Armoede, migranten en informaliteit in Rotterdam-Delfshaven. Tweede

Armoedebeleid en het benutten van informaliteit
kend dat veel respondenten vooral ingebed zijn in de eigen etnische, veelal
buurtgebonden sociale verbanden. Dit sociaal kapitaal is van groot belang ter
ondersteuning en opvang, maar biedt geringe mogelijkheden tot sociale mobiliteit
door de relatief homogene samenstelling van de sociale netwerken.
Een tweede bevinding is dat relatief veel respondenten informele arbeid verrichten,
namelijk 27 procent. In meerderheid gaat het om bedragen die onder
de tweehonderd gulden per maand liggen. Het werk dat respondenten verrichten
vindt enerzijds plaats binnen de eigen etnische infrastructuur (in het
bijzonder de detailhandel en handel), binnen de schoonmaaksector en binnen
de huishoudelijke dienstverlening (schoonmaken, oppassen). Bij het verwerven
van arbeid of bij het ontwikkelen van informele economische activiteiten
blijken opnieuw de eigen netwerken een belangrijke rol te vervullen. Er doemen
dus verschillende beelden op uit het empirisch materiaal. Enerzijds een
beeld van economische inactiviteit en financiële deprivatie, anderzijds een
beeld van maatschappelijke deelname – met name in eigen kring - en informele
activiteit. Beide bevindingen zijn nauw met elkaar verweven. De uitsluiting
van de formele arbeidsmarkt en de geringe kansen op sociale mobiliteit
dragen mede bij aan het versterken van relatief homogene etnische verbanden
en het ontwikkelen van alternatieve economische activiteiten. Een deelgemeente
als Delfshaven biedt door haar omvangrijke populatie en ruimtelijke
structuur daar ook de mogelijkheden toe.
Welke beleidsmatige conclusies zou men kunnen trekken op basis van onze
analyse? Ten eerste zijn er duidelijke aanwijzingen dat de hoogte van de uitkeringen
tekort schiet voor bepaalde groepen, met name voor gezinnen met
jonge kinderen. En ten tweede kan worden vastgesteld dat bepaalde beleidsstrategieën
niet in staat zijn om het safety first-principe te doorbreken. De
combinatie van inkomen uit een uitkering, informele neveninkomsten en ondersteuning
vanuit de eigen sociale verbanden biedt in de ogen van veel respondenten
meer zekerheden dan een formele baan of een additionele baan
(Melkertbanen en sociale activeringsplaatsen). Deze banen leveren in de
ogen van veel respondenten te weinig inkomenswinsten en te veel onzekerheden
op om serieus in ogenschouw te worden genomen. De beleidsstrategie
van sociale activering, oftewel het verrichten van maatschappelijk nuttige activiteiten
en vrijwilligerswerk met behoud van uitkering, heeft tot doel een
deel van de informele economie (en wel de communale sector) te incorporeren
in een specifiek segment van de formele economie. Maar de eerste evaluatiestudies
daaromtrent maken duidelijk dat het bereik daarvan beperkt is
en een geringe populariteit heeft bij, met name, etnische minderheden (Eng-
83