Armoede, migranten en informaliteit in Rotterdam-Delfshaven. Tweede

Hoofdstuk 4
74
vraagd of zij dat zelf zouden doen. Niet natuurlijk. Als je alleen bent
dan zou je dat wel kunnen doen, maar met kinderen is dat niet mogelijk.
Dan ga je echt niet werken tegen minder geld dan de uitkering.
Er moet wel een verschil tussen zitten van vier-, vijfhonderd
gulden. Ik denk dat ze werkenden meer moeten geven waardoor
het aantrekkelijker wordt om te werken of…’ Zij: ‘Nu krijg je van de
sociale dienst bijna evenveel als wanneer je werkt. Dan zitten mensen
liever thuis. Waarom zou je voor tweehonderd gulden meer
gaan werken? De problemen komen voort uit de uitkering’ (echtpaar,
eind dertig, WW-vervolguitkering, vier kinderen).
Naast de frustraties over hun carrière op de arbeidsmarkt, die lijken op ervaringen
van veel autochtone Nederlanders, onderscheiden Turkse migranten
zich van autochtonen door de verplichtingen die zij hebben ten opzichte van
familieleden in Turkije. De contacten met hun thuisland hebben twee gezichten.
In de eerste plaats leeft onder de meeste achterblijvers het idee dat degenen
die zijn vertrokken succesvol zijn. Zij verwachten daarom een bepaalde
financiële ondersteuning. Neem het verhaal van Melahat:
‘Je weet hoe Turken zijn. De moeder van mijn man woont in Turkije.
Zij is ziek. Zij willen ook geld. Als je geld stuurt, heb je zelf
weer honger. Dan moet je van je buren of van iemand anders lenen
om geld te kunnen sturen. Het is dus vervelend. Ik ben niet tevreden
met de sociale dienst, maar je moet wel’ (gehuwde Turkse
vrouw, 40 jaar, gehandicapt, 1 dochter, ABW).
De status van migrant brengt met zich mee dat men bepaalde verplichtingen
heeft ten opzichte van achterblijvers. Niet alleen worden migranten geconfronteerd
met uitgavenposten die autochtone huishouden niet of in mindere
mate hebben – bijvoorbeeld hoge telefoonrekeningen en reiskosten, afkoop
militaire dienstplicht, bruidsschat – ook draagt men veelal financiële verantwoordelijkheid
voor naaste familieleden die in het herkomstland verblijven
(Snel 1998, Gowrichan 2000). Uit de verhalen van Turkse migranten blijkt
ook dat men maar zelden aan de achterblijvers duidelijk maakt dat men zelf
over onvoldoende financiële middelen beschikt om deze steun te kunnen
verlenen. Tegelijkertijd worden Turkse migranten geconfronteerd met succesvolle
familieleden en vrienden in Turkije. De constatering dat hun migratieonderneming
gefaald heeft en dat de achterblijvers in goede doen verkeren,
maakt hun desillusie nog groter. Het ressentiment dat hiervan het resultaat