^ournalist

3de Jaargang No. 3
Verschijnt maandelijks
October 1948
^ournalist
Redactie: J. J. F. v. d. Bergh
Mr. E. Elias - Yge Foppema
ORGAAN VAN DE. NEDERLANDSE JOURNALISTENKRING
DIENAREN DER KONINGIN
ET zou onbehoorlijk zijn, al was 't alleen maar tegen­
H over 't nageslacht, in dit eerste nummer van De Journalist
dat onder de regering van koningin Juliana verschijnt,
geen gewag te maken van de dingen die in de
afgelopen maanden het Nederla,ndse volk zo intens hebben
bezig gehouden en die orize collega's over de hele
wereld stof tot ^beschouwingen hebben geleverd. Maar
het zou een beetje belachelijk zijn, en zelfs wat ongepast
nu dit nummer verschijnt nadat alle feestgedruis is
verstild en de versieringen zijn opgeborgen, dit te doen
in de vorm van. een jubel- en huldigingsartikel. Al wat
wij in deze trant te zeggen hadden, hebben wij in onze
bladen gezegd, spontaan en van harte. Diegenen onder
ons die dit hebben mogen doen, hebben het als een
voorrecht ervaren. Zij die getuigen zijn geweest van de
grote ogenblikken van de' troonsafstand en de inhuldiging,
hebben iets beleefd dat méér dan hun professionele
belangstelling had, iets dat hun ziel raakte en dat ook
de ervarensten onder hen een gevoel van machteloosheid
gaf. Het was niet mogelijk de gevoelens van die
ogenblikken vast te leggen in woorden die onze lezers
hadden kunnen duidelijk maken wat er toen in ons
omging.
Voor eenmaal heeft de pers de eerste plaats moeten
afstaan aan haar jongere zusters, de radio en de film.
Wij behoeven ons hierover niet te schamen. Zeker niet
ten opzichte van onze collega's bij de radio, de ooggetuigen-verslaggevers,
die het zo onnoemelijk, veel moeilijker
hadden dan wij-van-de-krant, omdat zij op het ogenblik
zelf van de gebeurtenissen woorden moesten vinden
die, zonder overweging of mogelijkheid van herziening,
de feiten weergaven én de indruk die'het aanschouwde
op hen "maakte. Dat was in dit geval een bovenmenselijke
taak en wij-van-de-krant zijn er orize collega's van
de omroep misschien iets te hard over gevallen dat zij
daar te vaak niet tegen opgewassen zijn gebleken.
A 1'impossible nul n'est tenu.
Maar xle radio heeft ons verslagen, en volkomen verslagen
met het overbrengen van de klank der gebeurtenissen
op het ogenblik zelf, in alle huiskamers.
Het begrip „koninklijk woord" heeft voor velen in
deze dagen een nieuwe, diepere inhoud gekregen. Het
is niet meer alleen maar een versterkte manier om te
zeggen: verheven, indrukwekkend woord. Koninklijk
woord is voortaan voor ons, meer nog dan het in de
oorlogsjaren was: verheven, indrukwekkend, ja stellig,
maar bovenal ook menselijk-ontroerend, direct tot het
hart sprekend.
De film heeft, het nadeel dat zij dit woord niet direct
en in de intimiteit van de huiskamer kon laten klinken,
maar het achteraf in de onpersoonlijke atmosfeer van
de bioscoopzaal moet laten horen. Zij heeft het voordeel
dat zij er het beeld aan toevoegt. Het beeld van een ont­
roerde koningin — niet meer koningin? — tóch koningin,
wij blijven haar zo zien — die haar dochter toejuicht
öp het ogenblik dat deze de zware taak van haar
heeft overgenomen. Het beeld van een dochter dfe haar
moeder kust, haar moeder, die de Moeder des Lands is.
Het zou onbescheiden zijn dit alles te vertonen, indien
het niet menselijk én koninklijk tegelijk was, en koninklijk
vertolkte wat wij allen menselijk hebben gevoeld.
Misschien was dit alleen maar in Nederland zo mogelijk.
Misschien is er in de hele wereldgeschiedenis nog
nooit een koningin geweest die bij haar inhuldiging heeft
gezegd: „Lieve moeder," en: „Wie ben ik, dat ik dit mag
doen." •
Wie die deze woorden heeft gehoord, zal ze niet licht
vergeten. Om deze woorden nog eens te horen spreken
door die mond, staan dag aan dag drommen voor de
bioscopen waar de film van de inhuldiging draait. En al
wat wij, er over hebben geschreven, collega's, ligt in de
leggers van onze bladen te vergelen.
Wij noemen ons wel eens, en niet zonder een zeker
zelfbewustzijn, dienaren van de Koningin der Aarde. Die
koningin is een ietwat abstracte dame, en in de vertrouwelijkheid
van onze dagelijkse omgang met haar gaan
onze eerbied voor haar koninklijke waardigheid en het
besef van de nederigheid van ons dienaarschap wel eens
ietwat teloor.
De Koningin der Nederlanden heeft ons een voorbeeld
gegeven van koninklijke nederigheid, waaraan
wij goed zullen doen ons te spiegelen.
Sla de kranten op, collega's, uw eigen en die Van
anderen, en zoek van de morgen tot de avond: .waar •
vindt ge het woord, het koninklijke woord, dat in eenvoud
en nederigheid rechtstreeks tot het hart spreekt
omdat het uit het hart is voortgekomen, en dat bijblijft
aan wie het vernam, al was het maar voor de levensduur
van die ene krant?
Wij, die in deze maanden tot in de ziel hebben ervaren
wat koningschap is, wij zullen ons hebben te
bezinnen over onze taak ais dienaren van die andere
koningin, die geacht wordt die der aarde te zijn. Over
het koninklijke van die taak. Over het nederige er van.
Over de eenvoud en de menselijkheid, met behoud, neen
versterking van alle waardigheid, van die taak.
Het is niet eenvoudig, een goed koningin te zijn. Het
. is zelfs niet eenvoudig, een goed dienaar van een koningin
te zijn. Het is een zaak van bekwaamheid en
ervaring, van wil en verstand, maar bovenal van het
hart.
Wij Nederlandse journalisten hebben het bizondere
voorrecht, een levend voorbeeld dagelijks in ons midden
te hebben. Laten wij ons steeds de verplichtingen bewust
zijn die dit ons oplegt. .
Y. F-
1

De C.A.O. goedgekeurd
Zoals onze leden reeds bekend zal
zijn, is de Collectieve Arbeidsovereenkomst
voor Dagbladjournalisten
doof het College van Rijksbemiddelaars
goedgekeurd. Met ingang van
1 September j.1. is de C.A.O.'van
kracht geworden. Het verheugende
van dit feit behoeven wij zeker niet
meer Sn het licht te sflefllen. Wel
hopen wij, dat dit te lange leste
bereikte' resultaat de wankelmoedigen
onder de leden, die wisten te vertellen
dat van uitstel afstel zou komen,
herinneren zal aan het 'gezegde:
Rome iis niet in één dag gebouwd!
Dit geldt ook ten aanzien van anderen,
nog niet vervulde, desiderata
der journalisten-organisaties.
De tekst van de beschikking,
waarbij Rijksbemiddelaars hun fiat
gaven, laten wij hier in extenso volgen:
•HET COL/LEGE VAN RIJKS­
BEMIDDELAARS,
GEZIEN het verzoek d.d. 30 December
1947 van de Vereniging De
Nederlandse Dagbladpers enerzijds
aan het bestuur van de Nederlandse
Journalisten Kring en de Katholieke
Nederlandse Journalisten Kring anderzijds,
strekkende tot het verkrijgen
van goedkeuring van een Collectieve
Arbeidsovereenkomst voor
Dagblad Journalisten;
OVERWEGENDE,
dat tegen de inhoud van deze C.A.O.
zoals deze sindsdien gewijzigd en
aangevuld, geen bezwaren bestaan;
dat met deze goedkeuring van een
collectieve arbeidsovereenkomst, hier
gelijk in elke andere beschikking
van het College, op generlei wijze
een uitspraak wordt gedaan ten aanzien
van de mogelijke gevolgen in de
vorm ener verhoging van de prijzen
en/of tarieven, aangezien de beoordeling
van een verzoek tot verhoging
van de prijzen en/of tarieven tot de
uitsluitende bevoegdheid van het Directoraat-Generaal
van de Prijzen
althans niet tot die van het College
van Rijksbemiddelaars. behoort:
GELET op artikel 14 van het Buitengewoon
Besluit Arbeidsverhoudingen
1945 No. P. 214;
GEZIEN het advies van de Stichting
van de Arbeid d.d. 20 Februari
1948
BESCHIKKENDE,
KEURT GOED de hierbij gaande
gewaarmerkte collectieve arbeidsovereenkomst
voor Dagblad Journalisten.
Het College van Rijksbemiddelaars.
w.g. Prof. Mr. M, G. LEVENBACH
De adjunct-secretaris,
w.g. Mr. A. W. COOPS
De tekst van de C.A.O.
Tot het drukken van de definitieve
tekst van de C.A.O. kon uiteraard
2
niet worden overgegaan, voordat de
Rijksbemiddelaars aan de, ter tegemoetkoming
aan hun wensen, aangebrachte
wijzigingen hun goedkeuring
hadden gehecht. De definitieve lezingvan
de overeenkomst in thans ter
perse en zal zo spoedig mogelijk aan
de leden worden toegezonden.
De contributie-inning
Ingevolg art. 41 der C.A.O. zal de
contributie-inning voor dagbladjournalisten
thans via de administraties
der Bjidernemingen lopen. Bij het
overgrote deel der ondernemingen zal
reeds de over September verschuldigde
contributie worden afgehouden; bij
enkele ondernemingen zal dit i.v.m.
administratieve moeilijkheden eerst
over October het geval zijn.
Bij een paar ondernemingen bleek
er van de zijde der redacteuren bezwaar
tegen te bestaan, dat de door
hen verdiende salarissen door hun
administratie aan het Federatie-secretariaat
werden opgegeven. De aandacht
van de betrokken leden zij er
op gevestigd, dat zij in strijd handelen
met de desbetreffende bepalingen
van het Huishoudelijk Reglement der
Kringen. Art. 55 lid 1 van dit regie-,
ment zegt nl. het volgende:
De gewone leden en adspirant-leden
zijn verp'Mcht op te geven hoe
groot hun inkomsten uit journalistieke
en publicmtische arbeid zijn.
Indien de N.D.P. 19^5 bereid is hiertoe
haar medewerking te verlenen,
kan de directies der ondernemingen
een opgave van de door haar uitbebetaalde.
salarissen en vergoedingen
benevens medewerking bij de inning
gevraagd worden. De penningmeester
en verdere bestuursleden zijn verplicht
tot geheimhouding van de volgens
dit artikel verkregen inlichtingen.
Indien de genoemde leden (gelukkig
een klein aantal) hun houding
niet herzien, zullen de kringbesturen
genoodzaakt zijn van hun bevoegdheid
gebruik te maken om deze leden
ambtshalve in een contributieklasse
op te nemen. Wij vertrouwen echter
dat de betrokkenen het onredelijke
van de door hen gemaakte bezwaren
zullen inzien, zodat de Besturen te
hunnen aanzien geen maatregelen zullen
behoeven te nemen.
Nieuwe leden
De totstandkoming -van de C.A.O.
heeft tot gevolg gehad dat in de afgelopen
-weken een aantal dagbladjournalisten
zich nu voor het lidmaatschap
heeft aangemeld. Wij
doen een beroep op onze leden om
nog niet-aangesloten collega's tot
toetreding tot een der Kringen op te
wekken. Indien zij het adres van candidaten
voor het lidmaatschap of
van belangstellenden aan het Federatie-Bureau
opgeven, zal dit voor
verdere behandeling zorg dragen.
Bij voorbaat onze dank!
CONTRIBUTIE EN
INKOMSTENBELASTING
Wij vestigen de aandacht van de
leden, die in de inkomstenbelasting
aangeslagen zijn, op de mogelijkheid
de door hen aan de
Kring betaalde contributie als
vakverenigingscontributie met hun
event, -andere beroepsonkosten
(verwervingskosten) op hun aangiftebiljet
in mindering van hun
inkomen te brengen. Dit kan een
verlaging van hun aanslag ten
gevolge hebben, welke vooral bij
de hogere salarissen niet te verwaarlozen
is. In feite leidt dit tot
een soms zeer belangrijke vermindering
van de betaalde contributie,
daar de fiscus dan a.h.w. een deel
voor zijn rekening neemt. Laten
de collega's die van deze mogelijkheid
niet op de hoogte vjaren,
hier goede nota van nemen; zij
kunnen er niet anders dan wel bij
varen!
VKootrevue en pers
Er is reden om er op te wijzen, dat
bij de organisatie van de Vlootrevue,
hoe grandioos zij ook als schouwspel
geslaagd is, een belangrijke fout is
gemaakt. Die fout betrof de wijze,
waarop door de Rijkspolitie te water
ten opzichte van de speciale persboot
zoveel moeilijkheden werden
gemaakt, dat de bijkans honderd aan
boord aanwezige journalisten ten
zeerste in de uitoefening van hun
taak werden belemmerd.
Wij stellen dit hier niet, omdat wij
geen begrip zouden hebben ook van
de problemen die de waterpolitie bij
zo'n evenement heeft op te lossen,
nog minder, omdat wij ons door haar
stroeve optreden persoonlijk gekrenkt
zouden voelen. Wij stellen dit alleen
omdat met name de talrijke buitenlandse
collegae, die bijna de helft van
het gezelschap vormden, dermate
door onnodige vertraging bij de afvaart
werden gedupeerd, dat in hun
kamp sprake was van grote ontstemming.
Zo bederft Nederland zijn mét veel
moeite en kosten van bet buitenland
verkregen good will en zo ging in één
middag meer teloor dan de Amsterdamse
politie tot dusver door uiterste
welwillendheid opbouwde.
JOURNALIST
met 3-jarige opleiding en H.B.S.diploma,
ervaring als corresp. en
pi. verslaggever voor diverse bladen,
belangstelling voor politieke,
wetenschappelijke en culturele zaken,
volgens vakmensen goede
stijl en journalistieke aanleg, zag
zich gaarne geplaatst op redactiebureau
(i.v.m. studie bij voorkeur
nachtredactie) van.dagblad of periodiek.
Brieven onder No. 52/48
van De Journalist, N.Z. Kolk 28,
Amsterdam.

DIENENDE VOORLICHTINGSARBEID
AUGUSTUS en September zijn
*"* maanden van journalistieke
hoogconjunctuur geworden. In het
bijzonder de verslaggeverij, die misschien
wel het meeste te lijden heeft
onder de papierschaarste —• tot
schade van de ontwikkelingsmogelijkheden
van de jonge journalisten! —
heeft in deze maanden, dank zij de
tijdelijk verruimde toewijzing van
papier de armslag gekregen, zonder
welke de beste verslaggever niet veel
meer kan zijn dan een registrator
van feiten, zonder de jeu van sfeer en
stemming. Dat deze journalistieke
hoogconjunctuur viel in een periode,
welke vroeger met vol recht als de
komkommertijd werd gekenschetst en
v/elke idit jaar in elk geval op verschillende
terreinen des levens een
zekere slapte vertoonde, bracht mee,
dat de verslaggever ook overigens
niet behoefde te vrezen een gemutileerd
geestesproduct van de drukpers
te zien verschijnen. Vergeleken
met vroeger bleef een zekere beperking
in de omvang der verslagen nog
wel geboden, doch deze bevordert een
bondigheid, welke bij onze haastige
•tijd behoort en waaruit allerminst
een achteruitgang van journalistieke
kwaliteit behoeft voort te vloeien.
Het begon met de Olympische Spelen
te Londen, waar sportredacteuren
en -verslaggevers menigmaal een
hordenloop tegen het horloge moesten
bedrijven, waartegeh de meesten
onzer sportieve collega's ,—• en niet
in de laatste plaats de oude robten in
het vak — wonderwel opgewassen
bleken.
Elders in dit nummer verhaalt de
nestor der Nederlandse sportjournalisten
van de wederwaardigheden in
de Engelse hoofdstad.
A een korte periode yan betrek­
N kelijke rust, althans op het Nederlandse
erf, begon de curve der
journalistieke activiteit een nieuwe
stijging te vertonen, en wel , eerst
door het Wereld-Congres • der Kerken
en vervolgens door, de Oranjefeesten,
welke haar cumulatiepunt
vonden op 6 September j.1. Collega
Elias heeft vooraf in een badinerend
stukje in Haarlems Dagblad zijn
deernis uitgesproken met de arme
journalisten, die de toen komende
festiviteiten zouden moeten verslaan.
Hij heeft zich echter vergist, want
wat hem een stereotyp Oranjefeest
scheen voor te komen, heeft zich op
een zo uitzonderlijk niveau van oprechte
nationale vreugde en waardigheid
beide bewogen, dat ook de in
het vak vergrijsde en daarom misschien
wat cynisch geworden collega's
zich diep aangegrepen voelden
en uit een eerlijke bewogenheid des
gemoeds journalistieke prestaties
hebben geleverd, welke gespeend
waren van gemeenplaatsen. En onder
de jongere journalisten, die nu, eens
goed hun kans kregen, hebben zich
veelbelovende talenten geopenbaard.
Doch, wat aan de grote historische
gebeurtenissen uit journalistiek oogpunt
een bijzondere kleur verleende,
was de aanwezigheid van talrijke
buitenlandse journalisten uit alle
mogelijke landen. Er is in zo ruime
mate over Nederland geschreven,
dat een Nederlands dagbladdirecteur,
met vacantie in een klein Zwitsers
dorp vertoevend, tot zijn vreugde
mocht ervaren, hoe goed de inwoners
over de betekenis van onze nationale
feesten waren ingelicht.
Al ds er met de „Wahrheit" ook
wel in sommige buitenlandse bladen
wat romantische „Dichtung" verschenen
— de (Romeinse correspondent
van De Tijd heeft daarvan aardige
staaltjes uit de Italiaanse pers medegedeeld
—, de hoofdzaak is en
blijft, dat Nederland in deze dagen
„front-page news" heeft opgeleverd
en de waardigheid van onze nationale
feestviering respeöt in het buitenland
heeft afgedwongen. Het belangrijkste
is echter ongetwijfeld, dat deze
journalistieke activiteit van onze
buitenlandse collega's is voortgesproten
uit eigen aandrift en elk geforceerd
karakter miste. Het is opnieuw
overtuigend gebleken, dat de beste
propaganda voor Nederland in het
buitenland geleverd wordt door een
vrije journalistiek, waartegen overheidsvoorlichting
het moet afleggen.
ORENSTAANDE opmerking
V heeft, allerminst de strekking,
de activiteit van de Regeringsvoorlichtingsdienst
ter gelegenheid van
Aan alle leden van N.J.K. en K.N.J.K.
Het College van Rijksbemiddelaars heeft de Collectieve Arbeids Overeenkomst,
afgesloten door de „Ned. Dagblad Pers 1948", de Ned. Journalisten
Kring en de Katholieke Nederlandse Journalisten Kring goedgekeurd.
Een der belangrijke programpunten van de na de Bevrijding herrezen
journalisten-organisaties is verwezenlijkt. Voor de eerste maal in de geschiedenis
van het Nederlandse dagbladwezen is een zodanige regeling
van arbeidsvoorwaarden en salariëring der Nederlandse journalisten tot
stand gekomen. i
Reeds geruime tijd geleden, toen 't scheen, dat de afsluiting van de
CA.O. in 't zicht kwam, is in de kring der leden van de beide journalistenorganisaties
de gedachte opgekomen om aan dit in de geschiedenis der
beide organisaties zo belangrijk ogenblik een bijzonder accent te geven en
speciaal aan onze collega's, die als leden der Onderhandelingscommissie
met de volle inzet van hun toewijding en krachten zich zozeer voor ons
aller belang gegeven hebben, een bewijs van dankbaarheid voor en waardering
van die arbeid te geven. De loop der besprekingen met het College
van Rijk»bemiddelaars maakte het noodzakelijk dit plan nog even in
portefeuille te houden. >
'Doch thans hebben ondergetekenden gaarne dit initiatief lift' de kring
der leden overgenomen, 't Gaat er nu echter om deze gedachte zonder veel
administratieve bemoeiingen en in zeer korte tijd te verwezenlijken.
Laat ieder, die met het plan sympathiseert nu dadelijk een bescheiden
bedrag (maximum ƒ 1.—) liefst per postwissel, of anders in postzegels,
zenden aan J. J. F. v. d. Bergh (N.J.K.), of C. de Groot (K.N.J.K.), adres:
Federatie van Ned. Journalisten, N.Z. Kolk 28, Amsterdam-C, m'et vermelding:
Comité C.A.O.
Men gebruike echter hiervoor niet de giro-rekening der Kringen of van
de Federatie, daar dit de boekhouding der Federatie onnodig gecompliceerd
maakt.
Wanneer op de redacties der onderscheiden bladen een der collega's de
zaak direct ter hand neemt, dan kunnen door collectieve zendingen portikosten
voorkomen worden en kan dit plan snel zijn beslag krijgen, 't Behoeft
wel geen nader betoog, dat wij naast de collectieve zendingen, vele
individuele bewijzen van instemming verwachten!
Laat nu ieder, dadelijk na het lezen van deze oproep, zijn plan om mee
te doen, omzetten in een daad. 't Is ongetwijfeld het meest aantrekkelijk,
als deze actie in zeer korte tijd slaagt.
#
Voor de N.J.K.: Voor de K.N.J.K.:
J. J. F. v. d. BERGH O. DE GROOT
D. J. LAMBOOY ' L. FRéQUIN
j. SCHRAVER W. GOLDSCHMITZ
3

