie van ‘Europees landbouwfonds
voor plattelandsontwikkeling: Europa investeert
in zijn platteland’ is het mogelijk om De
Weverij te verbouwen.
de deuren staan open
De bouw van Podium De Weverij is klaar voor
de start van het nieuwe theaterseizoen 2012-
2013. De deuren staan vanaf dan voor u open.
“In augustus vindt de officiële opening plaats.
Waarschijnlijk komt er een aantal openingsactiviteiten”,
vertelt Hans van der Zwet enthousiast.
“Houdt u de diverse media in de gaten!
Voor film en theater kunt u straks terecht in
Podium De Weverij, want fiZi zal hier films
vertonen. Zij zullen verhuizen van hun huidige
locatie naar de nieuwbouw.”
Hoe het voor Hans van der Zwet was om een
theater te bouwen? “Het is anders dan anders.
De betrokkenheid van de diverse partijen vind
ik erg leuk en daar krijg je echt energie van.
Je hebt te maken met andere disciplines dan
bij het bouwen van een huis. Hier moet je
rekening houden met het geluid, de akoestiek
en het klimaat. Het is een uitdaging. Ik vind
het echt een fantastisch project!” n
Zeeuwland
34e jaargang | nummer 2 | juli 2012 9

paRtiCipatiE
10
huurders aan het woord
Je eigen woning ontwerpen. als het al gebeurt zijn het particuliere woningbezitters die zich daarmee
bezighouden. voor huurders is dat niet weggelegd, toch? in goes-West weten ze wel beter.
hier praten huurders vanaf het begin van het ontwerpproces mee over hoe hun nieuwe woning
eruit komt te zien.
In Goes-West zijn de gemeente,
woningcorporatie RWS en ontwikkelaar
Marsaki bezig de wijk een heel ander
aanzien te geven. Er komt meer groen en
veel krappe en vochtige woningen moeten
het veld ruimen. Daarvoor in de plaats bouwen
RWS en Marsaki nieuwe woningen. De
metamorfose van Goes-West duurt tot 2030.
Een onderdeel van deze megaoperatie is
een bouwproject aan de J.P. Coenstraat en
Abel Tasmanstraat. Het bestaat uit eengezinswoningen
en seniorenwoningen. Acht
toekomstige huurders – nu ook huurder in
Goes-West – hebben onder leiding van de
architect meegedacht over het ontwerp.
“We zeiden: hier heb je een A4 met daarop
alleen de buitenmuren. Ga je gang en maak
34e jaargang | nummer 2 | juli 2012
je droomplattegrond”, vertelt Walter Koens,
manager vastgoed van Marsaki. “Er zijn een
paar ontwerpsessies geweest en er kwam
echt veel los. Na het dromen zijn we weer
op aarde geland, want uiteraard zijn er wel
enkele voorwaarden. Ten eerste: dat het
moet passen in de portemonnee. En ten
tweede: dat de woning opnieuw verhuurbaar
moet zijn.” De huurders tekenden bijvoorbeeld
een spiltrap, of een grote open ruimte
zonder tussenmuren. Een andere wens was
een klompenhokje. Na de zomer gaat de
bouw van start.
“Het sociale aspect is ook uniek”, zegt
Koens. “De huurders wonen nog verspreid in
de wijk en kenden elkaar niet. Maar nu wel.
Waar zie je dat nou, dat je je buren kent
voordat de huizen er staan. De bouw moet
nog beginnen, maar de sociale cohesie is er
al. Je moet deze vorm van participatie verplicht
stellen, zou ik bijna zeggen. Want er
ontstaat betrokkenheid vanuit de huurders.
Het is hún huis en ze gaan er dus ook goed
voor zorgen.” Bouwmanager Wilbert Kusse
vult aan: “Tijdens de uitvoering houden we
iedereen betrokken, bijvoorbeeld bij de start
van de sloop, de eerste steen, het bereiken
van het hoogste punt, enzovoorts.”
Rilland
In Rilland staat geen nieuwbouw op stapel,
maar de renovatie van 29 eengezinswoningen.
R&B Wonen neemt onder andere
de badkamer, de keuken, het toilet en de
kozijnen onder handen. De corporatie koos
ervoor om dat in nauw overleg met de huurders
te doen. Vraaggericht dus.
Onder het motto ‘Maak je eigen huis!’ zijn er
tal van keuzemogelijkheden en extra opties.
