Het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika te Tervuren

5. De etnografische verzamelingen
Masker.
Punu, Gabon.
Hoogte : 28 cm, breedte : 22 cm.
Koninklijk Museum voor
Midden-Afrika, Tervuren.
Inventarisnummer : 64.58.16.
Deze afbeelding toont één van de
beste voorbeelden van
zogenaamde "witte" maskers uit
Gabon en het noordwesten van
de Republiek Kongo.
Het gelaat van dit masker, zwart
geverfd met gebrande aardnoten,
stelt ons voor enige raadsels.
Duidelijk kort vóór zijn
ontdekking in 1964 werd de
kenmerkende ruitvormige
tatoeëring van het masker rood
geverfd. Daarom kunnen we de
vraag stellen of het gelaat met de
donkerbruine tot zwarte
beschildering niet werd
bijgewerkt, wellicht bij gebrek
aan het traditioneel gebruikelijk
kaolien (porseleinaarde).
Hoe dan ook, dit masker dat
aangetroffen werd in het dorp
Dilolo, is blijkens de gegevens
van de "recolteur" (een
verzamelaar van etnografica) een
"mukuji". Het stelt derhalve een
vrouwelijke vooroudergeest voor.
Het masker trad op in wat als
een initiatieritus beschreven is.
De maskerdrager bewoog zich
daarbij op stelten.
Het maskergenootschap speelt
een belangrijke, zij het een nog
onvoldoende gekende rol in de
samenleving ; door het oproepen
van de voorouders, die aldus in
de kring van hun nakomelingen
terugkeren, worden allerlei
onheilen bezworen. Verder
treden deze maskers eveneens op
bij de begrafenis- en/of
rouwplechtigheden van
vooraanstaande leden van het
genootschap.
Geen maskertype in Centraal­
Afrika heeft een dergelijke
verspreiding gekend als dit
"witte" masker dat wellicht van
bij de Punu zijn weg vond naar
een groot aantal verwante en
niet verwante stammen in Zuiden
Centraal-Gabon en in het
noordwesten van de Republiek
Kongo.
I '