de feesten in een ongunstig daglicht
te stellen. Integendeel, aan het hoofd
van de afdeling Pers van de R.V.D.,
de heer Rebel, en zijn staf komt een
woord van bijzondere lof en erkentelijkheid
toe voor de wijze, waarop zij
de binnenlandse en de buitenlandse
persvertegenwoordigers het verrichten
van hun journalistieke arbeid
hebben vergemakkelijkt.
Reeds vroegtijdig had de heer Rebel
contact opgenomen met het Presidium
van de Federatie, dat de
voorzitter en de secretaris van de
Amsterdamse Pers bij deze besprekingen
heeft betrokken. Het bleek
aanstonds, dat dë R.V.D. een open
oog voor de behoeften van de pers
had en, wegens de toen reeds binnengekomen
aanmeldingen van buitenlandse
journalisten, op een grote belangstelling
uit andere landen rekende.
Deze dienst wenste daarom in de
onmiddellijke nabijheid van de Dam
een perscentrum in te richten, dat
vraagbaak en werkgelegenheid beide
voor de pers zou vormen. Bij voorgaande
gelegenheden was de inrichting
van zulk een centrum aan de
Amsterdamse Pers toegevallen. We-,
gens de thans vereiste grotere opzet
leek het echter gewenst, dat ditmaal
de R.V.D. organiserende instantie
zou zijn. Een en ander is echter geschied
iin voortdurend overleg met
onze organisaties, een overleg waaruit
ook een zeer bevredigende regeling
met de Amsterdamse politie is
voortgevloeid. Individuele journalisten
hebben nog wel eens wat strubbeling
gehad met klaarblijkelijk onvoldoend
ingelichte agenten, doch
de leiding van de politie was gaarne
bereid de moeilijkheden uit de weg
te ruimen, en in het algemeen waren
de journalisten zeer tevreden over
de hun verleende bewegingsvrijheid
op de afgezette gedeelten. En de
persplaatsen in de Nieuwe Kerk behoorden
tot de beste in het gehele
gebouw en %aren, dank zij het begrip
van de griffier van de Eerste
Kamer, in zodanig getal, dat aan
alle redelijke aanvragen uit binnenen
buitenland kon worden voldaan.
ET was dus journalistieke hoog­
H conjunctuur in het geldkantoor
aan de N.Z. Voorburgwal. Ruim 200
buitenlandse journalisten hadden
zich schriftelijk bij de R.V.D. (vooraf
reeds) aangemeld. De collega's, die
uit het buitenland in Amsterdam
voor het Wereldcongres der Kerken
aanwezig waren, vormden 'n nieuwe
toevloed, ook voor deze feesten, zodat
bijna 400 buitenlandse journalisten
zich aan het Perscentrum hebben
vervoegd.
Er werden krachtens de met de politie
getroffen regeling 450 bijfzondere
persinsignes met legitimatiebewijzen
verstrekt en nog 150 enkele
doorlatingsbewijzen. De hotelreservering
bracht bijzondere zorgen mee,
doch ieder is ondergebracht, en wel
90 % der gegadigden in Amsterdam,
de rest in Haarlem en Zandvoort.
De belangstelling voor de Stadionspelen
was groot: 200' journalisten
waren aanwezig bij het Jubileumspel,
4
•*
WIST U DAT....
= C. M. Schilt, oud-hoofdredacteur
van Het Vaderland op 7 September
,70 jaar is geworden en dat wij hem'
daar heel hartelijk mee feliciteren?
= Mr. D. J. V. A. Huyts zijn ontting
zag teruggebracht tot drie jaar,
zodat hij nu zijn certificaat heeft gekregen
?
— de fusie Groene-J. M.-V. N. niet
is doorgegaan, zodat de bestemde
hoofdredacteur Johan Winkler, die
reeds (welluidend) bij het Parool was
uitgeluid, naar het Parool is teruggekeerd
?
= er weer twee nieuwe bladen zijn
verschenen, D.P. en Mandril?
= D. P. wel helemaal Rotterdams en
Mandril wel gans New-Yorker-achti-g
is? .
= D. P. (een weekblad) geleid wordt
door Gerard (Tootje) Zalsman, Mr.
Stempels, Wagener en Kosmann?
= Mandril (een maandblad) onder
redactie staat van Henri (Dagboekanier)
Knap; Charles (tekenaar)
Boost; E. (Praetvaer) Elias; Frits
(Gastenboek) van der Molen en Kees
(sec) Zijlstra?
= Dr. M. Schneider is opgedragen
—• in het Voetspoor van wijlen Lievegoed
— wetenschappelijke voordrachten
over ons (mooie) vak aan
de Leidse Universiteit te houden?
= Mgr. Witlox is afgetreden als
hoofdredacteur van De Maasbode en
is opgevolgd door prof. dr. Stephanos
Tesser O.P. en Leo (Kameroverzichtschrijver)
Hazelzet?
= De Nieuwe Zwolse Courant, na
enkele maanden, aan bloedarmoede
is overleden ?
= wij ons afvragen of zo'n blad niet
met te weinig ervaring is opgezet?
150 bij de Sportfantasie en 225 bij
het Kroningsspel.
Per dag moest de staf van het
Perscentrum, die normaal uit slechts
4 personen bestond, gemiddeld 400
personen van dienst zijn. De correspondentie
beliep 870 brieven.' Op de
ochtend van de 6de September werden
in 1 uur tijds 250 bezoekers geholpen,
van wie 190 moesten worden
voorzien van de toegangsbewijzen
tot 't persbalcon in de Nieuwe Kerk.
Ook overigens was de accomodate
van het Perscentrum er op gericht
allen zo vlot mogelijk' te helpen.
Er waren een telex-apparatuur,
een beeldzender, een wisselkantoor,
12 internationale telefooneellen, een
aanneembureau voor buitenlandse
telegrammen, om nog te zwijgen van
het buffet en de schrijftafels.
ERHEUGEND is het geweest te
V ervaren, dat zovelen uit binnenen
buitenland over de getroffen maatregelen
tevreden waren. Openlijk is
hiervan van de zijde van onze gasten
getuigd op de ontvangst, ten
Stadhuize, door het Amsterdamse
gemeentebestuur aan de buitenlanders
bereid.
= wij ons eveneens afvragen hoeveel
slachtoffers dit geëist heeft?
= te Amsterdam een instituut voor
perswetenschap aan de gemeentelijke
Universiteit wordt gevestigd?
= wij het nog hopen te beleven nl.
dat al die wetenschap ons (mooie)
vak te stade en goede zal komen?
= die goeie ouwe Duitse Vorwarts
weer is opgericht?
= en die goeie ouwe Duitse Augsburger
Tagespost óók?
= in het Amsterdamse Persmuseum
een aardige tentoonstelling „Koningin
en Krant" is gehouden, waar
Schotel zijn kop onder had gezet?
= ook de Britse Overheidsvoorlichting
een tentoonstelling (in Den
Haag) had georganiseerd?
— er in dertig jaar geen blad mag
verschijnen dat ,,De Residentiebode"
heet? 1
= dr. Osinga, de Nederlands Indisdhe
regeringsvoorlichJtingsman een
ridderorde heeft ontvangen?
= Halbo C. Kool van Het Vrije Volk
naar de Wereldomroep is gegaan;
vriend Messer nu voor Adam speelt
en de Wereldspiegel, door Kool zo
knap geleid, een andere redacteur
zal krijgen?
= „Theatercourant" verschijnen zal?
En dat dit een weekblad wordt onder
leiding van Ed. Hoornik?
= Bovengenoemde Ed. het weekblad
Vrij Nederland heeft verlaten en nu
door Den Haag kris-krast voor
Haagsen Dagblad?
— Bovengenoemd weekblad samenvloeit
met J. M.-de Stem?
= Het Laatste, Nieuws uit ïndië
heeft opgehouden te bestaan?
En voelt u zich nu gelukkiger, nu
u dit allemaal weet?
Ook individuele betuigingen van
voldoening zijn naderhand binnengekomen
en het kan niet anders, of de
wijze waarop de buitenlandse pers
haar arbeid heeft kunnen verrichten,
moet van invloed zijn op hun oordeel
over ons land.
Dat de R.V.D. zich hiermede van
een zo goede zijde heeft laten zien,
is dubbel verheugend, omdat deze instantie
daarmede heeft kunnen aantonen,
dat -zij een nuttige functie kan
vervullen. De beoordeling van de
overheidsvoorlichting in journalistieke
kringen is niet altijd mals geweest.
Nu nog wordt soms een afkeurend
judicium gegrond op gegevens
omtrent de organisatie dezer
voorlichting, welke geheel verouderd
zijn. Deze houding van de pers is
echter wel begrijpelijk, omdat de
R.V.D. na de bevrijding een entree
heeft gemaakt, welke van een volkomen
onjuist inzicht t.a.v. de verhouding
tussen pers en overheid getuigde.
De rudimenten van deze opvattingen
waren nog lang aanwezig.
Thans heeft de R.V.D. getoond zijn
dienende functie volkomen te verstaan.
ROOY.
;

HET IS MEEGEVALLEN IN LONDEN
De Nederlandse Pers bij de Olympische Spelen
Op 20 Mei 1947 heeft de installatie
plaats gehad van de pers-commissie
voor de OS. 1948. De heren! C. F, Pahud
de Mortangnes en mr. N. C. van
den Houten als voorzitter en secre-,
taris van het Nederlands Olympisch
Comité, ontvingen op het bureau van
het N. O. C in den Haag de heren
J. W. Henny, Herman Levy, L. de
Wolff en ondergetekende. Na een hoflijk
speechje van de heer Pahud, in
welke deze de werkzaamheden van de
commissie in ruwe trekken schetste,
ging de commissie terstond aan de
arbeid en zij* begon de heer Henny
tot voorzitter en de heer de Wolff tot
secretaris te benoemen.
De werkzaamheden van de commissie
voor de Winterspelen te St.
Moritz kunnen hier buiten beschouwing
blijven. Alleen moge ik vermelden,
dat de heren Henny en de Wolff
een bezoek aan St. Moritz hebben
gebracht — begin September '47 —
teneinde een en ander met de Zwitserse
autoriteiten te regelen. Naar ik
van verscheidene journalisten, die in
St Moritz gewerkt hebben, mocht
vernemen, was men daar over de
gang van zaken niet ontevreden.
Voor Londen stond de commissie
voor zwaarder taak. Alarmerende geruchten
over gebrek aan logies, gebrek
aan perskaarten, gebrek bovenal
aan begrip bij de Engelse autoriteiten
voor de belangen van de Nederlandse
pers hadden in het najaar van
1947 schier een paniekstemming veroorzaakt
onder de collega's, die in
Londen zouden moeten werken; een
angst-complex deed de sterkste verhalen
ontstaan. Zo liep het hardnekkig
gerucht, dat een der hoogste persautoriteiten
te Londen zou' gezegd
hebben, dat hij het volkomen overbodig
vond, dat al die Nederlandse dagbladsdhrijvers
naar Londen zouden
komen, „omdat men zich toch op
Renter's speciale dienst zou kunnen
abonneren; dat was toch veel eenvoudiger!"
De commissie besloot toen zich ter
plaatse op de hoogte te stellen en
zij vond de heren Levy en de Wolff
bereid in de tweede helft van November
'47 enige dagen naar Londen te
gaan, waar de heren charmant ontvangen
en rondgeleid werden, maar
een rechtstreeks antwoord inzake het
onderdak, het perskaarten-systeem, de
maaltijden-rantsoenen, het benzine-
Dagblad in het Westen des lands
zoekt bekwaam
BUREAUREDACTEUR­
OPMAKER.
Brieven onder No. 48/48, „De *
Journalist", N.Z. Kolk 28, A'dam.
vraagstuk, het foto-probleem en nog
meer, kregen ze niet.
Toch is dit bezoek nuttig geweest,
want de Engelse persautoriteiten hebben
er uit begrepen, dat het Nederland
ernst was en dat de Nederlandse
pers zich niet met een kluitje in
het riet liet sturen. Ook vertegenwoordigers
van andere buitenlandse
pers-organisaties hebben dergelijke
bezoeken aan Londen gebracht.
De Londense persautoriteiten lieten
weinig van zich horen; de beantwoording
van de correspondentie
was traag, zelfs antwoorden op telegrammen
bleven uit, èn de verzoeken
van Nederlandse dag- en
sportbladen omtrent inlichtingen over
Londen werden talrijker en dringen- ,
der en vooral geruchten over het niet
of zeer'wankel functioneren van telefoonverbindingen
wekte jhier ernstige
ongerustheid, zodat de heren Levy
en de Wolff op Vrijdag 11 Juni een
bezoek aan Londen hebben gebracht;
ze kregen nu op sommig gebied
meer positieve mededelingen, maar.
toch was de commissie maar wat blij,
dat ze zowel het N.

JOURNALISTIEK JOURNAAL
• Onze collegae, de radioratores,
hebben het aardig moeten verduren.
Zij zijn hevig bekappitteld. Wanneer
er van „schuld" sprake is verdienen
zij het verwijt daarvoor niet ten volle,
doch valt een groot gedeelte daarvan
op hun hoge omes. Vele kranten
hebben het hare ten beste gegeven
over dit onderwerp. Wij gaan daar
nu maar niet meer aan mee doen.
Eén (vrij banale) opmerking zij ons
niettemin veroorloofd: ooggetuigeverslaggever
is een zéér speciaal beroep,
dat een zeer specialef wij zouden
willen zeggen aangeboren gave
vereist. En hierin schuilt, naar ons
inzicht, de grondfout: wie het ex origine
niet kan, kan het niet leren.
Men kan een primisslmus journalist
zijn en een slecht radio-verslaggever.
Zo waren hier drie factoren in het
spel: in de allereerste plaats: gebrek
aan mensenmateriaal; ten tweede: te
goed vertrouwen in het beschikbare
mensenmateriaal bij de leiding, ten
derde: zelfoverschatting bij de becritiseérden.
Het is een interessant
onderwerp, dat grote, toegewijde aandacht
verdient.
• Het spreekt vanzelf dat vrijw«l
alle dag- en andere bladen met speciale
bijlagen vanwege troonsafstand
en -bestijging zijn verschenen. Het
spreekt niet vanzelf dat verreweg het
grootste gedeelte van deze bijlagen
onleesbaar van conventionaliteit en
dorheid was. Wij zullen maar geen
namen noemen, maar het is ons wel
opgevallen dat de grote bladen in dit
opzicht over het ' algemeen slechter
voor de dag zijn gekomen dan de
meeste middel-grote. Het was zéér
conventioneel en gemeenplaatsdg,
zeer geleerd, zeer welgemeend en onzegbaar
(of liever: onleesbaar) dor.
Men overschatte de schrijfkunst der
geleerden en de geleerdheid van de
.gemiddelde lezer. Eigenlijk ds maar
één blad ons opgevallen door de originele
behandeling van deze stof. Dat
was het geïllustreerde weekblad De
Spiegel, dat de gewone man aan het
woord liet, volgens een systeem dat
ever. boeiend als origineel was. Wij
geloven dat veel moeite van schrijven
en opmaken in deze zin vergeefs is
verricht, dat „navenant" niet gelegen
is in verhouding tot het gebodene.
En het is en blijft toch het primaire
doel waarnaar wij alle streven: gelezen
te worden.
• De Amsterdamse gebeurtenissen
met de drie fusionerende-nietfusionerende
weekbladen heeft tragikomische
aspecten. Eén daarvan (het
„kapitalistische") wordt belicht door
een puntig hJoofdartikeltje in de
Nieuwe Courant, dat wij ter lezing
aanbevelen (het staat onder: „Van
6
alle kanten en kranten" in dit nummer).
Het moet, eo komt het ons
voor, toch mogelijk zijn een succesrijk
links^gericht weekblad in Nederland
te exploiteren. Wij geloven
bovendien, dat er nog verstandige
mensen genoeg zijn in Nederland die,
zelfs niet linksgericht' zijnde, een
blad van de overzijde, mits- het natuurlijk
„goed-gemaakt" • is, graag
willen lezen. Maar het zit 'm dan ook
in dit „goedgemaakt" en wat dat nu
precies is, is niet te formuleren. Dat
hangt van zeer vele factoren af. Tastbare,
doch vooral imponderabile. En
die laatste doen het hem juist.
• Een onzer weekbladen heeft
onlangs de Nederlandse pers verweten
dat zij geen recht doet wedervaren
aan het parlement in zoverre
dat de objectiviteit zoek is door onvolledigheid.
Anderen zijn daar (min
of meer) tegen op gekomen door te
verklaren dat die onvolledigheid
noodzakelijk is door de papierbeperking.
Door dit argument te noemen
heeft men het feit niet ontkend, noch
het verwijt feitelijk ontzenuwd'. Niemand
onzer zal willen (of: kunnen)
ontkennen dat onze: parlementaire berichtgeving
over de gehele linie er
bekaaid afkomt en dat het onmogelijk
is, door welk Nederlands dagblad
ook, min of meer volledig te
worden ingelicht over de , parlementaire
gebeurtenissen. Wanneer wij
onze mening hierover mogen zeggen:
wij geloven niet dat de objectieve
volledigheid — rebus hie stantibus —
bereikt kan worden; wij geloven wel
dat, met eerlijk streven naar verbetering,
%thans deze verbetering wèl
kan worden bereikt.
• Toen ministjer Stikker naar
Amerika vertrok — een opzienbarende
en onverwachte gebeurtenis —
waren twee (!) journalisten op het
vliegveld aanwezig. Onze commentaar
zit in het uitroepteken.
• tiet Amerikaanse weekblad
Time is en blijft een fenomeen dat
het bekijken waard is. Er zijn vakgenoten
die er bij zweren en andere
die het verafschuwen. Het grote artikel
van Time over het feest in Nederland
en het kleinere in het daarop
volgende 1 nummer boden fraaie gelegenheid
ons oordeel te toetsen aan
een materie die wij kennen. Het
grote stuk wekte onze bewondering;
het kleine was beneden peil. En zo
blijven wij even ver van huls als ooit
te voren,
• ' Een paar maanden geleden
hebben wij, hier in Nederland, Georges
Kent ontmoet, een yan de seniorredacteuren
van Reader's Digest. Hij
• :•
is hier een paar weken geweest,
heeft persoonlijk toegang verkregen
tot Koningin Wilhelmina, en verzamelde
verder bij tientallen, mensen
facts, facts, facts. Georges Kent
keerde naar Amerika terug en
„plantte" — volgens de wonderlijke
R.D.-methode — een lang stuk over
Koningin Wilhelmina in een provinciaal
Zondagsblad. Vervolgens „digereerde"
de R.D. dit artikel tot eeii
vrij mager geval in zijn Septembernummer.
Wie zich Digest noemt
moet digereren. Vandaar deze zonderlinge
werkwijze: op kosten van
de R.D. wordt een duur heer op een
dure reis gezonden om een artikel
te schrijven voor een antfer blad, opdat
de R.D. daar zelf dan een uittreksel
van kan geven.' De R.D. betaalt dikwijls
voor deze planterij. Er zijn zelfs
bladen die een vast jaarlijks bedrag,
dait soms tot 40.000 dollar loopt,
ontvangen om zich te laten beplanten
en vervolgens beplukken. En er
zijn zelfs Amerikaanse bladen die
zonder de Reader's Digest niet zouden
kunnen bestaan.
• Een vriend van ons plaatste
een advertentie voor een journalist.
Wij hebben de antwoordeh-oogst gezien.
Zes-en-negenitig brieven. En
men zou versteld staan wanneer men
wist wie er tot de sollicitanten behoorden
voor dit bijbaantje en welk
een indruk wij daarover kregen van
de stand van en op de journalistieke
arbeidsmarkt, zoals, die nu in Nederland
is. Bepaald niet tot optimisme
strekkend! . -
Mijnheer de Redacteur...
BINNENPBETJE
Geachte Collega,-
en terwijl wij dan vrolijk de
kermis op zouden gaan, zou ik mij
veroorloven, te zeggen: Ook voor een
Londense Courant zou, het meer dan
typisch zijn te schrijven: „Fanny
Elankers, the flying Dutch girl,
mother off two children", daar de
Londense lezers zich af zouden vragen:
„Is she really off, or are her
children?"
Vergeef me het binnenpretje, dat
de door U vermelde slinter in het
vorig nummer van Uw blad mij bezorgde
en waarvan ik.U hierbij deelgenoot
maak.
En las ik niet in mijn lijfblad dat
Tenerari, een beroemd paard off
Femme du Monde by Sir Cam kwam ?
Het komt mij voor, dat U onze nationale
heldin niet als het'voortbrengsel
van twee kinderen zult willen
doodverven. Want zoiets zou toch het
allervreemdste zijn, hoewel het haar
eerst terecht tot phenomeen zou
stempelen.
Met vriendelijke groet
* ED. DE NèVy
(Laat dit nu écht een setfiout zijn
geweest, Edouard — Red.)

