Een Beunis is een Beunis is een Cursto: over ... - De Boekenwereld

de boekenwereld 21 [2004 - 2005]
14
kunstenaarsleven. Toch waren beiden verschillende persoonlijkheden: Jungcurt was gesloten-introvert,
Beunis extravert-sociaal. Jungcurt leefde echter van de contraprestatie, later
de bkr, en kon daardoor niet onder zijn eigen naam werken: om dit probleem te omzeilen
gebruikte hij een pseudoniem. Elk had zijn eigen taak en toch was er sprake van een hechte
samenwerking. Jungcurt leverde het beeldmateriaal, de tekeningen. Samen beslisten ze
wat bruikbaar was en het was Karel Beunis die ervoor zorgde dat het boekomslagen werden.
Hij zorgde voor de belettering, de technische afwerking bij de drukkerij en het totale
ontwerp. Jungcurt was de vrije, Beunis de gebonden kunstenaar.
Nathalie Sarraute, De gouden vruchten, lrp 116, De Bezige Bij,
Amsterdam 1965. Typografie Karel Beunis. Deze vlekken hebben
niet alleen een vreemde sfeer door de kleuren, de vormen
maar ook doordat er beweging in de kleuren zit: dit is een
storm. Hier gebeurt iets, maar wat? Hier heeft Beunis woorden
en beeld wel op een goede manier kunnen samenbrengen:
op een donkere achtergrond komen de witte letters goed tot
uiting. Samen vormen ze een duidelijk boekomslag
Het is niet zo dat Beunis met de eer ging lopen en de bijdrage van Jaap Jungcurt bewust verdonkeremaande.
Het was een opgezet spel waarbij beiden van elkaar profiteerden. Door het
werk voor De Bezige Bij kon Jungcurt iets ruimer leven en door de plastische ontwerpen
van Jungcurt kon Beunis uitgroeien tot één van de belangrijkste naoorlogse vormgevers.
Beunis werd door De Bezige Bij betaald en hij betaalde op zijn beurt Jungcurt. Wat beiden
gedaan hebben, was een jongensstreek en een daad van vrienden: ‘we doen dit even’. Het
was de vreugde van het creëren, het samen maken van een product.
Maar toch, het is niet zo eenduidig. Hoe komt het dat Jungcurt nooit op de voorgrond is
getreden? Daarvoor moeten we de persoonlijkheid van Jaap Jungcurt en zijn kunst- en
levensopvattingen nader bezien. Inderdaad: kunst en leven. Want, net zoals bij Karel
Beunis, zijn beide sterk met elkaar verweven. Zoveel jaren later beseft Jungcurt echter dat
het ook anders had kunnen lopen, dat de anonimiteit waarin hij nu leeft niet helemaal
terecht is. Het maken van die boekomslagen was een leuke tijd, maar toen beseften Beunis
en Jungcurt niet waar ze mee bezig waren en ze konden niet voorzien welke impact dit
werk zou hebben en welk belang men er nu aan hecht. Zo bezien beklaagt Jungcurt zich
wel hoe het gelopen is en dat zijn naam niet in de geschiedenis voorkomt. Geconfronteerd
met bijvoorbeeld het boek Mijn gegeven woord van Hugues C. Pernath waar in het colofon
rob jansen en johan velter