Van tegels tot een tweede toilet en van
dakramen tot een erker. Zelfs de kleur en de
indeling van de gevels kunnen de bewoners
zelf bepalen. Bij elke keus heeft R&B Wonen
in een overzichtelijke gids aangegeven wat
de consequenties zijn voor de huur.
Piet Wiskerke woont al bijna veertig jaar
met veel plezier in één van de woningen.
Het is hard nodig dat er wat gaat gebeuren,
vindt hij. “De kozijnen laten vocht en
kou door.” Verder is er weinig mis in zijn
woning, want hij heeft er zelf van alles
aan gedaan. Een keuken geplaatst, bijvoorbeeld.
“Hartstikke mooi idee, dat je zelf
kunt kiezen. Anders krijg je toch een soort
eenheidsworst. Iedereen was laaiend enthousiast.
En de woningen zien er dadelijk
weer keurig uit. Toch heb ik ook wel een
kanttekening: de prijzen voor de verschillende
opties zijn aan de hoge kant. Als ik
zelf een klompenhok laat plaatsen, ben ik
goedkoper uit. Maar dan weet ik niet welk
bedrag ik ervoor terugkrijg in geval van
verhuizing.” ■
In Goes-West: Walter Koens (links) en Wilbert Kusse
(rechts) van Marsaki.

Meer ‘ons kent ons’ in de wijk
de tijd dat woningcorporaties zich alleen met het verhuren van woningen bezighielden is echt
voorbij. anno 2012 is er ook veel aandacht voor de woonomgeving; de leefbaarheid in wijken en
buurten. twee voorbeelden: Malta in Zierikzee en Lievenspolder/triniteit in terneuzen
Thuis-in-Malta-dag.
Bewoners van Malta vonden dat er
niet veel aandacht was voor hun
wijk. De gemeente en woningcorporatie
Zeeuwland pakten dat signaal op. Zeeuwland
realiseerde er diverse nieuwbouw. De gemeente
renoveerde de straten en veranderde
het rommelige Calandplein in een aantrekkelijke
centrale ontmoetingsplek.
Daar, in het vroegere kantoor van de
corporatie, is nu het ondernemersatelier
gevestigd. De twaalf ruimtes in het pand
zijn allemaal verhuurd. Deels aan startende
ondernemers, deels aan zorgverlenende
organisaties. Ook het Vluchtelingenwerk en
Zeeuwse Wereldvrouwen, die vrouwen van
allerlei culturen samenbrengt, zitten in het
ondernemersatelier. “Het werkt”, zegt Abco
in ’t Anker, klantmanager van Zeeuwland.
“In het hart van de wijk is een punt ontstaan
waar wat gebeurt. Er is levendigheid
ontstaan, er zijn activiteiten.”
Een goed voorbeeld daarvan is de jaarlijkse
Thuis-in-Malta-dag. Op 16 juni was de derde
editie van deze dag, die is bedoeld om
bewoners met elkaar in contact te brengen.
Dat gebeurt onder andere door met elkaar
de wijk schoon te maken, eenzame mensen
op te zoeken, een snuffelmarkt, optredens,
activiteiten voor de jeugd en een buurtbarbecue.
Zeeuwland is, als verhuurder van
een groot aantal woningen in Malta, nauw
betrokken. “Voor ons zijn er ook nuttige
contacten uit voortgekomen. Met bewoners
en organisaties. Zeeuwland voelt zich
verantwoordelijk voor de wijk en stimuleert
dat de bewoners er op een prettige manier
kunnen leven”, zegt Abco in ’t Anker.
Brede school
In Terneuzen is woningcorporatie Clavis
weer op een andere manier actief in de wijk:
via brede school De Kameleon in Lievenspolder/Triniteit.
De Kameleon ging in 2009 van
start als hét ontmoetingspunt van de wijk.
In het pand van Clavis is een basisschool
gevestigd, maar ook een peuterspeelzaal,
kinderopvang, het buurthuis, een ontmoetingsplek
voor jongeren en de GGD. Van de
gymzaal maken behalve de schoolkinderen
ook verenigingen gebruik.
Het schoolhoofd, Ronald Audenaerd, is
tevens coördinator van De Kameleon. “Er is
nauwe samenwerking ontstaan”, zegt hij.