De journalistiek na de
bevrijding
Lezing voor de K.J.V.
Op Maandagmiddag 13 September
verzamelden zich talrijke collega's
uit Zuid-Kennemerland in „Brinkmann"
aan de Haarlemse ' Grote
Markt, pmdat de Kennemer Journalisten
Vereniging met een uitnodiging
voor een lezing over „De Journalistiek
na de bevrijding" door de
directeur-hoofdredacteur van Haarlems
Dagblad, de heer Robert Peereboom,
het eerste levensteken sedert'
het zomerreces had gegeven.
De heer Peereboom zeide, dat de
Nazi-propaganda voor een groot deel
schuld was aan de geringschattende
uitlatingen die vele na-oorlogse collega's
zich over de voor-oorlogse
kranten veroorloven, doch dat deze
heden van hun denkbeelden na enige,
droeve confrontatiën met de financiële
zijde van het dagbladbedrijf wel
tot beter inzicht zullen komen.
De heer Peereboom 1 stemde het
sterke jongeren-element in de Kennemer
Journalisten Vereniging vriendelijk
door op te merken, dat het' gehalte
van de pers — ondanks de dartele
dingen en het bevrijdingsjool —
stijgende was, doch anderzijds was
hij van oordeel, dat de invloed van
de krant gedaald is, vergeleken bij
voor de oorlog, omdat er door de beperkte
ruimte „te veel met de pet
naar gegooid moet worden".
Houd het vak hoog!
Compact werken heeft zijn voordelen
— zo uitgebreid als vroeger
behoeven we nu ook weer niet te
worden, dat verhindert trouwens het
gebrek aan technisch personeel
maar de heer- Peereboom betreurde
• het toch wel, dat de kunst van het
persklare verslag teloor was gegaan.
Bovendien is de taak der bureauredacteuren
aanmerkelijk verzwaard.
Naar,, aanleiding van de inaugu-,
reie rede van professor Baschwitz
brak spreker een lans voor het „niet
naar het publiek toeschrijven", een
ondeugd die hij nogal eens in de
sportreportages der volksbladen
aantrof, waarin een ware „windhandel
in sportreputaties" werd gedreveni.
Na nog verscheidene topics te hebben
aangeroerd: het tekort aan inzicht
van de overheid in de persproblemen,
de C.A.O., het vraagstuk van
de opleiding, de invloedssferen van
film en radio, kwam de heer Peereboom
natuurlijk daar waar hij wezen
wilde, de grote taak van ons gilde
in het verschaffen van een bredere
kijk aan het publiek, dit te bewegen
tot het loslaten van vooroordelen,
factoren die zouden bijdragen tot de'
verwerkelijking van de Verenigde
Staten van Europa.
Na de thee bereden enkele collega's
traditionele 'vak-stokpaardjes,
als de herhalings-journalistiek, de
vrouw in het--vak en de R. V. D.
Parlementaire pers ontvangt
felitf^-oTDr 6 R ar Krl ent f re PerS >> Vie boelen". Van links naar
recnts. Pi o}. Di. R. Kranenburg, voorzitter Eerste Kamer- E van Hoon
èlefs e %r VlC rZ S fn T alt V P an de .fr lementaire Pe ! rninisieïprïZentZ:
urees, Dr. E. van Raalte, voorzitter van de Parlementaire Pers en Mr J
B. H. van Schaik.
Het etentje dat de parlementaire
pers verleden jaar de minister-president,
de kamervoorzitters en enige
andere genodigden heeft aangeboden
is de gastheren — en naar wij hopen
ook de gasten —. zo goed bevallen,
dat zij er een traditie van willen
maken. Zó waren op 16 September
j.1. de kameroverzichtschrijvVrs
en -verslaggevers in de „Vieux Doelen"
de gastheren van minister-president
Drees, de vice-voorzitter van '
de Ministerraad, Mr. van Schaik, de
voorzitters van de Eerste en de
Tweede Kamer, resp. prof. Kranenburg
en mr. Kortenhorst, voorts de
secretaris van de minister-president,
H. Hermans en collega Rooy, die,
gelijk verleden jaar, als federatievoorzitter
was uitgenodigd.
Er was weer een genoeglijke sfeer:
Gesprekken over koetjes en kalfjes,
over allerlei ervaringen en voorzichtig
aan zo eens een klein beetje over
iets politiekachtig*s. Daar gaan we
natuurlijk geen verslag van geven.
De pers, ook de parlementaire, vindt
het nu eenmaal prettig dingen te horen,
die niet in de krant hoeven (of
mogen). En tafelredevoeringen waren
er: Van collega van Raalte,
voorzitter van de parlementaire pers,
van de ministers Drees en van
Schaik, van prof. Kranenburg en
van mr. Kortenhorst (dit in chronologische
volgorde). Te genoeglijk allemaal
voor een verslag. Alleen zal
het alle collega's misschien interesseren
dat minister van Schaik een
verMaring heeft gegeven van zjijn
zwijgzaamheid in de periode, toen hij
kabinetsformateur was. Collega van
Raalte had, als een der slachtoffers
zou men kunnen zeggen, 'hem de
handschoen toegeworpen. Welnu, hier
dan de verklaring: Een kabinetsformatie
is als het scheppen van een
levend wezen; zo iets is steeds van
't begin af aan met een sluier en met
eerbied omhuld. Pas als de nieuwe
wereldburger het levenslicht heeft
aanschouwd, wordt de -buitenwereld
erbij gehaald. Bij deze vergelijking
liet minister van Schaik het intussen
niet. Hij zou niet mr. van Schaik
zijn geweest, als hij niet een staatsrechtelijk
argument had gehad: Het
verlenen van de opdracht is een
hoogst persoonlijke daad van het
Staatshoofd. De uitvoering Van de
opdracht is een kwestie alleen tussen
de opdrachtgever en de formateur.
Dus weer de conclusie: De buitenwereld
heeft er niets mee te maken.
Collega van Raalte scheen niet
uit het veld geslagen door deze uiteenzetting,
die zo zeer ons (we zouden
bijna zeggen dagelijks, maar we
leven niet in Frankrijk) werk betrof.
Het was goed deze avond te beleven
en ook weer eens iets anders te
horen, dan wat er in de Staten-Generaal
gezegd pleegt te worden. Zou
het verbazingwekkend zijn als de
beide excellenties en de beide hoog- ;
edelgestrenge gasten een klein beetje J
m dezelfde richting hadden gedacht'
S s.
Jongeman, 19 jaar, op het ogenblik
werkzaam op de redactie van een
groot dagblad,
ZOEKT BETREKKING
op redactie of verslaggeverij van
landelijk dagblad.
Brieven onder Nr. 50/48 aan De
Journalist, N.Z. Kolk 28, A'dam.
JOURNALIST,
leeftijd 32 jaar, grote ervaring reportage-
en redactiewerk, zoekt
plaatsing aan een dagblad. Br. No.
490, Adv. Bur. Betcke, 's-Gravendijkwal
95, Rotterdam.

J. J. Hesseiing
IN MEM ORIAM
Terwijl het feestgedruis „Kroningsstad"
vervulde, werd, toen de
zon in haar zenith stond, Woensdag
8 September j.1. op de ,.N. Ooster",
aan de groeve toevertrouwd het stoffelijk
omhulsel, dat eens woonplaats
verleende aan de geest van de journalist
Johannes Jacobus Hesseiing...
Plotseling, voor de naaste verwanten
zelfs nog onverwacht, — al had
een paar maanden te voren een
hartaanval hem en hen herinnerd „ik
ben een mens, die dra vergaat".
Zo, temidden van de feestvreugde,
die hij jaren geleden zelf zo dikwijls
heeft mee „verslagen", is collega
Hesseiing, oud-redacteur van „De
Standaard", „De Amsterdammer"
en „Het Schouwvenster", om niet
meer te noemen, uit de kring der
zijnen weggenomen.
Ruim veertig jaren geleden vormden
wij met ons drieën „de jongeren"
van de toen vijf leden tellende
Standaardredactie. Medio 1907 deed
hij met de enkele jaren terug reeds
ontslapen collega Bohlmeijer, zijn intree
aan het blad, dat Dr Kuyper als
voertuig zijner gedachten diende.
Veertig jaar — toen alles nog even
eenvoudig was, en er nog, óók op de
redactie, tijd voor lezen was. Toen
werd collega Hesseiing gevormd tot
wat hij later werd „de volksverteller",
die als „Jac. van Amstel" zich
een eigen lezerskring verwierf. Hij
zag hoe „niet" geschreven moest
worden, en volgde een andere lijn,
dan die hem voorgehouden werd.
Ontelbare verslagen zijn mee door
hem geschreven, want al wat in
Christelijke kring geschiedde tot
steun der goede zaak, waS voorwerp
van belangstelling. Als verslaggever
heeft, hij mee, na 1918, de Amsterdamse
Raadszittingen bijgewoond,
eni kort, zakelijk, het gesprokene
weergegeven. Zo, als journalist, in
de volle omvang van het begrip,
heeft hij gewerkt en de voldoening
gehad, dat enkele zijner „grote" reportages
als brochures verschenen.
Gevolg was, dat hij voor „De Standaard"
zitting kreeg in de redactie
van „Het Schouwvenster", om, in
1926 als mederedacteur van „De
Amsterdammer" op te treden. Hier
bleek hoe hij het hart des volks met
zijn feuilletons, vragenrubriek, de
harten-beroerende problemen raakte.
De bezettingstijd maakte aan zijn
arbeid een einde, doch hij kon hem
in gewijzigde vorm voortzetten in
het orgaan der Zondagsschoolvereniging,
welke organisatie hij van zijn
jeugd af heeft gediend, en waaraan
zijn laatste krachtsinspanning was
gewijd. *
Woensdag 8 September schreed
een lange stoet met zijn bedroefde
weduwe en dochter naar de plaats
8
V
111)1111111111 IflII IIIIWBWBgBBBMWBMi
waar hij, pas 62 jaar, ter ruste werd
gelegd. Collega J. J. F. van den
Bergh, vertolkte namens de Federatie
en Amsterdamse Pers, de gevoelens
die in deze kringen zijn ver- •
scheiden had teweeggebracht. Hij
schetste hem als collega, die trouw
lid van de Ned. Journ. Kring en A.
P. was geweest, en die zijn beginsel
nimmer verborg. Ook als vriend gewaagde
spr. van zijn trouw medeleven,
waarbij hij de achtergeblevenen
des Hoogstens troost toewenste.
Nog spraken, en dit typeerde onze
collega als volksspreker, de heer
Stroethoff, namens het „Heil des
Volks" (Willemstraat), Ds Van Kooten,
namens de Zondagsschoolvereniging,
die hem als nauwgezet werker,;
schrijver en spreker naar voren
bracht, terwijl Ds De Jong hem als
vriend deed herleven, een oprecht
Christen, die toornde tegen de mooidoenerij
aan het graf, waar geen
waarheid achter zat. i
Zo was het hier niet. Verantwoord^
was elk woord. Ik ben dankbaar, dat
ik hem op het Seniorenconvent in
Mei nog heb ontmoet, en wij die
avond veel in elkanders gezelschap
hebben mogen doorbrengen.
Baarn, September 1948.
J. K. v. L.
P. J. M. van Tetering
•IMMHIMM I II II
Men schrijft ons van de zijde der
K.J.V.:
In Princenhage, waar hij de laatste
jaren woonachtig was, is op 20 September
in de ouderdom van 68 jaar
overleden de oud-Haarlemmer, de
heer P. J. M. van Tetering, die van
November' 1906 tot 1 December 1910
verbonden is geweest aan de redactie
van de Nieuwe Haarlemse Courant.
Daarna trok hij zich uit de journalistiek
terug, om zich aan zaken te
wijden. Ook verrichtte hij vele werkzaamheden
ten bate van de stad
Haarlem en het verenigingsleven.
Weinigen in den lande zullen zich
de heer Van Tetering als journalist
herinneren, maar toch willen wij in
„De Journalist" aandacht aan het
verscheiden besteden, omdat in het
archief van de Kennemer Journalisten
Vereniging enige aantekeningen
aanwezig zijn, waaruit blijkt, hoe er
vroeger tegenover de pers is opgetreden
en op welke wijze de heer Van
Tetering een zege heeft behaald.
Van de in Maart 1907 opgerichte
vereniging „De Haarlemse Pers" was
de overledene eerst tweede secretaris
en later secretaris. In 1910 had hij
belangrijk werk te verrichten doordat
in de Haarlemmer Hout een bloemententoonstelling
werd gehouden. Koningin
Wilhelmina bracht een bezoek,
en er moest gezorgd worden voor
communique's voor de binnen- en'
buitenlandse pers. Na afloop van de
tentoonstelling is de heer Van Tete­
ring in „Groot Badhuis" te Zandvoort
een maaltijd aangeboden en de
toenmalige voorzitter, wijlen de heer
J. C; Peereboom, overhandigde een
practisch geschenk.
Over het Koninklijk bezoek aan
Haarlem vinden wij van de heer Van
Tetering het volgende opgetekend:
„Ik telefoneerde daags tevoren het
kabinet van de Koningin op het Loo
op, om inlichtingen. De secretaris,
baron Van Geen, gaf de raad naar
Apeldoorn te komen, dan zou hij alles
meedelen. Binnen het uur zat ik in
de trein. Allervriendelijkst werd ik
ontvangen en bij het vertrek was ik
de enige Haarlemmer, die o.a. wist,
hoe de Koningin de volgende dag gekleed
zou zijn. Bij het weggaan zei
Baron Van Geen: „Ik zal U nog mijn
kaartje geven, dan heeft U morgen
de gehele dag vrije toegang tot het
Stadhuis en U kunt met mij in contact
blijven". De volgende dag had Ik
mij tijdens de maaltijd in de hal van
het Haarlemse Stadhuis bescheiden
verborgen achter een dikke palmenhaag.
Toch werd ik tussen de bladeren
ontdekt door de gemeentesecretaris,
mr. dr. Wytema. Deze
wenkte de bode en gaf de opdracht:
„Wil die man van de pers onmiddellijk
verwijderen". De bode kwam op
mij af en zei: „Op last van de secretaris
moet U hier direct vandaan".
Mijn bescheid was: „Wil de secretaris
dit kaartje van baron Van Geen laten
zien". De bode kwam daarna terug
met de mededeling: ,,U kunt blijven".
Die slag was aan de»pers en aan mij.
Des avonds bij het vertrek gaf baron
Van Geen aan mij nog een briefje,
waarop het bedrag vermeld stond,
dat de Koningin aan de armen had
geschonken".
De Haarlemse journalisten hebben
in de jaren, dat de heer Van Tetering
een groot aandeel had in het verenigingsleven,
veel steun ondervonden
bij hun arbeid. ;Met eerbied blijven zij
hem gedenken.
Niek Verhaagen
Op 23 Augustus j.1. is te Turijn
geheel onverwachts overleden het lid
van onze kring, de heer Niek Verhaagen
te Delft.
Niek Verhaagen, die in 1916 te
Rotterdam werd geboren, was van
huis uit letterkundige. Hij behoorde
tot de jongere dichters van onze tijd
en publiceerde verschillende verzenbundels,
ook gedurende de bezettingstijd,
die hem kenmerkten als een veelbelovend
auteur. Van zijn hand verscheen
ook de roman Zonruiter.
De heer Verhaagen deed pas na
de bevrijding zijn intrede in de journalistiek.
Hij fungeerde als redacteur,
later als waarnemend hoofdredacteur
van het weekblad De Prinsestad
en tevens als redacteur van het
maandblad Die Constghesellen. In
korte tijd wist de heer Verhaagen
zich de reputatie van een gedegen
journalist te verwerven. Doch hij was
meer dan dat. Niek Verhaagen wist
zich door zijn open en blijmoedig karakter
zeer veel vrienden te verwer-

