Armoede, migranten en informaliteit in Rotterdam-Delfshaven. Tweede

Hoofdstuk 3
origine, die wel een baan hebben. Deze vrouwen werken in deeltijd in combinatie
met een bijstandsuitkering of hebben een door de overheid gesubsidieerde
baan. Deze werkende alleenstaande moeders zijn voorbeelden van de
omslag in het sociale beleid die vrouwen in toenemende mate een rol als
werknemers toeschrijft. Hierbij dient wel te worden opgemerkt dat gebrekkige
of slecht toegankelijke kinderopvang dit beleid kan belemmeren. Een Surinaamse
alleenstaande moeder van 37 jaar met drie kinderen heeft in 1987
haar ontslag moeten nemen, omdat ze geen kinderopvang kon vinden. Vervolgens
volgde ze via het arbeidsbureau een opleiding voor begrafenisondernemer
die ze met succes afrondde. Ze staat nu al sinds jaren ingeschreven
voor naschoolse opvang. Zonder opvang kan ze haar beroep niet gaan uitoefenen.
De afvallers vormen de kleinste groep. Hierbij gaat het om mensen die een
groot deel van hun leven betaalde arbeid hebben verricht en recentelijk zijn
ontslagen of zelf ontslag hebben genomen. Het gaat hierbij relatief vaak om
gezinnen met jonge opgroeiende kinderen, voornamelijk met een Turkse
achtergrond. Onder de afvallers bevindt zich slechts één autochtone Nederlander.
In bijna de helft van de gevallen is ziekte veruit de belangrijkste reden
voor hun huidige positie. Het is opmerkelijk dat het bij de afvallers niet
alleen om gezinnen gaat die recentelijk een inkomen op het sociaal minimum
ontvangen. Bij tenminste vier van de dertien afvallers is er sprake van duurzame
armoede (langer dan 5 jaar op het sociaal minimum). Een voorbeeld
hiervan vormt het verhaal van Camelia, een vrouw afkomstig van de Kaapverdische
Eilanden, die als we haar interviewen 50 jaar is en samen met haar
dochter in Delfshaven woont.
60
Camelia woont sinds 1977 in Nederland en het grootste deel van
haar verblijf staat in het teken van tegenslag. Ze komt op uitnodiging
van een familielid. ‘Dus kwam ik hier en mijn zus zei: “Blijf
maar hier”. Maar ik zei: “Ik moet terug, als ik blijf wat kan ik dan
hier verwachten van mijn leven?”. Maar mijn zus zei: “Je kan makkelijk
werk vinden”. Dat was niet zo, maar ja...’. Op de Kaapverdische
Eilanden had ze een opleiding tot onderwijzeres genoten en
had ze tot dan toe negen jaar op een lagere school lesgegeven. Deze
carrière verruilt ze in eerste instantie voor een bestaan in de illegaliteit.
Ze verblijft drie jaar zonder de vereiste verblijfsdocumenten
in Rotterdam. Zelf zegt ze over deze fase in haar leven: ‘In die drie
jaar heb ik gewerkt en zat ik soms zonder werk. Wanneer ik geen