Armoede, migranten en informaliteit in Rotterdam-Delfshaven. Tweede

Voorwoord
Armoede, migranten en informaliteit in Rotterdam-Delfshaven is het tweede
onderzoeksrapport van het project Landschappen van armoede. Dit onderzoeksproject
is in 1996 parallel aan de jaarboeken in de reeks Arm Nederland
opgestart. In deze reeks zijn vijf studies verschenen waarin is ingegaan op de
aard, omvang en sociale gevolgen van armoede in de Nederlandse verzorgingsstaat,
alsmede op de effecten van het gevoerde armoedebeleid. Het onderzoeksproject
Landschappen van armoede daarentegen heeft zich vooral
gericht op de intensieve studie van duurzame armoede in specifieke stedelijke
gebieden waar veel arme huishoudens wonen. Het betreft gebieden waar
sociale uitsluitingsprocessen een ruimtelijke neerslag hebben gekregen, zoals
in Amsterdam-Noord, Amsterdam-Zuidoost en de deelgemeente Delfshaven
in Rotterdam. Onderzoek in dergelijke gebieden biedt de mogelijkheid om in
contact te komen met mensen die al lange tijd moeten rondkomen van een
inkomen rond het sociaal minimum. Dat is van groot belang omdat de duurzame
armen veelal zijn ondervertegenwoordigd in het onderzoek naar armoede
en uitsluiting.
Wie het huidige onderzoek rond armoede en sociale uitsluiting overziet, kan
twee verhalen vertellen. Het eerste verhaal is een macroverhaal gebaseerd
op allerlei indicatoren, ontleend aan survey-onderzoek of belastinggegevens.
Die indicatoren hebben betrekking op armoedelijnen, deprivatie-indexen, inkomstenbronnen,
buurtkenmerken, woonlasten, et cetera. In dit type verhalen
staan niet zozeer arme mensen centraal, maar de kenmerken van kwetsbare
categorieën (afgemeten aan een aantal vaste persoonskenmerken),
alsmede enkele determinanten van armoede en achterstand. Dit type onderzoek
geeft inzicht in de risicofactoren voor het ontstaan en de bestendiging
van armoede. De Nederlandse pendant van dit type ‘verhalen’ wordt aangetroffen
in de Armoedemonitoren van het Sociaal Cultureel Planbureau en ook
in diverse bijdragen in de jaarrapporten in de reeks Arm Nederland.
In het tweede verhaal staan de sociale werelden van individuen en huishoudens
centraal, en de bestaansstrategieën die zij ontwikkelen om hun leven zo
adequaat mogelijk vorm te blijven geven. Daarbij wordt tevens geprobeerd
om nader inzicht te krijgen in de betekenis van de sociale netwerken en
ruimtelijke verbanden waarin arme huishoudens zijn ingebed, alsmede in de
mate waarin arme huishoudens profiteren van het lokale armoedebeleid. Er
v