ven. Hij was een collega in de ware
zin des woords en zijn 'heengaan
wordt dan ook in wijde kring als een
groot verlies gevoeld. De overledene
vertoefde in Italië op een vacantiereis,
waarvan hij niet mocht terugkeren.
Hij laat een echtgenote en
twee kinderen achter.
VAN BREEN
Johan Paauw
Zo is dan nu ook Johan Paauw gestorven.
Hij overleed vrij onverwacht
in de hoofdstad, waar hij woonde, op
Vrijdag 13 Augustus, nadat een
korte, ernstige ziekte zijn toch reeds
wankele gezondheid de laatste slag
had toegebracht. Hij zou in September
veertig jaar zijn geworden. De
toch al grote groep jonge journalisten,
die voor de oorlog bij de N.V.
De Arbeiderspers werkten en die wij
nu als ons ontvallenen moeten gedenken,
is met zijn dood weer uitgebreid.
Wij geloven niet, dat één kring van
collega's in de jaren sinds '40 zo
zwaar is geteisterd als deze.
Joh Paauw was een bemind collega.
In de jaren die hij bij Het Volk en
Voorwaarts doorbracht — meest als
redacteur-opmaker — genoot hij vermaardheid
om de ontelbare grappen,
die hij bedacht en uitvoerde. De verhalen
daarover leven voort bij De Arbeiderspers.
Maar door de boertige
humor, die hij met zich bracht in elk
milieu, merkten velen zijn fijngevoeligheid
niet op. Deze uitte zich pas
als -hij -ging schrijven en hoeveel
karakter hij had, bleek in de oorlogsjaren,
toen hij een der eersten was
die weggingen bij de genazificeerde
Arbeiderspers en al spoedig illegaal
ging werken. Doordat hij zulk een
uitstekend fotograaf was, kon hij op
andere wijze dan als journalist verder
gaan en kon hij ook de vijand veel
schade doen. Hij gaf er op treffende
wijze blijk van door onder het oog van
de S.D., maar zonder dat men het
hem beletten kon, een serie navrante
foto's van het pas verwoeste Rotterdam,
zijn woonstad, te vervaardigen,
vlijmscherp in ieder opzicht, die in
het geheim hun weg naar ontelbare
goede Nederlanders hebben gevonden.
Het grote album-Paauw met honderden
platen van de oude en de nieuw
geschapen toestand, was een uniek
bezit, een sprekende aanklacht tegen
wat de vijand had gedaan.
Voor de groep-Vorrink maakte
Paauw microfoto's die naar Engeland
konden worden overgebracht. Wie
camerawerk nodig had voor namaakpersoonsbewijzen
en andere documenten,
kon bij hem terecht. Zijn handigheid
en welbespraaktheid deden hem
altijd weer de S.D. ontglippen.
Na de bevrijding gaf Paauw korte
tijd zijn steun aan hét Rotterdamse
Parool, later kwam hij bij de Radio
Nieuwsdienst, eerst als verslaggever,
tenslotte als bureauredacteur.
Zijn grote liefde voor het "land en
de natuur deed hem reeds voor de
oorlog een geregelde medewerker zijn
aan toeristische bladen, vooral aan
die van de A.N.W.B., waarin zijn ar-
„DE CHRISTEN
Maandblad van
Men kan moeilijk van ons verlangen
dat wij een nieuw blad van en
voor journalisten in Nederland met
vreugde zullen verwelkomen: daarvoor
zijn wij er te zeer van overtuigd
dat de bestaande voldoende waren.
Maar nu anderen er anders over hebben
gedacht, zullen wij natuurlijk de
laatsten zijn om de Protestants-
Christelijke Journalisten Vereniging
het recht op haar eigen orgaan De
Christen Journalist te ontzeggen. Nu
de zaken teenmaaü zo stiaaiti, aanvaarden
wij dit nieuwe blad als collega,
niet als concurrent, laat staan
als tegenstander.
In het eerste hoofdartikel betoogt
coll. Bruins Slot waaróm Kuyper wèl
voorzitter van de N.J.K. kon zijn,
maar ziin geestelijke nazaten zich
buiten de. Kring behoren te organiseren.
Dat komt doordat weleer de
N.J.K. „een typische standsorganisatie"
was; thans echter is zii «en
vakvereniging. En dan schrijft hij:
,,Wij krijgen hier dus te maken met
de keuze, die overal in het sociale
leven aan de orde kwam waar het
georganiseerde vak recht van meespreken
kreeg.
„De keuze kan niet twijfelachtig
zijn. In de eerste plaats niet omdat
er zoiets is als solidariteit. Waar wij
als journalisten voor ons terrein aan
moeten Werken en voor zullen moeten
vechten, daar werken bouwvakarbeiders,
textielarbeiders, kantoorbedienden,
'boeren en tuinders, middenstanders,
werkgevers enz. ieder op
hun terrein en op hun wijze ook aan.
„Het schijnt ons noodzakelijk met
hen zoveel mogelijk één lijn te trekken.
Te komen tot een gemeenschappelijk-
ideaal voor de toekomstige
maatschappijvormen. En met hen
samen te strijden. Deze solidariteit is
tegelijk onze roeping en ons belang.
Zij noodzaakt ons tot die organisatorische
structuur, waardoor wij deze
solidariteit kunnen beleven.
,,Dat is Christelijke organisatie."
Men kan er van mening over blijven
verschillen wat in de practijk van de
bedrijfsorganisatie (want daarvan
gaat heel deze redenering immers
uit) wezenlijker en belangrijker is: de
solidariteit met christelijke bouwvak-
tistieke foto's zijn artikelen sierden.
Na de oorlog schreef hij veel in de
linkse weekbladpers. Een luisterspelbewerking
van De Kleine Lord had
hij juist voltooid.
Zijn werkkracht was verwonderlijk
en voorbeeldig. Hoewel zijn gezichtsvermogen
tijdens de moeilijke oorlogsjaren
zeier verminderd was en
zijn gezondheidstoestand ook overigens
te wensen overliet, bleef hij rijk
aan initiatieven en wist hij van geen
ophouden.
Bij de crematie op 17 Augustus is
van zijn goede kwaliteiten als journalist,
vooral ook als radio-journa-
•
JOURNALIST"
de P.C.J.V.
arbeiders en tuinders of de solidariteit
met katholieke en niet-christelijke
vakgenoten. Maar hierover is de
discussie gesloten: onze collega's van
de P.C.J.V. hebben voor het eerste
gekozen en dr. Bruins Slot betoogt
het nog eens met klem: „Dat is de
christelijke organisatie". Daarop zou
men logisch hebben verwacht: En dus
heeft de P.C.J.V. zich aangesloten bij
diegenen met wie zij door deze banden
der solidariteit verbonden is: de in
het Christelijk Nationaal Vakverbond
verenigde vakorganisaties.
Merkwaardig genoeg volgt dit in
het artikel van coll. Bruins Slot niet.
Er volgt dit:
„En het is dan ook hierom vanzelfsprekend,
dat onze jonge organisatie
de vraag heeft aan de orde gesteld
en deze commissoriaal heeft gemaakt,
of aansluiting bij het C.N.V. niet behoort
te geschieden."
Ziehier wat ons er van overtuigt
dat de afscheiding van onze protestants-christelijke
collega's van de
Kring voor het minst voorbarig is
geweest. De P.C.J.V. moest er met
alle geweld komen. Nu zij er is, gaat
men als vr&ag aan de orde stellen
wat als eerste consequentie uit de bestaansgrond
van de zelfstandige organisatie
zou moeten volgen.
Déze kritiek moest ons bij de verschijning
van dit eerste nummer toch
nog van het hart.
Overigens is de Christen Journalist
een fris. blaadje, dat er typografisch
nog wat rommelig uitziet maar getuigt
van het streven om er wat van
te maken. Kuyper wordt er veelvuldig
in geciteerd en J. Snoep begint een
serie artikelen over „Dr. Abraham
Kuyper en zijn krant".
Het grapje over ,,een kuise kop" is
misplaatst. Er is nl. niets „aardigs"
aan wanneer een Vlaams blad het
heeft over een „grote kuis": dit betekent
eenvoudig grote schoonmaak.
Geen enkele Vlaming krijgt daarbij
de bijgedachten, waarvan de medewerker
van De Christen Journalist
last had. Mogen wij hem het boekje
van Daman over Het Algemeen Beschaafd
in Vlaanderen aanbevelen?
Y. F.
list, getuigd. Van de Nederlandse
Journalisten Kring is hij altijd een
bijzonder trouw lid geweest. Van zijn
belangstelling voor zuiver Nederlands
heeft hij in De Journalist meer dan
eens blijk gegeven.
Zijn vrouw en beide dochtertjes
missen de zonnige*,, goede Jman en
vader, die Jo Paauw was, zeer. Wij,
die hem als collega en vriend gekend
hebben, kunnen begrijpen hoeveel
troost zij moeten putten uit de gedachte,
dat zijn korte leven zeer gaaf
is geweest.
Pk.
9

HA! AVONTUUR!
JOURNALIST
ondernemend goed stylist, zoekt
werk als part. secr., verenigingsadm.,
orgaanred. of i.d. Ook
genegen vertrouwelijke of avontuurlijke
opdrachten uit te voeren.
Br. onder no. 90606 „Die Haghe",
Plein 11, Den Haag.
(Adv. uit de Haagse Courant)
CITIZEN KANE
Het Hotel des Champs-ElyséeiS te
Parijs herbergt altijd een keur van
grootheden onder zijn dak. Onlangs
was het mevrouw Hearst, die haar
intrek in dit weelderige gebouw nam,
doch haar naam zei de rijkelijk versierde
portier niets. Die van Rita
Hayworth interesseert het personeel
daarentegen des te meer. En toch
kan mevrouw Hearst, indien zij zulks
zou willen, in één dag de solide reputatie
van de atoom-girl No. 1 vernietigen.
Mevrouw Hearst is namelijk
de vrouw van William-Randolph
Hearst, de grote magnaat van de
Amerikaanse pers, die Orson Welles
zo goed heeft beschreven in zijn film
„Citizen Kane". Na één enkel telefoontje
van Mevrouw Hearst zou
Louella Parsons, de geduchtste journaliste
van Hollywood, een einde
hebben gemaakt aan de carrière van
de mooie Rita. Het zou niet de eerste
carrière zijn, die deze 50-jarige scribente
vernielde.
Hearst vierde op 29 April van dit
jaar zijn 85-ste verjaardag, Hoewel
hij zich uit de zaken heeft teruggetrokken
controleert hij nog steeds
19 dagbladen en 10 tijdschriften. In
zijn villa in Beverley Hill, die zijn
gasten een meesterwerk van slechte
smaak noemen, leeft Hearst tezamen
met zijn mensenhaat. De enige vrouw
die hij in zijn onmiddellijke nabijheid
verdraagt is zijn particuliere verpleegster,
Miss Ella Williams, die
hem kortweg Bill noemt. Ter gelegenheid
van zijn verjaardag weigerde
hij ieder interview, doch hij
geeft zich nog altijd met hartstocht
over aan de lectuur der, dagbladen,
die zijn kamer geheel vullen,
Sedert één jaar maakt hij geen
gebruik meer van de telefoon en
heeft een speciale lift laten installeren,
die direct naar zijn kamer
leidt. Hij heeft namelijk een hartkwaal.
Zo af en toe lanceert Hearst
eens een paar motto's. De laatste is:
Vrouwen moesten niet in ' bars
werken.
Sedert hij eens flauw gevallen is
op een trap vreest hij een plotselinge
JOURNALIST,
35 jaar oud, met 16 jaar practijk
in binnen- en buitenland, ervaren
bureau-redacteur, opmaker en reporter,
zoekt zo spoedig mogelijk
employ.
Brieven onder No. 55/48, „Dé
Journalist", N.Z. Kolk 28; A'dam.
10
VAN ALLERLEI KAN
dood te zullen sterven en prefereert
derhalve tien keer een klein beetje
te eten in plaats van twee maal
behoorlijk. Hij rijdt alleen in Cadillacs
en Buicks. Zijn wagens hebben
altijd een zwarte kleur. Evenals alle
milliardairiS 'heeft hij een grote
hartstocht: het bezitten van Arabische
paarden. Hij heeft er reeds
vijftig en heeft er onlangs nog veertien
bij gekocht voor niet minder dan
drie honderd duizend gulden.
De anecdote die het beste zijn
gierigheid typeert, luidt:
Ongeveer een jaar geleden bezocht
een Franse journalist Hearst's tuinen
waar vele palmbomen en gigantische
vruchtbomen staan geplant. De
bodem lag bezaaid met mandarijnen
en de verslaggever bukte zich om er
één op te rapen, doch de krantenmagnaat
hield hem tegen :en zei
droogjes: „In alle-kruidenierswinkels
van Hollywood kunt u zoveel mandarijnen
kopen als u wilt." (De Uitkijk)
WRIJFPAAL SCHIPHOL
De Haarlemse kantonrechter, mr.
Th. F. R a e d t, heeft hedenochtend
uitspraak gedaan in de zaak tegen
dr. J. M. Fuchs, verkeersredacteur
van „Het Parool", die op Schiphol in
conflict was gekomen met de marechaussee.
De kantonrechter veroordeelde
de verdachte tot de minimumstraf
(50 cent boete subs, één dag
hechtenis).
Als getuige werd vanmorgen nog
gehoord de heer J. Leopold van
de persdienst van de K.L.M. Hij
deelde mede, de verdachte te hebben
gezegd, dat hij n 1 e t op het platform
mocht komen, maar de verdachte
was.toch doorgelopen.
De ambtenaar van het O.M. aehtte
de feiten bewezen: inderdaad heeft
de verdachte, zonder toestemming
van de rechthebbende, op het platform
gelopen. Dat hij niet wist hoe
het briefje precies was ingevuld,
doet er niet toe. De waarschuwing,
die hij kreeg, heeft hij bovendien in
de wind geslagen. Verdachte's schuld,
is dus bewezen, maar zij is gering
en daarom vorderde spr. slechts een
boete van 50 cent.
Mr. A- H. van Namen, raadsman,
wees er nog eens op, dat de
achtergrond van deze zaak toch de
competentiestrijd tussen marechaussee,
douane en havendienst blijft. Er
is voortdurend wrijving op Schiphol,
maar gelukkig is er nu een betere
regeling in de maak waardoor journalisten
in de toekomst ten minste
niet meer als kwajongens behandeld
behoeven te worden. De verdachte
leefde in de veronderstelling, dat hij
inderdaad het platform mocht betreden
en op grond daarvan meende
. pleiter, dat verdachte van rechtsvervolging
zou moeten worden ontslagen.
Daarmee was de" kantonrechter
het echter niet eens. Het verbod om
zonder toestemming op het platform
te komen, was verdachte bekend. Hij
was ook niet gerechtigd dit terrein
te betreden, omdat op het papier,
dat de stationsdienst van de K.L.M,
had uitgereikt het woord „platform"
was doorgehaald.
De verdachte had, toen de marechaussee
hem de toegang ontzegde,
naar de reden daarvan moeten informeren
bij de stationsdienst, alvorens
door te lopen.
Maar mr. Raedt zei, wel te begrijpen,
dat voor een journalist, die
achter een „kluif" aan is, het niet
altijd gemakkelijk is zo rustig te
handelen. Verdachte nam nu een
risico en moet de gevolgen daarvan
dragen. ~-
Vonnis, conform de eis: vijftig .cent
boete, subs,, één dag. (Het Parool)
GOED!
Ter gelegenheid van het drie-jarig
bestaan van het Radio-programma
van de Nederlandse Strijdkrachten
heeft de Chef van de Generale Staf,
Luiten.-Generaal mr. H. J. Kruis,
gesproken in een bijeenkomst in
Oud-Loosdreoht over Leger en Publiciteit.
Hij zeide daarin terecht, dat
de vorming van een krijgsmacht,
voortkomende uit en gedragen door
het volk, slechts kan bestaan, indien
er voldoende begrip voor publiciteit
bestaat bij de leiding van die krijgsmacht.
Als men het devies: open de
kazernedeuren, zoals Generaal Kruis
dat indertijd reeds geformuleerd
heeft, in de practijk wil verwezenlijken,
dan is inderdaad die publiciteit
een eerste voorwaarde. Er is bepaald
iets veranderd in de verhouding tussen
leger en volk. De enthousiaste
ontvangst in de Noordelijke provincies
bij de marg van de troepen, die
binnenkort naar de overzeese gebiedsdelen
gaan, is daarvan een duidelijk
PLAATSELIJK BLAD
Een 32-jarige journalist met"vèel
jaren ervaring, op het ogenblik
werkend in een grote stad in het
Westen van ons land als correspondent
voor enkele binnen- en buitenlandse
bladen, zoekt plaats als
verantwoordelijk, resp. hoofdredacteur
aan een plaatselijk blad.
Liefst kleine plaats met een goede
omgeving.
Brieven onder No. 44/48 van „De
Journalist", N.Z. Kolk 28, Amsterdam.
J
EN EN K
bewijs. Maar zoals generaal Kruis
ook zeide, die publiciteit dient ook
met zich te brengen, dat men critiek
kan aanvaarden op het leger, dat als
er terecht en met kennis van zaken
geschreven wordt over onjuiste toestanden
bij de krijgsmacht, dat zulks
uiteindelijk slechts aan die krijgsmacht
ten goede kan komen. Het
waren goede woorden, die onze Chef
van de Generale Staf daar liet horen
en het bewijst, dat deze hoge legerautoriteit
zin heeft voor de werkelijkheid
en begrip voor de belangrijke
plaats, welke ook de publiciteit
in het huidige bestel' inneemt.
(Vrijheid en Democratie)
JALOERS?
De Amerikaanse dagbladen hebben
in grote getale plannen ontworpen,
en ten dele reeds ten uitvoer gelegd,
om hun drukkerijen uit te breiden,
hun apparatuur te vernieuwen en
allerlei moderniseringen aan te brengen.
Terwijl zij in typografisch opzicht
torenhoog boven de Europese
pers uitsteken, vinden zij de eigen
outillage verouderd.
Wat de bladen in het New-Yorkse
rayon betreft, deze zijn met een
uitbreiding druk bezig. In aanbouw
of reeds voltooid zijn o.a. een nieuw
redactiebureau van elf verdiepingen
voor de „New York Times", een
nieuw gebouw voor de „Journal of
Commerce" (dat aan de „N.Y- Times"
toebehoort), een nieuwe drukkerij
voor de „Fairchild-uitgaven (vakbladen),
een modernisering ten
koste van :? 200.000.—• van de
„Nassau Daily Review" in Rockville
Centre, en een nieuwe drukkerij voor
de „White Plains Reporter Despatch",
te Westechester (? 75.000.—).
De „Chicago Tribune" voegt acht
verdiepingen toe aan haar bestaand
bureau, in antwoord waarop de
„Chicago Daily News" en de „Chicago
Sun-Times" in dezelfde mate aan
het uitbreiden zijn gegaan. Kranten
als „The Portland Journal", „The
San Diego Union & Tribune", de
„Star News" te Culver City, „The
Portland Oregonian", en een dozijn
andere, kondigen de aankoop van
nieuwe persen tegen ,$ 1.000.000.—
en meer aan en uitbreiding der lokaliteiten
met 100%. Vele bladen
breiden ook hun eigen radio- en
televisie-stations, uit.
Het kapitaal, dit jaar voor de uitbreiding
en verbeteringen (ik haalde
.slechts enkele voorbeelden aan)
nodig, wordt verschillend geschat.
De laagste raming is ongeveer
i$ 50.000.000.—; de hoogste meer dan
het dubbele van dat bedrag.
(Handelsbelangen)
ANTEN
BELANGWEKKEND
VERSCHIJNSEL
„Wij voor ons hebben geen
enkele reden om het te verzwijgen;
om onze opvatting
inzajte de Indonesische kwestie
verloren wij veel meer dan
10.000 abonné's".
Aldus lezen wij in het weekblad
Vrij Nederland.
Met alle waardering voor de openhartigheid,
waarmede de hoofdredacteur
van Vrij Nederland . • deze
bekentenis doet, menen wij dat deze
verklaring ook aan buitenstaanders
iets te zeggen heeft.
Men bedenke hierbij hoe de „progressieve"
pers na de bevrijding*
windmee had. Door het beleid, dat de
Regering voerde inzake de ontwikkeling
van het dagbladwezen, werd
een belangrijk deel van ons volk geruime
tijd gedwongen rode of rose
dagbladen te lezen, welke grote
invloed uitoefenden op de publieke
opinie inzake het Indische'probleem.
Wat de rood-rose weekbladen
betreft had men de keuze tussen de
Groene Amsterdammer, Vrij Nederland
en Je Maintiendrai. Prof. Schermerhorn's
Je Maintiendrai kon de
strijd om het bestaan niet volhouden
en fusionneerde met de Stem van
Nederland. Zo bleven er drie over en
onlangs heeft men kunnen lezen dat
deze zouden gaan samensmelten.
Voorlopig kon daar niets van
komen, omdat een groot-aandeelhouder
van de Groene Amsterdammer
zich verzet tegen de fusie
en zich daartoe tot de rechter heeft
gewend. In het voorbijgaan moge
er de aandacht op gevestigd worden,
dat bij dit socialistisch, om. niet te
zeggen communistisch-getinte weekblad
blijkbaar één man aan de
financiële touwtjes trekt, een positie
welke door alles wat zich „progressief"
noemt scherp wordt afgekeurd
indien zij bij niet rode ondernemingen
voorkomt.. f é
Uit boven geciteerde mededeling
van Vrij Nederland blijkt nu dat ook
dit rose weekblad achteruit is gehold,
een verschijnsel dat men ook bij
de rode en rose dagbladen kan
waarnemen. Op dezelfde dag dat Vrij
Nederland met zijn merkwaardige
bekentenis kwam, lazen wij in De
Waarheid een oproep van het partijsecretariaat
van de Communistische
Partij, waarin een uiterst sombere
toon wordt aangeslagen. Natuurlijk
krijgt „de reactie" hiervan de schuld
en het zouden de strijdmethoden van
dezq „reactie" zijn, welke, volgens de
communistische oproep, financieel
ernstige gevolgen voor De Waarheid
met zich medebrengen.
f
Intussen blijkt uit een en ander
hoe de wind om ijs.
Men heeft getracht de uitslagen
der jongste Kamerverkiezingen aldus
uit te leggen, dat er weinig in de
publieke opinie veranderd zou zijn.
Dit is natuurlijk een drogreden. In
ons land pleegt de grote massa haar
stem uit te brengen, in de richting
van een bepaalde partij, wier beginsel
ment is toegedaan. Daardoor
komen grote verschuivingen niet
voor. Een verlies van 4 zetels voor
de communisten en de socialisten
was dan ook wel degelijk als symptoom
zeer belangrijk.
Het terughollen van de oplagen
der rood-rose bladen is een nieuwe
aanwijzing dat de grote meerderheid
van het Nederlandse volk te gezond
is om de voorlichting van die zijde te
blijven slikken.
(Nieuwe Courant)
ONVERMIJDELIJK
Wij wezen reeds eerder op de
noodzakelijkheid de pers en de journalistiek
een hechtere basis te geven
door hogere eisen te istellen aan de
toelating tot de uitoefening van het
journalisten-ambt. Het ontbreken
van die basis is noodlottig geworden
voor de pers onmiddellijk na de bevrijding.
Vele vooraanstaande figuren
waren verdwenen; vele andere werden
om allerlei redenen uitgeschakeld
en de opengevallen plaatsen werden
bestormd door ondeskundigen, onbevoegden
en onbekwamen. Alles
werkte tegen: papierschaarste deci-
'meerde de omvang der pers; de politieke
misère nam een groot deel van
de k!eine overgebleven ruimte in beslag;
Indië eiste een onevenredig deel
daarvan op en het eind was, dat de
culturele zending van de pers ernstig
in het nauw kwam. Alle geur en
kleur en fleur van de oude pers verdween
en altijd weer slaan wij met
een gevoel van -weemoed de kranten
op, waarin het nieuws is opgepakt en
ingeperst. Het rommelige Amerikaanse
systeem van opmaak heeft bij
de nieuwelingen navolging gevonden
en maakt de pers tot een pakhuis
zonder enige orde. De pers is niet
teruggevallen tot . een vroeger stadium
in haar ontwikkeling, zij is op
een zijweg geraakt, die onvermijdelijk
dood moet lopen
(W. N. van der Hout
in. Nederlands Studieblad)
ZWETERT
i Persmuskieten. Zeker, zo worden
wij, verslaggevers, genoemd. Boren
onze scherpe neus in allerhande
zaken en fladderen daarna weg om
Een passende werkkring wordt op
korte termijn' gezocht door Allround
REDACTEUR-VERSLAGGEVER,
onverschillig waar.
Brieven onder Nr. 51/48 aan De
Journalist, N.Z. Kolk 28, A'dam.
11