“We bieden een leerlijn voor kinderen van
0 tot 12 jaar. En we bieden kansen voor
wijkbewoners: activiteiten, themabijeenkomsten,
Nederlandse les, maar ook ontspanning.
Het doel is een leefbare wijk met
perspectief voor de bewoners. De gemeente
en Clavis zien hier ook het belang van in en
dragen eraan bij. Dat is uniek.”
De Kameleon is er nu ruim drie jaar. Werkt
het? Audenaerd ziet gunstige ontwikkelingen.
Een heel goed teken is dat de
basisschool sinds 2009 met bijna vijftig
leerlingen is gegroeid naar 120. “Je ziet
ook steeds meer mensen naar De Kameleon
komen. De laatste kerstviering, een gezamenlijke
activiteit van alle participanten,
trok zo’n driehonderd mensen. Kinderen én
volwassenen. De betrokkenheid groeit. Wie
we nog een beetje missen in De Kameleon
zijn de senioren. Het kan altijd beter, maar
je ziet het van de grond komen. Dat is goed
voor de wijk. Het schijnt dat het vandalisme
is teruggelopen. Ik zie ook dat mensen
elkaar beter weten te vinden en meer begrip
voor elkaar hebben. Mede door De Kameleon,
waar iedereen zich welkom voelt, is het meer
‘ons kent ons’ geworden in de wijk.” Dat
past binnen de slogan die Clavis hanteert:
‘Waar de wijk centraal staat, leeft het wij(k)
gevoel op.’ ■
Brede school De Kameleon.
LEEFBaaRhEid
34e jaargang | nummer 2 | juli 2012 11

in huis
12
Ventileren is gezond
in één op de tien woningen zit schimmel. Bijna de helft van de woningen bevat tabaksrook. in veel
huizen circuleert meer fijnstof dan buiten. dat alles is slecht voor de gezondheid. de oplossing is
simpel: goed ventileren.
Een slecht geventileerd huis kan de
bewoners geïrriteerde ogen, hoofdpijn
of vermoeidheid bezorgen. Allergie is
ook een bekende klacht, evenals astma en
aandoeningen aan de luchtwegen. In woningen
met oude gaskachels en open geisers
zonder afvoer bestaat zelfs het gevaar van
koolmonoxidevergiftiging.
Goed ventileren verbetert het binnenklimaat
aanzienlijk. Vocht, afvalstoffen, kookluchtjes,
rook, chemische stoffen, huisstofmijt,
schimmels en fijnstof verdwijnen door de
constante aanvoer van frisse lucht. Het is
dan ook het beste om 24 uur per dag te
ventileren. Dat kan door ventilatieroosters
en klepraampjes dag en nacht open te zetten.
De energierekening is hierdoor iets hoger,
maar van verspilling is absoluut geen
sprake. Een goede gezondheid is immers
heel wat waard.
Tegenwoordig zijn de meeste woningen
goed geïsoleerd en kierdicht. Toen dat
nog niet zo was, ging het ventileren min
of meer vanzelf: via de kieren. Maar in
moderne woningen is actieve ventilatie
pure noodzaak. Luchtverversing is nodig
voor de aanvoer van zuurstof en voor de
afvoer van lucht. Die bevat namelijk vocht
en tal van schadelijke stoffen.
34e jaargang | nummer 2 | juli 2012
tips voor een gezond
binnenklimaat
• Zorg altijd voor frisse lucht in huis door
raampjes of roosters open te zetten.
• Ventileer extra tijdens het koken, douchen
en klussen in huis.
• Zet een deur of raam open als er veel
mensen in huis zijn, bijvoorbeeld tijdens
een feestje.
• Rook niet in huis. Het is niet alleen
schadelijk, maar versterkt ook de gevolgen
van andere schadelijke stoffen in
huis.
• Zorg voor goed onderhoud van het (mechanische)
ventilatiesysteem.
• Droog de was buiten, kook met de deksels
op de pannen en droog vloeren na
het dweilen. Dat vermindert de hoeveelheid
vocht in huis.
• Schilder met oplosmiddelvrije verf.
• Zorg ervoor dat een geiser een afvoer
naar buiten heeft. Dat voorkomt het
circuleren van fijnstof en verbrandingsgassen
in huis.
• Laat de schoorsteen regelmatig vegen.
• Zet ramen en deuren tegen elkaar open
om snel extra vieze lucht af te voeren.
