Armoede, migranten en informaliteit in Rotterdam-Delfshaven. Tweede

De respondenten nader beschreven
denten zijn in de respondentengroep dan ook sterk vertegenwoordigd. Omdat
alleenstaand moederschap in de Kaapverdische gemeenschap een veelvuldig
voorkomend verschijnsel is, betekent dit ook dat we ten aanzien van de verschillende
typen huishoudens een oververtegenwoordiging hebben van eenoudergezinnen.
De respondentengroep kenmerkt zich verder door een lange
armoededuur en een hoge schuldenlast. Uit een analyse van de inkomstenbronnen
blijkt dat tachtig procent van de respondenten weliswaar voor hun
maandelijkse inkomsten afhankelijk is van een uitkering, maar dat twintig
procent van de respondenten betaald werk heeft. Deze respondenten vormen
een voorbeeld van de working poor, een categorie armen die in Nederland
groeiende lijkt.
De schulden van de respondenten zijn niet alleen hoog, maar ook complex
samengesteld. Veel respondenten zijn in de schulden geraakt omdat ze onvoldoende
financiële middelen hebben om rond te kunnen komen. Het lukt ze
niet om de maandelijks terugkerende vaste lasten steeds op tijd te betalen.
Betalingsachterstanden van huur, energie, telefoon en de maandelijkse aflossing
bij postorderbedrijven zijn de belangrijkste voorbeelden van dergelijke
overlevingsschulden. De respondenten staan niet uitsluitend in de schuld bij
formele instanties, maar lenen tevens geld van familie, vrienden en bekenden.
Vooral in de Turkse gemeenschap is het aangaan van dergelijke informele
schulden een veel voorkomend verschijnsel. Een laatste type schuld dat
we op basis van de interviews kunnen onderscheiden, betreft de fraudeschuld.
Verschillende respondenten hebben bijvoorbeeld, al dan niet formele,
inkomsten gegenereerd zonder dat ze de uitkerende instantie daarover hebben
geïnformeerd. Indien de uitkerende instantie een dergelijke vorm van regelovertreding
ontdekt, wordt de teveel ontvangen uitkering teruggevorderd
van de betrokkene en kan hem of haar bovendien als sanctie een boete worden
opgelegd. Dergelijk fraudeschulden kunnen oplopen tot tienduizenden
guldens. Migranten hebben vaker en hogere schulden dan autochtone Nederlanders.
Dit houdt verband met de - ten opzichte van Nederlanders - vaak
hogere lasten van migranten. Zij onderhouden telefonische en persoonlijke
contacten met familie in het land van herkomst die ze soms tevens financieel
ondersteunen. Bovendien kunnen sommige cultuurspecifieke gebruiken financiële
verplichtingen met zich meebrengen. Er bestaat dus een verband tussen
het aangaan van schulden en de status van migrant.
Gezien de hoge schuldenlast die in belangrijke mate uit overlevingschulden
bestaat, kan worden geconcludeerd dat het de respondenten lang niet altijd
63