inbraak en roof, kabinetsformatie en
verkeersongeval aan de schrijftafel
te spuien. Maar heeft u wel eens een
spotnaam voor persfotografen gehoord?
Wat zegt U? Verdienen zij
die niet?
Aardige, joviale jongens, nietwaar?
Ben en al vriendelijke glimlach.
„Zou meneer misschien een
tikkie meer naar links kunnen ? Ach,
Edelachtbare, zoudt u zo goed willen
zijn de medaille nog eens te overhandigen?"
En dan zien we 's avonds van die
leuke, ongedwongen plaatjes in de
krant, waarvan alleen de ingewijde
weet, dat de glimlach van de jubilaris
net op het punt stond in een
starre grijnslach te ontaarden.
Al die poeslieve vriendelijkheid
zakt als een bretelloze pantalon van
de fotoman af als hij met zijn slachtoffer
gereed is. Dan geldt zijn gedachte
slechts het plaatje.
„Niet veel te beleven, jongens",
zegt de kiekman op het muziek-festival
en tegelijk dwalen zijn ogen af
om afstand te meten van hem naar
die mijnheer daar, die een enorme
blaastoeter draagt. Wacht es even...
dat-ie daar niet eerder aan gedacht
heeft.
„Pardon meneer, mag ik een ogenblikje
uw trompet hebben?"
„Dat is een tuba, jongeman."
„En, ja, dat bedoelde ik ook. Kijk
meneer, het is voor een plaatje in de
krant."
Meer hoeft hij niet te zeggen. De
muzikant zet zijn rechtervoet al naar
voren en er trekt een lach zoals van
een plafond-engeltje* over zijn verweerde
gelaat.
„|Nee, ik bedoelde het zo", zegt de
fotograaf. Twee minuten later heeft
hij al zwetend een hummel van zes
jaar te pakken, die hij bijna laat bezwijken
onder het gewicht van de
nikkelen monstertoeter. Nu nog een
grote trom en dat kleine meisje daar
met tromstok en bekken ernaast.
Naar links dat hoofd, wat achterover,
naar rechts, nee, nou die Stok
wat hoger. Nee, niet naar mij kijken. %
Zo,, nu nog wat meer naar voren.
,jSla es zacht met die deksel op de
trom, zusje."
Dat wil zusje wel. Net als de
muziek naar een moeilijk pianissimo
afdaalt, klinkt over de Koekamp het
klaterend geweld van brekend glaswerk,
veroorzaakt door zusje, die
zo'n kans nooit meer in haar leven
zal krijgen. Juryleden snellen haastig
toe, boze muziekminnaars klimmen
op stoelen en werpen vlammende
blikken pp zusje, dat daar triomfantelijk
jstaat te hameren of het aangenomen
werk is.
Maar de fotograaf is al naar de
B.z.a. VERSLAGGEVER,
veelzijdige en langdurige ervaring
in de dagblad-journalistiek (o.a.
v-eel reportage werk); gespecialiseerd
in muziek.
Brieven onder No. 49/48, van „De
Journalist", N.'Z. Kolk 28, A'dam.
12
uitgang gesneld. Hij heeft zijn
plaatje en dat moet vanavond nog in
de krant.
(De Waarheid)
A POLITICAL PURPOSE
Working largely on the analogy
that both law and medicine have
bodies concerned with the ethics and
practice of their profession, so why
should not journalism have the
same, a special delegate meeting of
the National Union of Journalists at
Manchester decided to tell the Royal
(Oommisision on the Press that they
favoured establishment of a Press
Council by the "newspaper industry".
That last word explodes the analogy.
Both law and medicine are professions
necessitating*, long study ^re
practice be permitted. The "newspaper
industry" — their own
phrase — is not, despite the skill
demanded of some angles of journalism.
The "Councils" of law and
medicine are composed of eminent
highly qualified practitioners. The
Council suggested by thé NUJ is six
^representatives of newspaper owners,
six of journalists' trade unions,
with an independent chairman
appointed by the Lord Chief Justice.
That might well be an admirable
body to discuss labour conditions,
practices and disputes. But that is
not its designed purpose. As we
understand the , objective of the
Union, a finger in the pie is wanted
in the direction of supervising
editorial practice, directing to some
extent the quality of reporting,
establishing "codes" and, we have no
doubt, ultimately aiming at control
or guidance of political views, thus
trenching on individual and national
freedom.
For we are convinced that,
whether it is recognised or not by
•the idealists who doubtless quite
honestly advocate a Press Council
with as yet nebulous and ill-defined
* objectives, there is a political purpose
behind this agitation. Let's
trace history. It was a Manchester
NUJ resolution which first mooted a
Press inquiry. The Prime Minister,
Mr. Attlee, replied, after consideration,
that he saw no occasion for it.
It was only later that Herbert
Morrison, astute leader of his party's
policy, seeing the possibilities of
scoring politically, reversed the
decision, staged the "free" debate in
the House which gave some disgruntled
journalistic MPs the scope
they wanted. In that debate they
unloosed a spate of charges which
some, under cross-examination later,
had to confess were based on bias
and prejudice. On that Shaky foundation
the Royal Commission was
founded. Not one major charge
freely made against British newspapers
has been proven. On the contrary,
the standard of conduct and
sense of responsibility animating the
editorial control of the Press has
been proved high-
Where then is the need for a permanent
Council to poke and pry and
be subject to such complaints as that
of an MP whose "letter to the editor"
was not published? We see no
benefit but we do see danger — the
danger that is besetting the world
today — the loss of freedom. A
leading member of our present
Cabinet said in 1936 that the inevitable
trend of Labour was to the
Left. Communistic infiltration is
wearing its pattern on the Continent
for all to see. Czechoslovakia
provides the model. There the Press
accepted first a grandiose charter.
This wiped out individual control of
newspapers and made them ''service
units" with perfect freedom "guaranteed'^
the journalists. How long did
that last? Just a little over one
year. Then, with the Press gagged,
and under control, pow%r was seized,
and that country's plight today is
known.
We- are opposed to any Press
Council which will restrict in any
way the freedom of the British
citizen. For it is that which is being
attacked. The British Press has no
freedom greater than that of any
citizen. It asks no greater freedom.
It preserves to him his right of free
speech and comment: the common
law restrains any abuse. Once any
shackle is imposed, once any machine
is insidiously prepared to do this or
that and it is given legislative
backing, it would,be a very simple
matter for any bureaucracy to
amplify its powers step by step
until — there came the grim fact
that freedom was no more! This is
no fanciful picture. See how loath
bureaucrats are to relinquish controls:
how they hate the jabs and
comment of the free Press. No case
has been proven for a Press Council.
There is, in our view, every reason
why there should n o t be one, for it
would be too convenient a beginning
for subtle and then absolute political
control to be taken of the free voice
of the people.
Another resolution passed by the
NUJ is, in our view, inviting trouble
' — that is the restriction sought to
be imposed on non-union sportswriters.
This is the closed shop in
extremis. Just as that New Zealand
ferret was used to carry the wire
through a 600-feet pipe because it
was specially fitted for the job, so
these outside experts are employed
because of their special capacity.
And to have two men do the job
— one union and the other nonunion
— would be like sending a
man through after the ferret — as
the New Zealand union more or less
desires. Is this national efficiency or
just crass restrictionism ? The evil,
if isuch it be, can best be met by
outstanding efficiency on the part of
the professional writer.
(World's Press News — Londen)

JOURNALISTIEK in INDONESIË
Uit Soerabaja zond collega Evenhuis, voorheen van het
Groninger Dagblad, thans chef-redacteur van De Nieuwe
Courant, het Soerabajase»dag>blad van de Begerings-Voorlichtingsdienst,
ons onderstaande beschouwing over de (Nederlandse)
journalistiek in Indonesië en de positie van de journalist
aldaar. Uiteraard heeft men hier te maken met persoonlijke
indrukken en meningen; het onderwerp blijft echter belangwekkend
genoeg, ook wanneer men het beschouwt „a tra­
vers un temperament".
De Nederlandse pers in Indonesië
beleeft een gulden tijd. Behalve in
Batavia, waar op het ogenblik het
Bataviaasch Nieuwsblad, Het Dagblad
en 'de Nieuwsgier (ochtenblad) verschijnen
en waar (Jus weer enige concurrentie
mogelijk is, nemen alle andere
Nederlandse dagbladen monopolie-posities
in. Men telt op het ogenblik:
het A. I. D.-De Preangerbode in
Bandöeng, De Locomotief in Semarang,
Het Nieuwsblad voor Sumatra
in Medan, de Nieuwe Courant in Soerabaja
en de Oost Indonesië-Bode in
Makassar, met de Bataviase bladen
mee dus een elftal grote kranten.
Daarnaast verschijnen hier en daar
nog kleinere dag- en nieuwsbladen,
maar de zo even genoemde staan toch
op een ander peil, dat overigens nergens
uitsteekt boven het peil van een
goede provinciale krant in Nederland.
Voor zo ver valt na te gaan, zijn de
winsten naar Nederlandse maatstaven
zeer aanizienilijik; ook bladen met
voor Nederlandse begrippen kleine
oplagen floreren goed. Er bestaat een
directeuren-vereniging, die o.m. de
abonnements- en advertentietarieven
(resp. op ƒ. 5,— per maand en ƒ. 0.50
per m.m.) heeft vastgesteld; op het
laatste tarief komen uitzonderingen
voor.
De bladen verschijnen met gemiddeld
vier pagina's per dag. Ook hierop
zijn afwijkingen: sommige bladen geven
's Zaterdags meer, andere, zoals
De Locomotief, komen enkele keren
in de week met twee pagina's uit.
Er zijn bladen, die cohtracten hebben
lopen met Nederlandse dagbladen en
tijdschriften en de inhoud hiervan tot
hun beschikking hebben. Sommige,
zoals Het Dagblad, hebben correspondenten
in Nederland. Voor cie dagelijkse
nieuwsvoorziening' zijn alle
bladen aangewezen op (geseinde telegrammen
van Aneta, en op de
postale zendingen, waaraan deze telegrammen
zijn ontleend. Wanneer er
dillega's zijn, die bezwaren hebben
tegen dte kwaliteit van het nieuws
van het A.N.P., dan zouden dezulken
„peRSBeUnqen i»
waarschijnlijk schrikken van de kwaliteit
van het (vooral buitenlandse)
nieuws van Aneta. De berichtgeving
over Nederland van Aneta is zéér
summier. .Men mag hierbij echter
niet over het hoofd zien, dat Aneta
sukkelt met grote technische moeilijkheden.
Journalisten, die naar Indonesië
gaan, mogen zich vóór hun uitzending
wel terdege beraden. Het prijspeil,
de huisvesting, de verlofregeling
zijn onderwerpen, die men niet moet
verwaarlozen bij het aangaan van
een verbintenis. Een joiumalistenorgaraisatie
bestaat hier niet; in heel
Indonesië bestaat slechts één C.A.O.
en die geldt beslist niet voor journalisten.
Het klimaat is ook een factor,
die zeer remtmend 'kan werken op die
prestaties. De tijd van de „tropenjournalistieik"
is voorbij en aan de
journalistieke erecode wordt wel de
hand gehouden, maar men stort zich
in een sociaal vacuum en de toekomst
is onzeker. Gelet echter op de
grote behoefte aan lectuur, die hier
ook in Indonesische kringen heerst,
en op het feit, dat de Indonesische
journalistiek wel actief is, maar toch
nog niet datgene kan geven, wat een
goede Hollandse krant vermag te bieden
— ook door zijn contacten met
het moederland —. wordt deze toekomst
vooralsnog niet zo heel somber
ingezien. De bakens worden echter
kenneüjik verzet en contacten met de
Indonesische en de Chinese bevolkingsgroep
zijn uit de sfeer van het
wenselijke naar de sfeer van het noodzakelijke
overgegaan.
De staven van de redacties zijn niet
zeer uitgebreid, maar toch krioelt het
in Indonesië van voorlichters. Men
klaagt in Nederland! wel eens over
het aantal officiële voorlichters, maar
hier zijn er nog aanzienlijk meer. De
R.V.D. hier spant de kroon; het is
een enorm orgaan, waarin allerlei lieden
hard werken. Hiervan ontgaat de
buitenwereld veel. Wanneer men echter
zou weten, hoeveel onderlinge
memo's er maandelijks .uitgaan en
VRAAGT
1. HAAGS CORRESPONDENT, beschikkende over goede connecties
2. BOEIENDE FEUILLETONS, verschillende genres
Brieven met uitvoerige inlichtingen en proef kopij aan: .PERSBELAN-
GEN", Postbus 35, Utrecht.
hoeveel er aan representatie wordt
uitgegeven, zou men een beter begrip
krijgen. Bij de honderden en nog eens
honderden ambtenaren van de R.V.D.
zitten slechts enkele journalisten.
Verschillende van de (minder invloedrijke)
ambtenaren huizen in vroegere
KJampejtiaiVicellen achter [het hoofdgebouw.
Er zou over de R.V.D. in Batavia
een roman te schrijven zijn „ter
voorlichting over voorlichters". Dit
laatste naar analogie van de wekelijkse
kroniek „ter voorlichting van
voorlichters", die men uitgeeft om
althans iets voor te lichten.
De R.V.D. deed onlangs pogingen,
om nog meer mensen aan te werven
in Nederland en zonderling genoeg
heeft men plotseling een voorliefde
voor journalisten gekregen. Meer nog
dan in het particuliere bedrijf geldt
hier de spreuk: weet wat ge doet.
Uiteraard is de R.V.D. een aflopende
instelling, die 'helemaal op losse
schroeven komt te staan, wanneer ce
Verenigde Staten van Indonesië worden
gevormd. Het valt immers moeilijk
aan te nemen, dat de nieuwe staat
zijn voorlichtingswerk zal laten verzorgen
door Nederlanders; dit zal een
van de eerste apparaten zijn, die in
andere handen zullen overgaan. Niet,
dat de R.V.D. zich daar op het ogenblik
op in stelt: integendeel.
Veel meer dan vroeger dus, dient
de Nederlandse journalist zich te beraden,
wanneer hij zich hier een bestaan
wil verwerven!. De kansen zijn
er, maar het blijft een onzekere onderneming,
waarbij men letterlijk alles
in de waagschaal stelt. Hierin
zou wellicht enige verandering kunnen
worden gebracht, wanneer men
hier te lande een •.journalisten-organisatie
zou oprichten, die zich, evenals
. de ambtelijke en de particuliere vakbonden
van Nederlandse werknemers
in Indonesië, zou oriënteren op de
Nederlandse organisaties, zonder zich
nochtans afzijdig te houden van een
overkoepelende organisatie van Indonesische,
Chinese en Europese journalisten!,
die hier ongetwijfeld zal
moeten ontstaan. Maar aangezien de
mogelijkheden van, de Nederlandse
journalisten in Indonesië beperkt zijn
en wellicht geleidelijk aan meer beperkt
zullen worden, mag een steyige
band met Nederland niet ontbreken.
Contact-avonden R.J.V.
Het bestuur, van 'de Rotterdamse
Journalisten Vereniging heeft besloten
een proef te nemen met contactavonden,
waarop een spreker een inleiding
van 20 minuten zal houden,
waarover gedebatteerd kan worden.
De rest van de avond zal gewijd
worden aan de gezelligheid.
De avonden worden de laatste
Woensdag van de maand gehouden te
8 uur in Atlantic-house op het Westjjlein.
SCHR AVER (?)
13

