Armoede, migranten en informaliteit in Rotterdam-Delfshaven. Tweede

Voorwoord
wordt dus niet alleen gekeken naar reguliere en formele inkomens van arme
huishoudens, maar ook naar de informele inkomensbronnen die zij aanboren.
Daarbij wordt er van uit gegaan dat arme huishoudens, in meer of mindere
mate, zowel beschikken over formele als over informele systemen van ondersteuning.
Het project Landschappen van armoede vertelt dit tweede verhaal.
Deze deelstudie is uitgevoerd in Rotterdam-Delfshaven. We hebben zesenzestig
respondenten uitgebreid geïnterviewd van wie een grote groep een
Turkse en Kaapverdische afkomst heeft. In dit tweede rapport wordt vooral
aandacht besteed aan de betekenis van informele economische activiteiten
voor arme huishoudens. Het is een gevoelig onderwerp waar weinig over bekend
is, maar waar velen niettemin een opvatting over hebben. In dit rapport
wordt een poging gedaan om, voorbij de alledaagse retoriek over armoede en
fraude, een beeld te schetsen van informele activiteiten in de context van één
van de meest omvangrijke multiculturele gebieden van Nederland. Onze
analyse bevestigt bepaalde inzichten over duurzame armoede, maar laat ook
zien dat veel arme huishoudens niet sociaal geïsoleerd zijn en actief zijn op
de informele arbeidsmarkt. Deze werkelijkheid zou de basis moeten vormen
voor een meer realistisch sociaal beleid, gericht op het beïnvloeden van de
afwegingen die arme huishoudens maken. Voorkomen moet worden dat ook
jongere groepen permanent buitengesloten raken van de formele arbeidsmarkt.
Deze studie is geschreven door Richard Staring, Godfried Engbersen en Annelou
Ypeij. Richard Staring heeft het veldwerk georganiseerd en deels zelf
verricht. Maar deze studie had niet plaats kunnen vinden zonder de inspanning
van vele personen en instellingen. Wij danken in de eerste plaats de
respondenten. Het geduld waarmee de respondenten onze uitvoerige vragen
hebben beantwoord, het inzicht dat ze ons hebben willen geven in hun dagelijks
leven en het vertrouwen dat ze in ons werk hebben gesteld, heeft in belangrijke
mate bijgedragen aan de succesvolle afronding van deze studie. In
de navolgende analyse komen hun meningen, perspectieven en dagelijkse
ervaringen uitgebreid aan de orde.
Verder zijn we dank verschuldigd aan iedereen die ons bij de werving van de
respondenten heeft geholpen. De volgende personen en instellingen willen we
hierbij met name noemen. In de eerste plaats de medewerkers van het actiecentrum
‘Het Oude Westen’. Niet alleen vonden wij vanuit hun actiecentrum
een goede onderzoekslocatie, ook hebben zij ons op verschillende manieren
van hun ruime kennis van de buurt en de bewoners laten profiteren. Marcelo
Oliviera (Igreja Universal), Zuster Rosa (migrantenparochie OLV van de Vre-
vi