congres immaterieel erfgoed 2010 - Nederlands Centrum voor ...

Waarborgen voor de toekomst
Immaterieel erfgoed in de praktijk
Op vrijdag 15 oktober organiseerde het Nederlands Centrum voor Volkscultuur met hulp van het Fonds voor
Cultuurparticipatie het symposium ‘Waarborgen voor de toekomst. Immaterieel erfgoed in de praktijk’. Aanleiding
voor deze dag was de door de Nederlandse regering aangekondigde ratificatie van de UNESCO Conventie over het
Immaterieel Erfgoed, die inmiddels door meer dan 130 landen is ondertekend. De dag had als doel om beleidsmakers
en organisaties die zich inzetten voor immaterieel erfgoed te informeren over de UNESCO Conventie en om
na te denken over hoe zij zelf aan de uitvoering kunnen meewerken. Volgens UNESCO is immaterieel erfgoed in
de eerste plaats een zaak van de plaatselijke gemeenschappen. Maar vanzelfsprekend kwam ook het beleid op
nationaal en internationaal niveau aan bod. Speciale aandacht werd besteed aan het voorbeeld van Vlaanderen,
dat immers al eerder de UNESCO Conventie ratificeerde en dus al veel praktische ervaring heeft opgedaan.
Het symposium in Utrecht, ‘Waarborgen voor de toekomst’,
bestond uit drie onderdelen. In het ochtendprogramma een plenair
lezingenprogramma met lezinghouders uit Nederland en
Vlaanderen en in het middagprogramma drie workshops die twee
keer werden aangeboden. Het derde onderdeel van de dag was
een informatiemarkt, waar 25 plaatselijke organisaties zich presenteerden,
een beperkte selectie van organisaties die zich in Nederland
met immaterieel erfgoed bezighouden. Het symposium werd
gehouden in De Fabrique, een voormalige fabriek aan de noordkant
van Utrecht en werd door 273 mensen bezocht.
Immaterieel erfgoed
Aanleiding voor dit symposium was de UNESCO Conventie uit
2003 over het Immaterieel Erfgoed. ‘Voor velen is immaterieel
erfgoed nog een abstracte term, niet alleen voor de sector, maar
ook voor beleidsmakers. Het doel van deze dag is om het onderwerp
concreet te maken. UNESCO omschrijft immaterieel erfgoed
kortweg als orale tradities, sociale gewoonten, rituelen en feestelijke
gebeurtenissen. Bij immaterieel erfgoed gaat het om sociale
praktijken, die nauw verweven zijn met de culturele identiteit van
gemeenschappen en groepen’, zo opende Ole Bijster, voorzitter
van het Nederlands Centrum voor Volkscultuur, het symposium.
In het ochtendprogramma vertelde Els Jacobs, algemeen secretaris
van de Nationale UNESCO Conventie, over UNESCO en over
de buitengewoon succesvolle Immaterieel Erfgoed Conventie, die
inmiddels al door zo’n 130 landen is ondertekend. Arlette Thys en
Dries Van den Broucke vertelden over de manier waarop men het
in Vlaanderen heeft aangepakt. Zij zijn verbonden aan het Agentschap
Kunsten en Erfgoed, een ambtelijke organisatie die in Vlaan-
Verslag van het sympo sium in
Utrecht op 15 oktober 2010
deren verantwoordelijk is voor de uitvoering van het kunsten- en
erfgoedbeleid van de Vlaamse overheid. Riet de Leeuw, senior
beleidsmedewerker van de Directie Cultureel Erfgoed van het
Nederlandse ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap gaf
de Nederlandse visie op de conventie. Meer vanuit de inhoud en
de sector spraken Ineke Strouken en Hans Bennis. Hans Bennis, de
directeur van het Meertens Instituut, plaatste diverse kritische
kanttekeningen. Ineke Strouken, directeur van het Nederlands
Winter 2010 5