PERS EN PROPAGANDA IN PRAAG
Een bijzondere correspondent van
World's Press News schrijft uit
Praag aan zijn, blad:
Jiri Hrpnek, secretary of the International
Organisation of Journalists,
is now General-Director of
Information Services — up to four
weeks ago he directed Prague
Radio's news services. Now he is in
charge of the official news agency,
CTK (Ceskosloviensko Tiskova
Kancelar) under the Czechoslovak
Minister of . Information, Vaclav
Kopecky. His task is to co-ordinate
and control news-gathering • organisations
here and watch over the
Czechoslovak newspaper and magazine
Press and its cultural ties.
In discussing his work Mr. Hronek
said he recognised there were
different views about the meaning of
the same words. Some people, for
example, thought democracy was a
matter of having an opposition "with
all its noise and quarrelling." In
Czechoslovakia, he said, they believed
that it was possible to have a democracy
without an opposition, and all
they asked was to be left free to
conduct their experiments
He Doesn't Like the West
CTK, he said, would continue
taking the services of foreign news
agencies, but he linked foreign
agencies and the western newspaper
Press/in a condemnation of what he
called a campaign of misrepresentation.
However, like other officials with
whom I have discussed the matter,
he admitted that, from another
point of view, it might appear that
the Press of eastern countries was
publicising a special point of view.
Mr. Hronek expressed the hope
that, if the international atmosphere
could be cooled off by agreement^
between the main protagonists, the
USA and the USSR, then relations
between east and west on all planes
would settle down. -.
Capacity of Journalists
While Hronek admitted the Czech
papers were dull, he waved away any
idea that the profession was
suffering from the loss of trained
men who left newspaper work after
February. He said the newspapers,
"except for their invective," were
dull also before February, and they
were not missing "those who ran
away; they were of no use anyway."
They had before them 'the long
Voor directe indiensttreding gevr.:
ASSISTENT VAN DE
SPORTREDACTEUR;
redactie-ervaring en goede pen
vereist. Brieven met werk onder
No. 43/48 aan „De Journalist",
N.Z. Kolk 28, Amsterdam.
14
task of training- a new generation of
newspapers workers capable of
reporting and explaining the "exciting
experiment we are making,
here."
All Services Adapted
The CTK agency uses an increasing
amount of Telepress material;
the German agency, in the Eastern
zone, ADN, and Tass, although
locally regarded as slow and cumbersome,
also get due attention.
Whatever services are used they
are adapted to the rather special
point of view here. Thus, while a
western agency report of the fact of
the Ludwigshaven explosion might
be printed and credited, the Communist
charge that 'Ludwigshaven
produced armaments, carried by
-agencies such as Telepress, Tass, and
ADN, would be written into all
published material. Western agency
djenials of the Communist story
would be ignored.
News is 'Slanted'
Aided especially by agencies such
as Telepress, the newspapers contrive
to "slant" news, often to the
point of inaccuracy. Thus, the Communist
youth newspaper Mlada
Fronta, in a recent report about the
balance of the Czechoslovak Refugee
Fund in London, made it appear that
this was public money belonging to
the Republic of Czechoslovakia, and
that the British Government and the
London refugee group were combining
feloniously to canyert it to
their use.
The evidence shows that Mr.
Hronek's information services represent
western nations in the worst
possible light and tell their readers
that all that saves them from a
"new Munich" is their alliance with
the all-powerful Soviet Union. They
carry out this duty as if it were a
sacred duty, mostly using material
provided by. Mr. Hronek's agencies.
On the administrative level, the
Ministry of Information provides
good facilities for correspondents,
but "official quarters" are slow to
respond to queries and shy from
leading questions.
Unofficial sources might be
considered too plentiful in some
respects. Prague boils with rumours
which require constant, and usually
fruitless, checking.
On the whole, the news that is"
here gets out. Newspapers which
want to print it, receive it, and there
is no physical restriction on communications,
although all correspondents
are aware that the authorities
keep voluminous files which might
some day be 'taken in evidence."
In aansluiting aan het bovenstaande
betoogt het hoofdartikel van
hetzelfde nummer van World's Press
News:
„It seems to us €hat the International
Organisation of Journalists,
as at present officered, can be
written off as a total loss in relation
to its primary purpose of facilitating
understanding between the working
journalists of different countries and
promoting international amity. At
the last conference in Prague the
Communist, Jiri Hronek, was elected
secretary. Following the rape of
Czechoslovakia in February and the
ruthless'. liquidation of the Journalists'
Charter (which was supposed
to guarantee freedom to the working
journalist) demands were made from
some member organisations for his
resignation.» He refused. Today he
fills a dual position — possibly
satisfactorily to himself and his
- confrères, but in such a way as to
permanently discredit the IOJ as an
instrument of international import.
Hronek today is Director-General of
Information Services in the Communistic
régime and has expounded
his views in an illuminating manner.
His policy, he confessed, is to implement
a democracy i'fwithout an
opposition." That this was resulting
in the Czech Press being "dull" he
admitted, but they would have to
train a new generation of newspaper
workers to replace "those who ran
away" last February. The account of
his policy and practice, given in
another column, sufficiently emphasises
the utter irreconcilability of
Communist concepts with that spirit
of individuality and freedom which
characterises the Western concept of
Democracy, and shows quite plainly
that no basis exists as yet for
common working.
Our special correspondent's account
shows that in the Communist
mind the end justifies the means,
and to achieve their purpose news
will be twisted and "slanted" regardless
of truth, decency and ethics.
Unfortunately this practice of
vicious Press ' propaganda against
other countries is not confined to the
Soviet countries. The Press of the
United States can be, and sometimes
is, just as guilty, offended as they
might be at the charge. Editorial
matter, wickedly incomplete, "slanted"
and biassed, has freely
supported, in many instances, the
most malicious lies. We cite the case
the more to emphasise the sadness
of the 'breakdown of the International
Organisation of Journalists,
for there was need of its concept to
influence both the East and the
West. For the curious outcome of
humanity's urgent need of international
understanding has been an
unprecedented burst of nationalism
accompanied by selfish aggressiveness.
And that fact in itself underlines
the responsibility lying on the
journalists of the present and the
future to serve truth by honest
reporting and the fair presentation
of sound views."

Voor de boekenkast.,..
Robert Peereboom: Het Dagblad.(Volksuniversiteits-Bibliotheek,
tweede serie No. 4).
Haarlem, de Erven F; Bonn
N.V. Geb. ƒ 3.90.
Als motto heeft collega Peereboom
vóór in zijn boekje over Het Dagblad
een citaat van F. J. Mansfield gezet:
„Journalism at lts best is a public
service of no mean order." Daaronder
liet hij zijn eigen zinspreuk drukken,
die min of meer als een vertaling van
de voorafgaande kan worden beschouwd,
maar dan een vrije vertaling,
een typisch Peereboomse vertaling:
„De krant is er om de mensen
te helpen."
Het is de moeite waard deze twee
uitspraken met elkaar te vergelijken,
„Journalism at its
best" zegt Mansfield en stelt eil
daarmee een bereikbaar ideaal;
„De krant is " zegt Peereboom
en stelt daarmee aan iedere
journalist een taak die hij eenvoudig
heeft te vervullen. „A public service",
dat is gewichtig; „of no mean order",
dat is een omschrijving die de gewichtigheid
versterkt en nier vrij is
van een zekere trots — trots op een
vak dat het verdient, goed, maar die
dan ook met volle bewustheid wordt
uitgesproken.
is er om de mensen te helpen":
kan het eenvoudiger, duidelijker,
bescheidener ?
Het boekje van Peereboom munt
uit door deze drie eigenschappen:
eenvoud, duidelijkheid en bescheidenheid.
Het is kennelijk (hoe kon het
anders!) geschreven om de mensen te
helpen: de mensen die wel eens willen
weten wat een krant eigenlijk is en
hoe zij gemaakt wordt; de mensen
die enig idee willen krijgen van het
werk en de taak van een journalist,
waaronder dan niet in de laatste
plaats die vele jonge mensen mogen
worden gerekend die zich tot ons vak
voelen aangetrokken, vaak zonder er
een duidelijke voorstelling van te
hebben wat het inhoudt. De laatsten
kan men voortaan, als ze hulp en in- .
lichtingen komen vragen, niet beter
antwoorden dan: Dees Peereboom en
kom dan nog maar eens terug.
Het hoekje van collega Peereboom
kan als model dienen voor de wijze
waarop een onderwerp' in een volksuniversiteitscursus
dient te worden
behandeld. Het is aangenaam leesbaar,
maar docerend van toon, zonder
die soort van vlotheid die er op
uit is de lezer te behagen en die er
maar al te vaak toe leidt dat gezegde
lezer aan het eind even wijs is ais
aan het begin. Het geeft in zijn beknoptheid
van alles net genoeg. Het
legt de nadruk op datgene waar de l
lezers het meest mee te maken hebben;
zo behandelt het de hele persgeschiedenis
tot 1900 in 25 bladzijden,
maar besteedt 40 bladzijden aan de
ontwikkeling van het dagblad in onze
tijd, waarbij er tien zijn over de bezettingsjaren.
Een moeilijk onder­
werp als Pers en Wetgever, waar
slechts weinigen zich in kunnen (en
willen) verdiepen, wordt met hetallernoodzakelijkste
afgedaan: 15
bladzijden.
Kortom: uit een oogpunt van popularisatiekunst
durf ik dit boekje
meesterlijk noemen.
Dit houdt in dat het voor ons, vakgenoten,
aan alle kanten te weinig
geeft — maar voor ons is het dan
ook niet geschreven. Wel zal iedere
journalist kunnen genieten (en
leren!) van de wijze waarop onze
Haarlemse collega ons vak en ons
werk heeft beschreven, en om dat
genot alleen al is het boekje zijn prijs
dubbel en dwars waard.
de schrijftafe
Kies uw woord. Een lO.OOOttal
woorden en uitdrukkingen alfabetisch
gerangschikt in synoniemen
en verwante begrippen, door J. A.
Meijers. Moussaults Uitgeverij,
Amsterdam. Geb. ƒ 5.90.
Ons vak brengt mee dat wfj vaak
geneigd zijn te grijpen naar Siet
woord dat het meest voor de hand
ligt: de tijd ontbreekt ons eenvoudig
voor zoeken en overwegen. Vandaar
de schrikkelijke overdaad aan stoplappen
en gemeenplaatsen, cliché's
(voor algemeen gebruik) en individuele
„maniertjes"'; vandaar zelfs
voor een groot deel de hardnekkigheid
van veel barbarismen in de
krant, want heel vaak brengt het gebruik
van een barbarisme begripsvervaging
mee, en het is makkelijker
een woord te gebruiken waar men
van alles onder kan verstaan dan een
keuze te doen uit een aantal termen
die elk voor zich een nuance precies
weergeven.
Het zou me niet verwonderen als
de heer Meijers tot het samenstellen
van zijn synoniemenwoordenboek
gekomen was o.a. door de ervaring
dat de woordenschat van ons krantenmensen
in de praotijk zo beperkt
blijkt te zijn. Een dergelijke ervaring
is echter niet voldoende: men moet
ook een behoorlijke portie tijd en ge-'
duld hebbén om het monnikenwerk
van de samenstelling van zo'n lijst te
gaan verrichten Beide vond de heer
Meijers in de bezettingstijd, die aldus
toch nog ergens goed voor is geweest.
Want de heer Meijers heeft
hiermee voortreffelijk werk gedaan,
waarvoor iedere journalist hem wel
dankbaar mag zijn. Natuurlijk, als
de jongen van- de zètterij op de kopij
staat te wachten, is er voor enige
aarzeling, laat staan voor een snelle
raadpleging van Kies Uw Woord,
geen tijd. Maar dn tal van andere gevallen
kan het ons helpen om in plaats
van het woord dat ons uit de pen
wil vloeien'maar dat nog niet precies
dat is wat we eigenlijk bedoelen, of
dat we liever willen vermijden om­
dat we het nu al drie keer gebruikt
hebben, vlug het juiste te vinden. En
het gebruik van dit hulpmiddel (meer
is het niet, wil het ook niet zijn)
leidt vanzelf tot een verruiming van
de woordenschat die we voor dagelijks
gebruik gereed hebben liggen.
Een goed journalist zal er allicht
geen nieuwe woorden uit leren; wel
kan zijn woordvoorraad er beter door
-geordend worden en meer voor het
grijpen komen te liggen. En is dat
geen ƒ 5.90 en een beetje moeite
waard ?
Y. F.
KRING VAN NEDERLANDSE
FILMJOURNALISTEN
Het totaal-aantal leden en adspirant-leden
van de K.N.F., die .nu een
jaar bestaat, bedraagt veertig.
Het Adviesbureau Deviezentoewijzing
Pers, die beslist over de toewijzing
van buitenlandse deviezen aan
Nederlandse journalisten, heeft zich
bereid verklaard overleg te plegen
met het bestuur van de K.N.F, inzake
aanvragen voor deviezen voor
buitenlandse reizen van Nederlandse
filmjournalisten, ook indien deze geen
lid van de K.N.F, mochten zijn.
De organisatie-comité's der filmfestivals,
die dit, jaar gehouden zijn
te Docarno (Zwitserland) en te
Marianské Laznê (Tsjechoslcwakije)
hebben, nadat het secretariaat van de
K.N.F, contact met hen had gezocht,
door bemiddeling van de K.N.F, uitnodiging
aan Nederlandse filmjournalisten,
aangesloten bij onze vereniging,
verstrekt.
In verband met de opleiding van
adspirant-leden heeft het bestuur een
commissie benoemd tot het afnemen
van een mondelinge proef van bekwaamheid
in de 'vorm van een collegiaal
gesprek.
Van de acht adspirant-leden hebben
zich vijf voor de opleiding gemeld.
Twee van de drie na 28 .Februari
toegetreden adspirant-leden
hebben zich eveneens gemeld. Twee
adspirant-leden zijn na het afleggen
van de proef als gewoon lid toegelaten.
Met het Hoofdbestuur van de Ned.
Bioscoopbond zijn besprekingen geopend
aangaande de verstrekking van
op naam gestelde, voor het gehele
land geldende passepartouts welke
leden en adspirant-leden (de laatsten
alleen, indien zij zich voor a*e opleiding
hebben opgegeven) in de gelegenheid
moeten stellen bioscoopvoorstellingen
bij te wonen.
Naar aanleiding van het conflict
tussen de afdeling Amsterdam van
de Ned. Bioscoopbond en een der
Amsterdamse dagbladen heeft het
bestuur van de K.N.F, aan de afdeling
Amsterdam van de Ned. Bioscoopbond
doen weten, dat het de houding
van het bestuur dier afdeling
als onjuist beschouwt, te weten als
een aantasting van de vrijheid van
filmcritiek en daarmee van de persvrijheid.
15