Dat heet luchten. Wie niet ver van een
drukke verkeersweg woont, doet er goed
aan dit zo veel mogelijk buiten de spitsuren
te doen. ■

notarisappels en jutteperen
op de veiling
tot in de jaren negentig was Kapelle een belangrijk middelpunt
van de Zeeuwse fruitteelt. sindsdien is er veel veranderd. alleen
grote fruitteeltbedrijven kunnen nog rendabel appels en peren
telen. de teelt van kleinfruit, zoals aardbeien, frambozen en bessen,
is nagenoeg verdwenen. net als de in 1917 geopende Kapelse
veiling. Maar het Fruitteeltmuseum houdt de herinnering levend.
Een gigantische appel en een even
grote peer markeren de ingang
van het museum. Wie binnenstapt krijgt
meteen een fris en fruitig gevoel door de
kleuren waarin alles is geverfd: appelgroen
en geel. ‘Eet Zeeuwsch Fruit. Frisch en
Gezond’, adviseert een ingelijste poster
boven een wand vol kistjes met namen van
fruittelers. De ontvangstruimte heet hier
het fruitarium. In de langste gang hangt
een ladder van elf meter. Die werd gebruikt
om fruit te plukken uit de hoogstambomen
van weleer. Het Fruitteeltmuseum kan nog
zo’n hoogstamboom laten zien, in de schitterende
tuin. In de productieboomgaarden
staan ze allang niet meer. Daar zie je alleen
nog laagstambomen. De appels en peren
van deze bomen zijn veel gemakkelijker
en sneller te oogsten. Bovendien dragen
de meeste laagstambomen na twee jaar al
vrucht. Minstens drie jaar sneller dan een
hoogstamboom.
In het museum, gevestigd in de voormalige
lagere tuinbouwschool, komen alle aspecten
van de fruitteelt aan bod. Overzichtelijk
en aantrekkelijk voor een breed publiek.
De bezoeker duikt ver de geschiedenis in,
tot de Romeinse tijd en de middeleeuwen,
toen monniken fruit gingen telen. Er zijn
allerhande werktuigen, plukmanden en
sorteermachines te zien, naast manieren
van enten en foto’s van plukkende families.
Alles maakt duidelijk dat de fruitteelt in
pakweg de laatste vijftig jaar een enorme
ontwikkeling heeft doorgemaakt. Dat geldt
ook voor de gewasbescherming: van de op
de rug gedragen nevelspuit uit vervlogen
tijden tot de modernste apparatuur.
Een topstuk in het museum is de veilingklok,
afkomstig uit de Kapelse veiling.
Vanaf de oude bankjes (met asbak en drukknop)
kunnen maximaal twintig bezoekers
de klok laten stoppen en fruit kopen. Dat
kunnen ook appels en peren zijn van oude
rassen, zoals de juttepeer, de sterappel, de
notarisappel en de zwijnenkeutelpeer. “Een
van onze doelstellingen is om de oude fruitrassen
te behouden”, zegt locatie manager
Nelleke Volker. “Bovendien is er veel vraag
naar. Veilen doen we iedere eerste zaterdag
van de maand en op aanvraag. Heel
leuk, en spannend voor de kinderen. Er is
trouwens veel meer te doen voor de jeugd,
zoals diverse speurtochten. Voor volwassenen
hebben we ook veel activiteiten, zoals
cursussen, workshops en proeverijen. Een
jaarlijkse topper is de Fruitteeltroute, een
fietstocht van zo’n 35 kilometer langs verschillende
fruittelers en ons museum. Bij de
telers zie je hoe het er nu aan toe gaat, bij
ons het verleden.” De tocht is op zaterdag
11 augustus. ■
Het Fruitteeltmuseum is in 1996 geopend. Een
groepje mensen nam het initiatief om alles over
de fruitteelt te verzamelen, te behouden en te
tonen. Dit in een tijd dat het telen van fruit
op zijn retour was, het agrarisch onderwijs in
Kapelle stopte en de veiling dicht ging.
In het museum zijn een kleine vijftig vrijwilligers actief. Zij fungeren als gastheer of
–vrouw, gids of werken in de tuin en de kwekerij. De tuin bevat circa negentig soorten
peren en tachtig soorten appels, naast andere fruitsoorten. Het museum krijgt tijdelijk
een stuk grond van de gemeente in beheer voor de aanplant van oude fruitrassen. Dus
de collectie groeit.
Zie voor meer informatie en openingstijden: www.fruitteeltmuseum.nl.
