Het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika te Tervuren

Grafbeeld (?).
Ndengese, Zaïre.
Hoogte : 53 cm.
Koninklijk Museum voor
Midden-Afrika, Tervuren.
Inventarisnummer : 3699.
De zeer opvallende verlenging
van het bovenlichaam en de
armen die een stijlkenmerk van
. de Ndengese-plastiek blijken,
wijkt op het eerste zicht sterk af
van de canon (hier : de vaste
verhouding voor de afmetingen
van de delen van het lichaam)
van de Kuba-sculptuur die
overigens zeer grondig de
produktie van hun noordelijke
buren beïnvloedden.
Afgezien van de door J. Vansina
nu voorgestane verwantschap
van de Kuba met de Zuidwest­
Mango (waaronder de Ndengese)
moet er gewezen worden op het
feit dat de meeste, en voor een
deel ook de fraaiste, van de
bekende cefalomorfe (in de vorm
van een hoofd) Kuba-bekers
eerder uit het gebied van de
Sankuru stammen, niet ver van
de Ndengese, en niet zozeer uit
het kerngebied van het Kubarijk.
Indien dus de sculptuur in de
noordelijke periferie van het
Kuba-gebied, veel meer dan
aanvankelijk gedacht, eveneens
tot een merkwaardige ontplooiing
kwam, betekent dit daarom niet
dat deze belangrijke component
van de Kuba-cultuur aldaar zou
ontstaan zijn. Hoe dan ook,
het hier afgebeeld stuk getuigt
van een eigen voldragen
plastische traditie. Wat de
functie van deze bustefiguren
betreft, stuit men jammer genoeg
op een schrijnend gebrek aan
concrete en betrouwbare
gegevens. Wellicht gaat het om
de "beelden" die luidens zekere,
reeds oude bronnen door de
leden van een gesloten
mannengenootschap gebruikt
werden en die volgens sommigen
ook hun graven sierden.