VOOR ZEEUWSE JOURNALISTEN
GEEN PERSKAART MEER
Op 24 September 1938 werd in Middelburg
door de toenmalige Commissaris
der Koningin in Zeeland, jhr.
mr. J. W. Quarles van Ufford, een
fraaie, door de Delftse kunstenaar
H. J. Etienne ontworpen en door de
vereniging De Zeeuwse Pers ingestelde
perspenning aan de Zeeuwse journalisten
uitgereikt. Deze penning kon
men openen en dan trof men de beeltenis
van de persman en een door de
Commissaris ondertekend legitimatiekaartje
aan.
Het bestuur van de na de oorlog
opgerichte afdeling der Nederlandse
Journalisten Kring vatte het plan op
deze penning opnieuw in te stellen en
haar ^ndermaal aan de leden van de
R.K. journalisten te laten uitreiken
door de hoogste ambtsdrager in de
provincie, Jhr. mr. A. F. C. de Casembroot,
die een grote voorstander is
van een goede verstandhouding tussen
de provinciale overheid en de
pers, was hier gaarne toe bereid.
Door omstandigheden moest de uitreiking
enige malen worden uitgesteld,
maar Zaterdagmiddag 18 September
kon iedereen aanwezig zijn.
De overdracht geschiedde in het
Schuttershof te Middelburg in een bijeenkomst,
die wei een bijzonder aspect
had door de aanwezigheid van
circa honderd autoriteiten uit alle
delen van Zeeland en van de voorzitter
der N.J.K., mr. M. Rooy, die
zich, ondanks de moeilijke en vervelende
reis, die daarvoor moest worden
afgelegd, desgevraagd direct bereid
had verklaard voor dit gezelschap
een causerie over het onderwerp Pers
en Overheid te houden.
In zijn welkomstwoord betrok de
voorzitter van de Zeeuwse afdeling,
coll. H. A. Bosshardt, dn het bijzonder
de Commissaris, het Zeeuwse Kamerlid,
mr. W. F. E. Baron van der Feltz,
mr. Rooy en het Kringbestuurslid
coll. G. Ballintijn. Hij herinnerde er
aan, dat jhr. Quarles bij de vorige uitreiking
het streven van de Zeeuwse
pers om waarheid, rechtvaardigheid
en goed fatsoen te dienen prees en
gaf een korte schets van de „historie"
der penning.
Hierna beklom jhr. de Casembroot
de katheder om een levendige, sympathieke
en zeer huiselijke speech te
AMSTERDAMSE GRAFISCHE SCHOOL
AMSTERDAM. DINTELSTRAAT 15
VRAAGT PROSPECTUS VAN DE
SCHRIFTELIJKE CURSUS:
GRAFISCHE KENNIS
VOOR JOURNALISTEN
16
houden. Hij zei, dat hij zich, toen hij
21 maal zijn handtekening op de veel
te kleine kaartjes moest pennen, wel
even gevoeld had als de penningmeester
van een dorpsijsclub, maar dat het
hem toch buitengewoon veel genoegen
deed de penning te mogen uitreiken.
De Commissaris was vol lof oVer de
goede verstandhouding tussen de pers
en de Zeeuwse overheid en maakte
alle bladen, grote zowel als kleine,
het compliment, dat zij zonder uitzondering
hun best doen veel, verantwpord
en objectief nieuws over het
gewest en alles, wat daar leeft, aan
hun lezers te verstrekken. Na deze
woorden overhandigde hij de penning
aan de journalisten.
De voorzitter dankte voor het compliment
aan de Zeeuwse bladen en
verzekerde de hoge gast, dat zij ook
in' de toekomst op de bres zullen
blijven staan voor de belangen van
Zeeland. Als herinnering aan deze
middag bood hij de Commissaris een
penning aan, welke deze dankbaar
aanvaardde.
Vervolgens was het woord aan mr.
Rooy, die allereerst het wezen van
het dagblad behandelde en zijn toehoorders
een beeld gaf van de taak
die de pers heeft en van de plaats,
die zij inneemt in het maatschappelijk
leven.
Hij legde er daarbij de nadruk op,
dat de journalist alleen in vrijheid
kan werken, maar dat hij daarbij de
grote verantwoordelijkheid, die hij
draagt, geen ogenblik uit het oog mag
verliezen. De eisen, die aan hem
mogen worden gesteld moeten hem
tot de nodige bescheidenheid manen:
hij moet een ruime kennis en een
grote belangstelling hebben voor alle
gebieden van het maatschappelijk
leven, alsmede een sterk gevoel voor
actualiteit, objectiviteit en taal.
Uitvoerig ging mr. Rooy in op de
gevaren, die de pers bedreigen door
beïnvloeding van buiten af. Gelukkig
komt zulks in ons land slechts sporadisch
voor. Sprekend over de regionale
dagbladpers merkte hij op, dat
deze een minstens even belangrijke
functie vervult als de landelijke
bladen. Een dagbladwezen, dat alleen
pp de zg. „grote pers'' moet steunen,
is uit zijn evenwicht.
De overheid houdt over het algemeen
niet van de pers, aldus besloot
mr. Rooy, omdat zij zich op hetzelfde
terrein beweegt, namelijk het dienen
van het algemeen belang. Daarom
moet er een betrekking van wederzijds
vertrouwen tussen beide groeieiu
In zijn sluitingswoord sprak de
voorzitter de hoop uit, dat deze geslaagde
bijeenkomst van Zeeuwse
overheid en pers door andere gevolgd
zal mogen worden.
Het gezelschap bleef hierna nog
enige tijd onder het genot van een
borrel gezellig bijeen. F. A. R.
Overheidsvoorlichting
Het Contact-Centrum op voorlichtingsgebied
organiseerde een tentoonstelling
van posters en advertenties
der Britse' overheidsvoorlichting.
Op 8 September werd deze tentoon-
' stelling geopend door minister Prof.
Mr. P. Lieftinck, die in zijn openingswoord
wees op het grote belang van
goede overheidsvoorlichting in de
huidige maatschappij. De Minister
sprak de hoop uit, dat zij, die in
Nederland met het geven van overheidsvoorlichting
belast zijn, inspiratie
zouden putten uit het tentoongestelde
materiaal, waarbij hij met name
aandacht besteedde aan de „National
Savings"-campagne en het voorlichtende
werk, dat de onlangs opgerichte
Nationale Spaarraad thans te
doen staat.
Als onderdeel van het tentoonstellingprogramma
werd een bijeenkomst
gehouden in de Witte Sociëteit te
's-Gravenhage, waar twee Britse experts
op het gebied der overheidsvoorlichting
lezingen hielden.
Het uitzicht van de krant
Drukkerij-Uitgeverij „De Hofstad"
heeft aan haar relaties een circulaire
gezonden, waarin gewezen wordt op
het feit, dat de laatste tijd weer veel
van de beruchte diapositief cliché's
voor advertenties aan de uitgevers
worden toegezonden. Ook de lelijke
vette kaders worden veelvuldiger
aangeboden dan vroeger.
„De Hofstad" acht de op deze wijze
in de advertentiepagina's der tijdschriften;
optredende zwarte vlekken
weinig fraai en verzoekt de adverteerders
niet hun 'kracht te zoeken
in dit soort advertenties, die de aesthetlsche
vormgeving der tijdschriften
benadelen en minder succes bij
het publiek hebben dan men ervan
schijnt te verwachten.
De Oprechte Haarlemmer
In het „Haarlems Dagblad" lazen
wij:
Het verheugt het bestuur van de
Stichting Voorlichting, uitge'efster
van dit blad — welk bestuur bestaat
uit de heren B. F. Enschedé, Robert
Peereboom (gedelegeerd lid), mr. F.
J. D. Theyse en J. J. Thöne — mede
te kunnen delen dat gepleegd overleg
ertoe geleid heeft, dat de aloude
naam Oprechte Haarlemsche Courant
met de naam Haarlems Dagblad
wordt verbonden. Dit verklaart de
verandering in de kop van ons blad,
die de lezers vandaag ontwaren. Het
betekent dat de namen Haarlems
Dagblad en Oprechte Haarlemsche
Courant voorgoed verenigd zijn.<
De Oprechte Haarlemsche Courant,
opgericht in 1656 en in 1847 dagblad
geworden, was de oudste bestaande
courant in Europa.

Het Huis der* Nederlandse Pers
Amsterdam heeft zijn „Pershuis".
Of —• om meer waarheidsgetrouw te
citeren — een pand, dat op den duur
het „Huis van de Nederlandse Pers"
kan worden.
Zo heeft de directeur van het „Alg.
Handelsblad", de heer A. T. Boskamp
het Donderdagmiddag gezegd,
toen hij als voorzitter van het voorlopig
bestuur van het Instituut voor
Perswetenschap de persconferentie
opende, idle in het gebouw „Vrij Nederland"
aan de Herengracht 604
werd gehouden.
Collega's uit alle oorden des lands
waren hier bijeen gekomen om te
worden voorgelicht omtrent doel en
betekenis van twee onlangs opgerichte
stichtingen: ,,Het Instituut
voor Perswetenschap" en „de Nederlandse
Persbibliotheek", welke beide
in het gebouw „Vrij Nederland" zijn
gevestigd. Terwijl de aanwezigheid
van verschillende dagblad-directeuren
getuigde van de belangstelling, welke
men in de kring de „Ned. Dagbladpers
1945" heeft voor deze stichtingen,
een belangstelling, welke de donaties
uit die kring, die de verwezenlijking
der plannen mogelijk hebben
gemaakt, reeds zo duidelijk' hebben
geïlustreerd.
In deze persconferentie heeft Prof.
Dr. K. Baschwitz nadere mededelingen
over de beide instituten gedaan.
Het Instituut, dat in nauw contact
staat met de zevende faculteit der
Gem. Universiteit van Amsterdam
bedoelt bevordering van het wetenschappelijk
onderzoek van het perswezen
en aangrenzende gebieden en
opleiding van journalisten. Het Instituut,
welks cursussen waarschijnlijk
eind October zullen beginnen, kent
drie categorieën deelnemers: cursisten
zonder academische opleiding,
journalisten, die hun kennis willen
verrijken en studenten, die de journalistiek
ambiëren of een ander beroep,
waarvoor een toeter inzicht in
de journalistiek wenselijk is. Als docenten
treden op enige hoogleraren
en deskundigen uit het perswezen,
ook op het gebied van administratie,
reclame enz.
Overigens is zulk een opleiding,
hoe ontwikkelend ook, slechts een
verruiming van kennis. De journalistiek
leert men uitsluitend in de practijk.
Ook denkt het Instituut aan
vacantiecursussen buiten of op bepaalde
uren, bv. Zaterdagmiddagen,
evenals aan een levendig schriftelijk
verkeer. Verder zal,aan „de pratende
journalist", dus bij omroep of film,
aandacht worden gewijd.
Naast dit alles wil het Instituut
een centrum vormen voor een uitwisseling
van gedachten en ervaringen,
waarbij niet in de laatste plaats
gedacht is aan contact met collega's
en instellingen uit het buitenland.
Voordat het definitieve bestuur kan
worden samengesteld, zal de beslissing
van de Amsterdamse gemeenteraad
moeten worden afgewacht over
een subsidieverlening. Valt deze gun­
stig uit, dan zal het bestuur bestaan
uit vertegenwoordigers der gemeente
en der Universiteit van Amsterdam,
de donateurs-dagbladuitgevers en de
Nederlandse Journalistenkring.
De „Persbibliotheek" bedoelt te
worden een centrum van documentatie
en dank zij de medewerking der
Katholieke Universiteit te Nijmegen,
die aan haar opleiding voor journalisten
geen eigen documentatie-afdeling
zal stichten, zal dit Nederlandse
Persinstituut kunnen worden de centrale
instelling van het gehele land.
Er is reeds een kern voor de uitgebreide
en veelzijdige boekenverzameling,
die men hier hoopt te kweken,
nl. de vakbibliotheek van wijlen
A. J. Lievegoed, de pionier der perswetenschap
in ons land.
De Stichting „Nederlandse Persbibliotheek"
heeft tot heden 'n voorlopig
bestuur, welks taak het is een
definitief bestuur samen te stellen.
Volgens de stichtingsacte zullen in
't definitieve bestuur vertegenwoordigd
zijn: de Ver. „Nederlandse Dagbladpers
1945", de Federatie van Ned.
Journalisten, de Gemeentelijke Universiteit
van Amsterdam en de Katholieke
Universiteit van Nijmegen.
DE VAKOPLEIDING
De door het Bestuur van de
N.J.K. ingestelde commissie, welke
tot taak had een prae-advies
uit te brengen omtrent de vakopleiding
van journalisten, is met
haar werkzaamheden gereed gekomen.
Het rapport dat deze commissie
onder voorzitterschap van
coll. J. Schraver heeft opgesteld,
zal ingevolge een beslissing van
het bestuur aan alle leden worden
toegezonden.
Aan de afdelingen zal verzocht
worden over dit rapport vergaderingen
te beleggen en haar meningen
over de ingediende voorstellen
vóór 15 October a.s. aan
het bestuur kenbaar te maken.
Teneinde tot een goed resultaat
te komen is het van belang, dat
de leden met aandacht van het
rapport kennis nemen, daarover
hun oordeel vormen en de uit te
schrijven afdelingsvergaderingen
bezoeken.
De afdelingsbesturen ontvangen
over dit onderwerp nog nader bericht;
voor een vlotte gang van
zaken is het wenselijk dat zij reeds
thans 'met de te beleggen vergaderingen
rekening houden.
Amsterdam ontving de journalisten
't Was voor de buitenlandse, en
binnenlandse collega's, die de feesten
in Amsterdam hadden te „verslaan",
ongetwijfeld een aangename verrassing
en verpozing — dat rustige in
de Amsterdamse Raadszaal.
't Programma der feestelijkheden
was „zwaar bezet". Het journalistieke
werk was —• ondanks de „service"
van het Perscentrum (waarover
de Federatievoorzitter elders in
dit nummer schrijft) moeilijk en tijdrovend.
En voor een collegiaal „babbeltje"
— U weet wel, met zo'n tikje
„roddelarij" — was er weinig gelegenheid.
R.V.D. en Federatie hadden
zich er reeds tijdig op bezonnen, dat
er bij zulk een samentreffen van collega's
uit buiten- en binnenland toch
iets gebeuren moest. En het menu
van de maaltijd, de journalisten, die
in 1898 de inhuldiging van Koningin
Wilhelmina verslagen hebben, aangeboden
— welk menu coll. Schotel
op de in het Persmuseum georganiseerde
tentoonstelling aan bejer dagen,
had "opgehangen, (welk een waslijst!)
— riep herinneringen aanj>eter
dagen op.
Toen kwam onze oud-collega Mijk.
senaar, thans chef van de afd. Pers
en Propaganda der gemeente Amsterdam
op de goede gedachte: Het
gemeentebestuur van de „Kroningsstad"
ontvangt de buiten- en binnenlandse
journalisten ten Stadhuize.
En zo is 't geschied.
Zaterdag, in de namiddag, na de
eerste rijtoer van Koningin Juliana
door Amsterdam, ontving burge­
meester d'Ailly als een charmante
gastheer de uit buiten, en binnenland
naar Amsterdam gekomen journalisten
in de Raadszaal van het Amsterdamse
Stadhuis.
Na zijn waarderend welkomstwoord,
kreeg de Federatie-voorzitter,
Mr. M. Rooy gelegenheid de buitenlandse
collega's te begroeten. Coll.
Zanoli sprak namens het bestuur van
de Buitenlandse Persvereniging en
na diens Franse speech, beantwoordden
onze collega van de BBC en onze
Benelux-partner, onze collega van
,,Het Volk" in Gent namens de buitenlandse
gasten.
Neen, wij gaan die „speeches" niet
„verslaan". Vermelden alleen, dat ze
met elkaar nauwelijks een kwartier
in beslag namen. Voor het collegiale
„babbeltje" bleef er dus alle tijd en
de oud-vaderlandse drank, die burgemeester
d'Ailly deed serveren,
maakte mede, dat 't allemaal heel
genoegelijk was. En de burgemeester,
die toch waarlijk in deze dagen
buitengewoon bezet was, had niet de
minste haast! v. d. B.
JONGE
JOURNALISTIEKE KRACHT
biedt zich aan; ongeveer 1 jaar ervaring
en bijna de I.V.I.O.-cursus
doorlopen; leeftijd 26 jaar; het
meest bruikbaar in kunstredactie.
Brieven onder No. 45/48 aan „De
Journalist", N.Z. Kolk 28, Amsterdam-C.
17

\ .
Gemengd nieuws
Kennemer Journalisienver.
De tweede bijeenkomst in het seizoen
zal worden gehouden op Maandag
11 October om vier uur in een
per convocatie nader te melden gebouw.
De heer J. Fontijne, hoofdcommissaris
van politie te Haarlem, is
bereid een inzicht te geven in de
taak van de politie en de verhouding
tussen politie en pers.
In de tweede helft van October zal
een ledenvergadering worden gehouden.
Aan de orde zal komen de verkiezing
van'twee bestuursleden, wegens
periodieke aftreding van de collega's
J. C. Aschof en A. Overmeer. Herinnerd
wordt aan artikel 12 van het
afdelingsreglement „Elke groep van
drie leden heeft het recht candidaten
te stelle*! voor de bestuursverkiezing.
De namen der candidaten moeten
ten minste tien dagen voor de
vergadering aan de secretaris zijn
meegedeeld, die hen vermeldt op een
convocatie, welke een week voor de
vergadering aan dq| leden wordt toegezonden".
Namen van candidaten'
worden voor 10 October ingewacht
bij de secretaris.
Bestuursvergadering (U.K.
Op Zaterdag 25 September j.1.
kwam het bestuur van de N.J.K. in
vergadering bijeen. Met het. oog op
het ter perse gaan van dit nummer
moeten wij ditmaal met enkele grepen
uit het behandelde volstaan.
Tot vice-voorzitter wees het bestuur
aan coll. J. Sch'raver, tot tweede
secretaris coll. mevr. mr. M. van
Meurs—v. d. Burg.
Het rooster van jaarlijkse aftreding
der bestuursleden (art. 20 lid 2 der
Statuten) werd bij loting vastgesteld.
.In 1949 zullen aftreden de coll. J. J.
F. v. d. Bergh, mevr. mr. M. van
Meurs—v. d. Burg, G. Ballintijn en
mr. J. C. de Wit; in 1960 de coll. A.
J. Koejemans, C. A. Schilp, T. Dokter
en Jhr. J. W. J. Witsen Elias; in
1951 de coll. mr. M. Rooy, J. Schraver
en dr. E. van Raalte. De aftredende
leden van het dag. bestuur (de
eerstgenoemden van elke groep) zijn
ingevolge de Statuten onmiddellijk
herkiesbaar, de andere bestuursleden
niet. Coll. Dokter verklaarde dat hij
— daar hij weer te 's-Gravenhage
werkzaam is, zodat van de H.J.V.
thans twee leden in het bestuur zitting
hebben — voornemens was zijn
zetel bij de eerstvolgende verkiezing
beschikbaar te stellen.
Het bestuur nam kennis van het
door de Commissie Vakopleiding uitgebrachte
rapport en besloot dit aan
alle leden te ddten toekomen en het
advies der afdelingen in te winnen.
(Men zie het bericht hierover elders
in dit nummer).
Op de in November te houden bij- '
eenkomst van de Executieve der
I.O.J. zal coll. Rooy de Federatie
vertegenwoordigen.
18
Tot lid en plv. lid in de Raad van
Uitvoering van de CA.O. werden benoemd
resp. de coll. Rooy en K. Voskuil.
Het bestuur kon zich, behoudens
enkele wijzigingen, verenigen .met het
rapport, uitgebracht door een uit de
N.J.K., K.N.J.K. en uit omroepkringen
samengestelde commissie, welke
tot taak had te onderzoeken welke
omroep-medewerkers als journalist
kunnen worden beschouwd. De oprichting
van een sectie radio-journalisten
zal worden voorbereid. In een
volgend nummer zal op deze punten
uitvoeriger worden ingegaan.
Het vraagstuk-der P.C.J.V. inzake
haar toetreding tot de Federatie
werd besproken. De algemene vergadering
zal zich hierover echter nog
di'enen uit te spreken.
Gelukwensen aan Koningin Juliana
Op een op- 9 September j.1. ten
paleize op de Dam gehouden receptie
hebben de coll. Mr. M. Rooy en
J. J. F. v. d. Bergh, voorzitter en
secretaris van de N.J.K., aan H.M.
Koningin Juliana de gelukwensen
van de Kring overgebracht ter gelegenheid
van de troonsbestijging.
Vergadering der Executieve
De vergadering van de Executieve
der I.O.J. waarover wij in het vorig
nummer schreven, zou aanvankelijk
te Luxemburg worden gehouden. Een
deel der- leden van de I.O.J. bleek
echter de voorkeur aan Boedapest
te geven. Daar de andere leden zich
hiermede niet konden verenigen,
heeft de voorzitter van de I.Ö.J.,
coll.. Archibald Kenyon, voorgesteld
in November te Geneve te vergaderen.
"Vermoedelijk zal de keuze thans
op deze plaats vallen.
Nieuwe leden N. J. K.
Als lid van de N.J.K. werden toegelaten
de coll. D. A. Anema, Wielingenstr.
10 bei., A'dam; W. v. Bommel,
Ferd. Bolstraat 18, Alkmaar (De
Vrije Alkmaarder);" P. J/'Duinker,
Lijsterbesstraat 191, Den Haag (A.N.
P.); W. J. P. van Eijck, Bentinckstraat
140, Den Haag (Stichting
Landbouw); J. Hottentot, Golofkinstraat
53A, Zaandam, (Dagblad v. d.
Zaanstreek „De Typhoon"); J. J. F.
Kemminig, Prof. v. d. Waalstraat 65,
Haarlem (N.V. De Spaarnestad), G.
Th. Stavenuiter, Sijbrandsplein 7,
Ehkhuizen (N.V. Verenigde Noordhollandse
dagbladen); J. H. A. Vqjsrsema,
Weimarstraat 278, Den Haag;
A. Vegting, Herculesstraat 55AII, ,
Amsterdam (Dagblad Scheepvaart);
H. E. Zegers de Beyl, Lijsterbesstraat
183, Den Haag (N.V. De Indische
Courant); J. E. Calkoen, Driehuizerkerkweg
36, Driehuis (De IJmuider
Courant); A. J. van Dolron, Zwarte
Kijkerweg 73, Apeldoorn (Nieuwe
Apeldoornse Courant); Ad. Goede
(Nieuwe Drentsche Courant).
• Protest te Rome
Het Nederlandse gezantschap te
Rome heeft bij monde van de eerste
secretaris baron Van Lynden, bij de
Italiaanse regering geprotesteerd tegen
een beledigend artikel in het Italiaanse
geïllustreerde weekblad Europeo
over het koninklijk huis en het
Nederlandse volk naar aanleiding
van de jongste jubileums- en inhuldigingsfeesten.
Ter zake van een tweede artikel in
dit blad hebben de gezamenlijke Nederlandse
journalisten te Rome het
volgende telegram gezonden aan de
minister van Buitenlandse Zaken,
Sforza: .
„Ondergetekenden, Nederlandse
journalisten te Rome, protesteren
met klem tegen infame en schaamteloze
artikelen van Nicola Adelfi in
de nummers 151 en 152 van Europeo,
waarin het Nederlandse volk op de
meest grove wijze wordt beledigd in
zijn heiligste gevoelens voor zijn vorstenhuis
en waarin de gedragingen
van ons volk schandelijk worden
vervalst. Dergelijke artikelen vertroebelen
de goede verstandhouding
tussen Nederland en 'Italië, zijn onwaar
en beledigend voor iedere goede
smaak. Indien de Nederlandse journalisten
eenzelfde opvatting huldigden
inzake vervulling van hun plicht
als hun Italiaanse collega, dan zou
terecht hun uitwijzing uit Italië verlangd
kunnen worden. Zij verzoeken
Uwe Excellentie maatregelen te treffen
ter voorkoming van dergelijke
infamiteiten. De tekst' van dit telegram
zal in Nederlandse kranten
worden gepubliceerd, ondertekend
door alle te Rome aanwezige Nederlandse
journalisten."
De ondertekenaars van het protest
werden door de perschef van het
Italiaanse ministerie van Buiten*
landse Zaken ontvangen. Zij ontvingen
de mededeling dat graaf Sforza
een telegrafisch protest had verzonden
aan de hoofdredactie van „Europeo".
Zij kregen inzage van het antwoord,
dat in verontschuldigende
termen- was vervat met de belofte,
dat een rectificatie zou volgen.
Thans wordt onderzocht of er sprake
is geweest van belediging van een
bevriend staatshoofd, waarna eventueel,
gerechtelijke vervolging zal
worden ingesteld.
JONGE
VROUWELIJKE JOURNALIST,
21 jaar, twee jaar. ervaring in
streekverslaggeverij op vrijwel alle
gebieden, zoekt plaatsing bij dagof
weekblad, onverschillig waar of
in .welke, functie. Event, als redactie-secretaresse.
Is ook bekend
met het maken van kleine reportages,
en het verzorgen van kinderrubriek
en is gewend geheel
zelfstandig te werken.
Brieven onder No. 47/48, „De
Journalist", N.Z. Kolk 28, A'dam.