MusEa in ZEELand
34e jaargang | nummer 2 | juli 2012 13

CuLtuuR
14
Festivals luisteren
de zomer op
Zomer: bij uitstek het seizoen voor festivals. ook Zeeland heeft
de komende maanden een breed en gevarieerd aanbod van evenementen
en andere happenings. Concert at sEa, op 29 en 30 juni
aan de Brouwersdam, zal met onder meer Bløf, golden Earring,
ilse de Lange en de dijk ongetwijfeld veel publiek trekken. tenminste,
als het weer goed is. Maar dat geldt natuurlijk voor alle
zomerfestivals.
De stad als podium. Dat is het motto
van het festival Onderstroom,
dat van 5 tot en met 8 juli plaatsvindt in
Vlissingen. Op het programma staat een mix
van theater, muziek en beeldende kunst,
naast de internationale straattheaterdag op
7 juli. Dit alles in een zomerse strandsfeer.
Twee weken later staat het oude centrum
van Middelburg in het teken van de dans.
City of Dance, zoals het feest heet, is de
34e jaargang | nummer 2 | juli 2012
opvolger van de Danceparade Middelburg.
nazomerfestival
Het Zeeland Nazomerfestival is al jaren een
attractie van jewelste. Ook dit jaar hebben
de organisatoren een mooi en afwisselend
dans-, toneel- en muziekprogramma samengesteld.
Veelal op verrassende locaties,
zoals de opening van dansgezelschap Conny
Janssen Danst, die op 21 augustus plaats-
vindt in de Machinefabriek op het Vlissingse
Scheldekwartier. Of de opvoering van de mythe
van Medea bij de Veerse Vesten, aan de
oever van het Veerse Meer. Het gaat om een
nieuwe bewerking van de klassieke tragedie.
Een onderdeel van het Nazomerfestival is
te zien in kantines van voetbalclubs, overal
in de provincie. Het is een theaterstuk over
Zeeuwse voetbalinternationals. Het stuk
is gebaseerd op het boek ‘Negen Zeeuwen
van Oranje’, waarin portretten staan van de
negen internationals die Zeeland tot nu toe
heeft voortgebracht.
In het Toekomstig Industrieel Museum te
Sas van Gent brengt het orkest Flat Earth
Society het zinken van de Titanic, dit jaar
precies een eeuw geleden, muzikaal tot
leven. De voorstelling heet de Boot & de
Berg. In de productie King Sweet King of
De Zoete Inval staat het leven van de
snoep fabrikant Van Melle uit Breskens
centraal. Het Nazomerfestival, dat nog veel
meer te bieden heeft, duurt tot en met
1 september. Andere festivals die de zomer
in Zeeland opluisteren zijn te vinden op
www.zeelandfestivals.nl. ■

haven van
weleer
oplossing:
1 2 3 4 5 6 7 8
9 10 11 12 13
14 15 16 17 18 19
20 21 22 23
24 25 26
27 28 29
30 31
32 33 34 35
36 37 38 39 40 41
42 43 44 45 46
47 48 49 50 51
52 53 54
55 56 56
31 6 55 3 13 36 56 29 41 44 27 11 53 26 30 28
Oplossing puzzel uit het vorig nummer: nehalennia tempel
de winnaars:
N.W. Lamper-Minnaard Moerplein 35 4401 HZ YERSEKE
H. Koert Torenvalkstee 8 4451 CM HEINKENSZAND
C. van Vlijmen Westerzicht 280 4385 AW VLISSINGEN
A.W.C. Nieuwenhuize Westerzicht 246 4385 AV VLISSINGEN
M. van deVelde Jacob van Lennepstraat 41 4532 EV TERNEUZEN
A. Kattouw Eduard Grieghof 33 4536 EP TERNEUZEN
N.J. van de Moere Watersnipstraat 68 4302 VD ZIERIKZEE
H.P. Bouwman Oosterscheldestraat 22 4302 WJ ZIERIKZEE
C. Visch-van Westen Paul van Zeelandlaan 39 4463 BH GOES
J. Jobse Violenstraat 69 4461 NS GOES
nehalennia tempel
Gewapend met de camera trok de redactie
eropuit. Hoe is het gesteld met uw kennis
van bijzondere plaatsen in Zeeland? Achter
het kruiswoordraadsel zit zo’n kenmerkende
plaats verborgen. Dit keer een monumentale
handelshaven zonder handel. Het is geen
ramp als u de details niet meteen herkent.
