Armoede, migranten en informaliteit in Rotterdam-Delfshaven. Tweede

Hoofdstuk 3
benadering dus gedefinieerd in termen van toegang tot bepaald materiële zaken,
zoals voeding, kleding of duurzame consumptieartikelen, en tot sociale
activiteiten. Onder dat laatste wordt dan verstaan het onderhouden van sociale
contacten of het kunnen deelnemen aan het maatschappelijk verkeer
(vgl. Townsend 1987). De vraag is in hoeverre de respondenten uit Delfshaven
materiële of sociale deprivatie kennen.
We hebben de respondenten gevraagd of ze zich bepaalde zaken en sociale
activiteiten om financiële redenen niet kunnen permitteren. We hebben hierbij
een standaardvragenlijst gebruikt zodat we de antwoorden van de respondenten
kunnen vergelijken met landelijke gegevens. 12
Tabel 3.6 Indicatoren van materiële en sociale deprivatie
in rotterdam- delfshaven* nederland**
zaken die men om financiële redenen niet
alle huishoudens
huishoudens die (zeer)
Alle huishoudens
heeft of doet
moeilijk rondkomen
%
%
%
1. regelmatig nieuwe kleren kopen 70 82 7
2. minstens 1 week per jaar op vakantie 68 79 11
3. eens per 14 dagen een avond uit 49 58 9
4. duurdere vrijetijdsspullen 30 39 2
5. lid van sociale of culturele vereniging 32 42 5
6. eens per maand een diner geven 30 39 3
7. een auto 46 58 4
8. ook bij kou voldoende verwarming 12 21 -
9. minstens één warme maaltijd per dag 14 18 2
10. zonder problemen huur betalen 12 21 1
11. een telefoon 6 3 1
12. een wasmachine 3 3 4
13. een koelkast 2 0 1
14. een televisie 2 0 -
*Bron: Landschappen van armoede
(n=66) (n=38)
**Bron: Muffels, Dirven en Fouarge (1995: 42-43, zie ook Ypeij et al. 1999: 41)
Uit tabel 3.6 blijkt dat er bij de respondenten uit Delfshaven sprake is van
een aanzienlijke mate van materiële en sociale deprivatie. Ongeveer tweederde
van de respondenten heeft onvoldoende geld om regelmatig nieuwe
kleding te kopen of om een week op vakantie te gaan. Iets minder dan de
helft van de respondenten is om financiële redenen niet in staat om eenmaal
per veertien dagen een avondje uit te gaan of een auto te kopen. Eenderde
deel is niet in staat om duurdere vrijetijdsspullen aan te schaffen of lid te zijn
12
50
De vraagstelling bij de verwerving van de landelijke gegevens was iets anders dan
bij ons onderzoek. Wij vroegen respondenten eerst of ze bepaalde zaken hebben
of gewend zijn te doen. Als daarop ontkennend werd geantwoord vroegen we vervolgens
of de reden hiervoor een financiële was. Bij verwerving van de landelijke
gegevens werd de respondenten eerst gevraagd of ze bepaalde dingen noodzakelijk
vinden en vervolgens of ze die dingen hebben of gewend zijn te doen. De gegevens
die in tabel 3.6 onder de laatste kolom staan, slaan op het aantal huishoudens
in een landelijke steekproef die de genoemde zaken wel noodzakelijk vinden,
maar niet hebben of gewend zijn om te doen. De gehanteerde gegevens gaan
over de situatie in 1991 en zijn afkomstig uit het Sociaal-Economisch Panel (SEP)
uit 1991. Meer recente data zijn niet beschikbaar (SEP 1991 in: Muffels, Dirven en
Fouarge 1995: 42-43, Ypeij et al. 1999: 41).