DE PERS IN DUITSLAND (li)
Zes weken na de officiële wapenstilstand,
op 27 Juni 1945, deden de
Amerikanen in Aken de eerste
Duitse krant verschijnen.
Op 31 Juli verscheen de „Frankfurter
Rundschau" in Frankfurt, op
5 September de „Rhein-Neckarzeitung"
in Heidelberg en op 6 October
de „Süddeutsche Zeitung" in München.
Pas daarna kwam een stroom van
kranten los, eerst in de Amerikaanse
zone, toen in de Franse en Britse en
tenslotte in de Russische zone.
Tegenwoordig zijn er in 't in vieren
gedeelde Duitsland 160 a 170 dagbladen
met meer dan 300 kopbladen.
De gezamenlijke oplaag bedraagt
naar schatting 17 a 18 millioen.
In 1932 verschenen er ongeveer
4700 dagbladen met een oplage van
bijna 50 millioen. Daar er toen zo'n
20 millioen gezinnen waren, betekende
dit, dat elk gezin meer dan
twee bladen las, tegen nu nauwelijks
één.
In de Amerikaans^ zone
verschijnen 46 dagbladen met een
gezamenlijke oplaag van circa 3,5
millioen. Deze bladen waren aanvankelijk
partijloos, maar op de duur
kwamen er toch weer enkele partijbladen
en dit zal nog toenemen wanneer
aanstonds de gapiersituatie het
toelaat.
De kranten in de Amerikaanse
zone hebben een eigen persbureau in
Bad Nauheim, de DENA (Deutsche
Nachrichten Agentur). Het staat hun
echter vrij zich ook te bedienen van
de beide Amerikaanse persbureau's
Associated Press en United Press,
waarvan de DENA eigenlijk niet
meer dan een verlengstuk is.
In de Britse zone telt men 50
bladen. In tegenstelling tot de Amerikaanse
zone zien we hier veel meer
partijbladen. De gezamenlijke oplaag
bedraagt ongeveer 8,5 millioen. Het
Britse persbureau is de DPD (Deut-
Een passende werkkring wordt
door
ALLROUND
REDACTEUR-VERSLAGGEVER
op korte termijn gezocht. Onverschillig
waar. Brieven onder No.
53/48, De Journalist, N,Z. Kolk 28,
Amsterdam.
Studeert Economie
Nieuwe mondelinge opleiding voor de akte
M.O. ECONOMIE
in alle grote steden
Prosp. en inl.: Instituut voor Sociale Wetenschappen
's-Gravenhage, Wassenaarseweg 39, Telefoon 775382
scher Presse-dienst) te Hamburg,
een verkleinde weergave van Reuter.
In de Franse zone is een opbouw
van de pers volgens een vast omlijnd
plan niet waar te nemen geweest.
Pas medio 1947 werd de pers daar
georganiseerd. In de drie landen van
de Franse zone — Land Baden, Land
Württembsrg Hohenzollern en Rheinland-Pfalz
— verschijnen nu acht
partijloze bladen, drie dito weekbladen
en twaalf partijbladen. In het
Saargebied verschijnen dan nog vijf
partijbladen en een partijloos blad.
De gezamenlijke oplaag bedraagt
circa 3 millioen.
Het persbureau in deze zone is de
SüDENA (Südwestdeutsche Nachrichten-Agentur)
in Baden-Baden.
In de Russische zone verschijnen
49 dagbladen, waarvan enkele
met kopbladen. Acht komen slechts
twee of drie maal per week uit. Er
zijn zes weekbladen.
Van de partijbladen behoren er elf
aan de Socialistische Eenheidspartij,
vijf aan de Christelijk-Democratische
Unie en vijf aan de Liberaal-Democratische
Partij. De totale oplaag
beloopt 4 a 5 millioen.
Wanneer men verder in aanmerking
neemt, dat er nog 160 periodieken
verschijnen, dan komt men tot de
overtuiging, dat ondanks de papierschaarste,
die obk in Duitsland
heerst, de pers in de Sowjet-zone er
lang niet slecht voor staat en van
die schaarste de minste last ondervindt.
De beste persen draaien er voor de
communistische bladen, die er over
het algemeen dan ook technisch zeer
goed verzorgd uitzien.
De kranten in de Sowjet-zone zijn
veelal groter dan die uit de andere
zones. Het orgaan van de Socialistische
Eenheidspartij „Neues Deutschland"
en het officiële Sowj et-orgaan
„Tagliche Rundschau" hebben bijvoorbeeld
een formaat van 45 bij 64
cm, de in de Britse sector van Berlijn
verschijnende „Telegraf'' en het
„Spandauer Volksblatt" b.v. 31,5 bh*
47 cm.
De bladen in de Oostelijke zone
zijn aangewezen op het onder Sowjet-
Russische controle staande persbureau
ADN (Allgemeinre Deutscher
Nachrichtendienst) te Berlijn.
Duitsland is thans noch een staat,
noch een natie, maar een land, dat
in vier zones en
zestien landen is
verdeeld, die al
naar gelang de aard
van huni bezetting
en ook landschappelijk,
economisch en
en politiek hun eigen
structuur hebben. Dit
komt ook tot uitdrukking-
in de aard
van de pers.
(Het Vrije Volk).
Perscentrum te Amsterdam
|"""|jE vorming van een centrum voor
*•" de pers in Nederland, de opvoering
van de journalistiek tot hoger
gehalte en dé opleiding van haar beoefenaren,
de inrichting van een documentatiecentrum
en het aanleggen
van een boekerij, dat zijn de doeleinden
waarop de {Stichtingen Nederlandse
persbibliotheek en Instituut
voor perswetenschap aan de universiteit
van Amsterdam zich richten
en v/aarvoor zij van alle zijden medewerking
hebben ontvangen. Ten aanzien
van de bibliotheek wordt de kern
gevormd door de collectie van wijlen
de pionier op het gebied van wetenschappelijke
journalistiek J. A. Lievegoed
— door zijn weduwe beschikbaar
gesteld — en van Nijmegen is
toezegging ontvangen dat men daar
geen .bibliotheek zal inrichten doch
aan de samenstelling ener te Amsterdam
gevestigde alle mogelijke
bijstand zal verlenen. Het instituut
voor perswetenschap richt zich dan
op de vorming van journalisten, aanvullende
oriëntering nopens journalistiek
en perswezen voor studenten,
die later in het maatschappelijk leven
functies vervullen, waarbij deze
kennis hun, bijv. als hoofdambtenaren
of in diplomatieke dienst, te
stade kan komen. Het instituut, dat
in nauwe betrekking staat me't de
universiteit van Amsterdam doch
zich daartegen niettemin in een volkomen
onafhankelijke positie schakeert,
zal door eigen krachten cursussen
doen geven en wil behalve dit
alles ook in zijn veste aan de Keizersgracht
604 een milieu worden
voor uitwisseling van gedachten en
ervaringen, waarbij tevens wordt gedacht
aan contact met collega's en
instellingen uit het buitenland.
Hulp voor geëmigreerde
Joegoslavische collega's
(N.R.C.)
De Unie van geëmigreerde journalisten
uit Joego-Slavië heeft zich tot
de Federatie gewend met een verzoek
om een aantal collega's te steunen
die tengevolge van het nazi-bewind
hun land moesten verlaten en daarnaar
niet konden terugkeren, daar
het huidige regiem het hun niet mogelijk
maakt hun beroep uit te oefenen.
De betrokkenen leven thans onder
moeilijke omstandigheden in
D.P. -kampen.
Onze verbannen collega's vragen
om kleding, schoeisel en voedsel. Het
N.J.K.-bestuur heeft besloten een bedrag
van ƒ 100.— te besteden voor
de te verlenen hulp, waarvoor de bemiddeling
van het Rode Kruis zal
worden ingeroepen. Ook de K.N.J.K.
stelde een gelijk bedrag beschikbaar.
Leden, die deze hulp-actie wensen te
steunen kunnen hun bijdragen storten
op postrekening 254336 ten name
van de penningmeester van de N.J.K.,
N.Z. Kolk 28, Amsterdam.
19

CHARÏVARIA
New look
Af en toe moet 'de journalistieke
stijl ook een r.ew look hebben (die
natuurlijk ook zo oud is als de weg
naar Kralinjgen). Eén begint, en weldra
lopen ze er allemaal mee:
Aan Rimbaud ontleend, is de stijl van
Claudel sterk symbolisch. (Tijd).
Virtuoos tekenaar met waterverf, was
Mauve één dier hartstochtelijke en hardnekkige
natuuraanbidders. (Parool).
Voortkomend uit de school van de.
symbolisten, onderscheidt hij zich toch
sterk van hen. (Parool).
Sentimenteel-romantische evocatie van
een voorbije tijd, heeft dit boek in Trilby
en Svengali zijn twee hoofdpersonen.
(Vrije Volk)'.
Hulp aam de vijand
Factisch' gelijke gezindheid. (Tijd).
Vanmorgen doorkruiste mijn vrouw dit
voorschrift. (Parool).
De uitlandse knix van de Surinaamse
vrouwen. (Volkskrant).
De v echte Grimmse sprookjes.
(Schoolblad).
Joseph Schreieder kon (als getuige
voor het Bijzonder Gerechtshof) geen
uitkomst geven. (Parool).
Oorlogsinvalide kinderen. (Parool).
Gelijk bekend is de suiker een concurrentie-artikel.
(Parool).
Wapensmokkel op grote schaal.
(N. R. C).
De smokkel van biggen neemt nog
steeds toe. (N. R. C).
Het binnensmokkelen van germanismen
helaas ook.
Engelse ziekte
Omdat de directeur eens uit wil vinden,
waar we ons in Europa eigenlijk
aan moeten gaan houden. (Vrije Volk).
Van paard gevallen en gedood.
(Vrije Volk).
Discipulus hoopt dat de daders hun
gerechte straf niet zullen ontgaan.
Er. zijn meer mensen nodig om Gods
wereld te weven in de fabriek van het
dagelijks leven (INT. R. C.).
Kijk eens in het woordenboek wat
fabric betekent.
' Engelse aandoenlijkheid
Het waren geen plichtmatige woorden
van dank, die tot de hötelière en haar
staf werden gesproken, maar zij kwamen
from the bottom of our heart,, zoals een
van de heren het aandoenlijk uitdrukte.
(Schoolblad).
Genealogische ontdekking
Twee prinsen uit het huis van Oranje:
Bernhard en Hendrik. (Trouw).
Discipulus heeft nog nooit in enige
stamboom prjBs Bernhard van Oranje
of prins Hendrik van Oranje kunnen
vinden, maar ihij! zal blijven zoeken.
Onze geleerden
Uit aethisch oogpunt. (N. R. C).
De statistische eléctriciteit bleek goed
bestudeerd te zijn.
(Meded. Min. v. O. K. en W.).
De faillure van het Rode Leger.
(Volkskrant).
Onze onnozelen
Hilversum verrastte door een 3—1zege.
(Zaanlander).
20
Het bewegelijke gaslicht, geweerkaatst
in het stille water. (Bredasche Crt.).
Als hoedanig?
Ds. W. beschikte over grote rhetorische
kanselgaven en genoot als zodanig
aanzienlijke roep in den lande. (N. R. C).
Burger in militair
De oud-commissaris, generaal prof. ir.
W. Schermerhorn. (Parool).
Militair in Burger
Schout-bij-nacht D. C. M. Hetterschij,
directeur-generaal over de onderzeeboot
K 18. (Parool).
Waaraan dan wel?
Ook de werkers van ons bedrijf maakten
een bijzonder fraaie indruk, hetgeen
niet in het minst te danken was aan de
fijne producten, welke zij meevoerden.
(Op eigen terrein).
Katholieke Oranjeliefde schaadt eenheid
Een Katholieke vorstin, zelfs begaafd
met dezelfde eigenschappen als de tegenwoordige
Prinses der Nederlanden,
zou niet zo makkelijk en zo ten nadele
van de onderlinge eenheid, de waarde- .
ring vinden, die de katholieken aan hun
christelijke Koningin hebben geschon-
• ken. (Linie).
Dichterlijke journalistiek
Perzië, land van Perzik, Poëzie en Petroleum.
Dichters, denkers en dictators
maakten geschiedenis. Raadsels op de
rotsen. (Koppen, boven één artikel, in
Kennemerland).
'Discipulus kan liet ook: Koud
kunstje in Kennemerland.
Vlagvertoon ,
band b 69 =
193) vlagvertoon bij koninklijk bezoek
aan de residentie ,
's-gravenhage 15/9. — ter gelegenheid van
de intocht van het verblijf van h. m. koningin
Juliana in de residentie zal van
overheidswege groot vlagvertoon plaats
hebben van 18 t/m 22 september.
(3880/3019/ar/jg/ (Telex)'
Vlagvertoon: het laten zien der
vlag, als vertoon van macht en wel
door middel van één of meer oorlogsbodems.
(Koenen - Endepols).
Personificatie der gedachten
In Rusland stond laaiend en ziedend
Vijfendertig' minuten hebben het
koninklijk gezin en zijn gasten Maandag
geposeerd.
Twee dagen lang heeft de fotograaf
Meyboom proefopnamen gemaakt,
waarbij zijn echtgenote als model
diende. >
Aanvankelijk was hier een gele
stof gehangen, maar deze kleur bleek
niet te bevallen.
Per vliegtuig spoedde Erwin Dolder
zich naar Zwitserland om daar
andere stof te zoeken.
(Volkskrant).
een nieuwe gedachte met het schuim op
de mond uit het volk op. —. De wijziging
van zijn ingesteldheid, de stofwisseling
der gedachten. (Elsevier).
De gedachten van Discipulus hebben,
hierbij de keel geschraapt en
langzaam het hoofd geschud.
Haareultuur
Het was kwart over twee toen het statige
zeepaleis zijn nauwe straten binnenvoer
om het Jaatste fragment van haar
lange reis af te leggen. (Parool).
Het nationalisme wordt door het cemmunisme
vaak als dekmantel voor haar
acties gebruikt. (N. R. C).
Waarop trakteerde Stalin?
Verder wilde Bedell Smith alleen nog
loslaten, dat Stalin: de Westelijke vertegenwoordigers
thee en koekjes had gepresenteerd.
(Vrije Volk).
Smith zei, dat er in die pauze thee en
gebak was geserveerd. (Waarheid).
Smith vertelde nog, dat hij en zijn collega's
kort na hun aankomst in het
Kremlin waren onthaald op thee en
koek. (Parool).
LAATSTE NIEUWS. Thee en gebak bij
Stalin. (Volkskrant).
De hemel zij dank dat er een N.R.C.
is, dacht Discipulus. Maar de N.R.C,
had! zijn kolommen voor degelijker
dingen nodig en zweeg over de tractatie.
't Kan natuurlijk ook zijn dat
hij de moeilijkheid uit de weg gegaan
ss
Van Schendel plagiator
De opstellen van P, C. Hooft en A. van
Schendel b.v. waren vaak woordelijk
gelijk. (Meded. Min. v. O. K. en W.).
Het trapt en het wipt
* Het deksel wipt op door op de pedaal
te trappen. (Groene). •
Hubert Cornèiisz. Staring
„Hoe genoeglijk rolt 't leven van de
landman heen", heeft eens de goede
Staring gezegd. (Leidsch Dbl.).
Stijl Arij Prins
Opvielen de Groninger klederdrachten.
(N. Leidsche Crt.).
Correspondentie •
Aan allen. Als U er iets aan vindt,
dank dan'de ongenoemde medewerkers
die 'knipsels stuurden en doe als
zii DISCIPULUS
Exacte berichtgeving of Hoe was het nu eigenlijk?
32 minuten: „even opletten''. Het
zijn 32 minuten geworden.
Maar toen waren de voorbereidingen
al achter de rug: proefopnamen
(met de verloofde van fotograaf Meyboom
als Koningin).
Met de draperie dreigde het Woensdag
te voren nog fout te gaan: de
kleur (room-wit) was te „warm".
. Toen kon Erwin Dolder, die even
heen en weer naar Zwitserland wou
vliegen om stof te halen, rustig blijven
zitten. (Vrije Volk).