De massa is niet de maat van de mens - Paul De Ridder
De massa is niet de maat van de mens - Paul De Ridder
De massa is niet de maat van de mens - Paul De Ridder
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Herkenbald wordt traditioneel beschouwd als het toonbeeld <strong>van</strong> <strong>de</strong> onkreukbare rechter die -<br />
zon<strong>de</strong>r aanzien <strong>de</strong>s persoons - recht laat we<strong>de</strong>rvaren. Dit "Gerechtigheidstafereel" moest <strong>de</strong><br />
Brusselse wethou<strong>de</strong>rs ertoe aanzetten steeds eerlijke vonn<strong>is</strong>sen te vellen en geen<br />
voorkeursbehan<strong>de</strong>ling te geven aan verwanten of vrien<strong>de</strong>n.<br />
Toch rijst <strong>de</strong> vraag of Herkenbald enkel voor rechters een toonbeeld vormt. Heeft <strong>de</strong>ze<br />
mid<strong>de</strong>leeuwse sage geen ruimere draagwijdte ? Kunnen ook national<strong>is</strong>ten er <strong>niet</strong>s uit leren ?<br />
Wezenlijk voor het national<strong>is</strong>me <strong>is</strong> <strong>de</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijkheid en <strong>de</strong> inzet voor een volk , d.w.z.<br />
een concrete gemeenschap die door taalkundige en/of culturele factoren herkenbaar <strong>is</strong> .<br />
Verantwoor<strong>de</strong>lijkheid en inzet, <strong>de</strong> fundamentele kenmerken <strong>van</strong> het national<strong>is</strong>me, vormen<br />
ongetwijfeld positieve houdingen. Zij hou<strong>de</strong>n echter evenzeer r<strong>is</strong>ico's en gevaren in. Net zoals<br />
alle an<strong>de</strong>re e<strong>de</strong>le drijfveren die <strong>mens</strong>en bezielen, kan ook national<strong>is</strong>me zeer gemakkelijk<br />
ontsporen en lei<strong>de</strong>n tot ergerlijke wanda<strong>de</strong>n en m<strong>is</strong>bruiken.<br />
Dit gebeurt wanneer het volk <strong>de</strong>rmate verabsoluteerd wordt dat ook immorele mid<strong>de</strong>len wor<strong>de</strong>n<br />
ingeschakeld om het zogezeg<strong>de</strong> welzijn <strong>van</strong> het eigen volk te behartigen: " Right or wrong, my<br />
country !". Het goedpraten <strong>van</strong> wanda<strong>de</strong>n door het eigen volk gepleegd , vormt <strong>de</strong> negatie zelf<br />
<strong>van</strong> het national<strong>is</strong>me. Het getuigt immers <strong>van</strong> een totale onverantwoor<strong>de</strong>lijkheid ten aanzien <strong>van</strong><br />
een concrete gemeenschap. Precies omdat zij zich verantwoor<strong>de</strong>lijk voelen voor hun volk,<br />
moeten uitgerekend national<strong>is</strong>ten <strong>de</strong> eersten zijn om <strong>de</strong> wanda<strong>de</strong>n <strong>van</strong> eigen <strong>mens</strong>en te<br />
veroor<strong>de</strong>len. Net als Herkenbald <strong>is</strong> het hun plicht - <strong>de</strong>snoods onverbid<strong>de</strong>lijk- op te tre<strong>de</strong>n tegen<br />
diegenen die hen dierbaar zijn.<br />
National<strong>is</strong>ten mogen zich dan ook <strong>niet</strong> koesteren in zelfvoldaanheid over <strong>de</strong> grootse da<strong>de</strong>n <strong>van</strong><br />
het eigen volk vaak in een ver en myth<strong>is</strong>ch verle<strong>de</strong>n. Zij moeten integen<strong>de</strong>el volop in <strong>de</strong><br />
he<strong>de</strong>ndaagse realiteit staan en er voortdurend naar streven <strong>de</strong> eigen onvolkomenhe<strong>de</strong>n te<br />
verbeteren om zo te werken aan een meer <strong>mens</strong>waardige wereld.<br />
Voor opvattingen als zou het eigen volk "beter", "superieur" of "uitverkoren" zijn en daardoor<br />
geroepen om an<strong>de</strong>ren te overheersen, kan in het national<strong>is</strong>me geen plaats zijn.