Los gewoon de puzzel op, vul de juiste letters
in en klaar is Kees.
E-mail uw oplossing vóór 15 augustus 2012
naar puzzel.zeelandwoonkrant@rwsgoes.nl.
Of schrijf de oplossing op een briefkaart
en stuur deze aan: Puzzelredactie Zeeland
Woonkrant, Postbus 158, 4460 AD Goes.
Vermeld duidelijk uw naam en adres. Onder
de goede inzenders verloten we tien boeken
‘Zeeland, van Nehalennia tot Westerscheldetunnel.
2000 jaar geschiedenis in strip’.
Oplossing en prijswinnaars worden in het
volgende nummer van Zeeland Woonkrant
bekend gemaakt.
horizontaal
1 waadvogel
5 roofvogel
10 terrein
12 deel van een huis
14 rondhout
16 trekvogel
19 muzieknoot
20 ledemaat
22 damp
23 amfibie
24 gewoonterecht
26 iedere
27 knaagdier
29 regenscherm
30 genotsmiddel
31 automerk
33 dier
34 rondedans
36 loopvogel
40 honderd jaar
42 hert
43 voegwoord
46 meisjesnaam
47 water in Friesland
48 veldhoen
50 Frans lidwoord
52 vrouwtjesschaap
53 tam
56 roofvogel
57 zangvogel
verticaal
2 Frans lidwoord
3 voormalig eiland
4 vliegende schotels
6 levenslucht
7 beroep
8 persoonlijk
voornaamwoord
9 zwarte vogel
11 kiosk
13 soort eend
15 jongensnaam
17 gravure
18 zintuig
19 dwaas
21 kropooievaar
23 regenvogel
25 verbod
26 laan
28 deel van een boom
29 duw
32 zangvogel
35 watervogel
37 bijwoord
38 slang
39 zangstem
41 nachtvogel
43 voormalige zeearm
44 woonboot
45 half
48 rund
49 stuk hout
52 ondernemingsraad (afk.)
54 kunstmatige inseminatie
(afk.)
Bij de haven van Colijnsplaat staat een opmerkelijk gebouw. Het is een reconstructie van een
Romeinse tempel, die is gewijd aan de godin Nehalennia. Beelden, altaren, dakpannen en andere
brokstukken van de tempel zijn vanaf 1970 opgevist en opgedoken in de Oosterschelde. De tempel
dateert van de eerste eeuwen na Christus. Aan de noordwestelijke grens van het Romeinse Rijk
lag toen de havenstad Ganuenta, niet ver van de plaats waar nu Colijnsplaat te vinden is. Aan de
mensen die de stad aandeden gaf Nehalennia bescherming, zo is de veronderstelling. Een aantal
particulieren realiseerde de kopie van het antieke heiligdom in 2005.
puZZEL
34e jaargang | nummer 2 | juli 2012 15

16
Zeeuwland
voor elkaar
34e jaargang | nummer 2 | juli 2012
Zeeuwland
Postbus 82, 4300 AB Zierikzee
Telefoon 0111 418080
Telefax 0111 418081
E-mail info@zeeuwland.nl
Site www.zeeuwland.nl
Openingstijden
kantoor Kerkhof 1, te Zierikzee
maandag t/m vrijdag 8.30 - 17.00
Reparaties/
Zeeuwland Klussendienst
(ook na kantooruren)
www.zeeuwland.nl
0800 020 27 23 (gratis)
Oplage: 26.500
n Zeeuwland
n Overige
corporaties
Bewonersinformatieblad van:
Clavis, Terneuzen
Zeeuwland, Zierikzee
RWS partner in wonen, Goes
R&B Wonen, Heinkenszand
SMB / SBOM, Goes
Woonburg, Koudekerke
Productie: Muurlink Creatieve Communicatie
druk: LNO drukkerij, Zierikzee
Gehele of gedeeltelijke overname van artikelen is alleen met
bronvermelding toegestaan. Foto’s, cartoons, illustraties en
puzzel zijn exclusief voor Zeeland Woonkrant. Overname daarvan
is slechts toegestaan na schriftelijke goedkeuring van de redactie.
De uitgever aanvaardt geen aansprakelijkheid voor persoonlijke of
materiële schade, veroorzaakt door onjuistheden in de teksten.