UIT DE KLEM - Rittal

More documents

Recommendations

Info

Om tafel in Kasteel Maurick te Vught: Eric Borren, managing director, Alewijnse International Switchboard Production; Henk Oude Brunink, directeur, itsme ES Elektro; Jean-Paul Damen, accountmanager, Hotraco, en vakgroep Technische Automatisering, Uneto-VNI; André Gerharz, accountmanager, Phoenix Contact; Joop de Graaf, engineer E&I, Heineken Nederland Supply; Gerard de Groot, senior consultant, Croon Elektrotechniek; Jan Hartman, productmanager kastsystemen, Rittal; Martin Kreijenbroek, directeur, 2BA; Henk Schreurs, development engineer automation & control, MPS; William Smit, partner, PwC (gespreksleider); Tom Stringer, algemeen directeur, Aqualectra; Harold van Waardenburg, operationeel manager, EPLAN Software & Service Nederland; Michel Wijbrands, beleidsmedewerker technologie E & ICT, Uneto-VNI. Foto’s: Bart van Overbeeke ook advies over standaardisatie. Veel machinebouwers gebruiken voor een nieuwe machine weer allemaal nieuwe componenten. Dat geeft een complexe logistiek. Onze meerwaarde ligt in vereenvoudiging en standaardisatie van ontwerpen.’ Helemaal overzichtelijk wordt het als dat op moduleniveau gebeurt. Borren: ‘Het heeft Alewijnse jaren gekost om die modulaire standaardisatie bij grote oem’ers doorgevoerd te krijgen.’ Bij hen is niet inkoop maar engineering bepalend; daar ligt de ontwerpvrijheid, verklaart Gerharz. De elektrotechnische groothandel ziet het ook zo, vult Henk Oude Brunink van itsme ES Elektro aan. ‘Wij proberen voorbij de inkoper te komen, om samen met de engineer meerwaarde te realiseren.’ ENGINEERING Dus staat engineering centraal. Op kennis daarvan, en van verbetering van het ontwerpproces, berust het verdienmodel van systeemintegratoren, concludeerde EPLAN vorig jaar uit marktonderzoek. Van Waardenburg: ‘Bij pure paneelbouwers moet de focus juist liggen op verbetering van het paneelbouwproces.’ Alewijnse legt zich nu inderdaad toe op de engineering. Borren: ‘Dat paneelbouwtrucje kennen we wel. De kunst is een goede tekening te maken die iedereen kan bouwen. Nu doen we hier in Nederland alleen de high-end panelen.’ Met wel als risico, wordt aangetekend, dat de eerste 200 stuks, met veel input van de paneelbouwer, hier worden gemaakt en de opdrachtgever de productie vervolgens naar Oost-Europa brengt. In de maakindustrie kan het ook anders, zegt William Smit: ‘De toeleverketen denkt mee in het productontwerp, maakt het prototype en kleine series, waarna de toeleverancier de productie naar een eigen buitenlandse vestiging brengt of de uitbesteding begeleidt. Dat vergt wel intensievere samenwerking en vertrouwen tussen oem’er en toeleverancier.’ TRANSPARANTIE Standaardisatie is op moduleniveau een loffelijk streven, maar blijkt voor de omschrijvingen op componentniveau (artikelclassificatie) al een probleem. Elke fabrikant volgt zijn eigen weg. EPLAN biedt advies en ondersteunende software, maar de markt moet het wel willen, zegt Van Waardenburg. ‘Voor een goede digitale dataoverdracht moet je standaardiseren op artikelcodering.’ Martin Kreijenbroek van 2BA is daarvan als ‘onbezoldigd vertegenwoordiger’ van ETIM (Europees Technisch Informatie Model) een fervent pleitbezorger. ‘Er wordt aan gewerkt om de productinformatie van fabrikanten (componentenleveranciers, red.) eenvoudig in tekensoftware binnen te halen. Dat iedereen in de keten alle data steeds weer moet inkloppen, moet afgelopen zijn.’ Waarop EPLAN en 2BA ter plekke afspreken dit te gaan onderzoeken voor paneelbouwtekensoftware. Maar willen fabrikanten die transparantie wel? Hartman ziet daar het probleem niet. ‘Dat zit meer in nog onvoldoende aansluiting van de 2BA/ETIM-classificatie op de grote diversiteit aan producten met allemaal vaak heel specifieke kenmerken.’ Nodig is die transparantie wel, aldus Borren. ‘Dan kan een paneelbouwer snel engineeren, met minder faalkosten. Die zijn nu nog groot en resulteren vaak in hoofdpijndossiers. Veel fouten komen door copy-paste engineering: oude ontwerpen worden inclusief artikelgegevens gekopieerd naar nieuwe projecten. Bij een transparante componentencodering is dat niet meer nodig en kun je elk engineeringproject vanaf scratch beginnen.’ Dit alles moet bijdragen aan een digitalisering van de workflow. ARBEIDSMARKTTEKORT Zoals in veel technische sectoren dreigt in de paneelbouw een gebrek aan instroom van engineers en monteurs. Specifieke mbo-opleidingen paneelbouw zijn er niet, speciale leerboeken net zo min. Een lichtpuntje: opleidingscentrum ROVC is een cursus paneelbouw gestart, weliswaar voor mensen die al in de sector werken. De kiem voor nieuwe instroom moet worden gelegd op de basisschool, stelt Jean-Paul Damen van industrieel automatiseerder Hotraco; hij representeert ondernemersorganisatie voor de installatiebranche Uneto-VNI. Daar moet de jeugd worden geënthousiasmeerd voor techniek in het algemeen, en elektrotechniek en paneelbouw in het bijzonder. Aqualectra laat er gepensioneerde ‘Dat iedereen in de keten alle data steeds weer moet inkloppen, moet afgelopen zijn’ medewerkers les geven. En je moet de ouders interesseren, vult Joop de Graaf aan, want daar ligt vaak de bottleneck bij de studiekeuze. Daarom zou technisch onderwijs ook op de middelbare school op alle niveaus moeten worden aangeboden, meent Stringer. In het basisonderwijs staan merendeels vrouwen voor de klas met niet altijd veel affiniteit met techniek, signaleert Michel Wijbrands van Uneto-VNI. Hij bepleit een mentaliteitsverandering in het onderwijs. LEES VERDER OP PAGINA 31 april 2013 29
VERVOLG VAN PAGINA 29 BUITENLANDSE OPLOSSING Aqualectra zoekt de oplossing voor het vakkrachtentekort in verdergaande arbeidsspecialisatie. Stringer: ‘Dan kunnen we mensen makkelijker zelf trainen in overzichtelijke taken. Onze bedrijfsschool moest sluiten vanwege de crisis, maar nu gaan we weer intern stapsgewijs opleiden. Maakindustrie in Nederland behouden vinden wij belangrijk, want zonder dat geen kenniseconomie.’ Alewijnse, met ruim 400 medewerkers in Roemenië, zoekt de oplossing in het buitenland. Borren: ‘In ons trainingscentrum daar geven we een eenjarige opleiding. Sommigen komen dan bij ons in Nederland werken.’ Andere bedrijven kunnen aankloppen bij de inmiddels verzelfstandigde opleidingstak van Alewijnse. Croon Elektrotechniek put onder meer uit Polen, vult Gerard de Groot aan. ‘Daar zijn veel engineers beschikbaar na de teloorgang van de scheepsbouw.’ Panelen zelf uit het buitenland halen kan natuurlijk ook. Maar uitbesteden in bijvoorbeeld Polen levert een mindere kwaliteit op, is de ervaring. Henk Schreurs van MPS: ‘In China kunnen wij niet slagen met uitbesteding.’ Onder eigen management lukt het Alewijnse wel om in Roemenië en ook China kwaliteit te realiseren. VERDEDIGBAAR IN NEDERLAND Efficiëntere werkmethoden zijn sowieso geboden, zegt gespreksleider Smit. Maar welke paneelbouw is dan verder nog in Nederland verdedigbaar? Maatwerk, unieke producten maken met inzet van modulaire standaardisatie, zegt Borren. Stringer: ‘Dat kan ook in grotere projecten. Dan zit in een bepaalde kast maar één installatieautomaatje meer dan nodig. Je kunt zo wel efficiënt werken en hoeft niet voor elke kast op de tekening te kijken of die ene automaat er wel of niet in moet. En als producten aan strenge voorschriften moeten voldoen, kunnen we onze expertise van internationale certificering inbrengen. Daar- TOEKOMST Het gesprek over de toekomst voor de paneelbouw in Nederland is nog maar net begonnen. Binnenkort is er een volgende gelegenheid in Boerderij Mereveld te Utrecht, waar Rittal en EPLAN in een besloten bijeenkomst hun nieuwste publicatie ten doop te houden. In het boek ‘De toekomst van de schakelkastbouw is dichtbij’ geven diverse paneelbouwers, specialisten en leveranciers hun visie op de paneelbouw en illustreren naast wordt duurzaamheid, CO 2-reductie, belangrijk. Laatst kregen we de eerste order waarbij dat de doorslag gaf.’ Modulaire standaardisatie heeft wel een valkuil: dat kan zover gaan dat paneelbouwers geen waarde meer kunnen toevoegen en leveranciers met standaardproducten het overnemen. Zoals verlichting voor de tuinbouw in de loop der jaren tot standaardsystemen is geëvolueerd. Idealiter kan een paneelbouwer mee-engineeren aan een maatwerkproject. ‘Dat betekent wel dat een klant terug moet naar twee of drie paneelbouwers voor aanbesteding van een project, terwijl inkopers juist in een grote vijver willen vissen’, aldus Borren. Anderzijds moet een oemer nooit op één paneelbouwer willen bouwen, tekent Hartman aan. ‘Zoals een paneelbouwer nooit afhankelijk zal kunnen en willen zijn van één grote oem’er. Voor beide is het goed met meerdere partijen zaken te doen.’ Opdrachtgevers die zich redelijk opstellen zijn er gelukkig ook. Gerharz van Phoenix Contact noemt waterbedrijf Vitens, dat grote moderniseringsprojecten van pompstations uitvoert en daarvoor werkt met een beperkt aantal installateurs. Heeft er één een project gewonnen, dan zit zijn capaciteit behoorlijk vol en wordt daar rekening mee gehouden bij de volgende aanbesteding. KOSTENDRUK De huidige praktijk is echter dat paneelbouwers vooral onder kostendruk staan. Opdrachtgevers kansen, naast de actuele uitdagingen waarmee men wordt geconfronteerd. Het boek is een initiatief van Jan Hartman – hij voerde de redactie – en een vervolg op zijn eerdere publicatie, vanuit Rittal, getiteld ‘Paneelbouw is een vak’. www.rittal.nl Foto: Phoenix Contact zetten een nieuw project uit bij diverse installateurs of systeemintegratoren die vervolgens elk bij vier of vijf paneelbouwers offerte aanvragen voor een ontwerp dat allang is beklonken. Enerzijds ‘kapitaalvernietiging’, vanwege de vele vergeefse offertes (het gros durft geen calculatievergoeding te vragen), anderzijds ligt de focus alleen nog op de kosten. En daarbinnen vooral op de arbeidskosten (‘handjes’), die slechts dertig, veertig procent van de totaalkosten bedragen. De rest is materiaalkosten, waarop een paneelbouwer vaak geen invloed heeft omdat hij componenten en merken krijgt voorgeschreven. In de industriele markt moeten dat sowieso ‘wereldmerken’ zijn, want verreweg de meeste panelen voor oem’ers gaan in hun machines naar het (verre) buitenland en moeten dus overal ter wereld geservicet kunnen worden. Hier ligt ook nog een ‘verborgen hindernis’, schetst Henk Oude Brunink van elektrotechnische groothandel annex dienstverlener itsme ES Elektro. Componentenleveranciers hebben niet alleen geen loket voor grensoverschrijdende toelevering binnen projecten, ze hanteren ook nog eens verschillende prijzen per land. In Oost- Europa liggen de prijsniveaus soms wel vijftig procent lager. Dan wordt – ondanks het ontbreken van de service van de thuisleverancier – inkopen in het buitenland wel verleidelijk. Of zelfs noodzakelijk, gelet op het grote aandeel van materiaal in de totale kosten, stelt hij. ‘Omdat wij paneelbouwers willen ondersteunen bij hun succes, zien we sourcing dan ook steeds vaker als deel van onze dienstverlening.’ Hoe dan ook, als naast de handjes ook de componenten in Oost- Europa een stuk goedkoper zijn, wordt concurreren vanuit Nederland er niet gemakkelijker op. VUIST MAKEN Toch is er toekomst voor paneelbouw in ons land, luidt de conclusie in Kasteel Maurick. Maar dan moeten paneelbouwers wel groeien in hun kennis en engineeringcapaciteiten. System engineering komt dan ook in beeld en daar zitten, zegt Gerard de Groot van Croon, voor paneelbouwers nieuwe aspecten aan, zoals verificatie van een ontwerp. Daar zouden ze zich op moeten beraden. ‘Mede daarom moeten paneelbouwers in Nederland zich verenigen.’ Uneto-VNI, dat geen aparte vakgroep voor paneelbouw kent, zou hen sterker kunnen ondersteunen, aldus Hartman tot slot. Hij nam het initiatief tot de bijeenkomst. ‘Op deze manier zijn we nog niet vaak bij elkaar gekomen. Ik vond het geslaagd, maar het is nog maar net begonnen.’ april 2013 31
Page 1: STRATEGIE RONDETAFELDISCUSSIE OVER

UIT DE KLEM - Rittal

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?