Een Beunis is een Beunis is een Cursto: over ... - De Boekenwereld

de boekenwereld 21 [2004 - 2005]
16
Hugues C. Pernath, Mijn gegeven woord, lrp 168, De
Bezige Bij, Amsterdam 1966. Omslag Karel Beunis, typografie
Peter Renard. Een topontwerp omdat Cursto hier
een aantal mogelijkheden op een evenwichtige manier
naast elkaar geplaatst heeft: er is een abstracte ondergrond,
daarop worden delen van figuren geplaatst en de
kleuren zijn evenwichtig over de pagina verdeeld. Ook
hier zijn auteur en titel moeilijk leesbaar
Jaap Jungcurt heeft steeds – en dat tot op de dag van vandaag – gewerkt, maar heeft zichzelf
nooit kunnen verkopen. Zijn laatste werk is geëvolueerd naar een Robert Crumb-achtige
tekenstijl waarin nochtans de vormen, lijnen en motieven uit de tijd van de boekomslagen
herkenbaar gebleven zijn. Hij heeft nooit een eigen expositie gehad – het was op
druksel dat er voor het eerst vrij werk van Jaap Jungcurt getoond werd. Dit hangt samen
met zijn kunstopvattingen. Voor Jungcurt is de kunstenaar niet het zelfbewuste individu
dat een autarkische bron is en wiens producten (zijn kunstwerken) dan ook een bijna heilige
waarde krijgen. Het kunstenaarschap ligt hem veeleer in het leven zelf, in de mentaliteit
waarmee men in het leven staat. Een kunstenaar is per definitie gevoelig, een seismograaf
van zijn tijd. Het zijn is hier belangrijker dan wat er geproduceerd wordt. Niet de
relicten zijn belangrijk, maar wel de gevoeligheid.
Men kan niet zeggen dat het werk van Jungcurt door X of Y beïnvloed geweest is. Er zijn
natuurlijk parallellen met anderen te vinden maar toch moet dit oeuvre gezien worden als
een zich autonoom ontwikkelend kunstenaarschap. Een artiestenleven dat niet zozeer
gericht is op het zich verkopen, maar op het exploreren van de vormen. Jungcurt staat in de
dadaïstische traditie van een Hans Arp en een Kurt Schwitters, een Joan Miró en een Paul
Klee. Niet alleen in zijn collages, in zijn knip- en plakwerk, maar ook in zijn meer figuratieve
werk van vooral de ‘Literaire paspoort’-reeks: ook deze vormen verwijzen soms naar de
buitenwereld (zijn het monsters, dromen, andersoortige wezens?) maar zijn in de eerste
plaats vrije vormen die aan het onbewuste ontspruiten. De kunstenaar is in de visie van
Jaap Jungcurt een medium dat vol verbazing ziet hoe het papier gevuld wordt, zonder dat
hij daarvoor zelf een rationele verklaring heeft. De kunstenaar is de zwijger die toelaat.
rob jansen en johan velter